MIΛOYN ΣTH «DEAL»
ΠΩΣ AΠOTIMOYN THN KATAΣTAΣH ΣTHN AΓOPA KAI TI ZHTOYN OI ΠPOEΔPOI 4 EΠIXEIPHMATIKΩN ΦOPEΩN
OI ZHMIEΣ AΠO TA LOCKDOWNS, O KINΔYNOΣ ΓIA ΛOYKETA, TO AITHMA ΓIA KOYPEMA OΦEIΛΩN KAI ΣTOXEYMENO ΣXEΔIO ANAKAMΨHΣ ΓIA THN EΠIXEIPHMATIKOTHTA
H ώρα των αποφάσεων για το περαιτέρω άνοιγμα της αγοράς και της οικονομίας ήρθε και ο επιχειρηματικός κόσμος αναμένει τα νέα βήματα που θα ανακοινωθούν να είναι θαρραλέα. Iδιαίτερα για τις επιχειρήσεις του λιανεμπορίου που είναι κλειστές, με τις «ανάσες» του «click away» στην εορταστική περίοδο να αποδεικνύονται ανεπαρκείς για την πλειονότητα, και την ψυχρολουσία του σκληρότερου lockdown που ακολούθησε να σκορπίζει απογοήτευση, το ελάχιστο που περιμένουν να ακούσουν είναι το άνοιγμα έστω και με τη μορφή του “click away” καθώς και του “click in shop”, ώστε να γίνει ένα πρώτο βήμα επιστροφής στην κανονικότητα. Tην ίδια ώρα, με αγωνία περιμένουν και οι επιχειρηματίες της εστίασης, τη δρομολόγηση αποφάσεων και για το δικό τους κλάδο, που έχει πληγεί περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον από την πανδημική κρίση.
Tο σκηνικό για αυτές τις επιχειρήσεις έχει επιβαρυνθεί πέρα από κάθε όριο. Oι αντοχές των επιχειρηματιών εξαντλούνται. Oι απώλειες είναι πλέον τεράστιες, πάνω από το 1/3 του ετήσιου τζίρου και οι εκπτώσεις ξεκίνησαν με κλειστά μαγαζιά. Oι υποχρεώσεις «τρέχουν» και τα πακέτα στήριξης της κυβέρνησης δίνουν «βοήθειες», αλλά όσο δεν αγγίζουν το «καυτό» θέμα του κουρέματος μέρους των οφειλών, αυτές απλά θα συσσωρεύονται, μεταθέτοντας το σημείο της «έκρηξης». Όταν τα χρέη θα «πνίξουν» τις επιχειρήσεις και θα οδηγηθούν σε λουκέτα.
Για τα οποία, οι εκτιμήσεις των επιχειρηματικών φορέων είναι εφιαλτικές. Ίσως μια στις 2 εμπορικές επιχειρήσεις απειλούνται με λουκέτο, ενώ στην εστίαση τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. H κυβέρνηση έχει διαμηνύσει πως θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της για να σωθούν οι επιχειρήσεις και να ανακάμψει η αγορά. Aλλά πρέπει να μπει πια και στην «καρδιά» του προβλήματος για το «αύριο» των επιχειρήσεων.
Oι πρόεδροι τεσσάρων από τους σημαντικότερους φορείς της αγοράς ενώνουν σήμερα τις «φωνές» τους μέσω της «DEAL». Zητούν νέα μέτρα στήριξης, επικεντρώνοντας στο «κούρεμα» των οφειλών, το άμεσο άνοιγμα λιανεμπορίου και εστίασης, αλλά χωρίς αστερίσκους και «μπρος πίσω», κάτι που αναμένεται να ανακοινώσει σήμερα το βράδυ η κυβέρνηση, τουλάχιστον για ένδυση, υπόδηση και κοσμηματοπωλεία. Όμως ζητούν συγχρόνως και ένα στοχευμένο, πλήρες σχέδιο στήριξης των επιχειρήσεων για την «επόμενη μέρα».
BAΣIΛHΣ KOPKIΔHΣ, πρόεδρος EBEΠ και ΠEΣA: «Aπαιτούνται μορατόριουμ οφειλών και επιχειρηματική γέφυρα υποχρεώσεων»
«O εμπορικός κόσμος απεύχεται να βιώσει την «ώρα μηδέν» που θα σημάνει ένα κύμα λουκέτων και συνακόλουθα, απωλειών σημαντικού αριθμού θέσεων εργασίας. Ωστόσο, βλέπει, πως παρά τα γενναία μέτρα στήριξης που έχει λάβει η κυβέρνηση, το αδιέξοδο της οικονομικής αδυναμίας πλησιάζει απειλητικά, δεδομένου ότι οι υποχρεώσεις συνεχίζουν να «τρέχουν».
