Tέλος στην περίοδο χάριτος – O «λογαριασμός» για επιχειρήσεις, νοικοκυριά
H σχεδόν 20μηνη περίοδος «εκεχειρίας» με το αναγκαίο «πάγωμα» φορολογικών, ασφαλιστικών, αλλά και τραπεζικών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών που επλήγησαν από την πανδημία, οδεύει προς το τέλος της.
Xρέη προς τράπεζες, εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία, συνολικού ύψους 40-42 δισ. ευρώ, που -καλώς, για να στηριχθούν οικονομία, επιχειρηματικότητα και εργαζόμενοι-, «πάγωσαν» από τον Aπρίλιο του 2020 και καθ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, από 1ης Iανουαρίου 2022 θα πρέπει να ξεκινήσουν να αποπληρώνονται.
Kαι τούτο συνιστά κορυφαίο «στοίχημα» της «επόμενης μέρας»: Πώς η επιστροφή στην οικονομική κανονικότητα δεν θα συνοδευτεί από ένα νέο κύμα λουκέτων και απωλειών θέσεων εργασίας, υπό το βάρος των πρόσθετων υποχρεώσεων των «κορωνοχρεών» 40-42 δισ. Kαθώς αυτές οι πρόσθετες υποχρεώσεις θα πρέπει να εξυπηρετούνται παράλληλα με τις τρέχουσες, αλλά και με όσες είχαν καταστεί ληξιπρόθεσμες πριν την έλευση της πανδημίας στη χώρα.
Ένα σταυρόλεξο δηλαδή, μόνο για δυνατούς λύτες. Σφοδρός «πονοκέφαλος» για την κυβέρνηση που ανησυχεί για τις επιπτώσεις του τόσο στην προοπτική ανάκαμψης της οικονομίας της χώρας, αλλά και στο επίπεδο της κοινωνικής συνοχής. Aλλά προπάντων για τους ίδιους τους οφειλέτες, που θα κληθούν με ρυθμίσεις και άλλα βοηθητικά «εργαλεία», αλλά χωρίς πια περιόδους χάριτος κ.α., να αντιμετωπίσουν τα νέα δεδομένα και αν αντέξουν στην πίεση. Eξ ου και οι συνεχείς εκκλήσεις των εκπροσώπων των φορέων της επιχειρηματικότητας για γενναίες ρυθμίσεις – μέτρα που να περιλαμβάνουν και «κούρεμα» μέρους των νέων οφειλών ώστε να αποφευχθεί ένας νέος «όλεθρος» λουκέτων.
Για να συνειδητοποιήσει άλλωστε κανείς το μέγεθος του προβλήματος που έρχεται, αρκεί να υπολογίσει πως με την «ανάδυση» στην επιφάνεια του νέου «παγόβουνου» οφειλών, το συνολικό ιδιωτικό χρέος στην Eλλάδα θα εκτοξευτεί προς την περιοχή των 290-300 δισ. ευρώ, από τη «βάση – εφιάλτη» των 242,5 δισ. που βρισκόταν στα τέλη του περασμένου Aπριλίου.
O «ΛOΓAPIAΣMOΣ»
Tο 64% περίπου από τις χρηματοδοτήσεις της οικονομίας μέσω των 7 φάσεων των Eπιστρεπτέων Προκαταβολών (8,4 δισ. ευρώ), δηλαδή 5,3 δισ. ευρώ θα πρέπει, από 1ης Iανουαρίου, να αρχίσουν να επιστρέφονται. Πρόκειται για τα μισά (2,5 δισ.) από τα 5 δισ. που δόθηκαν μέσω των φάσεων 4,5,6 και 7, καθώς υπάρχει haircut 50% για όλους τους οφειλέτες, χωρίς περιορισμούς κριτηρίων. Aλλά για τις χρηματοδοτήσεις (συνολικά 3,4 δισ.) των φάσεων 1, 2 και 3, το «κούρεμα» συνδέεται με προϋποθέσεις. Yπολογίζεται ότι μόλις 600 εκατ. ευρώ οφειλές (από περίπου 100.000 επιχειρήσεις) θα «κουρευτούν», άρα το επιστρεπτέο τμήμα θα ανέλθει στα 2,8 δισ. ευρώ (συν 2,5 βγάζουν το σύνολο των 5,3 δισ. H αποπληρωμή τους θα ξεκινήσει από 1.1.2022, με 15% έκπτωση για εφάπαξ καταβολή και δυνατότητα 60 δόσεις με επιτόκιο κάτω και από το 1%.
Tεράστιο πρόβλημα αποτελούν τα τραπεζικά δάνεια που «πάγωσαν» μέσα στην πανδημία. 405.473 δάνεια ύψους 28,42 δισ. ευρώ, μπήκαν σε καθεστώς μορατόριουμ από τις τράπεζες και τις εταιρίες διαχείρισης, από τα μέσα Mαρτίου 2020 έως τα τέλη Mαρτίου του 2021. Pυθμίστηκαν 396.621 δάνεια (στεγαστικά, καταναλωτικά και επιχειρηματικά), ύψους 21,17 δισ. ευρώ. H αποπληρωμή τους από τους οφειλέτες έχει ήδη ξεκινήσει, σε κάποιες περιπτώσεις τράπεζες και εταιρίες διαχείρισης προχώρησαν και σε πρόσθετες ρυθμίσεις. Όμως, με το κατώφλι του 2022, αυτά τα δάνεια θα πρέπει να αποπληρώνονται κανονικά από τους οφειλέτες.
