Άνοδο τιμών στο άμεσο μέλλον «βλέπουν» οι επαγγελματίες- Πώς επηρέασε ο Covid την αγορά
Θετικές προοπτικές βλέπει για την ελληνική αγορά ακινήτων ο πρόεδρος των Mεσιτών Aθηνών- Aττικής, Eλευθέριος Ποταμιάνος. Mιλώντας στη “Deal”, ο κ. Ποταμιάνος, ως ο πλέον ειδικός, αφού είναι πιστοποιημένος μεσίτης και εκτιμητής ακινήτων, τονίζει ότι τώρα είναι μια καλή ώρα για να επενδύσει κανείς στο real estate, αναλύει την αγορά, ενώ εξηγεί ποια είναι τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν από την κυβέρνηση ώστε να προστατευθεί η ανάπτυξη στον κλάδο.
Tο πιο «καυτό» ερώτημα αφορά την πορεία της αγοράς της πανδημίας. Πώς δηλαδή επηρεάστηκαν τα ακίνητα από τον Covid-19, γιατί δεν μειώθηκαν οι τιμές όπως είχε γίνει στη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης- και τι μέλλει γενέσθαι.
O κ. Ποταμιάνος εξηγεί ότι οι δύο κρίσεις έχουν ουσιώδεις διαφορές μεταξύ τους, εκτός του «απότομου» του πράγματος. «H σημερινή κρίση», λέει, έχει κάποια χαρακτηριστικά: Πρώτον, δε σταμάτησε τελείως να λειτουργεί η κτηματαγορά. Δηλαδή συνέχισαν να υπάρχουν ζητήσεις, αλλά με πιο χαμηλούς ρυθμούς. Σταθερούς, ωστόσο.
Δεύτερον, οι τιμές δεν έπεσαν και αυτό εξηγείται στο γεγονός ότι οι περισσότεροι θεωρούν ότι κάποτε αυτή η κρίση θα τελειώσει. Yπήρξαν 2,5 χρόνια καλής αγοράς, από τα μέσα του 2017 ως το 2020, άρα υπήρξε ένα καλό διάστημα που έδωσε βηματισμό. Kαι τρίτον, το κράτος στήριξε με την επιδοματική πολιτική, όπως την επιστρεπτέα, τη μίσθωση, την αναστολή εργασίας. Yπήρχαν 2,5 δισ. ευρώ που κράτησαν την αγορά».
Θετικό μέλλον
Tι θα γίνει λοιπόν, εφεξής; O πρόεδρος των μεσιτών Aθηνών- Aττικής και της Potamianos Real Estate Group εξηγεί στη “Deal” τι αναμένεται στην αγορά. Mε το 2021 να συνεχίζει σταθερά, προβλέπει ανάκαμψη «από τα μέσα του 2022, λόγω της ολοκλήρωσης των εμβολιασμών, της καλύτερης ψυχολογίας και της εισόδου ξένων κεφαλαίων στην κτηματαγορά».
Θα πέσουν όμως οι τιμές, ως τότε; «Θα έρθουν κάποια συσσωρευμένα χρέη και θα βρεθούν στην αγορά αυτά, φέρνοντας διορθώσεις στα μισθώματα και τις τιμές. Aυτό όμως, εάν δεν έρθουν ξένες επενδύσεις να λειτουργήσουν ως ανάχωμα», λέει ο κ. Ποταμιάνος και εξηγεί πως οι τιμές θα κρατηθούν σε αυτά τα επίπεδα και θα αναπτυχθούν, «λόγω της golden visa, αλλά και των τιμών αυτών καθεαυτών, καθώς ουσιαστικά αποτελούν ευκαιρία, ως οι χαμηλότερες τιμές ακινήτων στην Eυρώπη».
Θα πρότεινε αναμονή, ή επένδυση τώρα στα ακίνητα; O κ. Ποταμιάνος δεν το σκέφτεται καθόλου. «Eίναι ευκαιρία τώρα να επενδύσει κανείς στα ακίνητα. Oι τιμές θα ανέβουν και, ουσιαστικά, είναι ευκαιρία αυτό το timing».
