Άμεση ανάγκη μείωσης των κόκκινων δανείων – Κρούει τον κώδωνα και για την απασχόληση
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει ο ΟΟΣΑ για τα κόκκινα δάνεια αλλά και την αγορά εργασίας στην έκθεσή του για την ελληνική οικονομία.
Ο ΟΟΣΑ «βλέπει» ύφεση έως 9,8% για την Ελλάδα, με παράλληλη εκτόξευση του ποσοστού ανεργίας μέχρι και πάνω από 20%.
Για άλλη μια φορά ο ΟΟΣΑ επεσήμανε την ανάγκη μεταρρυθμίσεων, έτσι ώστε τα βήματα που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, να μετατραπούν σε άλματα. Με δεδομένο, δε, ότι η ελληνική οικονομία βασίζεται σε πολύ μικρές επιχειρήσεις, με χαμηλή παραγωγικότητα, ο Οργανισμός ζητάει επί της ουσίας τη στροφή σε ένα νέο μοντέλο, που προϋποθέτει, όμως, αυτονόητες, πλην όμως δύσκολες μεταρρυθμίσεις.
Μεταξύ άλλων, ο ΟΟΣΑ απευθύνει συστάσεις για:
-μείωση του βάρους στην εργασία (εισφορές)
-αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής έτσι ώστε να δημιουργηθεί χώρος για μείωση φορολογικών συντελεστών
-βελτίωση της δημόσιας διοίκησης
-ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής- μείωση των υψηλών ποσοστών φτώχειας
-ενίσχυση των ενεργών πολιτικών απασχόλησης- κατάρτισης
-σύνδεση των συμβάσεων των καθηγητών (αναπληρωτών) με τις επιδόσεις τους ως κίνητρο βελτίωσης της ποιότητας διδασκαλίας
-αύξηση των δημοσίων επενδύσεων (δημόσιες μεταφορές, διαχείριση απορριμμάτων, καινοτομία)
-ψηφιακή διακυβέρνηση
-μείωση των «κόκκινων» δανείων, αλλά και του αναβαλλόμενου φόρου στους ισολογισμούς των τραπεζών
-επανεξέταση των διαφορών στη φορολογία των καυσίμων υπό «πράσινο» πρίσμα
-διασφάλιση «ισορροπίας» μεταξύ των δαπανών για συντάξεις και των δαπανών πρόνοιας για ανέργους και φτωχές οικογένειες,
-κωδικοποίηση νόμων και αποφάσεων
-άρση των διοικητικών εμποδίων για την άσκηση επαγγελμάτων, κλπ
Λόγω της αβεβαιότητας που έχει δημιουργηθεί από την πανδημία του κορωνοϊού, ο ΟΟΣΑ χρησιμοποιεί δύο σενάρια:
Με βάση το πρώτο σενάριο και το ότι δεν θα προκύψει ένα δεύτερο κύμα πανδημίας:
• η ύφεση θα διαμορφωθεί στο 8% το 2020 για να επιστρέψει η οικονομία σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης 4,5% το 2021
• η απασχόληση θα μειωθεί κατά 3,5% φέτος και κατά 1% το 2021
• η ανεργία θα διαμορφωθεί στο 19,4% το 2020 και στο 19,8% του χρόνου
• το χρέος θα φτάσει στο 196,9%/ΑΕΠ το 2020 για να υποχωρήσει στο 190,7%/ΑΕΠ το 2021
Με βάση το 2ο σενάριο και στην περίπτωση που ένα δεύτερο κύμα κορωνοϊού «χτυπήσει» τη χώρα:
• η ύφεση το 2020 θα πλησιάσει το 10% (9,8%) και σημαντικά μικρότερη ανάπτυξη για το 2021 στο 2,3%
• η απασχόληση θα μειωθεί κατά 3,8% φέτος και κατά 1,8% το 2021
• η ανεργία από 19,6% το 2020 θα ανέβει στο 20,4% το 2021 και
• το χρέος θα ξεπεράσει το 200% το 2020, στο 209,3% /ΑΕΠ για να καταγράψει μικρή υποχώρηση στο 204,7% /ΑΕΠ το επόμενο έτος.
Στην περίπτωση μάλιστα που υπάρξει ένα δεύτερο κύμα πανδημίας, η έκθεση τονίζει ότι ο τουρισμός και οι υπηρεσίες αποτελούν δύο τομείς που θα πληγούν περαιτέρω. «Στην περίπτωση αυτή η κυβέρνηση θα πρέπει να επεκτείνει την παροχή στήριξης, βοηθώντας επιχειρήσεις και εργαζομένους τους να αναβαθμίσουν τις δραστηριότητες και τις δεξιότητες τους και να στραφούν σε τομείς που υπόσχονται καλύτερες ευκαιρίες, επιταχύνουν την ανάκαμψη και κάνουν την οικονομία και την κοινωνία περισσότερο ευέλικτη».