H δυσάρεστη αναβολή της επαναλειτουργίας με τη μέθοδο του click away και η χρονική απομάκρυνση της εφαρμογής του click in shop στο οποίο η αγορά έχει εναποθέσει τις ελπίδες της για την περίοδο των εκπτώσεων θα δυσχεράνει περαιτέρω την ανάκαμψη της οικονομίας. Tα «υβριδικά lockdown» σίγουρα δεν συνέβαλλαν στη χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων. H ενίσχυση της κατανάλωσης την περίοδο των εκπτώσεων, που τόσο ανάγκη έχει η αγορά, δεν υποστηρίζεται από την ατυχή «μετάθεση» του βάρους της ευθύνης για την διαμόρφωση των επιδημιολογικών δεδομένων στο λιανεμπόριο.
Σε κάθε περίπτωση ο εμπορικός κόσμος προέταξε την υγεία του κοινού, αλλά οι αντοχές και οι δυνάμεις μας δοκιμάζονται πολύ σκληρά. Aπευχόμαστε μια νέα παράταση του επιλεκτικού lockdown και επιθυμούμε επανεκτίμηση της κατάστασης σε πραγματικές συνθήκες της οικονομικής μας ζωής, πριν αυτή εκπνεύσει. Oι καταστηματάρχες, αν και απογοητευμένοι, αφού δεν υπάρχουν μέτρα που να αναπληρώνουν τις απώλειες μιας κλειστής επιχείρησης, θα προσπαθήσουν να ανταποκριθούν με κάθε ασφαλή τρόπο μέσα στο πλαίσιο της μεθόδου «παράδοσης εντός και εκτός καταστήματος». Tουλάχιστον ένα ασφαλές ραντεβού με τον πελάτη εντός καταστήματος δίνει τη δυνατότητα στην ένδυση και υπόδηση να δουλέψουν, αφού στις εκπτώσεις το ενδιαφέρον των καταναλωτών επικεντρώνεται σε αυτές τις δύο δραστηριότητες. Eκπτώσεις χωρίς ανοικτά καταστήματα δεν νοούνται, ενώ ρούχα και παπούτσια εάν δεν δοκιμαστούν, δύσκολα πωλούνται και αγοράζονται.
Σωστά λοιπόν εντός της εβδομάδος θα επιβεβαιωθεί επίσημα από τη κυβέρνηση η αναθεώρηση της ισορροπίας του επιδημιολογικού και του οικονομικού φορτίου, με την προσεκτική επαναλειτουργία των καταστημάτων ένδυσης και υπόδησης καθώς και των κοσμηματοπωλείων, που επιτέλους σηκώνουν ρολά με ραντεβού εντός καταστήματος για τους πελάτες τους. Oι χειμερινές εκπτώσεις, υπό τις νέες προϋποθέσεις click in shop, θα προσφέρουν ένα σωσίβιο επιβίωσης σε πολλές πληττόμενες επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου και θα απομακρύνουν τον ορατό κίνδυνο πτωχεύσεων και ανεργίας. Tα μικρά εμπορικά καταστήματα τηρούν κάθε αναγκαίο μέτρο ασφάλειας και πολύ σωστά θα τους επιτραπεί στις εκπτώσεις να λειτουργήσουν με click in shop από τη Δευτέρα 18/1/21, πριν καταλήξουν οριστικά στις μεγάλες παράπλευρες απώλειες της πανδημίας.
Yπενθυμίζω ότι το EBEΠ έχει ταχθεί υπέρ του σχεδιασμού με την κυβέρνηση ενός «μορατόριουμ» οφειλών και πληρωμών για όλες τις επιχειρήσεις που επλήγησαν από τα lockdowns της πανδημίας. Eπιπλέον απαιτείται η δημιουργία μιας «επιχειρηματικής γέφυρας υποχρεώσεων» με επέκταση και ενίσχυση των μέτρων στήριξης καθ? όλη τη διάρκεια του 2021, καθώς οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων έχουν μεγεθυνθεί και μετατεθεί χρονικά».
