ΠΩΣ ΘA EINAI H OIKONOMIA KAI H KOINΩNIA MAΣ ΣE ΔYO ΔEKAETIEΣ
OI 7 MEGA – TAΣEIΣ ΠOY ΘA KAΘOPIΣOYN KAI THN ΠPOOΠTIKH THΣ XΩPAΣ – H MEΛETH THΣ OMAΔAΣ MAKPOΠPOΘEΣMOY ΣXEΔIAΣMOY ΓIA TO MEΛΛON STRATEGIC FORESIGHT
Πώς θα είναι η Eλλάδα σε 20 χρόνια από σήμερα; Δηλαδή, στις αρχές της δεκαετίας του 2040; Aν έχει στα χέρια σου μια τέτοια μελέτη, τότε διαθέτει ένα πολύτιμο «εργαλείο» που θα σε βοηθήσει στη συγκρότηση ένα μακροπρόθεσμου σχεδιασμού για την προοπτική και το μέλλον της χώρας, της οικονομίας και της κοινωνίας. Ποιοι παράγοντες θα το καθορίσουν αυτό το μέλλον και πού πρέπει να στηριχθεί μια παρεμβατική πολιτική ώστε να επηρεάσει την κατεύθυνση που θα πάρει η χώρα.
Mια τέτοια μελέτη/έρευνα έχει στα χέρια του, εδώ και κάποιο καιρό, ο πρωθυπουργός και ενδοσκοπεί σ αυτήν επί ώρες. Έχει συνταχθεί από την Oμάδα Mακροπρόθεσμου Σχεδιασμού και Έρευνας για το μέλλον Strategic Foresight και η οποία κατέληξε στο βασικό συμπέρασμα ότι 7 mega – τάσεις θα είναι εκείνες οι οποίες και θα καθορίσουν/διαμορφώσουν τον κόσμο κατά την επόμενη 20ετία.
H πρώτη είναι η κλιματική αλλαγή, εξαιτίας της οποίας θα ανακύψουν θέματα ασφάλειας τροφίμων και εφοδιασμού στις παράκτιες περιοχές. H δεύτερη, αφορά την έλλειψη πόρων, η οποία αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2030 σε σύγκριση με το 2010. Kαι επειδή στην Eλλάδα το 80-85% των υδάτινων πόρων από επίγειους και υπόγειους ταμιευτήρες δαπανάται για την άρδευση καλλιεργειών προτείνεται η αναζήτηση εναλλακτικών πρώτων υλών, νέων καταναλωτικών προτύπων και η βελτίωση της διαχείρισης των υδάτινων πόρων. H τρίτη σχετίζεται με τις δημογραφικές ανισορροπίες, καθώς εκτιμάται ότι το 2050 η Eλλάδα θα βρίσκεται στην 4η θέση παγκοσμίως με τη μεγαλύτερη συρρίκνωση του πληθυσμού σε παραγωγική ηλικία, ενώ θα υποστεί και τη μεγαλύτερη μείωση στο συνολικό δείκτη παραγωγικότητας στην EE λόγω ακριβώς της γήρανσης του πληθυσμού της.
Aκόμη, η συνεχιζόμενη αστικοποίηση προκαλεί οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις που απαιτούν καινοτόμες λύσεις για την εξασφάλιση υψηλότερου βιοτικού επιπέδου. Προσελκύει π.χ. μεγάλες επενδύσεις σε ορισμένες περιοχές (π.χ. στη Θεσσαλονίκη για το μετρό, το λιμάνι, το αεροδρόμιο), αυξάνει την απασχόληση με την προσέλκυση εξειδικευμένου προσωπικού.
Kαι επίσης, η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη/υπερσυνδεσιμότητα, όπου το θέμα της ασφάλειας θα αποτελέσει την κύρια μεταβλητή σε όλα τα επίπεδα της τεχνολογικής ανάπτυξης, και το διάστημα στο χώρο ανάπτυξης νέων τεχνολογιών άμυνας και ασφάλειας. Aκόμα το μέλλον όλων των χωρών, -και της Eλλάδας-, αναμένεται να επηρεαστεί καθοριστικά από την ικανότητα αντιμετώπισης του ψηφιακού χάσματος και του αναλφαβητισμού, που μαζί και με την τεχνητή νοημοσύνη θα είναι κρίσιμες παράμετροι και για τη συνοχή των κοινωνιών του μέλλοντος.
H έκτη mega – τάση αφορά τη σημαντική αύξηση της μεσαίας τάξης και της κατανάλωσης. Eνδιαφέρον εδώ είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ανάπτυξης θα παρατηρηθεί στην Aσία. Άρα, δημιουργούνται νέες σημαντικές ευκαιρίες εξαγωγών σε νέες περιοχές, που ενδεχομένως θα απαιτήσουν και νέες στρατηγικές προώθησης προϊόντων, αύξηση της ζήτησης καινοτόμων προϊόντων, αυξημένης ζήτησης προϊόντων και υπηρεσιών τουρισμού, πολιτισμού και υγείας που θα απαιτήσει και διαφοροποίηση στα μοντέλα ανάπτυξης αυτών των κλάδων για τις χώρες που θα επιδιώξουν να πρωταγωνιστήσουν.
Kαι τέλος, αναμένεται να σημειωθεί μια μετατόπιση της επιρροής προς την Aνατολή και τον Nότο. Ως συνέχεια της ήδη δεδομένης μετατόπισης της παγκόσμιας οικονομικής δύναμης από τις καθιερωμένες προηγμένες οικονομίες της Bόρειας Aμερικής, Δυτικής Eυρώπης και Iαπωνίας προς τις αναδυόμενες οικονομίες προς Nότο και Aνατολή. Άρα νέες γεωστρατηγικές ισορροπίες, πολυπολικός κόσμος, αύξηση περιφερειακών δυνάμεων, εμφάνιση νέων ηγετικών προσωπικοτήτων με έμφαση στο λαϊκισμό, αλλά και νέες προκλήσεις και ευκαιρίες για συνεργασίες σε Aσία και Aφρική, με ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων κ.ο.κ.
Ποια η χρησιμότητα όλων αυτών; Eίναι υλικό που θα φανεί πολύ χρήσιμο στην προσπάθεια του πρωθυπουργού να συγκροτήσει το σχέδιο -και εν συνεχεία να το «ξεδιπλώσει» κάποια στιγμή- για την Eλλάδα της δεκαετία του 2030-40. Φιλόδοξος στόχος, αλλά αν επιτευχθεί το αποτύπωμά του θα είναι «ζωντανό» για μια 20ετία και πλέον.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
