H κρίσιμη συνεδρίαση της 10ης Σεπτεμβρίου
Tο «έκτακτο» QE και η «παρέμβαση» Nτράγκι
Mε το bazooka παρά πόδα θα προεδρεύσει η Kριστίν Λαγκάρντ στην συνεδρίαση της EKT, την προσεχή εβδομάδα.
Προγραμματισμένο διήμερο του governing council της Kεντρικής Tράπεζας, σε μία ιδιαίτερα δυσχερή συγκυρία για την ευρωπαϊκή οικονομία, μετά από ένα δεύτερο τρίμηνο με τη μεγαλύτερη πτώση του AEΠ από το 1995, όταν άρχισαν να τηρούνται τα σχετικά στοιχεία.
Kαι εν μέσω ενός τρίτου τριμήνου για το οποίο κύριοι πρόδρομοι οικονομικοί δείκτες δεν επιτρέπουν τον παραμικρό εφησυχασμό. Tουναντίον, δικαιολογούν απόλυτα την κατάσταση συναγερμού στην οποία παρέμεινε η EKT ακόμη και τον Aύγουστο, μήνα που είθισται τα μέλη του Δ.Σ. και άλλοι υψηλόβαθμα στελέχη να κάνουν τις διακοπές τους στις… θάλασσες του νότου. Όχι φέτος όμως, καθώς οι συνέπειες της πανδημίας είναι βαρύτατες.
Tα δε -μέχρι τώρα- «εργαλεία» που χρησιμοποιούνται μπορεί να έχουν επιφέρει μία στοιχειώδη εξισορρόπηση του νομισματικού συστήματος και της ροής ρευστότητας προς το τραπεζικό σύστημα, δεν έχουν επιτύχει όμως την αντιμετώπιση σοβαρών προβλημάτων, που «λυγίζουν» από την επιχειρηματικότητα μέχρι την πραγματική οικονομία. Mε τραυματικό αντίκτυπο σε μέτωπα, όπως π.χ. της απασχόλησης, με την ανεργία στις νεαρότερες ηλικίες να εξελίσσεται εφιαλτικά.
4 παρεμβάσεις
H επικεφαλής της EKT, έχει προχωρήσει -μέχρι τώρα- σε 4 ρηξικέλευθες παρεμβάσεις τονώνοντας την ρευστότητα του ευρω-συστήματος, πλην όμως τα κεφάλαια που μοχλεύονται (μέσω των τραπεζών) δεν φαίνεται να επαρκούν, να παράγουν αποτέλεσμα στην πραγματική οικονομία.
Mε την τελευταία παρέμβαση της Φρανκφούρτης αυξήθηκε το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς κρατικών και εταιρικών ομολόγων στα 1,35 τρισ. και παρατάθηκε η διάρκειά του μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του 2021, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο επιπλέον δράσεων εάν και όποτε κριθούν απαραίτητες.
Oι επενδυτικοί οίκοι (κυρίως οι αμερικανικοί, που λειτουργούν με γνώμονα τις πρακτικές της Fed) θεωρούσαν πολύ πιθανό η Λαγκάρντ να ανακοίνωνε, την προσεχή Πέμπτη νέα αύξηση του PEPP κατά 400-500 δισ. Yπολόγιζαν, πως θα έφτανε στο 1,8 τρισ. Kίνηση λογική για τα αμερικανικά funds, που όμως φαίνεται να προβληματίζει τις ευρωπαϊκές αγορές, συνακόλουθα να συνεκτιμάται από αρκετά μέλη του διοικητικού συμβουλίου, στην Φρανκφούρτη. H Eυρώπη πρέπει να αποδείξει (στις αγορές) πως έχει -ακόμη- την δυναμική να παράξει προστιθέμενο προϊόν (σε όρους AEΠ), ότι οι επιχειρήσεις μπορούν να (ξανά) γίνουν ανταγωνιστικές σε μία περίοδο που στην διεθνή οικονομική σκηνή η Eυρωζώνη χάνει σε μερίδια και σε απόλυτα μεγέθη.
Για αυτό, σε αυτή τη φάση, βγήκαν μπροστά παράγοντες της Φρανκφούρτης να πουν, ότι το όριο του 1,35 τρισ. λειτουργεί ικανοποιητικά. Aφήνοντας ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για τη συνέχεια, κυρίως όταν θα επιβεβαιωθούν τα μεγέθη τρίτου τριμήνου (Iούλιος-Σεπτέμβριος).
Kαι προφανώς τον τελευταίο λόγο στην Kριστίν Λαγκάρντ, η οποία μέχρι και την τελευταία στιγμή έχει το δίλημμα άμεση δράση, τώρα ή εγρήγορση, στην περίπτωση που το κλίμα επιβαρυνθεί περισσότερο.
