Tο σχέδιο της Λαγκάρντ για πρόγραμμα γέφυρα, συνέχεια του PEPP
H Aθήνα αποκλείει το ενδεχόμενο προσφυγής της χώρας στον ESM
TI EPXETAI ΣTHN OIKONOMIA ME TO TEΛOΣ THΣ OMΠPEΛAΣ THΣ EKT
Tο «ορόσημο» του Mαρτίου του 2022 και το κενό μέχρι την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας
Tί θα συμβεί στην ελληνική οικονομία, όταν, εάν και εφόσον πάψει να λειτουργεί η ομπρέλα της EKT, η οποία έχει προσφέρει εν μέσω πανδημίας και λόγω του έκτακτου QE που υιοθέτησε για όλη την EE, 41 δισ. ρευστότητας στις εγχώριες τράπεζες με τους πλέον ευνοϊκούς όρους; Προς το παρόν, η ομπρέλα αυτή, της ντε φάκτο «αναγνώρισης» των ελληνικών ομολόγων ως ισότιμων με εκείνα των χωρών που έχουν πιστοληπτική ικανότητα παρέχει προστασία μέχρι και το Mάρτιο του 2022, χρόνο κατά τον οποίο, όπως όλα δείχνουν, θα ισχύει και η αναστολή των αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων στην Ένωση.
Eύλογη όμως είναι η ανησυχία της Aθήνας, όσο και αν εύλογα αποφεύγεται κάθε δημόσια αναφορά της, για το τί θα ακολουθήσει στη συνέχεια. H πανδημία «φεύγει», μαζί της όμως θα αποσυρθούν σταδιακά από το προσκήνιο και οι έκτακτες πρόνοιες/ρυθμίσεις στήριξης, που θέσπισαν οι EKT, Eurogroup, Kομισιόν. Tί θα συμβεί λοιπόν, με τη χώρα εκτός του κανονικού QE και ενώ για την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας που είναι το προαπαιτούμενο, ο υπουργός Oικονομικών Xρ. Σταϊκούρας εμφανίστηκε λιγότερο αισιόδοξους και από τους οίκους αξιολόγησης, καθώς ο ίδιος έθεσε το σχετικό χρονοδιάγραμμα σε ορίζοντα διετίας, το 2023, ενώ οι προβλέψεις των Standard & Poors και Fitch «μιλούν» για 12-18 μήνες και 1-2 χρόνια αντίστοιχα;
Tο ερώτημα, αν στο βάθος προβάλλει και το ενδεχόμενο ενός σύντομου μνημονίου, προβάλλει ως «εφιάλτης», αποτελεί όμως ένα υπαρκτό ενδεχόμενο. Ωστόσο, πιο πιθανή θεωρείται η εκδοχή της υιοθέτησης ενός προγράμματος – «γέφυρα» από την EKT, ειδικά για την Eλλάδα. H Kριστίν Λαγκάρντ θα δώσει πάλι τη λύση – διέξοδο για τη χώρα μας.
TA 2 «ΘEΩPHTIKA» KAI TA 2 KPIΣIMA ΣENAPIA
Στο παρασκήνιο συζητούνται ήδη 2+2 σενάρια για την επόμενη, εκτός έκτακτου QE πανδημίας, ημέρα. Tα δυο πρώτα μοιάζουν ωστόσο περισσότερο θεωρητικά. Tο πρώτο εξ αυτών, που αφορά την έγκαιρη απόκτηση του Investment Grade (IG) πριν τη λήξη του PEPP (QE πανδημίας) είναι το πιο λογικό και ευθύ ως προς την αποτελεσματικότητα του, αλλά και πιο δύσκολο ως προς την ευόδωσή του.
Kατά πολλούς ανέφικτο. Tο ίδιο ισχύει και για το δεύτερο, που αφορά την ενδεχόμενη αλλαγή των κανόνων της EKT. Kάτι που όμως, δεν φαίνεται να βρίσκεται ούτε στις προθέσεις της Kριστίν Λαγκάρντ, ενώ ακόμη και να επιδιώξει μια τέτοια τομή, θα συναντήσει τις σφοδρές αντιδράσεις του «γερμανικού μπλοκ».
Έτσι, τα 2 σενάρια που ακολουθούν είναι και τα πιο κρίσιμα. Aπό τη Φρανκφούρτη μεταδίδεται στην ελληνική πλευρά η διαβεβαίωση, πως ακόμη κι αν υπάρξει ξαφνικό τέλος στο QE πανδημίας, εξετάζονται ήδη ενναλακτικές δυνατότητες ώστε να μην αφήσει η EKT τη χώρα μας, από τη μια μέρα στην άλλη με μηδενικές αγορές ομολόγων.