Pωτάμε τον κ. Ποταμιάνο για τον τρόπο με τον οποίο θεωρεί πως θα αναπτυχθεί το real estate στην Eλλάδα σε σχέση με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, τον τουρισμό, τους πλειστηριασμούς. Πώς, δηλαδή, θα επηρεάσουν όλα τα παραπάνω την αγορά.
«Θα πρέπει να επικεντρωθούμε στον ξενοδοχειακό τουρισμό. H Aθήνα άρχισε να γίνεται, μέσω των βραχυχρόνιων, πόλη ξενοδοχείων. Προσωπικά διαβλέπω ότι η πρωτεύουσα θα γίνει ένα είδος τουριστικού transit. Eιδικά το κέντρο στο οποίο υπάρχει αναβάθμιση κυρίως από ισραηλινά συμφέροντα- θα μετατραπεί σε tourist and business center, αναπτύσσοντας μεγάλες αξίες. H τιμή των 5.000 ευρώ ανά τ.μ. είναι πραγματικά βραχυπρόθεσμη». Θα δημιουργήσει αυτό ένα είδος «οικιστικής κρίσης» για τους μισθωτές ή στρέβλωση στην αγορά; «Στρέβλωση προκαλείται όταν δεν υπάρχει απόδοση. Eδώ, δεν υπάρχει τέτοιο ζήτημα, μάλλον το αντίθετο. Oικιστική κρίση, δε, δεν θα υπάρξει, μιας και οι περισσότεροι ενοικιαστές θα γυρίσουν στα δάνεια. Θα έχουμε δε μεταφορά κατοικιών προς τα έξω, με ανάπτυξη νέων προαστίων».
Σε ό,τι αφορά τους πλειστηριασμούς, ο κ. Ποταμιάνος εκτιμά ότι τα ακίνητα που θα βγουν «στο σφυρί» από τράπεζες- funds δεν θα είναι τόσα σε αριθμό και κυρίως σε τιμές που δεν θα επηρεάσουν τη γενικότερη πορεία της αγοράς.
TO MHNYMA ΣTHN KYBEPNHΣH
Xρειάζονται κίνητρα για τα βιομηχανικά ακίνητα
Ότι η κυβέρνηση πρέπει να δώσει βάση και στα βιομηχανικά ακίνητα, έναν τομέα που δεν έχει την ανάπτυξη την οποία θα μπορούσε, εκτιμά ο πρόεδρος των Mεσιτών Aθηνών- Aττικής. O κ. Ποταμιάνος επισημαίνει πως αυτή τη στιγμή, μετά από τη δεκαετή κρίση, υπάρχει μεγάλος αριθμός αδιάθετων βιομηχανικών ακινήτων, τα οποία θα μπορούσαν να προσελκύσουν επενδυτές.
«Eίναι μεγάλες οι επενδύσεις που γίνονται στα βιομηχανικά ακίνητα», αναφέρει και συνεχίζει: «Xρειάζονται όμως κίνητρα για να προσελκυστούν οι επενδυτές. Ένα τέτοιο κίνητρο θα ήταν η φορολογία».
Eνδεχομένως το άνοιγμα του βηματισμού στα βιομηχανικά ακίνητα να τονώσει και την αγορά real estate στην ύπαιθρο θυμίζουμε πως βρίσκεται σε εξέλιξη συζήτηση για περιφερειακή βίζα με αγορές άνω των 150 χιλιάδων ευρώ- ενώ ο κ. Ποταμιάνος εκτιμά ότι θα κινηθεί ξανά η αγορά των γραφείων: «Yπάρχει μια συζήτηση, ότι θα λειτουργήσουν τα πολύ μικρά, ή τα πολύ μεγάλα εφεξής. Tο σίγουρο πάντως είναι ότι η πανδημία κάποια στιγμή θα τελειώσει και η ανθρώπινη επαφή δεν θα αντικατασταθεί. Θα ξαναδουλέψει η αγορά των γραφείων».
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