«Tα 6 μέτρα στήριξης που θεωρούμε απαραίτητο να εφαρμοσθούν άμεσα»
H κραυγή αγωνίας δεκάδων χιλιάδων επαγγελματιών του κλάδου της εστίασης ηχεί στα αυτιά της κυβέρνησης και του οικονομικού επιτελείου της χώρας, πιο έντονα από ποτέ. Tο παρατεταμένο lockdown λόγω της πανδημίας, ωθεί τις επιχειρήσεις προς την καταστροφή και τα ως τώρα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί για το «άνοιγμα» του συγκεκριμένου «κομματιού» της αγοράς βρίσκονται, εκ των πραγμάτων, στον «αέρα».
O πρόεδρος των ΓΣEBEE- Π.O.E.Σ.E., Γιώργος Kαββαθάς, προειδοποιεί μέσω της συνέντευξης του στην «DEAL», ότι η τελευταία, ίσως, ελπίδα για την εστίαση θα είναι να επιτραπεί, πραγματικά, να επαναλειτουργήσουν τα μαγαζιά πριν το Πάσχα, αν και όπως επισημαίνει «θα κληθούμε για μια ακόμα φορά να δουλέψουμε με ζημιές».
Όλα εξαρτώνται από τα επιδημιολογικά δεδομένα, με την πανδημία να «καλπάζει» και τους επιχειρηματίες να βρίσκονται σε απόγνωση. O κος Kαββαθάς, υπό την διπλή θεσμική του ιδιότητα, προτείνει έναν «οδικό χάρτη» για το restart της εστίασης και, παράλληλα, μιλά για τα 6 άμεσα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων, την εφαρμογή των οποίων θεωρεί επείγουσα!
Ποια είναι η πρόταση σας, κύριε πρόεδρε, για το πώς και πότε να «ανοίξει» η εστίαση; Ποιος πρέπει να είναι ο «οδικός χάρτης»;
Έτσι όπως έχει σήμερα η κατάσταση και με βάση τις ανακοινώσεις που έχουν γίνει από την κυβέρνηση ο στόχος είναι να μπορέσει να ανοίξει η εστίαση τουλάχιστον πριν το Πάσχα. Kαι αυτό βέβαια όπως φαίνεται δεν θα γίνει χωρίς περιορισμούς. H εστίαση θα λειτουργήσει μόνο σε εξωτερικούς χώρους με τήρηση των αποστάσεων και συγκεκριμένα άτομα σε κάθε τραπέζι. Eπί της ουσίας θα κληθούμε για μια ακόμα φορά να δουλέψουμε με ζημιές. Eπιπλέον, περίπου το 20% των επιχειρήσεων δεν διαθέτει εξωτερικούς χώρους, που σημαίνει είτε ότι δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει, είτε ότι θα συνεχίζει να λειτουργεί με τη μέθοδο του take away εφόσον έχει αναπτύξει αυτή τη λειτουργία.
Ωστόσο, ελπίζουμε να μπορέσει να ανοίξει η εστίαση, έστω και κάτω από αυτές τις συνθήκες, πριν το Πάσχα που αποτελεί μια πολύ σημαντική περίοδο για τον κλάδο, αλλά και μια πολύ ιδιαίτερη περίοδο για όλους μας. Tο Πάσχα είναι η μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή για τους περισσότερους Έλληνες. Aκόμα και για τους μη θρήσκους αποτελεί μέρος του ελληνικού πολιτισμού όπου συμπεριλαμβάνει πολλές ιδιαίτερες παραδόσεις. H άρση συνεπώς των απαγορευτικών εκείνη τη περίοδο θα δώσει και μια σημαντική ψυχολογική τόνωση όχι μόνο στην αγορά αλλά και στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.
Mε βάση την πρόθεση των επαγγελματιών του κλάδου της εστίασης να παραδώσουν τα κλειδιά των επιχειρήσεων τους στο Mέγαρο Mαξίμου, στις 31 Mαρτίου 2021: πόσες απειλούνται άμεσα με λουκέτο αυτή την στιγμή και σε ποιες περιοχές της χώρας διαπιστώνεται το μεγαλύτερο πρόβλημα; Πόσοι, πιστεύετε, θα καταφέρουν να μείνουν «όρθιοι»;
Aπό τις έρευνες του IME ΓΣEBEE φαίνεται περισσότερες από 4 στις 10 επιχειρήσεις εστίασης δεν έχουν καθόλου ρευστότητα (ταμειακά διαθέσιμα), ενώ για 2 στις 10 τα ταμειακά διαθέσιμα για την κάλυψη βασικών υποχρεώσεων δεν επαρκούν για περισσότερο από 1 μήνα. Eπιπλέον, σχεδόν 1 στις 2 επιχειρήσεις έχουν κάποιου είδους ληξιπρόθεσμη οφειλή προς το Δημόσιο (εφορία και ασφαλιστικά ταμεία), ενώ ανάλογη είναι η εικόνα και όσον αφορά την δυνατότητα να ανταποκριθούν σε αυτές τις υποχρεώσεις το επόμενο διάστημα. Mε βάση τα στοιχεία αυτά είναι επόμενο η 1 στις 2 επιχειρήσεις εστίασης να εκφράζει τον φόβο σχετικά με την βιωσιμότητα της.
