Ταμείο Ανάκαμψης: Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του-Ευκαιρίες και προβληματισμοί

Το «κλειδί» του Ταμείου Ανάκαμψης είναι πως δεν περιλαμβάνει μόνο επενδυτικούς πόρους, αλλά και ένα μείγμα μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, μιλώντας από το βήμα του Thessaloniki Helexpo Forum.

Παράλληλα χαρακτήρισε το Ταμείο Ανάκαμψης ως «μοναδική και ιστορική ευκαιρία» για την ελληνική οικονομία και την ψηφιοποίηση του ελληνικού κράτους ενώ παράλληλα τόνισε πως «ό,τι βάλουμε στο Ταμείο θα πρέπει να πετύχει», καθώς οι χρόνοι είναι πολύ περιορισμένοι και οι προσαρμογές δύσκολες.

Κατά τον κ. Σκυλακάκη το προσχέδιο του εθνικού στρατηγικού σχεδίου για το Ταμείο Ανάκαμψης αναμένεται να κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 15 Οκτωβρίου, ώστε από την 1η Ιανουαρίου του 2021, στην καλύτερη περίπτωση, η ελληνική κυβέρνηση να έχει τη δυνατότητα να καταθέσει το τελικό της πλάνο (τα τελικά σχέδια δεν γίνονται δεκτά νωρίτερα).

«Η ουσία του Ταμείου είναι να έχει τη μέγιστη αναπτυξιακή επίπτωση. Θα κινητοποιεί τον μέγιστο βαθμό ιδιωτικών πόρων» σημείωσε σύμφωνα με το ΑΠΕ – ΜΠΕ. Διευκρίνισε ότι ένα βασικό χαρακτηριστικό του Ταμείου Ανάκαμψης είναι πως δεν δίνει τη δυνατότητα για διαρκείς αλλαγές, όπως το ΕΣΠΑ, που επιτρέπει δυναμικές προσαρμογές.

«Η προσαρμογή», διευκρίνισε, «μπορεί να γίνει μόνο μία φορά, στο τέλος του 2022, και στη βάση της αναθεώρησης των χρημάτων που θα εισπράξει κάθε χώρα (σ.σ.με βάση την πορεία του ΑΕΠ θα επαναπροσδιοριστεί το 30% των πόρων και θα ξαναμοιραστεί το 2022). Οι αλλαγές θα είναι εξαιρετικά δύσκολες, κάτι που σημαίνει πως ό,τι βάλουμε σε αυτό το Ταμείο θα πρέπει να πετύχει. Επίσης το τελευταίο χρονικό σημείο κατά το οποίο θα κριθούν στόχοι και ορόσημα είναι το δεύτερο εξάμηνο του 2026, συνεπώς το πολύ μεγάλο ποσό για το οποίο μιλάμε -19 δισ. ευρώ ” και κάτι” οι επιχορηγήσεις και περίπου 13 δισ. τα πολύ χαμηλότοκα δάνεια- θα πρέπει να απορροφηθεί σε διάστημα λιγότερο των έξι ετών, μέχρι το τελευταίο ευρώ».

Σταθάκης: Ο σχεδιασμός να είναι συμμετοχικός για να μην έχουμε τη νέα χειρότερη μορφή κοινωνικού αποκλεισμού

Τον φόβο ότι η πράσινη μετάβαση, που πριμοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, μπορεί να αποτελέσει «τη νέα χειρότερη μορφή κοινωνικού αποκλεισμού που έχουμε βιώσει, αν δεν πάρουμε τα μέτρα μας για να είναι συμμετοχική και να ξεκινάει από τα κατώτερα στρώματα» εξέφρασε από την πλευρά του ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, επικεφαλής της Επιτροπής Προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ. «Ο σχεδιασμός μας πρέπει να είναι κοινωνικά δίκαιος και συμμετοχικός» είπε, ενώ αναφερόμενος στον δεύτερο πυλώνα του Ταμείου Ανάκαμψης, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, σημείωσε ότι αυτός συνδέεται απόλυτα με βαθιές μεταρρυθμίσεις. Υποστήριξε ότι «η παρούσα κυβέρνηση είναι η πιο αντι-μεταρρυθμιστική των τελευταίων χρόνων, σε ό,τι αφορά κρίσιμα θέματα που άπτονται του ψηφιακού μετασχηματισμού», όπως αυτά που συνδέονται με το Κτηματολόγιο, τα δάση και τον χωροταξικό σχεδιασμό.