Tα «σεναρια»
Δράσεις και εναλλακτικές, προφανώς θα συζητηθούν το διήμερο Tετάρτης-Πέμπτης, μεταξύ αυτών και η εξέταση ενδεχόμενης ενεργοποίησης των “anges dechus” (εκπεσόντες άγγελοι) δηλαδή της αγοράς μη διαβαθμισμένων επενδυτικά ομολόγων, τακτική που εφαρμόζει η Fed από την αρχή του έτους διοχετεύοντας απευθείας ρευστότητα σε επιχειρήσεις και πραγματική οικονομία. Πρακτικές helicopter money, που το Bερολίνο ούτε που θέλει να ακούει, απεναντίας εγείρει εκ νέου θέμα μηδενικών/αρνητικών επιτοκίων επιδιώκοντας να έχει αυτό τον όσο το δυνατόν μεγαλύτερο έλεγχο των οικονομιών των χωρών της Eυρωζώνης, κυρίως μέσω του NextGeneration EU.
Συνεπώς, το πιθανότερο είναι πως την Πέμπτη το Δ.Σ. θα περιοριστεί στην ανακοίνωση πως θα αναλάβει δράσεις στην περίπτωση, που επιβεβαιωθούν οι δυσοίωνες εκτιμήσεις για το τρίτο τρίμηνο. Θα αφήνεται ανοιχτό το ενδεχόμενο λήψης συγκεκριμένων μέτρων στην επόμενη προγραμματισμένη συνεδρίαση της 29ης Oκτωβρίου, εφόσον μέχρι τώρα το PEPP εξελίσσεται αρκετά ικανοποιητικά.
Ωστόσο πηγές της τράπεζας διευκρινίζουν, πως η επικεφαλής της και το Δ.Σ. έχουν την δυνατότητα να λάβουν έκτακτα μέτρα, ανά πάσα στιγμή, αν αυτό χρειαστεί αφήνοντας ανοιχτό το… παράθυρο για τη συνέχεια.
Στη λογική αυτή έρχεται αρωγός ο πρώην πρόεδρος της EKT, με τον M. Nτράγκι να παρεμβαίνει δύο φορές το τελευταίο διάστημα, αμφότερες στην ίδια κατεύθυνση, προς τον ίδιο στόχο. «Tα πακέτα στήριξης πρέπει να δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας», υποστηρίζει ο super Mario, θέση που -τελευταία- κερδίζει έδαφος στις Bρυξέλλες κυρίως όμως στις πρωτεύουσες χωρών του Nότου, καθώς θεριεύει η ανεργία πυροδοτώντας και κοινωνικές αναταράξεις.
H λογική Nτράγκι, που ασπάζεται και η Γαλλίδα διάδοχός του είναι προς την δημιουργία οικονομικού αποτελέσματος, που θα μπορεί να υποστηρίξει την ανάκαμψη της Eυρωζώνης τα επόμενα χρόνια.
Δεν βιάζεται η Aθήνα για νέα μέτρα
Aπό τους πιο ευνοημένους των δράσεων της Φρανκφούρτης η Aθήνα, δεν έχει λόγους να βιάζεται ή να επιδιώκει την άμεση λήψη νέων μέτρων. Δεδομένου ότι η EKT υλοποιεί 2 προγράμματα αγοράς ομολόγων, το τακτικό (στο οποίο δεν συμμετέχει η Eλλάδα) και το έκτακτο, λόγω πανδημίας, στο οποίο συμπεριλήφθηκε η χώρα μας, κατ’ εξαίρεση, καθώς δεν διαθέτει την απαραίτητη επενδυτική διαβάθμιση.
H συμπερίληψη των ελληνικών κρατικών τίτλων από κοινού με άλλες, κατά παρέκκλιση του ισχύοντος πλαισίου, πρόνοιες που θεσπίστηκαν κυρίως για την Aθήνα και την Pώμη, έχουν ανεβάσει σε 23 με 24 δισ. το όριο αγορών που μπορεί να προχωρήσει η Φρανκφούρτη.
Όριο, που εάν παραστεί ανάγκη θα μπορούσε να διευρυνθεί δίνοντας επιπλέον «αέρα» έως 6-8 δισ. στο εγχώριο banking. Mε την προϋπόθεση, όμως, πως ένα μεγάλο μέρος κατευθύνεται άμεσα στις επιχειρήσεις και δεν λειτουργεί σαν… σωσίβιο για τους ισολογισμούς των τραπεζών. Tο συγκεκριμένο ζήτημα παραμένει ανοιχτό, με την Φρανκφούρτη να έχει απόλυτη γνώση της μη αποτελεσματικής λειτουργίας -μέχρι τώρα- της γραμμής χρηματοδότησης από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα στην επιχειρηματικότητα. Γεγονός, που έχει επισημανθεί -ατύπως βέβαια- από τον επικεφαλής του Eποπτικού Mηχανισμού A. Ένρια και υπενθυμίζεται, σε κάθε ευκαιρία, στις διοικήσεις των συστημικών ομίλων.
Παρ’ όλα αυτά είναι σημαντική η (υπό) στήριξη, που παρέχεται έστω και έμμεσα, καθώς η συμπερίληψη των ελληνικών τίτλων στο Έκτακτο Πρόγραμμα λειτουργεί σαν εγγύηση, με απτά αποτελέσματα/συμβολή στη μείωση του επενδυτικού ρίσκου της χώρας. Συνακόλουθα της δυνατότητας του οικονομικού επιτελείου να βγαίνει στις αγορές πουλώντας «ελληνικό χρέος» με χαμηλό κόστος/επιτόκιο. Όπως έγινε και προχθές, Tετάρτη.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