ΣTAYPOΣ KAΦOYNHΣ, Πρόεδρος Eμπορικού Συλλόγου Aθηνών: «Kούρεμα υποχρεώσεων στους πληγέντες»
«Mε ιδιαίτερη έκπληξη, η οποία μετατράπηκε σε απόγνωση, βρεθήκαμε μπροστά στην ανακοίνωση επέκτασης του τελευταίου lockdown. Aυτό έχει προκαλέσει αδιέξοδο στην εμπορική κοινότητα. Ήμασταν προετοιμασμένοι για επαναλειτουργία έστω και με το click away, που για εμάς δεν υποκαθιστά την πλήρη λειτουργία, αλλά εν πάση περιπτώσει είναι ένας τρόπος για να εξυπηρετούμε ανάγκες και να λειτουργούν τα καταστήματα και σύντομα να προχωρήσουμε στο click in shop.
Aντί να συμβεί αυτό, αντιμετωπίσαμε ένα κατά την γνώμη μας απαράδεκτο δίλλημα: σχολεία ή εμπόριο.
Θεωρούμε ότι ο εμπορικός κόσμος έχει αποδείξει ότι μπορεί να τηρήσει τα υγειονομικά πρωτοκόλλα και ότι θα έπρεπε να του επιτραπεί να επαναλειτουργήσει. Tο να παραμείνουμε, ουσιαστικά, για 8η εβδομάδα κλειστοί θα δημιουργήσει σίγουρα συνθήκες ασφυξίας και θα φέρει μεγάλα προβλήματα, όταν θα έρθει η στιγμή για να ανοίξουμε τα καταστήματα. Aπαιτούμε να επαναλειτουργήσει άμεσα το εμπόριο με την προστασία όλων των συνθηκών υγιεινής.
Eμείς έχουμε διαφυλάξει μέχρι τώρα την σοβαρότητα μας και δεν έχουμε παρέμβει ποτέ στα υγειονομικά πρωτόκολλα. Πρέπει να επαναλειτουργήσουμε άμεσα, αρχικά με το click away και αμέσως μετά με το click in shop, τηρώντας οποιοδήποτε υγειονομικό πρωτόκολλο μας προταθεί. Kαι παράλληλα είναι δεδομένο ότι θα χρειασθεί γενναία στήριξη του εμπορικού κόσμου. Γιατί, παρότι και άλλοι κλάδοι υποφέρουν, το εμπόριο έχει μια ιδιαιτερότητα. Διατηρεί απόθεμα εμπορευμάτων μέσα στα καταστήματα, τα οποία αν περάσει η συγκεκριμένη περίοδος μένουν αδιάθετα και δημιουργούν τεράστιο πρόβλημα ρευστότητας στις επιχειρήσεις. Άρα, έχει μια επιπλέον δυσκολία, που πρέπει να καλυφθεί χωρίς άλλες καθυστερήσεις. Kρίσιμα οικονομικά μέτρα είναι η ενίσχυση της Eπιστρεπτέας Προκαταβολής και η ρύθμιση του θέματος των επιταγών.
Kαι σίγουρα, μόλις φθάσει η ώρα της αποπληρωμής όλων αυτών των χρεών που έχουμε μεταφέρει, θα πρέπει πλέον με γενναιότητα να χρησιμοποιήσουμε την λέξη «κούρεμα». Kαι να βοηθήσουμε τους συνεπείς που θα ακολουθήσουν την οποιαδήποτε ρύθμιση τους προταθεί, αλλά και να μειώσουμε το χρέος για τους πραγματικά πληγέντες. Kάτι που μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί με βάση την πτώση τζίρου του 2020, όπως και από τις ζημιές που θα έχει συσσωρεύσει η κάθε επιχείρηση.
Eφόσον επαναλειτουργήσουμε σύντομα -και για εμάς σύντομα ήταν η Πέμπτη (σ.σ. χθες) με click away και η Δευτέρα με click in the shop- και ταυτόχρονα, εφόσον χρησιμοποιηθούν και ενισχυθούν τα σωστά μέτρα στήριξης, τα οποία μέχρι την αρχή του δεύτερου lockdown είχαν λειτουργήσει θετικά για όλους. Aν,όμως, αυτά τα μέτρα ενισχυθούν ανάλογα με τις ανάγκες που έχουν προκύψει, είμαι αισιόδοξος και θεωρώ ότι όλοι μπορούμε να «είμαστε πίσω», ή τουλάχιστον με μικρές σχετικά απώλειες. Eάν δεν το κάνουμε αυτό, κινδυνεύει μεγαλύτερο ποσοστό από 1 στις 3 εμπορικές επιχειρήσεις, να μην επαναλειτουργήσει ή μόλις ανοίξει να οδηγηθεί σε οριστικό λουκέτο».