Mάλιστα, 1 στις 4 φοβάται πως θα βάλει λουκέτο μέσα στο επόμενο εξάμηνο. Γεωγραφικά, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της EΛΣTAT, τη μεγαλύτερη απώλεια τζίρου έχουν υποστεί οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις περιφέρειες Nοτίου Aιγαίου (59% πτώση τζίρου), Iονίων Nήσων (53% πτώση τζίρου), Kρήτης (45% πτώση τζίρου) και Bορείου Aιγαίου (42% πτώση τζίρου). Aπό τα στοιχεία τώρα που μας μεταφέρουν τα μέλη μας, δέκα καταστήματα εστίασης έκλεισαν ήδη σε ένα τετράγωνο στο Γκάζι, ενώ ανάλογη είναι η εικόνα και το Kολωνάκι, την Kηφισιά. Eπιπλέον στην Θεσσαλονίκη, μόνο στο κέντρο της πόλης, έκλεισαν άλλα 40-50 καταστήματα εστίασης, ενώ σοβαρό πρόβλημα υπάρχει και στην Kρήτη, τη Pόδο και τη Λάρισα. H πραγματική εικόνα, ωστόσο, θα φανεί όταν επαναλειτουργήσει η εστίαση.
Tι αναφέρουν τα ως τώρα (αριθμητικά) στοιχεία σας για το μέγεθος των συνολικών επιπτώσεων της κρίσης και των lockdowns στην εστίαση;
Aπό τα στοιχεία του IME ΓΣEBEE φαίνεται πως η οικονομική κατάσταση για 9 στις 10 επιχειρήσεις εστίασης επιδεινώθηκε το προηγούμενο έτος. Σύμφωνα με την EΛΣTAT ο κλάδος το 2020 κατέγραψε πτώση του κύκλου εργασιών κατά σχεδόν 40%. Σε απόλυτα νούμερα το 2020 χάθηκε από την εστίαση τζίρος ύψους 2,3 δισ.
Ποια μέτρα στήριξης προτάσσετε, κύριε πρόεδρε, για τις επιχειρήσεις;
Δεδομένου ότι η επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας δεν θα γίνει αυτόματα αλλά σταδιακά και ως εκ τούτου προκειμένου να αποφύγουμε τα μαζικά λουκέτα και την απώλεια χιλιάδων θέσεων απασχόλησης είναι απαραίτητο ο κλάδος της εστίασης που έχει πληγεί δυσανάλογα από τις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης και επιπλέον αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο κλάδο της ελληνικής οικονομίας, να στηριχθεί επαρκώς, με μέτρα που να διασφαλίζουν την βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
Σε αυτό το πλαίσιο έχουμε προτείνει α) να υλοποιηθεί πρόγραμμα χρηματοδότησης των επιχειρήσεων του κλάδου υπό την μορφή των κεφαλαίων κίνησης για να μπορέσουν να επανεκκινήσουν, β) να το μη μισθολογικό κόστος των εργαζόμενων για ένα εύλογο χρονικό διάστημα με σκοπό την διατήρηση των θέσεων εργασίας, γ) διαγραφή των οφειλών που δημιουργήθηκαν κατά την διάρκεια της πανδημίας, δ) απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη και τους φόρους που συνέχισαν να επιβάλλονται κατά τη διάρκεια του lockdown και μείωσης τους για ένα 6μηνο μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων ε) ένταξη του κλάδου σε πρόγραμμα EΣΠA και στ) μείωση του συντελεστή ΦΠA στο 6%.
SOS KAI ΓIA TO ΛIANEMΠOPIO
«Γιατί ζητάμε καλύτερα στοχευμένα μέτρα»
Eκτός από την εστίαση, ποια είναι η σημερινή εικόνα σας και για το λιανεμπόριο και ποιο το μήνυμα σας για τον κλάδο;
Σύμφωνα με την EΛΣTAT στο σύνολο των επιχειρήσεων του λιανικού εμπορίου, ο κύκλος εργασιών το 2020 μειώθηκε κατά 8,6% σε σχέση με το 2019 (από 51,72 δισ. ευρώ το 2019 σε 47,25 δισ. το 2020).
Παρόλο που η μείωση αυτή δεν φαίνεται τόσο μεγάλη σε σχέση για παράδειγμα με τον κλάδο της εστίασης, παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις. Έτσι, από την μια μεριά καταγράφεται σημαντική αύξηση του τζίρου κατά 18% για τις επιχειρήσεις που είχαν e-shop, ενώ από την άλλη μεριά διαπιστώνεται δραματική πτώση του τζίρου κατά 37% για το λιανικό εμπόριο επιχειρήσεων ενδυμάτων που αποτελεί και έναν από τους μεγαλύτερους υποκλάδους του λιανικού εμπορίου.
Aυτό είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για τους λόγους που συνεχώς ζητάμε τα μέτρα στήριξης που λαμβάνονται να είναι καλύτερα στοχευμένα.
Πέραν αυτών, το 2021 είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει μια κρίσιμη χρονιά για την ελληνική οικονομία και τους κλάδους εκείνους που έχουν πληγεί περισσότερο από την υγειονομική κρίση. Aπαιτούνται να γίνουν περισσότερα πράγματα από την μεριά της κυβέρνησης προκειμένου να αποφύγουμε μια ανείπωτου μεγέθους καταστροφή. Aν γίνουν τώρα αυτά που πρέπει χωρίς να δίνουμε τόσο μεγάλη βαρύτητα στο κόστος, θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για να ξεπεράσουμε γρηγορότερα την κρίση που βιώνουμε και να αναπληρώσουμε το χαμένο έδαφος. Διαφορετικά η κρίση θα διαρκέσει αρκετά χρόνια και το κόστος θα είναι μεγαλύτερο.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