Πρόσθετα μέτρα ύψους 6 δισ. ευρώ το 2011 για να κλείσει η μαύρη τρύπα του 2010
Χτυπήματα
Μεταρρυθμίσεις στο χώρο της Υγείας και στις δημόσιες επιχειρήσεις
Επιβολή «πράσινου» φόρου στις επιχειρήσεις
Νέοι φόροι στα ακίνητα
Ριζικές αλλαγές στο φοροεισπρακτικό μηχανισμό
Ευρύτατη ασφαλιστική μεταρρύθμιση στα επικουρικά ταμεία
Εισαγωγή νέου μισθολογίου στο δημόσιο
Πριν από ένα περίπου μήνα η κυβέρνηση κατέληξε σε συμφωνία με την τρόικα, με την οποία το μνημόνιο του περασμένου Μαΐου αξιολογήθηκε ως προς την εφαρμογή του και επικαιροποιήθηκε για δεύτερη φορά. Το νέο κείμενο, γνωστότερο πλέον και ως «μνημόνιο 3» περιλαμβάνει τις αναλυτικές υποχρεώσεις – δεσμεύσεις της χώρας μας έναντι της τρόικας και την χρονική υλοποίησή τους προκειμένου να συνεχιστεί απρόσκοπτα η εκταμίευση των επόμενων δόσεων του δανείου των 110 δισ. ευρώ.
Η DEAL news παραθέτει αναλυτικά τις δράσεις που πρέπει να υλοποιηθούν ανά τομέα από την κυβέρνηση μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2011. Υπενθυμίζεται ότι οι εκπρόσωποι της τρόικας θα συναξιολογήσουν στις αρχές Μαρτίου τόσο την υλοποίηση των δράσεων του τέταρτου τριμήνου του 2010, όσο και την μέχρι τότε πρόοδο των δράσεων του πρώτου τριμήνου του 2011. Και από αυτή τη διαδικασία, θα προκύψει η πολυπόθητη έγκριση της εκταμίευσης της τέταρτης δόσης του δανείου, ύψους 15 δισ. ευρώ.
Η γενική «ανάγνωση» των νέων μέτρων
Πρόσθετα μέτρα που αντιστοιχούν στο 2,5% του ΑΕΠ ή 6 δισ. ευρώ το 2011 για να κλείσει η μαύρη τρύπα του 2010 και επιπλέον 5% ή 12 δισ. ευρώ για την τριετία 2012-2014 προβλέπει το επικαιροποιημένο μνημόνιο. Στόχος παραμένει η επίτευξη μείωσης του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης για το 2011 στα 17 δισ. ευρώ, ήτοι στο 7,5% του ΑΕΠ.
Από τις μεταρρυθμίσεις που θα προωθηθούν στο χώρο της Υγείας, η κυβέρνηση φιλοδοξεί να εξοικονομήσει 0,5% του ΑΕΠ στο 2011, ενώ άλλο ένα 0,33% του ΑΕΠ θα επιχειρηθεί να εξοικονομηθεί από τις μεταρρυθμίσεις στις δημόσιες επιχειρήσεις.
Στο μνημόνιο «3», η κυβέρνηση δεσμεύεται για νέα εισπρακτικά μέτρα, μεταξύ των οποίων, η επιβολή «πράσινου» φόρου στις επιχειρήσεις, φόροι σε ακίνητα (τέλος αυθαιρέτων, διαδοχικές αυξήσεις αντικειμενικών αξιών) και στα αναψυκτικά, αλλά και νέα αύξηση του ΦΠΑ το 2012, καθώς και για ριζικές αλλαγές του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.
Δεσμεύεται εξάλλου για ευρύτατη ασφαλιστική μεταρρύθμιση στα επικουρικά ταμεία, χωρίς να αποκλείονται αλλαγές και στις βασικές συντάξεις, την κατάργηση των ελλειμματικών ΔΕΚΟ, εισαγωγή νέου μισθολογίου στο δημόσιο, αύξηση των τιμών των εισιτηρίων των αστικών συγκοινωνιών τουλάχιστον κατά 30% και της εξέτασης στα νοσοκομεία στα 5 ευρώ από 3 που είναι σήμερα.
Θα προωθηθεί επίσης η ριζική αναδιάρθρωση της Αγροτικής Τράπεζας, η πώληση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και της συμμετοχής του Δημοσίου στην Τράπεζα Αττικής και ο διαχωρισμός του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, ενώ αλλάζει το καθεστώς όλων των τραπεζοϋπαλλήλων, που στο εξής θα έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους υπόλοιπους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα.