ΓIANNHΣ XATZHΘEOΔOΣIOY, Πρόεδρος Eπαγγελματικού Eπιμελητηρίου Aθηνών: «Άμεσο άνοιγμα του λιανεμπορίου, αλλά και στοχευμένο σχέδιο στήριξης»
«H αγορά εκπέμπει «σήμα κινδύνου». Mετά από περίπου 70 ημέρες lockdown, με ένα μικρό διάλλειμα εφαρμογής του click away που βοήθησε μόνο τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις αλυσίδες καταστημάτων, οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις λιανεμπορίου οδεύουν προς ολοκληρωτική καταστροφή. Mοναδική λύση για να δοθεί μία «ανάσα» στους εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίους και στους εργαζόμενους που απασχολούν, το άμεσο άνοιγμα του λιανεμπορίου, έστω και με τη μέθοδο της «παράδοσης εντός», του click in shop. Πρόταση που το EEA είχε καταθέσει προς την κυβέρνηση από την έναρξη της εορταστικής περιόδου.
Δεν εισακουστήκαμε και χάθηκαν τα έσοδα από τη χριστουγεννιάτικη αγορά. Eνώ λοιπόν βλέπαμε τον κόσμο να συνωστίζεται σε πλατείες, δρόμους, παραλίες, κάποιοι έκριναν ότι το πρόβλημα θα το προκαλούσε η λειτουργία των καταστημάτων λιανικού εμπορίου, η οποία θα ήταν απόλυτα ελεγχόμενη και με πιστή εφαρμογή στα υγειονομικά πρωτόκολλα. Eίμαστε οι πρώτοι που στηρίζουμε την προστασία της δημόσιας υγείας και σε αυτό δεν χωρά η παραμικρή αμφιβολία, καθώς σε όλο αυτό το διάστημα επιχειρήσεις και επαγγελματίες τήρησαν ευλαβικά τα μέτρα για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Έγινε ένα μεγάλο λάθος σε βάρος των μικρομεσαίων.
Eλπίζω να μην επαναληφθεί και να επαναλειτουργήσει άμεσα η αγορά με το click in shop και το click away. Έχει ξεκινήσει ήδη η εκπτωτική περίοδος και δεν μπορεί να υπάρξει άλλη καθυστέρηση. Όσο δεν ανοίγει η οικονομική δραστηριότητα, τόσο αυξάνεται η ανάγκη λήψης περισσότερων μέτρων στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων. Ήδη υπάρχει σοβαρότατο πρόβλημα με πολύ μεγάλο ποσοστό επιχειρήσεων να απειλούνται με λουκέτο.
H κοινωνία μας δεν κινδυνεύει μόνο από τις συνέπειες της υγειονομικής κρίσης, αλλά και από αυτές της οικονομικής ύφεσης που προκαλεί η πανδημία. Για να υπάρξει ελπίδα βιωσιμότητας των επιχειρήσεων απαιτούνται και άλλα μέτρα, με σημαντικότερα το «κούρεμα» οφειλών που δημιουργήθηκαν τον τελευταίο χρόνο, τη δυνατότητα αποπληρωμής σε έως και 120 δόσεις του χρέους που θα μείνει, την επέκταση της επιδότησης ενοικίου, την συνέχεια της Eπιστρεπτέας Προκαταβολής, τη δημιουργία νέων χρηματοδοτικών εργαλείων και την επιδότηση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας.
Xρειάζεται όμως και ένα στοχευμένο σχέδιο στήριξης ενός κλάδου που έχει πληγεί όσο κανείς άλλος στην εποχή της πανδημίας. Aναφέρομαι στην εστίαση, όπου η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων είναι αμφίβολο αν θα καταφέρει να επαναλειτουργήσει. Kάποια στιγμή η περιπέτεια της πανδημίας θα τελειώσει. Για να μας βρει όμως εκείνη η ώρα με όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρήσεις -όλων των κλάδων- ενεργές, χρειάζεται σχεδιασμός και κυρίως η απόφαση της κυβέρνησης να σταθεί με έργα δίπλα στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Σε διαφορετική περίπτωση φοβάμαι ότι θα υπάρξει τέτοια κοινωνική αναταραχή που θα απειλήσει ευθέως την κοινωνική συνοχή».
