Το προβλέπει η πρόταση της ΤτΕ
Κόκκινα δάνεια έως και 45 δισ. ευρώ θα μπορούν να μεταφέρουν οι τράπεζες σε bad bank, ώστε να μειώσεις τις απώλειες. Σύμφωνα με πρόταση της ΤτΕ η δημιουργία εταιρείας διαχείρισης ενεργητικού σε συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, προβλέπεται προκειμένου οι τράπεζες να μπορούν να μεταβιβάσουν σε αυτό το σχήμα τα κόκκινα δάνεια. Αρχικά η διαδικασία θα γίνεται σε εθελοντική βάση και, ανάλογα με τη στρατηγική κάθε τράπεζας, η μεταβίβαση μπορεί να γίνεται σταδιακά.
Η πρόταση που υπέβαλε στην κυβέρνηση ο διοικητής Γιάννης Στουρνάρας, στη συνέχεια θα υποβληθεί προς έγκριση και στις εποπτικές ευρωπαϊκές αρχές και αμέσως μετά στις ίδιες τις τράπεζες.
Το σχέδιο της ΤτΕ για τη δημιουργία bad bank αποσκοπεί στην πλήρη εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών όχι μόνο από τα κόκκινα δάνεια που άφησε πίσω της η δεκαετής οικονομική κρίση στη χώρα μας, αλλά και αυτά που θα δημιουργηθούν λόγω της πανδημικής κρίσης, το ύψος των οποίων εκτιμάται στα 10 δισ. ευρώ.
Η πρόταση συνδυάζεται με μείωση του αναβαλλόμενου φόρου που ανέρχεται σε 15,5 δισ. ευρώ και αποτελεί σημαντικό τμήμα των κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών. Μετά την ολοκλήρωση των τιτλοποιήσεων που έχουν δρομολογήσει οι τράπεζες, θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο ως ποσοστό των κεφαλαίων και σε δύο από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες θα ξεπεράσει το 85% των κεφαλαίων τους. Ωστόσο, ο αναβαλλόμενος που ήταν λύση ανάγκης την εποχή της δημοσιονομικής κρίσης δεν θεωρείται καλής ποιότητας κεφάλαιο και πρέπει να σταδιακά να αντικατασταθεί.
Συγκεκριμένα, η πρόταση προβλέπει τη σύσταση μιας εταιρείας διαχείρισης ενεργητικού σε συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο θα είναι χαμηλό με στόχο να καλύψει τις άμεσες λειτουργικές δαπάνες σε προσωπικό, υλικοτεχνική υποδομή κ.ά. Οι τράπεζες θα μπορούν να μεταβιβάσουν σε αυτό το σχήμα τα κόκκινα δάνεια που θα έχουν στους ισολογισμούς τους σε εθελοντική βάση και, ανάλογα με τη στρατηγική κάθε τράπεζας, η μεταβίβαση μπορεί να γίνεται σταδιακά. Με δεδομένο ότι η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι για να είναι επιτυχημένο ένα τέτοιο σχήμα δεν πρέπει να είναι ούτε πολύ μικρό ούτε πολύ μεγάλο, έχει υπολογιστεί ότι το ύψος των κόκκινων δανείων θα μπορεί να φτάσει έως και τα 45 δισ. ευρώ.
Η μεταβίβαση των δανείων θα γίνεται στη λογιστική αξία στην οποία οι τράπεζες έχουν εγγράψει αυτά τα δάνεια στα βιβλία τους. Σε αυτή τη φάση τα κόκκινα δάνεια θα εξακολουθούν ακόμη λογιστικά και εποπτικά να αποτυπώνονται στους ισολογισμούς των τραπεζών. Εναντι των χαρτοφυλακίων που μεταβιβάζουν οι τράπεζες θα λαμβάνουν ομόλογα της εταιρείας διαχείρισης ενεργητικού, η οποία θα αναλάβει στη συνέχεια να τα τιτλοποιήσει, δηλαδή να τα πουλήσει σε διεθνείς επενδυτές. Η μεταβίβαση θα γίνει σε τιμές αγοράς.
Η κρατική εγγύηση
Το σχέδιο προβλέπει την παροχή εγγύησης από την πλευρά του Δημοσίου προκειμένου να διευκολυνθεί η προσέλκυση διεθνών επενδυτών. Το ύψος της κρατικής εγγύησης δεν είναι καθορισμένο και θα αποτελεί απόφαση του Δημοσίου, με βάση και τον δημοσιονομικό χώρο που διαθέτει. Η συμμετοχή του, δηλαδή η εγγύηση που θα παρέχει, θα είναι μέρος ή το σύνολο της διαφοράς που θα προκύπτει από την πώληση αυτών των δανείων σε τρέχουσες τιμές σε σχέση με το λογιστική αξία βάσει της οποίας οι τράπεζες τα έχουν στα βιβλία τους.
Εναντι της εγγύησης οι τράπεζες θα πληρώνουν στο Δημόσιο προμήθεια με μετρητά. Επιπλέον θα πληρώνουν το Δημόσιο για τη ζημία που θα αναλαμβάνει, συμψηφίζοντας την υποχρέωση από τον αναβαλλόμενο φόρο. Η πληρωμή, δηλαδή ο συμψηφισμός, δεν θα γίνεται εφάπαξ, αλλά σταδιακά σε βάθος πενταετίας. Με τον τρόπο αυτό η απώλεια του αναβαλλόμενου φόρου (που μετράει στα κεφάλαιά τους) δεν θα δημιουργήσει άμεσα κεφαλαιακή τρύπα, αλλά θα επιμεριστεί σε πέντε έτη, δίνοντας στις τράπεζες τον χρόνο στις τράπεζες να δημιουργήσουν νέα κεφάλαια από τα κέρδη τους.
Η ΕΚΤ
Η προοπτική για τη δημιουργία bad bank έχει κερδίσει έδαφος σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, εξαιτίας της επικείμενης αύξησης των κόκκινων δανείων που θα προκαλέσει η οικονομική κρίση λόγω COVID και ενδεικτική είναι η δήλωση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ ότι «η ΕΚΤ παραμένει έτοιμη να προσαρμόσει όλα τα εργαλεία της».
Απαντώντας σε ερώτηση του ευρωβουλευτή Γιώργου Κύρτσου για το σχέδιο της ΤτΕ για την bad bank, η επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας παρέπεμψε για τις λεπτομέρειες στον διοικητή Γιάννη Στουρνάρα, επισημαίνοντας ότι έχει ξεκινήσει ο διάλογος για το θέμα των εθνικών bad banks και πώς αυτές μπορούν να οργανωθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
