H συρρίκνωση και η επέκταση της οικονομικής δραστηριότητας είναι έννοιες σχετικές. Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ στην Ελλάδα κατά 2,3% QoQ το 3ο τρίμηνο 2020 φαντάζει υψηλή όταν συγκριθεί με τον αντίστοιχο προ πανδημίας μέσο ρυθμό (2017Q2-2019Q4: 0,4% QoQ) ή ακόμα και με τον αντίστοιχο μέσο ρυθμό της περιόδου της υψηλής ανάπτυξης και των μεγάλων ελλειμμάτων (1995Q2-2007Q2: 1,0% QoQ), αναφέρει ανάλυση της Eurobank «7 ημέρες οικονομία».
Σχετικά χαμηλός ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης το 3ο τρίμηνο
«Ωστόσο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν, 1ον τη βαθιά κάμψη που καταγράφηκε το 2ο τρίμηνο λόγω του πρώτου κύματος της πανδημίας, 2ον την επίδοση των υπολοίπων οικονομιών της ΕΕ-27 και 3ον τη συμμετρική σε γενικές γραμμές φύση της διαταραχής της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19, ο τριμηνιαίος πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης στην Ελλάδα το 3ο τρίμηνο ήταν σχετικά χαμηλός. Η ερμηνεία βρίσκεται στη μεγάλη μείωση των εξαγωγών υπηρεσιών.
Σωρευτικές απώλειες πραγματικού ΑΕΠ
Στην περίπτωση της Ελλάδας, η μεγάλη ύφεση το 2ο τρίμηνο 2020 και η ισχνή ανάκαμψη το 3ο τρίμηνο 2020 οδήγησαν σε σωρευτικές απώλειες πραγματικού ΑΕΠ (3ο τρίμηνο 2020 σε σχέση με το 1ο τρίμηνο 2020) της τάξης του -12,2%.
Η αντίστοιχη επίδοση των υπολοίπων χωρών της ΕΕ-27 (συν του ΗΒ) είχε ως ακολούθως: Κροατία (-9,2%), Ηνωμένο Βασίλειο (-7,4%), Ρουμανία (-7,3%), Μάλτα (-6,6%), Βουλγαρία (-6,2%), Κύπρος (-4,9%), Ουγγαρία (-4,9%), Ισπανία (-4,1%), Σουηδία (-3,4%), Δανία (-2,5%), Πορτογαλία (-2,4%), Εσθονία (-2,4%), Λιθουανία (-2,3%), Τσεχία (-2,1%), Γερμανία (-2,1%), Πολωνία (-1,8%), Βέλγιο (-1,7%), Ολλανδία (-1,5%), ΕΕ-27 (-1,1%), Αυστρία (-1,0%), Φινλανδία (-0,7%), Ευρωζώνη (-0,7%), Λετονία (-0,5%), Ιταλία (+0,8), Σλοβενία (+1,4%), Γαλλία (+2,3%) και Ιρλανδία (+7,5%). Οι τελευταίες θετικές παρατηρήσεις σημαίνουν ότι οι εν λόγω οικονομίες υπερκάλυψαν τις απώλειες που υπέστησαν το 2ο τρίμηνο 2020.
Πώς εξηγείται η σχετικά μικρή αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ
Υπό το πρίσμα της ζήτησης, η σχετικά μικρή αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ στην Ελλάδα το 3ο τρίμηνο 2020 εξηγείται κυρίως από την επίδοση των εξαγωγών υπηρεσιών (π.χ. έσοδα από υπηρεσίες τουρισμού και μεταφορών). Η εν λόγω κατηγορία δαπάνης έπειτα από την πτώση κατά -63,4% QoQ το 2ο τρίμηνο 2020, μειώθηκε περαιτέρω κατά -39,2% QoQ το 3ο τρίμηνο 2020.
Όπως παρουσιάζεται, η σωρευτική μείωση των εξαγωγών υπηρεσιών σε σύγκριση με το 1ο τρίμηνο 2020 διαμορφώθηκε στο -77,8% (-78,6% σε σύγκριση με το 4ο τρίμηνο 2019). Επιπρόσθετα, στο εν λόγω πεδίο, η ελληνική οικονομία υποαπέδωσε σημαντικά σε σύγκριση με τις υπόλοιπες οικονομίες της ΕΕ-27.
Ποια είναι τα θετικά μηνύματα
Πέραν της αρνητικής πορείας των εξαγωγών υπηρεσιών, η οποία ελπίζεται να αποδειχτεί προσωρινή και να μην προσλάβει δομικά χαρακτηριστικά έτσι ώστε τα τουριστικά έσοδα να έχουν ευεργετική επίδραση στην πορεία της ελληνικής οικονομίας από το 2ο εξάμηνο του 2021, στα στοιχεία του πραγματικού ΑΕΠ του 3ου τρίμηνου 2020 καταγράφηκαν και θετικά μηνύματα.
Σημειώνουμε την ισχυρή ανάκαμψη – έστω και εν μέρει τεχνητή – της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 15,3% QoQ από συρρίκνωση -12,3% QoQ το προηγούμενο τρίμηνο και των εξαγωγών αγαθών κατά 6,5% QoQ από μείωση -4,2% QoQ. Η θετική επίδραση των εν λόγω συνιστωσών δαπάνης στον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης του 3ου τριμήνου 2020 αντισταθμίστηκε εν μέρει από την άνοδο των εισαγωγών κατά 9,6% QoQ από πτώση -13,5% QoQ το προηγούμενο τρίμηνο».