Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης-Ποιοί φόροι μειώνονται
Δίνοντας ραντεβού τον Σεπτέμβριο, λαμβάνοντας φυσικά υπόψη το ενδεχόμενο μιας σοβαρής επιδημικής έξαρσης, η κυβέρνηση από τα μέσα Σεπτεμβρίου αναμένεται να ανακοινώσει ένα συνδυαστικό πακέτο, περιλαμβάνοντας ένα μείγμα μέτρων στήριξης για τους πληγέντες της πανδημίας και ταυτόχρονα τη μονιμοποίηση κάποιων παρεμβάσεων με σταδιακή ισχύ από το 2021.
Οι σχεδιασμοί είναι πάνω στο τραπέζι και οι προτάσεις αναμένεται να συζητηθούν με τις Βρυξέλλες μετά το τέλος του καλοκαιριού, ενώ κρίσιμη είναι η πορεία της επιδημικής κρίσης. Να σημειωθεί ότι η πανδημία έχει ήδη διευρύνει την απόκλιση του προϋπολογισμού που εμφανίζει τρύπα 6,4 δισ. ευρώ το εξάμηνο Ιανουαρίου – Ιουνίου.
Μείωση φόρων
Αναζητώντας δημοσιονομικό χώρο, περί τα 2 δισ. ευρώ, το οικονομικό επιτελείο σκοπεύει να ανασύρει τις δεσμεύσεις περί «μειώσεων φόρων» που έμειναν πίσω χρονικά λόγω της υγειονομικής κρίσης. Στο υπό εξέταση πακέτο περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης, η μείωση του τέλους επιτηδεύματος – δύο μέτρα για τα οποία αναμένεται να παρουσιασθεί και το χρονοδιάγραμμα για την κατάργησή τους -, η μείωση του ΕΝΦΙΑ και φυσικά η στήριξη της μισθωτής εργασίας.
Ανάμεσα στις προτεραιότητες είναι η μείωση του μη μισθολογικού κόστους, με στόχο την τόνωση της απασχόλησης και τη μείωση της αδήλωτης εργασίας. Εξάλλου, η πανδημία έβαλε στον πάγο την περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά περίπου 1,2 ποσοστιαίες μονάδες το 2020, το οποίο μετατίθεται ενδεχομένως για το 2021.
Τα στοιχεία μαρτυρούν τον ασφυκτικό κλοιό του έλληνα μισθωτού αλλά και τη διαχρονική παθογένεια της φοροεισπρακτικής μηχανής. Σε σύγκριση με την ευρωζώνη, η Ελλάδα υπολείπεται σημαντικά στα έσοδα από άμεσους φόρους (10,2% έναντι 13,3% του ΑΕΠ), έχει δυσανάλογα υψηλότερα έσοδα από έμμεσους φόρους (17,1% έναντι 9,9% του ΑΕΠ) και σημαντικά υψηλότερη φορολογική επιβάρυνση στην εργασία (έμμεσος φορολογικός συντελεστής 43,2% έναντι 38,6%), στην ακίνητη περιουσία και στα ενεργειακά.
Από τα στοιχεία (ΣΕΒ, Φεβρουάριος 2020) προκύπτει ότι η μεσαία εισοδηματική τάξη (διαθέσιμο εισόδημα 20.000 ευρώ τετραμελούς οικογένειας) καταβάλλει το 51% των φορολογικών εσόδων, ενώ πριν από την κρίση κατέβαλλε το 39,3%. Αντίστοιχα, η υψηλότερη εισοδηματική τάξη καταβάλλει το 38,1% των φορολογικών εσόδων έναντι άνω του 50% που κατέβαλλε πριν από την κρίση.
Μείωση τέλους επιτηδεύματος 50%
Υπό εξέταση είναι η μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50% και αν επιβεβαιωθεί αυτό το σενάριο σημαίνει πως θα μειωθεί από 650 ευρώ σε 325 ευρώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες και σε 500 ευρώ για τις επιχειρήσεις.
Από τον προϋπολογισμό προκύπτει ότι τα έσοδα από το τέλος επιτηδεύματος θα ανέρχονται το 2020 σε 420 εκατ. ευρώ και αφορά περί τους 611.000 ασκούντες επιχειρηματική δραστηριότητα. Το μέτρο εφαρμόστηκε το 2011, μαζί με την έκτακτη εισφορά, όπου η τότε κυβέρνηση επέβαλε οριζόντιο τέλος σε επιτηδευματίες (φυσικά και νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες) και ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα.
Κούρεμα εισφοράς αλληλεγγύης 30%
Στις φθινοπωρινές εξαγγελίες σχεδιάζεται το πρώτο κούρεμα της εισφοράς αλληλεγγύης που επιβαρύνει πάνω από 2,3 εκατομμύρια φορολογουμένους, παρουσιάζοντας ενδεχομένως το χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή εξάλειψή του. Στα σενάρια είναι η μείωση της εισφοράς κατά 30% για τα εισοδήματα από την 1η Ιανουαρίου 2021 και η επόμενη μείωση προβλέπεται για το 2022, ενώ το 2023 η εισφορά αλληλεγγύης θα έχει καταργηθεί.
Φαίνεται πως οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι με εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ θα είναι οι πρώτοι που θα δουν τη μείωση της εισφοράς μέσω της παρακράτησης φόρου στις μηνιαίες αποδοχές τους. Το δεύτερο σενάριο που εξετάζεται είναι η κατάργηση της εισφοράς για εισοδήματα έως 20.000 ευρώ από 12.000 ευρώ που ισχύει σήμερα με παράλληλη μείωσή της για υψηλότερα εισοδήματα κατά 10% έως 20%. Οι μειώσεις στην εισφορά αλληλεγγύης εξετάζεται να συνδυαστούν και με μειώσεις φορολογικών συντελεστών για τα μεσαία εισοδήματα.
Ψαλίδι στον ΕΝΦΙΑ 8%-10%
Το οικονομικό επιτελείο εξετάζει τη μείωση 8%-10% στους λογαριασμούς του ΕΝΦΙΑ για χιλιάδες ιδιοκτήτες, ενώ σύμφωνα με τις προτάσεις της έκθεσης της Επιτροπής Πισσαρίδη αναμένονται αλλαγές στην κλίμακα και τους συντελεστές υπολογισμού του κύριου φόρου, ενώ το πόρισμα προτείνει την κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, ο οποίος επιβάλλεται στους έχοντες ακίνητα αξίας άνω των 250.000 ευρώ.
Στις προτεραιότητες είναι η παρέμβαση στον φόρο ακίνητης περιουσίας, για τον οποίο θα υπάρχει ειδική πρόβλεψη για τα μικρά νησιά.