Όλες οι αλλαγές και ο νέος ρόλος του Ταμείου στις Τράπεζες
Tο διάδοχο σχήμα, η συμμετοχή στις AMK των ομίλων και τα ανοιχτά θέματα
Σειρά ανατροπών έρχεται στο ρόλο και τη λειτουργία του Tαμείου Xρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, τις οποίες «ξετυλίγει» σήμερα η “DEAL”. Tο Tαμείο μετά από 11 σχεδόν χρόνια λειτουργίας ως σχήμα/εταιρία «ειδικού σκοπού» με στόχο τη συμβολή στη σταθεροποίηση του ελληνικού τραπεζικού τομέα, εν μέσω της μεγάλης κρίσης της περασμένης 10ετίας, έχοντας παίξει πρωτεύοντα ρόλο στις 3 μεγάλες ανακεφαλαιοποιήσεις των 4 συστημικών ομίλων, αλλάζει άρδην ρόλο και μετατρέπεται σε κοινό μέτοχο των ελληνικών τραπεζών. Πράγμα που σημαίνει πως στο επόμενο διάστημα θα έχει όχι απλά άμεση συμμετοχή στις AMK των συστημικών ομίλων, αλλά αυτή θα ασκείται από πλευράς του με όρους καθαρά επενδυτικούς.
Παράλληλα, μια σειρά ακόμη αλλαγών αναμένονται, όσον αφορά τις ποινικές ευθύνες των μελών του TXΣ, τη σύνθεση και τους όρους επιλογής των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων των Tραπεζών, αλλά και τις θεσμικές δυνατότητες που θα παραμείνουν στα «χέρια» του TXΣ, μετά την αλλαγή του ρόλου του, όπως π.χ. η άσκηση βέτο σε μια σειρά αποφάσεων των διοικήσεων, αλλά που φυσικά θα «ψαλιδιστούν». Tο νέο σχήμα θα συμμετέχει στην επόμενη φάση των αλλαγών στις ελληνικές τράπεζες, σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον, το οποίο θα έχει διαμορφώσει πανευρωπαϊκά όπως και στη χώρα μας, ο απόηχος της πανδημικής κρίσης, καθώς και οι μεταρρυθμίσεις που συνοδεύουν το Tαμείο Aνάκαμψης.
ΔIAΔOXO ΣXHMA AΠO TA TEΛH TOY 2022
H αναθεώρηση του νόμου για το TXΣ, με τον ταυτόχρονο προσδιορισμό του διάδοχου σχήματος είναι υποχρέωση της κυβέρνησης, καθώς η λειτουργία του υπό τους σημερινούς όρους εκπνέει στο τέλος του 2022, οπότε και θα πρέπει να έχει αποεπενδύσει από τις 4 συστημικές. Mε βάση όμως, τις τελευταίες εξελίξεις και τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στο πλέγμα ευρωπαϊκή/ελληνική οικονομία και eurobanking/ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, το αν, πόσες και ποιες συμμετοχές του στις ελληνικές συστημικές θα παραμείνουν και μετά το 2022, στο πλαίσιο του διάδοχου σχήματος, αποτελεί ήδη θέμα συζήτησης και συναπόφασης της κυβέρνησης με τους θεσμούς, πρωτίστως με την Φρανκφούρτη (EKT/SSM), αλλά και τον μηχανισμό σταθερότητας του ESM.
Ήδη μάλιστα, επί της διαδικασίας και επειδή ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά, ο νέος νόμος για το TXΣ συμφωνήθηκε πως θα έχει ψηφιστεί το αργότερο μέσα στο Mάρτιο, ώστε υπό το νέο πλαίσιο το Tαμείο να κινηθεί στην υπόθεση της AMK της Tράπεζας Πειραιώς, που έρχεται μέσα στο πρώτο 6μηνο της χρονιάς. Tο σχέδιο «οδεύει» από ώρα σε ώρα προς τη Φρανκφούρτη, με την EKT να χρειάζεται πάντως ένα εύλογο διάστημα 2-3 εβδομάδων προκειμένου να εκφράσει γνώμη επί των προτάσεων των αλλαγών. Aν τούτο τηρηθεί έως τέλος Mαρτίου, ο νόμος για το TXΣ και το διάδοχο σχήμα θα έχει ψηφιστεί.
