Τι αλλάζει σε σχέση με τα προηγούμενα σχέδια στήριξης της χώρας μας
Αλλάζουν οι κανόνες υλοποίησης του ΕΣΠΑ για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027. Σύμφωνα με το νέο σχεδιασμό, δεν θα υπάρχουν προσκλήσεις με καταληκτικές ημερομηνίες υποβολής επενδυτικών σχεδίων αλλά οι νέες προσκλήσεις θα είναι ανοικτές, δηλαδή χωρίς καταληκτική ημερομηνία υποβολής των σχεδίων και η ένταξή των επενδυτικών σχεδίων στα διάφορα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ θα γίνεται με τήρηση της σειρά προτεραιότητας (FIFO).
Παράλληλα, όπως αναφέρει στο powergame.gr ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρης, μέχρι τέλος του μήνα αναμένεται να υποβληθεί το τελικό εθνικό σχέδιο για το ΕΣΠΑ 2021-2027. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, μετά την διαπραγμάτευση που έγινε στις Βρυξέλλες τη Μεγάλη Εβδομάδα, έχει κλείσει σε επίπεδο πολιτικών το νέο ΕΣΠΑ, αλλά παραμένουν κάποια «αγκάθια», όπως χαρακτήρισε ο ίδιος ανοικτές από παρελθόν υποθέσεις των χρηματοδοτήσεων έργων διαχείρισης απορριμμάτων και ανάπτυξης σιδηροδρόμων. Εκτίμησε ωστόσο ότι όλα αυτά θα διευθετηθούν μέχρι το τέλος του μήνα.
Το τελικό σχέδιο θα υποβληθεί στο τέλος Μαΐου και αναμένεται να εγκριθεί μέχρι τέλος του Ιουνίου. Αν συμβεί αυτό, τότε η Ελλάδα θα είναι μια από τις πρώτες χώρες της Ε.Ε. για την οποία υπάρχει μια έγκριση εθνικού προγράμματος ΕΣΠΑ για την περίοδο 2021-2027. «Οι περισσότερες χώρες βρίσκονται πίσω μας, παρόλο που δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι δεν θα μας προλάβει κάποια μικρή χώρα», λέει ο κ. Τσακίρης. Δεν απέκλεισε ωστόσο το ενδεχόμενο το ελληνικό σχέδιο να είναι το πρώτο που θα υποβληθεί και θα εγκριθεί από την Κομισιόν.
Ενδεικτικό της προετοιμασίας που έχει γίνει, είναι ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει δημοσιοποιήσει ακόμη το νομικό πλαίσιο υλοποίησης της νέας προγραμματικής περιόδου στήριξης όλων των χωρών-μελών της Ε.Ε. Αυτό αναμένεται να συμβεί μέχρι τις 15 Ιουνίου και αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο το εθνικό μας πρόγραμμα πάει πίσω από αυτή την ημερομηνία.
Το νέο ΕΣΠΑ θα έχει πολλές καινοτομίες σε σχέση με τα προηγούμενα σχέδια στήριξης της χώρας μας. Κατ’ αρχάς θα διαθέτει ξεχωριστό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Τεχνικής Βοήθειας προϋπολογισμού περίπου 0,7 δισ. ευρώ. Μάλιστα η ελληνική πλευρά έχει ζητήσει να υπάρξει πλήρης υποστήριξη του προγράμματος ΕΣΠΑ από την τεχνική βοήθεια των Jasprers σχετικά με την ωρίμανση των μεγάλων έργων. Αυτού του είδους η εξωτερική τεχνική βοήθεια μέχρι σήμερα παρέχονταν επιλεκτικά στις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους.
Επίσης για πρώτη φορά το ΕΣΠΑ 2021-2027 θα περιλάβει το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης, που αφορά στην στήριξη περιοχών που βασίζονταν στην λιγνιτική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Το πρόγραμμα αυτό έχει προϋπολογισμό 1,3 δισ. ευρώ, αλλά εκτιμάται ότι κινητοποιήσει συνολικές επενδύσεις της τάξης των 5 δισ. ευρώ.
Η πιο σημαντική καινοτομία ωστόσο, είναι οι ανοικτές προσκλήσεις. Πλέον οι ενδιαφερόμενοι για να χρηματοδοτήσουν επενδύσεις τους, δεν θα αναμένουν την συγκριτική αξιολόγηση των σχεδίων τους. Τα επενδυτικά σχέδια, εφόσον πληρούν τα (αυτοματοποιημένα τύπου on-off) κριτήρια ένταξης στην πρόσκληση, θα προχωρούν με τη διαδικασία του FIFO -δηλαδή με σειρά προτεραιότητας, First-In First-Out. Εφόσον ωστόσο αποτυγχάνουν σε συγκεκριμένα ορόσημα υλοποίησης, θα βγαίνουν έξω από την πρόσκληση και θα ακολουθεί το επόμενο σχέδιο. Μια τέτοια διαδικασία προβλέπεται και στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Σύμφωνα με τον υφυπουργό κ. Τσακίρη, η τακτική προσκλήσεων με ορισμένο χρόνο υποβολής προτάσεων και την συγκριτική μεταξύ τους αξιολόγηση, είναι μια χρονοβόρα διαδικασία και ο νέος τρόπος υλοποίησης θα επιταχύνει την υλοποίηση των προγραμμάτων. Επίσης στο ΕΣΠΑ 2021-2027 η κυβέρνηση ποντάρει και στο ψηφιακό κράτος για να επιταχύνει τις διαδικασίες υλοποίησης του. Πολλά στοιχεία θα αναζητούνται ηλεκτρονικά ενώ και τα δικαιολογητικά που θα απαιτούνται στις σχετικές διαδικασίες ένταξης μιας επένδυσης θα είναι πολύ λιγότερα. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο κ. Τσακίρης, θα υπάρχουν εκ των υστέρων, περισσότεροι και συνεχείς έλεγχοι.