Αμετάβλητες κατά μέσο όρο είναι οι τιμές των προϊόντων του τυπικού χριστουγεννιάτικου τραπεζιού στα μεγάλα σουπερμάρκετ φέτος, σε σχέση με το 2019, ενώ βρίσκονται στα ίδια επίπεδα με το 2014, όπως προκύπτει από την έκθεση του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).
Το ΙΕΛΚΑ επισημαίνει ότι όπως συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες αν εκμεταλλευτεί κάποιος τις προσφορές των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ δίνοντας στον καταναλωτή τη δυνατότητα να επιλέξει και εξοικονομήσει μεσοσταθμικά περίπου 12% της αξίας των αγορών του, ενώ με έξυπνες αγορές η εξοικονόμηση μπορεί να φτάσει και το 24% της αξίας του καλαθιού.
Το μεγάλο εύρος τιμών που καταγράφεται οφείλεται στην αύξηση της έντασης του ανταγωνισμού κάθε έτος και ειδικά την τελευταία 5ετία ανάμεσα στις επιχειρήσεις του κλάδου και στην προσαρμογή των επιχειρήσεων του κλάδου (προμηθευτές και λιανέμποροι) στην ανάγκη των καταναλωτών για μειωμένες τιμές και value for money.
Από τις 22 υποκατηγορίες προϊόντων που εξετάζονται (πίνακας 1) στις 10 οι τιμές παρουσιάζουν μείωση, σε 9 παρουσιάζουν αύξηση και 3 είναι αμετάβλητες.
*Τιμές υπό διαμόρφωση
Οι τιμές των ειδών κρεοπωλείου και ορισμένων ειδών οπωροπωλείου – οι οποίες αναμένεται να διαμορφωθούν ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς τις επόμενες εβδομάδες – εκτιμάται ότι επηρεάζονται σε ένα περιορισμένο βαθμό από τη μειωμένη ζήτηση λόγω της πανδημίας, τη μη λειτουργίας της εστίασης και τις διεθνείς εξελίξεις στις τιμές στα εισαγόμενα είδη. Τονίζεται ότι οι συγκεκριμένες τιμές στα είδη κρέατος είναι ακόμα υπό διαμόρφωση και ανάλογα με τη ζήτηση μπορεί να παρουσιάσουν διαφορετική εξέλιξη μετά τις 18 Δεκεμβρίου. Τα συγκεκριμένα είδη επηρεάζονται και από τις προβλέψεις για μειωμένη ζήτηση λόγω του μικρότερου αναμενόμενου μεγέθους των εορταστικών συναθροίσεων.
Η μεγαλύτερη μείωση καταγράφεται στην πατάτα κατά 21%, με την τιμή κιλού να μειώνεται από 0,72€ σε 0,57€, κάτι που αποδίδεται σε διόρθωση της περυσινής αυξημένης τιμής (κατά 22%). Αντίθετα τη μεγαλύτερη αύξηση καταγράφουν τα αναψυκτικά κατά 10%.
Σε σχέση με το εύρος τιμών στο οποίο έχει πρόσβαση ο καταναλωτής, η μέση διακύμανση των τιμών των προϊόντων παραμένει αυξημένη και υπολογίζεται περίπου στο 35-38% της αξίας τους. Αυτή η τάση είναι και αποτέλεσμα των έντονων προσφορών και προωθητικών εκπτωτικών ενεργειών των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ και των προμηθευτικών εταιρειών, οι οποίες πλέον παίρνουν διάφορες μορφές. Συνολικά εκτιμάται ότι τα φετινά Χριστούγεννα πάνω από 1 στα 2 προϊόντα που θα αγοραστεί θα σχετίζεται με κάποια προωθητική ενέργεια. Συγκεκριμένα:
– Εκπτώσεις σε συγκεκριμένα προϊόντα
– Εκπτώσεις σε συγκεκριμένες κατηγορίες
– Προσφορά επιπλέον προϊόντος (π.χ. 2+1 δώρο)
– Εκπτωτικά κουπόνια
– Δωροεπιταγές για επόμενες αγορές
– Επιστροφή χρημάτων με τη χρήση πιστωτικών καρτών
Το δείγμα προϊόντων που εξετάζονται στο πλαίσιο της μελέτης ανανεώθηκαν το 2014-2015 και περιλαμβάνουν: Γαλοπούλα Νωπή (κιλό), Γαλοπούλα Κατεψυγμένη (κιλό), Χοιρινό χωρίς κόκκαλο (κιλό), Αρνί (κιλό), Μελομακάρονα (κιλό), Κουραμπιέδες (κιλό), Βασιλόπιτα (κιλό), Βούτυρο (500 γρ.), Αυγά L (6 τμχ), Πατάτες (5 κιλά), Τομάτες (κιλό), Μαρούλι (1 τμχ), Αλεύρι για όλες τις χρήσεις (κιλό), Ρύζι καρολίνα (500 γρ.), Φέτα βαρέλι (κιλό), Καρύδια (500 γρ.), Κάστανα (500 γρ.), Ζάχαρη άχνη (κιλό), Φύλλο κρούστας (500 γρ.), Κρασί Μοσχοφίλερο Λευκό (750 ML), Γάλα νωπό πλήρες (1 λίτρο), Αναψυκτικό τύπου Cola (1,5 λίτρο).
Η έρευνα τιμών βασίζεται πρώτον σε τιμοληψίες από καταστήματα μεγάλων σουπερμάρκετ που πραγματοποιούν ερευνητές του ΙΕΛΚΑ (14-15/12) και σε συνεντεύξεις με στελέχη της αγοράς για την εκτίμηση-πρόβλεψη τους για τις τιμές την εβδομάδα ως τα Χριστούγεννα (κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο καθώς σε συγκεκριμένα φρέσκα προϊόντα οι τιμές διαφοροποιούνται συνεχώς). Η έρευνα αφορά 22 τυπικές κατηγορίες προϊόντων που περιλαμβάνονται στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι (π.χ. κουραμπιέδες, μελομακάρονα, βασιλόπιτα, γαλοπούλα, αρνί, κάστανα, αυγά, πατάτες, κ.ά.).
Σημειώνεται ότι ενώ η τελική αξία του καλαθιού είναι σχεδόν ίδια με το 2014, η αξία με τις τιμές προ ΦΠΑ να είναι μειωμένη κατά περίπου 3-4% (λόγω των αλλαγών στους συντελεστές ΦΠΑ). Συνολικά για το τυπικό αυτό καλάθι, ο αναλογούν ΦΠΑ παραμένει αυξημένος κατά 20% σε σχέση με το 2014 παρά τις τελευταίες μειώσεις του 2019, καθώς τα συγκεκριμένα είδη που εξετάζονται στο πλαίσιο αυτής της έρευνας δεν εντάσσονται στις κατηγορίες με μειώσεις στους συντελεστές.