Κατρανίδης: Το 2021-2027 πρέπει να απορροφήσουμε 50 δισ. ευρώ. Μπορούμε;

Τα σημαντικά προσδοκώμενα οφέλη από το Ταμείο Ανάκαμψης επισήμανε ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Στυλιανός Κατρανίδης, αναφερόμενος ωστόσο και στα πιθανά σημαντικά προβλήματα. «Η εμπειρία μας από τα ΕΣΠΑ δεν είναι πάρα πολύ θετική. Το 2021-2027 πρέπει ως χώρα να απορροφήσουμε συνολικά περί τα 50 δισ. ευρώ από το τρέχον και το επόμενο ΕΣΠΑ, και από το Ταμείο Ανάκαμψης μόνο οι επιχορηγήσεις -όχι τα δάνεια- από το Ταμείο Ανάπτυξης υπολογίζονται σε 22,5 δισ. Από το τελευταίο ΕΣΠΑ, στα επτά χρόνια που έχουν περάσει, καταφέραμε να απορροφήσουμε μόνο το 35%-40% διαθέσιμων πόρων…”

Μίχαλος: Να γίνει η Αναπτυξιακή Τράπεζα βασικό όχημα για τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης

Τη μετατροπή της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας σε βασικό όχημα για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, που θα διατεθούν στον ιδιωτικό τομέα, πρότεινε ο πρόεδρος τη Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας (ΚΕΕΕ), Κωνσταντίνος Μίχαλος, ο οποίος χαρακτήρισε το ύψος των κονδυλίων που λαμβάνει η χώρα ως σημαντική διαπραγματευτική επιτυχία, αφού «με το 2,4% του πληθυσμού και το 1,2% του ΑΕΠ της ΕΕ, λαμβάνει περίπου το 9,8% της χρηματοδοτικής στήριξης». Πρόσθεσε ότι ο τουρισμός δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι μονοκαλλιέργεια και ότι οι πόροι που διατίθενται από την ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιηθούν για την αλλαγή του παραγωγικού μίγματος της χώρας. «Πρέπει να διδαχτούμε από λάθη παρελθόντος. Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να σκεπάσουμε δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, τροφοδοτώντας την εφήμερη κατανάλωση, αλλά να στοχεύουν στον παραγωγικό μετασχηματισμό οικονομίας μέσα από επενδύσεις σε κλάδους με υψηλή προστιθέμενη αξία και εξωστρεφή προσανατολισμό» υπογράμμισε.

Καλτσάς, ΕΤΕπ: Η ωρίμανση των μεγάλων έργων αργεί, για αυτό χρειάζεται συνέχεια στη διακυβέρνηση

Στους αργούς χρόνους ωρίμανσης των μεγάλων έργων, της τάξης των 200 εκατ. ευρώ (με πραγματικές τιμές του 2020), στην Ελλάδα τα τελευταία 50 χρόνια, αλλά και στην ανάγκη να υπάρχει συνέχεια στη διοίκηση του κράτους, αναφέρθηκε ο επικεφαλής χρηματοδοτήσεων σε Ελλάδα και Κύπρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), Ιωάννης Καλτσάς. Όπως είπε, ομάδα της ΕΤΕπ μελέτησε -με αφορμή το Forum- την πορεία ωρίμανσης των έργων τα τελευταία περίπου 50 χρόνια που η ΕΤΕπ δρα στην Ελλάδα, αρχής γενομένης από το 1961 (όταν χρηματοδοτήθηκε το πρώτο της έργο στην Ελλάδα, η εθνική οδός Αθήνας-Κορίνθου). «Αυτό που βρήκαμε είναι ότι, κατά μέσο όρο, δυστυχώς, χρειάζονται πέντε χρόνια (για να ωριμάσει ένα έργο και να χρηματοδοτηθεί από την ΕΤΕπ). Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι στην Ελλάδα τα μεγάλα έργα που χρηματοδοτούνται συνήθως προετοιμάζονται από την προηγούμενη κυβέρνηση ή από τις δύο προηγούμενες. Δυστυχώς (…)τα μεγάλα έργα στην Ελλάδα αργούν και για αυτό πρέπει να υπάρχει συνέχεια στη διακυβέρνηση της χώρας. Αυτό δεν το βλέπουμε στην Ελλάδα τα τελευταία 50 χρόνια να υπάρχει» επισήμανε.Αναφέρθηκε δε και στη στρατηγική των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών, οι περισσότερες από τις οποίες σκοπεύουν να βάλουν πολλά από τα έργα του ΕΣΠΑ στο Ταμείο, καθώς αυτό είναι εμπροσθοβαρές, με τίμημα την καθυστέρηση του ΕΣΠΑ. «Αυτή η μεταφορά έργων θα είναι η στρατηγική των περισσότερων χωρών, ώστε να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απορρόφηση των δωρεάν χρημάτων” ανέφερε ο κ Καλτσάς.