Για πρώτη φορά πάνω από το 100% του παγκόσμιου ΑΕΠ – Στο κατώφλι του ΔΝΤ 72 χώρες για βοήθεια έκτακτης ανάγκης – 11 τρισ. δολάρια τα κεφάλαια που έχουν διατεθεί ως «σωσίβιο» στις οικονομίες
Σε αχαρτογράφητα νερά η παγκόσμια οικονομία μετά την πανδημία του Covid-19, η οποία συνεχίζει να δείχνει τα «δόντια» της, τόσο σε υγειονομικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο, αναγκάζοντας τις κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε άνευ προηγουμένου μέτρα τόνωσης, τα οποία παγκοσμίως αγγίζουν τα 11 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Η δημοσιονομική απάντηση, η οποία έχει δοθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει εκτινάξει το παγκόσμιο δημόσιο χρέος σε ιστορικά υψηλά, επισημαίνουν οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ, Vitor Gaspar και Gita Gopinath, με άρθρο τους στο blog του Ταμείου, τονίζοντας παράλληλα ότι για πρώτη φορά στην ιστορία έχει σκαρφαλώσει πάνω από το 100% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ξεπερνώντας ακόμα και τα μεγέθη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Οι οικονομικές επιπτώσεις σε νούμερα
• Ο κορωνοϊός ανάγκασε τις κυβερνήσεις σε λήψη μέτρων ύψους 11 τρισεκατομμυρίων για την ενίσχυση των οικονομιών.
• Το παγκόσμιο δημόσιο χρέος αναμένεται να ξεπεράσει το 100% (101,5%) του παγκόσμιου ΑΕΠ, το υψηλότερο επίπεδο στην καταγεγραμμένη ιστορία.
• Στις προηγμένες οικονομίες, το δημόσιο έλλειμα αναμένεται να παρουσιάσει άνοδο έως και πέντε φορές, ενώ στις αναδυόμενες αγορές εκτιμάται ότι θα υπερδιπλασιαστεί. Μάλιστα το ΔΝΤ εκτιμά ότι η άνοδος του δημόσιου χρέους σε αυτές τις οικονομίες θα είναι της τάξεως του 26% και 7% αντίστοιχα.
• Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ταμείου, το δημόσιο χρέος αναμένεται να σταθεροποιηθεί το 2021 (εκτός των ΗΠΑ και της Κίνας).
• 72 χώρες έχουν ήδη λάβει βοήθεια έκτακτης ανάγκης από το ΔΝΤ.
Μετασχηματισμός της οικονομίας – Το τρίπτυχο των δράσεων
Η ανάγκη για δημοσιονομική δράση δεν τελειώνει εδώ, επισημαίνουν οι αναλυτές του ΔΝΤ, σημειώνοντας ότι ακόμα και στις χώρες που επιστρέφουν από το «Μεγάλο Κλείδωμα», ελλείψει λύσεων για την υγειονομική κρίση, παραμένει μεγάλη η αβεβαιότητα σχετικά με την πορεία της ανάκαμψης.
Κορυφαία προτεραιότητα αποτελεί η δημόσια υγεία, με τους οικονομολόγους του Ταμείου να επισημαίνουν ότι οι πολιτικές που ελαττώνουν τους κινδύνους για την υγεία συμβάλλουν ουσιαστικά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, βοηθώντας έτσι την οικονομική δραστηριότητα και μειώνει τις πιέσεις στη δημόσια οικονομία. Μάλιστα αναφέρουν ότι οι έγκαιρες και στοχευμένες διαδικασίες περιορισμού της υγειονομικής κρίσης θα έχουν περιορισμένο οικονομικό και φορολογικό κόστους.
Δεύτερον, η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να παραμείνει υποστηρικτική και ευέλικτη μέχρι την ασφαλή και μόνιμη έξοδο από την κρίση καθώς παραμένει ο κίνδυνος εκτροχιασμού της ανάκαμψης προκαλώντας μελλοντικά μεγαλύτερο δημοσιονομικό κόστος. Το ΔΝΤ καλεί τις κυβερνήσεις να προετοιμαστούν για κάθε ενδεχόμενο δημιουργώντας σενάρια δράσης και διαχείρισης κινδύνων για την υγεία και την οικονομία ώστε να αποφευχθούν καθυστερήσεις στην ανταπόκρισης όταν θα χρειαστεί.
Τρίτον, η κρίση, σημειώνει το Ταμείο θα είναι μετασχηματική. Πολλές από τις θέσεις εργασίας που χάθηκαν από την κρίση πιθανότατα δεν θα επιστρέψουν. Θα είναι απαραίτητο να διευκολυνθεί η μεταφορά πόρων από τομείς που μπορεί να έχουν υποστεί μόνιμη συρρίκνωση. Οι δράσεις των κυβερνήσεων θα πρέπει να στραφούν προς την εκπαίδευση των εργαζομένων, ώστε να είναι έτοιμοι να μεταπηδήσουν σε άλλους τομείς εργασίας, παρά στη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Η μετά Covid εποχή και οι τομείς επενδύσεων
Με την ανακάλυψη μιας θεραπείας και του εμβολίου, οι κυβερνήσεις θα πρέπει ανακατευθύνουν την δημοσιονομική τους πολιτική προς μία πιο ανθεκτική, βιώσιμη και χωρίς περιορισμούς ανάπτυξη, επισημαίνει το ΔΝΤ.
Σημειώνει δε ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη φτώχεια και τις ανισότητες, καθώς και τις διαρθρωτικές αδυναμίες που ανέδειξε η κρίση ώστε να είναι προετοιμασμένοι σε μελλοντικά σοκ.
Αυτό περιλαμβάνει επένδυση σε ισχυρότερα συστήματα υγείας, καλύτερα δίκτυα κοινωνικής ασφάλειας και ψηφιοποίηση. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να υποστηρίξουν ενεργά φιλικές προς το κλίμα επενδύσεις, προωθώντας μία πιο πράσινη -πλούσια σε θέσεις εργασίας- ανάπτυξη, με γνώμονα την καινοτομία.