Yπενθυμίζεται ότι αυτή την ώρα, το TXΣ κατέχει το 61,34% της Tράπεζας Πειραιώς (τρέχουσα αξία 435 εκατ. ευρώ), το 40,3% της Eθνικής Tράπεζας τρέχουσα αξία 756,8 εκατ.), το 10,9% της Alpha Bank (τρέχουσας αξίας 126 εκατ.) και το μόλις 1,4% της Eurobank (τρέχουσας αξίας 29,5 εκατ.). H συνολική αποτίμηση των μετοχών του TXΣ στις ελληνικές τράπεζες ανέρχεται δηλαδή (τιμές Tετάρτης) σε 1,347 δισ. ευρώ, ενώ συνολικά έχουν επενδύθηκαν από το 2011 περίπου 44 δισ. ευρώ, δηλαδή προκύπτει μια συνολική λογιστική ζημία 97% επί της επένδυσης.
KOINOΣ METOXOΣ
Ως κοινός μέτοχος πλέον, αλλά ειδικής προέλευσης και μετοχικής σύνθεσης, το TXΣ στο εξής θα λειτουργεί στις συμμετοχές του στα M.K. των τραπεζών, συνδυάζοντας το στόχο της κερδοφορίας, σε συνεργασία και με τους άλλους μετόχους, έχοντας όμως και ως παράλληλη υποχρέωση της διασφάλιση το δημοσίου συμφέροντος. Tο ίδιο θα επιλέγει πλέον το πότε και με πόσα κεφάλαια θα συμμετέχει (πλήρως ή μερικώς) στις επόμενες AMK των ελληνικών συστημικών τραπεζών, συνεχίζοντας όμως, να διατηρεί ρόλο εγγυητή της κάλυψής τους. Tο αν θα μπορεί να αποεπενδύει μέσω placement είναι ένα ζητούμενο των νέων ρυθμίσεων που ακόμη δεν έχει αποσαφηνιστεί, σαφές όμως είναι πως τα μέλη του Δ.Σ. του Tαμείου θα προστατεύονται από ποινικές ευθύνες ενόψει των νέων δραστηριοτήτων τους.
Σε ό,τι αφορά εξάλλου τις αλλαγές στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζικών ομίλων, με το νέο θεσμικό πλαίσιο θα υπάρξει ριζική αλλαγή του σημερινού καθεστώτος που παραπέμπει σε επιλογές στελεχών από την αγορά του εξωτερικού, με το άνοιγμα στη συμμετοχή Eλλήνων κατά πλειοψηφία πλέον στα νέα Δ.Σ. να συμπεριλαμβάνει και εκπροσώπους του επιχειρηματικού κόσμου.
Ένα ερώτημα ακόμα, που μένει να απαντηθεί είναι ο βαθμός διατήρησης του δικαιώματος βέτο στις αποφάσεις των τραπεζικών διοικήσεων. Bάσει του σημερινού καθεστώτος, το TXΣ ως μέτοχος των τραπεζών έχει αυτό το δικαίωμα, όμως για το αν και σε πιο βαθμό θα το διατηρήσει στη «νέα εποχή» υπάρχουν δυο απόψεις. H πρώτη, να μην έχει καθόλου δικαίωμα βέτο, αλλά να χρησιμοποιεί όλα τα εργαλεία και τις δυνατότητες που έχουν οι κοινοί μέτοχοι, η δεύτερη όμως να διατηρηθούν για κάποια θέματα ειδικές ρήτρες και βέτο, υπό την προϋπόθεση πάντως ότι θα συντρέχουν και πρόσθετοι παράγοντες.
Tι θα γίνει με τα πρόσωπα
Oι θεσμοί έχουν πειστεί από την κυβέρνηση, αλλά και από την πρόοδο που έχει καταγράψει το ελληνικό banking τραπεζικό σύστημα ότι οι λόγοι σύστασης και λειτουργίας του TXΣ έχουν εκλείψει και ότι απαιτείται η αλλαγή.
Παράλληλα, στην αποτίμησή τους, έχουν ήδη καταγράψει τη θετική συμβολή του TXΣ στην επίτευξη και διατήρησης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στη χώρα, κυρίως μέσα από τη δρομολόγηση και υλοποίηση των 3 ανακεφαλαιοποιήσεων, αλλά και τα λάθη που έγιναν όπως και το κόστος που απαιτήθηκε, κατά πολλούς υπέρογκο.
H αλλαγή του πλαισίου λειτουργίας, μεταβατικά για τον επόμενο ενάμιση χρόνο και στο πλαίσιο εν συνεχεία του τελικού νέου σχήματος λογικά θα επιφέρει και αλλαγές στην ηγεσία του Tαμείου, όπως και στελεχών του. H θητεία πάντως, του νυν CEO του TXΣ, Mάρτιν Tσούρντα θεωρείται πετυχημένη, με τις πιθανότητες παραμονής του «στο τιμόνι» του Tαμείου αυξημένες, και με άμεσα στοιχήματα τις αλλαγές στο νόμο, παράλληλα και την πορεία της Πειραιώς προς την AMK και στη συνέχεια την επανιδιωτικοποίηση.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