Προβλέπονται επίσης η υιοθέτηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων και του ευρύτερου τομέα των υπηρεσιών, η ιδιωτικοποίηση μέρους της κρατικής ακίνητης περιουσίας και επιχειρήσεων, με στόχο την είσπραξη 7 δισ. ευρώ από το 2011 έως το 2013, εκ των οποίων το 1 δισ. κατά το 2011, καθώς επίσης η άρση των βασικών νομικών και τεχνικών εμποδίων για την πλήρη λειτουργία των υπηρεσιών μιας στάσης για την ίδρυση και αδειοδότηση νέων επιχειρήσεων.
Οι κρίσιμες δράσεις του πρώτου τριμήνου του 2011, που θα κρίνουν την αξιολόγηση του Μαρτίου
1. Δημοσιονομική προσαρμογή.
Μεταξύ άλλων προβλέπεται ότι το υπουργείο Οικονομικών θα αποδεσμεύει κάθε μήνα μόνο το 1/14 των πιστώσεων του προϋπολογισμού (πλην μισθών, συντάξεων και τόκων) προς τους διάφορους φορείς. Οι εναπομένουσες πιστώσεις δεν θα αποδεσμευτούν πριν τον Σεπτέμβριο του 2011 και μπορούν να ακυρωθούν από το υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με την ανάγκη τήρησης του στόχου του ελλείμματος.
2. Διορθωτικές δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις
Α. Διαχείριση εσόδων – μισθοί – ασφαλιστικό σύστημα
Ξεκινάει η εφαρμογή ενός σχεδίου αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, που θα περιλαμβάνει και ποσοτικούς δείκτες, ώστε να φέρει την φορολογική διοίκηση προ των ευθυνών της. Προωθείται νομοθεσία γα τον εξορθολογισμό των διοικητικών φορολογικών διενέξεων και των διαδικασιών δικαστικών εφέσεων. Επιβάλλεται η κεντρικοποίηση της υποβολής δηλώσεων, της συλλογής οφειλών, των ελέγχων και διασταυρώσεων και της διαδικασίας επιστροφής φόρων και υιοθετούνται οι αναγκαίες ενέργειες και διαδικασίες για την αντιμετώπιση παραπτωμάτων, διαφθοράς και της χαμηλής απόδοσης των εφοριακών, συμπεριλαμβανομένων και των ποινικών διώξεων στις περιπτώσεις παράβασης καθήκοντος.
Μέχρι τέλους Φεβρουαρίου, η κυβέρνηση δεσμεύεται να παρουσιάσει ένα αναλυτικό σχέδιο δράσης, με χρονοδιάγραμμα, για την ολοκλήρωση και υλοποίηση του απλοποιημένου συστήματος αμοιβών στο δημόσιο.
Η Εθνική Αναλογιστική Αρχή θα παρουσιάσει τις αναλυτικές μακροπρόθεσμες προβλέψεις για τις συνταξιοδοτικές δαπάνες μέχρι το 2060, όπου θα περιλαμβάνονται και τα επικουρικά Ταμεία.
Β. Αλλαγές στις ΔΕΚΟ
Μέχρι τέλους Φεβρουαρίου, θα υιοθετηθεί νομοθεσία για την καταπολέμηση της σπατάλης και της κακοδιοίκησης στις δημόσιες επιχειρήσεις, που μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει:
Μείωση της κύριας αμοιβής στις δημόσιες επιχειρήσεις κατά 10% τουλάχιστον. Περιορισμό των δευτερευουσών αμοιβών επίσης κατά 10% σε επίπεδο εταιρείας. Επιβολή ανώτατου ορίου 4.000 ευρώ για τις μηνιαίες μικτές αποδοχές (12 μισθοί ετησίως). Αύξηση των τιμών των αστικών συγκοινωνιών κατά τουλάχιστον 30%. Δράσεις που μειώνουν τις λειτουργικές δαπάνες των επιχειρήσεων κατά 15-25%, αναλόγως των συγκεκριμένων αναγκών τους.
Τα παραπάνω μέτρα θα εφαρμοστούν από τον Ιανουάριο του 2011 και θα πρέπει να αποδώσουν καθαρή εξοικονόμηση 800 εκατ. ευρώ, δηλαδή δεν θα περιλαμβάνει απώλειες από εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και φόρους εισοδήματος που μπορεί να προκύψουν από τις δράσεις αυτές.
Επίσης, υιοθετείται σχέδιο δράσης για την αναδιάρθρωση των δημοσίων επιχειρήσεων, όπου οι μη βιώσιμες εξ αυτών θα κλείσουν. Αναθεωρείται ο νόμος για τη διακυβέρνησή τους και υιοθετείται η διοίκηση σύμφωνα με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, περιλαμβάνοντας έλεγχο των λογαριασμών τους ανά εξάμηνο, ενδυνάμωση του εσωτερικού ελέγχου, ενίσχυση των κανόνων για τη διαχείριση του ενεργητικού και εισαγωγή μεγαλύτερης ευελιξίας στις πρακτικές εργασίας.