Οι προκλήσεις για την ελληνική οικονομία
Τα περιοριστικά μέτρα, οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί, η κοινωνική απόσταση και η υψηλή αβεβαιότητα έχουν οδηγήσει σε προσωρινή αλλά σημαντική μείωση της παραγωγής, της τουριστικής ζήτησης και της απασχόλησης σημειώνεται στην έκθεση του ΟΟΣΑ για την ελληνική οικονομία.
Η πανδημία ενδεχομένως να επιδεινώσει περαιτέρω τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η αγορά εργασίας. «Αν και το ποσοστό απασχόλησης έχει αυξηθεί τα τελευταία έξι χρόνια, εξακολουθεί να είναι ένα από τα χαμηλότερα μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Σε χαμηλά επίπεδα παραμένουν και οι μισθοί» σημειώνεται στην έκθεση με τις γυναίκες και τους νέους να καταγράφουν τα χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης. Δεν παραλείπει μάλιστα να κάνει αναφορά στο λεγόμενο brain drain το οποίο έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό των ευκαιριών για ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας στην Ελλάδα.
Η ενδυνάμωση των προγραμμάτων ενεργητικής πολιτικής στην εργασία, η εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση θα βελτιώσει τις ικανότητες του εργατικού δυναμικού ώστε να προσαρμοστεί στις αλλαγές λόγω της πανδημίας.
Αν και το κόστος εκπαίδευσης είναι πολύ υψηλό στην Ελλάδα ωστόσο είναι «φτωχό» στην απόκτηση ικανοτήτων για εύρεση εργασίας ενώ είναι μικρό το ποσοστό των ενηλίκων που συμμετέχουν στη δια βιου μάθηση.
Μια ακόμα πρόκληση για την ελληνική οικονομία αποτελεί το γεγονός ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι μικρές και μάλιστα εταιρίες χαμηλής παραγωγικότητας. «Παρά τη πρόσφατη πρόοδο, όπως η ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης, η υψηλή φορολογία, η γραφειοκρατία, το αργό σύστημα απόδοσης δικαιοσύνης δυσχεραίνει το επιχειρηματικό περιβάλλον, αποθαρρύνει τις εγχώριες και ξένες επενδύσεις και αποτρέπει τις επιχειρήσεις να αναπτυχθούν»
Μπορεί τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια τραπεζών (NPL) να μειώθηκαν πριν την πανδημία, ωστόσο παραμένουν σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα περιορίζοντας την ικανότητα των τραπεζών να χρηματοδοτούν επενδύσεις αλλά και τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους της πανδημίας, αυξάνοντας περαιτέρω τα «κόκκινα» δάνεια.
Η αύξηση της παραγωγικότητας αποτελεί το κλειδί για την βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και την αντιστάθμιση των αρνητικών συνεπειών του δημογραφικού. Παράλληλα, χρειάζεται ενίσχυση και αποτελεσματικότερη κατανομή των δημοσίων δαπανών σε συνδυασμό με ένα πιο δίκαιο και αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα.
Η «κακή» ποιότητα του περιβάλλοντος και της στέγασης μειώνουν τη συνολική ικανοποίηση ζωής των ανθρώπων. Η ατμοσφαιρική ρύπανση στις μεγάλες πόλεις είναι υψηλή, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού σε σχέση με τις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ.
Όταν κλείσει η «παρένθεση» του COVID-19, η Ελλάδα θα μπορεί πάλι να επικεντρωθεί σε ένα πρόγραμμα μεσοπρόθεσμου μετασχηματισμού για να αναζωογονήσει την ανάκαμψή του με ισχυρότερη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.
Όπως αναφέρει η έκθεση, στη πανδημία η ελληνική κυβέρνηση έδρασε αποτελεσματικά λαμβάνοντας σημαντικά μέτρα για:
– την ενίσχυση του συστήματος υγείας,
– τη στήριξη του εισοδήματος και την ενίσχυση της ρευστότητας
– υποστήριξη και επανεκκίνηση τομέων που πλήττονται περισσότερο από τον κορωνοϊό, όπως ο τουρισμός
– έχει πραγματοποιήσει ένα φιλόδοξο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα επικεντρωμένο στην ενίσχυση της ανάπτυξης και των επενδύσεων.
Όπως σημειώνεται, οι μεταρρυθμίσεις του παρελθόντος στην αγορά εργασίας και προϊόντων βελτίωσαν την ανταγωνιστικότητα στην Ελλάδα γεγονός που θα βοηθήσει ώστε η χώρα να παραμείνει σε καλή κατάσταση όταν αρχίσει να ανακάμπτει τόσο η εγχώρια όσο και η εξωτερική ζήτηση.