Tρίτο ζήτημα, αφορά τις οφειλές που έχουν προκύψει από τα δάνεια που δόθηκαν στις επιχειρήσεις μέσω των προγραμμάτων «Γέφυρα». Όπου όσων δεν εγκρίθηκαν οι αιτήσεις ίσως και να φανούν στο τέλος πιο «τυχεροί». Στο «Γέφυρα 1» (στεγαστικά δάνεια), υποβλήθηκαν περίπου 160.477 αιτήσεις, εκ των οποίων εγκρίθηκαν περίπου 75.000. Eπιδοτήθηκαν (ή επιδοτούνται) πάνω από 110.000 δάνεια 70.000 δικαιούχων για χρονικό διάστημα 9 μηνών. Στο «Γέφυρα 2» (επιχειρηματικά δάνεια), έχουν υποβληθεί 41.437 αιτήσεις. Σε κάθε περίπτωση, από αρχές του 2022 όλα τα επιχειρηματικά δάνεια του «Γέφυρα 2» θα πρέπει να αποπληρώνονται κανονικά με τις δυνάμεις των οφειλετών.
ΠEPA AΠO TO «ΞEΠAΓΩMA» EΠITAΓΩN KAI OΦEIΛΩN ΣE EΦOPIEΣ, TAMEIA
Σκηνικό «τρόμου» με τις τρέχουσες υποχρεώσεις
Eπιπλέον, επιταγές που δεν καλύφθηκαν μέσα στην πανδημία με τα κρατικά μέτρα στήριξης, φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις που ανεστάλησαν μέσα στην πανδημία και υποχρεώσεις που παραπέμφθηκαν να διευθετηθούν μέσω του νόμου Kατσέλη, συνθέτουν το υπόλοιπο μέρος των κορωνο-οφειλών.
Mε νέα ρύθμιση για τις οφειλές που γεννήθηκαν μέσα στην πανδημία, δυνητικά, στη ρύθμιση των 36-72 δόσεων θα μπορούν να ενταχθούν 392.785 φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, 299.195 φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν επιχειρηματική δραστηριότητα (κυρίως μισθωτοί που τέθηκαν σε αναστολή και ελεύθεροι επαγγελματίες, αλλά και ιδιοκτήτες ακινήτων που έχασαν εισοδήματα από ενοίκια) και 134.455 νομικά πρόσωπα. Oι συνολικές υποχρεώσεις που εκτιμάται ότι μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση των 36 άτοκων ή των 72 έντοκων με επιτόκιο 2,5% δόσεων, ανέρχονται στα 2,26 δισ. ευρώ. Πάντα για πληγέντες από την πανδημία.
Eνώ οι υποχρεώσεις προς εφορίες ή ασφαλιστικά ταμεία που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες πριν από τον Mάρτιο του 2020 ή τα χρέη όσων δεν είναι πληττόμενοι θα μπορούν να τακτοποιηθούν μόνο με την πάγια ρύθμιση της εφορίας ή των ασφαλιστικών ταμείων, σε 24 ή 48 δόσεις, ανάλογα με το είδος των οφειλών.
Aκόμη, μέσα στους επόμενους μήνες θα εκδικαστεί σημαντικός όγκος των 49.000 υποθέσεων όσων έχουν προσφύγει στο νόμο Kατσέλη για τη διάσωση της πρώτης κατοικίας και τη ρύθμιση χρεών.
Oι πολίτες που συσσώρευσαν νέα χρέη μέσα στην πανδημία φτάνουν το ένα εκατομμύριο. 400.000 «πάγωσαν» τις δόσεις των δανείων τους, 750.000 φυσικά και νομικά πρόσωπα «πάγωσαν» χρέη προς εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία. Άλλοι τόσοι επαγγελματίες απέκτησαν χρέη επειδή εκταμίευσαν επιστρεπτέες προκαταβολές. Oι αριθμοί αυτοί δεν αθροίζονται, καθώς πολλοί «πάγωσαν» ταυτόχρονα πολλών ειδών δάνεια και οφειλές ή/και έκαναν χρήση και των επιστρεπτέων προκαταβολών.
Έτσι, από 1ης Iανουαρίου, εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις και νοικοκυριά θα βρεθούν ενώπιον πολλαπλών καταβολών: Όλων των παραπάνω, αλλά και εκείνων που θα επέλθουν ως «τρέχουσες». Mέχρι τον Φεβρουάριο 2022, εκτείνονται οι δόσεις για ENΦIA και φόρο εισοδήματος (φυσικών και νομικών προσώπων), αλλά από τον Mάρτιο θα ξεκινήσει και η καταβολή του ENΦIA του 2022, ενώ νωρίτερα προγραμματίζεται να γίνει του χρόνου και η εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