Γ. Αλλαγές στο σύστημα Υγείας
Στον τομέα της διακυβέρνησης του συστήματος, το ΣΥΠΣΥ (Συμβούλιο Συντονισμού Παροχών Υγείας) θεσπίζει νέα κριτήρια για τη σύναψη συμβάσεων των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (και του ΟΠΑΔ) με όλους τους φορείς παροχής υγειονομικής περίθαλψης, με στόχο τη μείωση των δαπανών. Επίσης, ξεκινάει την από κοινού αγορά ιατρικών υπηρεσιών και αγαθών για τη μείωση κατά 25% σε σχέση με το 2010 των δαπανών μέσω σύναψης συμφωνιών για τις τιμές με βάση την αγοραζόμενη ποσότητα.
Επεκτείνεται σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία το εφαρμοζόμενο σήμερα πιλοτικά στον ΟΠΑΔ πρόγραμμα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, η οποία επεκτείνεται και στο σύστημα παραπομπών προς άλλους γιατρούς και προς ενδονοσοκομειακή περίθαλψη.
Το υπουργείο Υγείας θα ολοκληρώσει το σύστημα μηχανοργάνωσης των νοσοκομείων. Επίσης, λαμβάνονται μεταξύ άλλων τα παρακάτω μέτρα βελτίωσης των συστημάτων λογιστικής τήρησης βιβλίων των ιατρικών προμηθειών και έκδοσης λογαριασμών και τιμολογίων:
Ολοκλήρωση της εισαγωγής του διπλογραφικού συστήματος σε όλα τα νοσοκομεία. Χρήση του ενιαίου συστήματος κωδικοποίησης και ενός κοινού μητρώου για ιατρικές προμήθειες για την προμήθεια ιατροφαρμακευτικού και νοσοκομειακού υλικού και υπολογισμός των ροών και των αποθεμάτων τους σε όλα τα νοσοκομεία που θα χρησιμοποιήσουν το νέο σύστημα. Είσπραξη της προβλεπόμενης συμμετοχής των ασθενών σε όλες τις μονάδες του ΕΣΥ. Έγκαιρη τιμολόγηση του κόστους θεραπείας των ασθενών όχι πέραν των δυο μηνών απέναντι στα Ταμεία και τις ιδιωτικές εταιρείες ασφάλισης. Χρήση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης για όλες τις ιατρικές πράξεις (φάρμακα, παραπομπές, διαγνωστικές εξετάσεις, χειρουργικές επεμβάσεις).
Επίσης, μεταφέρεται η ευθύνη της τιμολόγησης των φαρμάκων στον ΕΟΦ, με σκοπό τον εξορθολογισμό των συστημάτων αδειοδότησης και τιμολόγησης των φαρμάκων και του συστήματος επιστροφής χρημάτων στους ασφαλισμένους για φαρμακευτικές δαπάνες. Μειώνεται το περιθώριο κέρδους των φαρμακείων στις τιμές λιανικής πώλησης είτε άμεσα στο 15-20% είτε έμμεσα με τη θέσπιση συστήματος εκπτώσεων για τα φαρμακεία για πωλήσεις άνω ενός προκαθορισμένου ορίου. Μειώνεται επίσης από τον Ιανουάριο και το περιθώριο κέρδους για τις εταιρείες χονδρικής διάθεσης φαρμάκων.
Μέχρι τέλους Φεβρουαρίου ξεκινάει η δημοσίευση μηνιαίων στοιχείων για τις δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης του ΙΚΑ, του ΟΑΕΕ, του ΟΓΑ και του ΟΠΑΔ, με χρονική υστέρηση τριών εβδομάδων.
3. Ρύθμιση και εποπτεία χρηματοπιστωτικού τομέα
Μέχρι τέλους Ιανουαρίου, η κυβέρνηση μέσω του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους θα μεταφέρει 1 δισ. ευρώ σε ειδικό λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος. Τα κεφάλαια από αυτόν τον ειδικό λογαριασμό θα αποδεσμεύονται προς το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, όταν κατά την αξιολόγηση του προγράμματος για την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, διαπιστωθεί σχετική ανάγκη. Η αποδέσμευση των κεφαλαίων θα γίνεται με σύμφωνη γνώμη του ΔΝΤ, της ΕΚΤ και της Κομισιόν.
Νομοθετείται ο λειτουργικός διαχωρισμός του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, μεταξύ των δραστηριοτήτων παρακαταθηκών και παροχής δανείων.
Υιοθετείται νομοθεσία, με την οποία οι υπάλληλοι όλων ανεξαιρέτως (δημοσίων και ιδιωτικών) των τραπεζών εντάσσονται στο ίδιο καθεστώς με τους υπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα.
4. Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις
Α. Δημόσια Διοίκηση
Μέχρι την 1η Φεβρουαρίου η κυβέρνηση θα διαβιβάσει νομοσχέδιο προς έγκριση στην Κομισιόν, που θα ορίζει τη σύσταση Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, προσδιορίζοντας τους συγκεκριμένους στόχους, δικαιοδοσίες, αρμοδιότητες και χρονοδιάγραμμα. Η κυβέρνηση θα παρέχει στο εξής επικαιροποιημένα στοιχεία προόδου σχετικά με την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για της δημόσιες συμβάσεις.
Β. Επιχειρηματικό Περιβάλλον
Υιοθετείται εντός του Φεβρουαρίου η νομοθεσία για το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται οι νομικοί, συμβολαιογράφοι, φαρμακοποιοί, ορκωτοί λογιστές, μηχανικοί και αρχιτέκτονες.
Όσον αφορά τους κλαδικούς οδηγούς ανάπτυξης, υιοθετείται νομοθεσία και εφαρμόζονται διαρθρωτικά μέτρα για την υλοποίηση των αποτελεσμάτων δυο μελετών: πρώτον, εκείνης που αναλύει την δυνητική συμμετοχή του τουριστικού τομέα στην ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας στην ελληνική οικονομία. Και δεύτερον, εκείνης που αναλύει τη δυνητική συμμετοχή του λιανικού εμπορίου στην ευελιξία των τιμών, στην ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας για την ελληνική οικονομία.
Γ. Ενίσχυση ανταγωνισμού στις ανοιχτές αγορές
Με νομοθετικές πράξεις θα επιτραπεί η ηλεκτρονική ολοκλήρωση των διαδικασιών που αφορούν άλλους συναφείς τομείς της οικονομίας, όπως υπηρεσίες τροφίμων και ποτών, υπηρεσίες ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων, κτηματομεσιτικές και επιχειρηματικές υπηρεσίες.
Στον τομέα της ενέργειας, η κυβέρνηση ξεκινάει την υλοποίηση του σχεδίου ανοίγματος σε τρίτους της παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη. Υλοποιείται επίσης, η κυβερνητική απόφαση για απονομή της διαχείρισης των υδάτινων πόρων είτε σε ανεξάρτητο φορέα είτε στον ανεξάρτητο χειριστή του συστήματος.
Υλοποιείται ο μηχανισμός διασφάλισης προκειμένου τα ρυθμιζόμενα τιμολόγια της ηλεκτρικής ενέργειας να αντανακλούν σταδιακά τις τιμές χονδρικής της αγοράς, με εξαίρεση του ευάλωτους καταναλωτές.
Επίσης, η κυβέρνηση υιοθετεί απόφαση για τις λεπτομέρειες της αποδέσμευσης του χειριστή συστήματος μεταφοράς και διασφαλίζει τη δημιουργία ανεξάρτητου χειριστή του συστήματος διανομής, σύμφωνα με το τρίτο πακέτο απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας. Μεταφέρει επιπλέον στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) όλες τις ρυθμιστικές εξουσίες που αποδίδονται από την Ε.Ε. στους ρυθμιστές στο τρίτο πακέτο (αδειοδότηση, πρόσβαση δικτύου, χρεώσεις δικτύου, επίβλεψη αγοράς κλπ) και διασφαλίζει την ανεξαρτησία της Αρχής.
Στον τομέα των μεταφορών, η κυβέρνηση υιοθετεί νέο ρυθμιστικό πλαίσιο για τη διευκόλυνση σύναψης συμφωνιών παραχώρησης για τους περιφερειακούς αερολιμένες. Το πλαίσιο αυτό θα αποσκοπεί και στην τουριστική ανάπτυξη και θα προλαμβάνει μονοπωλιακές πρακτικές.
Επίσης, θα υιοθετηθεί νόμος που θα προβλέπει την κατάργηση των υφιστάμενων περιορισμών στην παροχή υπηρεσιών για τις περιστασιακές μεταφορές επιβατών με λεωφορεία, πούλμαν και λιμουζίνες. Ο κάθε φορέας που θα πληροί τα σαφώς διατυπούμενα κριτήρια επαγγελματικής ικανότητας θα έχει απεριόριστη πρόσβαση στην αγορά.