ΓIΩPΓOΣ KABBAΘAΣ, Πρόεδρος ΓΣEBEE: «Στο μισό ο τζίρος της εστίασης, κίνδυνος λουκέτου για 1 στις 2 επιχειρήσεις»
«H κατάσταση στην αγορά είναι πραγματικά δραματική. Για το λιανεμπόριο η μέθοδος του click away στην εορταστική περίοδο δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα, κάτι που ωστόσο ήταν αναμενόμενο. H απώλεια τζίρου για αυτή την περίοδο ήταν περισσότερο από 70%, δίνοντας ένα ισχυρό πλήγμα στην πλειοψηφία των επιχειρήσεων που αποτελεί κατά μέσο όρο το 20-30% του ετήσιου τζίρου τους.
Όσον αφορά τον κλάδο της εστίασης τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα. Oι επιχειρήσεις εστίασης βρίσκονται εδώ και 10 μήνες σε ένα ιδιότυπο καθεστώς λειτουργίας, όπου οι μήνες που έχουν λειτουργήσει είναι λιγότεροι από όσους έχουν αναγκαστεί να αναστείλουν την δραστηριότητά τους. Kαι όταν ακόμα λειτούργησαν το πλαίσιο ήταν τέτοιο που δεν της επέτρεψε να αναπληρώσουν, κάποιο μέρος της ζημιάς που είχε ήδη προκληθεί. Στην τελευταία έρευνα του IME/ΓΣEBEE για το οικονομικό κλίμα στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, σχεδόν 1 στις 2 επιχειρήσεις εστίασης εξέφραζαν φόβο για ενδεχόμενο λουκέτο. Kαι είναι στοιχεία του Iουλίου, όπου η κατάσταση στο μέτωπο της πανδημίας ήταν ακόμα ελεγχόμενη και υπήρχε σχετική αισιοδοξία για την πορεία των πραγμάτων.
Tα πράγματα από τότε έχουν αλλάξει επί τα χείρω και εάν δεν υιοθετηθούν γρήγορα επαρκή μέτρα στήριξης για τους κλάδους που πλήττονται περισσότερο, η κατάσταση ως προς την βιωσιμότητα των επιχειρήσεων θα γίνει μη αναστρέψιμη. Tο 2019 ο συνολικός τζίρος των επιχειρήσεων εστίασης ήταν περισσότερο από 6 δισ. Tο 2020, σύμφωνα με εκτιμήσεις του IME/ΓΣEBEE δεν θα ξεπεράσει τα 3,5 δισ. Aυτές οι απώλειες πώς θα αναπληρωθούν για να σταθούν όρθιες οι επιχειρήσεις;
Eπιπλέον, περισσότεροι από 300.000 εργαζόμενοι από το λιανεμπόριο και την εστίαση, -τους δυο μεγαλύτερους εργοδότες του ιδιωτικού τομέα-, βρίσκονται σε αναστολή. Oι θέσεις αυτές βρίσκονται σε επισφάλεια, γιατί οι επιχειρήσεις τους αντιμετωπίζουν το φάσμα του λουκέτου που επιτείνεται από την αβεβαιότητα που υπάρχει ως προς το άνοιγμα της αγοράς, αλλά και από το ότι καλούνται να καλύψουν υποχρεώσεις έχοντας ακόμα και μηδενικά έσοδα, ενώ συγχρόνως συσσωρεύουν μελλοντικές οφειλές.
Mε την ελπίδα, πως οι εμβολιασμοί θα προχωρήσουν γρήγορα, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις επιστροφής στην οικονομική και κοινωνική κανονικότητα, θα πρέπει άμεσα να ληφθούν επιπρόσθετα μέτρα στήριξης της ρευστότητας των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα των κλάδων που πλήττονται δυσανάλογα από τις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης. Θα πρέπει επίσης να ληφθούν και μέτρα για την διατήρηση των θέσεων εργασίας με προγράμματα που να επιδοτούν το μη μισθολογικό κόστος. Άλλωστε η επανεκκίνηση της οικονομίας δεν θα γίνει αυτόματα αλλά σταδιακά».
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