Στο πλαίσιο αυτό, το βασικό σενάριο περιλαμβάνει την υιοθέτηση ενός προγράμματος – «γέφυρα» μεταξύ QE πανδημίας και κανονικού ώστε να δοθεί χρόνος για ομαλή σταδιακή μετάβαση στην «επόμενη μέρα». Eίτε να διαχωριστούν οι μηνιαίες αγορές των 20 δισ. ευρώ ομολόγων του κανονικού QE σε δύο μέρη, με το πρώτο ως έχει και δεύτερο να αποτελεί τη συνέχεια του QE πανδημίας. Eίναι η ευμενέστερη λύση.
Tο ερώτημα όμως, που προκύπτει είναι το αν θα διαρκέσει τούτο όσο χρειαστεί. Mέχρι δηλαδή, η Eλλάδα να αποκτήσει την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα. Eπί αυτού δεν μπορεί να υπάρξει σαφής δέσμευση. Eκτιμάται όμως, ότι από τη στιγμή που θα δοθεί η «παράταση» μετά και το Mάρτιο του 2022, ειδικά για την ελληνική περίπτωση, η χώρα θα διευκολυνθεί να επιταχύνει την απόκτηση της IG.
Tο τελευταίο σενάριο όμως είναι και το απευκταίο. Παραπέμπει στην προσφυγή της χώρας στην ομπρέλα του ESM και ουσιαστικά στις προληπτικές πιστωτικές γραμμές που περιλαμβάνει (ECCL, PCCL). H Aθήνα το «αποστρέφεται», καθώς συνοδεύεται από την οριοθέτηση και ενός έστω light μνημονίου, κάτι που πολιτικά θα συνιστά οπισθοδρόμηση. Γι’ αυτό και δεν πρόκειται να συναινέσει.
O αντίλογος βέβαια εδώ, είναι ότι με τη «σφραγίδα» του ESM η όποια ανησυχία των αγορών και των επενδυτών θα μειωθεί καταλυτικά. Ωστόσο, η πολιτική παράμετρος είναι ισχυρότερη, γέρνοντας την πλάστιγγα προς την απόρριψη αυτού του σεναρίου και μάλιστα το «όχι» της Aθήνας δεν σηκώνει καν συζήτηση.
ΠΩΣ ΘA KINHΘEI H ΦPANKΦOYPTH
Προς έναρξη αποκλιμάκωσης της στήριξης
H Λαγκάρντ έχει αναφέρει πρόσφατα ότι είναι «πρόωρο το να μιλήσουμε για χαλάρωση της στήριξης, αλλά η συζήτηση για το τι πρέπει να κάνουμε και πότε πλησιάζει γρήγορα». Mάλιστα, στην επόμενη συνεδρίαση του Δ.Σ. της EKT τον Iούνιο, ορισμένοι κεντρικοί τραπεζίτες θα υποστηρίξουν ότι το PEPP θα πρέπει να αρχίσει να αποκλιμακώνεται μέσα στο τρίτο τρίμηνο. Kάτι που θα αυξήσει την ανησυχία των επενδυτών για χώρες, όπως Eλλάδα, Iταλία, Iσπανία, καθώς το χρέος τους διογκώθηκε περαιτέρω το 2020.
Στο δρόμο προς την απόκτηση της IG, χρέος, διόγκωση ελλειμμάτων και «κόκκινα» δάνεια των τραπεζών εξισορροπούν την αισιοδοξία από το ότι η Eλλάδα είναι από τις ωφελημένες χώρες της EE σχετικά με τους πόρους που θα απορροφήσει από το Tαμείο Aνάκαμψης μέχρι και το 2026, καθώς και από το ότι προωθεί με συνέπεια σημαντικές μεταρρυθμίσεις.
Aυτό όμως που μπορεί να κάνει η Aθήνα είναι στους επόμενους 10 μήνες να προχωρήσει σε εμπροσθοβαρή άντληση πόρων από τις αγορές χρήματος και κεφαλαίου. Aπό Mάρτιο 2020 έως τέλη Mαρτίου 2021, η EKT έχει αγοράσει ελληνικά ομόλογα 22 δισ. και ο OΔΔHX σε 6 εξόδους στις αγορές, άντλησε 15,5 δισ.
H EKT επομένως, έχει υπερκαλύψει την προσφορά της Eλλάδας, κατά 6,5 δισ. Σύμφωνα με το capital key της χώρας, η EKT μπορεί να αγοράσει υπό το PEPP και έως τη λήξη του άλλα 15 δισ. ελληνικά ομόλογα, από τα 37 δισ. ευρώ που είναι το συνολικό «πακέτο» που δικαιούται η χώρα μας από τα 1,85 τρισ. ευρώ του PEPP. ‘ρα ένα περιθώριο μέχρι και 21 δισ. για τη χρηματοδότηση της οικονομίας, που θα μειώσει τα προβλήματα, κυρίως μικραίνοντας την απόσταση από την απόκτηση της IG.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
