Αυξάνεται η «μαύρη τρύπα» του παγκόσμιου δημόσιου χρέους ακόμη και για τα αναπτυγμένα κράτη
Οι διαδοχικές κρίσεις – αρχικά η χρηματοπιστωτική και, κυρίως, αυτή της πανδημίας που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη – έχουν εκτοξεύσει το παγκόσμιο δημόσιο χρέος στα ύψη, φέρνοντας αρκετές χώρες στα όριά τους.
Η κλιματική κρίση, ωστόσο, ενδέχεται να είναι αυτή που θα δώσει σε πολλές τη χαριστική βολή, εντός της τρέχουσας δεκαετίας, οδηγώντας τις στη χρεοκοπία!
Η διαπίστωση που κάνει σχετική ανάλυση του Reuters αφορά, μάλιστα, εξίσου τόσο στις φτωχές και αναπτυσσόμενες χώρες, όσο και στις πλούσιες και ανεπτυγμένες. Αποδεικνύοντας, έτσι, ότι σε αντίθεση με το παραλίγο κραχ του 2008-2009, πανδημία και υπερθέρμανση του πλανήτη αποτελούν πραγματικά παγκόσμιες κρίσεις, από τις οποίες δεν γλιτώνει κανείς.
Σημειώνεται ότι το δημόσιο χρέος στον πλανήτη εκτιμάται πως, στο τέλος του 2020, διαμορφώθηκε κοντά στα 62,5 δισ. δολάρια.
Μέχρι το 2100, μάλιστα, σύμφωνα με σχετικά πρόσφατη έκθεση της BofA, το «φαινόμενο του θερμοκηπίου» θα κοστίσει συνολικά άλλα 54-69 τρισ. δολάρια, σε σημερινές τιμές – όταν το παγκόσμιο ΑΕΠ είναι περίπου 80 τρισ.
Πρόκειται για ένα ποσό που συμπεριλαμβάνει τόσο το κόστος των καταστροφών και της αποκατάστασής τους (υπολογίζεται στα 77 δισ. δολάρια μόνο για το πρώτο εξάμηνο του 2021, σύμφωνα με την Swiss Re), όσο και της προσαρμογής στις απαιτήσεις της «πράσινης οικονομίας». Ένα ποσό όμως εξαιρετικά δυσβάσταχτο, ειδικά για τις ήδη υπερχρεωμένες χώρες, οι οποίες βρίσκονται κυρίως στις τάξεις του ανεπτυγμένου κόσμου.
Κίνδυνος χρεοκοπίας για την Ιταλία
Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Σύμφωνα με κορυφαίο στέλεχος του FTSE Russell, εάν επικρατήσει το χειρότερο σενάριο, η Ιταλία ενδέχεται να οδηγηθεί στη χρεοκοπία μέχρι το 2050 – με ό,τι, φυσικά, αυτό μπορεί να συνεπάγεται για το σύνολο της ΕΕ και της ευρωζώνης, καθώς είναι η τρίτη μεγαλύτερη χώρα και οικονομία εντός τους.
Στην ίδια θέση ενδέχεται να βρεθούν, σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, και μία σειρά άλλα κράτη: Αυστραλία και Πολωνία, Ιαπωνία και Ισραήλ. Ακόμη, όμως, και να αποφύγουν τα χειρότερα, είναι σίγουρο ότι θα βλέπουν τη μία υποβάθμιση της πιστοληπτικής τους ικανότητας να ακολουθεί την άλλη.
Πράγματι, με βάση άλλη μελέτη, την οποία εκπόνησε ομάδα πανεπιστημίων, συμπεριλαμβανομένου του Κέμπριτζ, συνολικά 63 χώρες – περίπου οι μισές, δηλαδή, από όσες αξιολογούνται τακτικά από τις S&P Global, Moody’s και Fitch – θα υποβαθμιστούν τα αμέσως επόμενα χρόνια, μέχρι το 2030.
Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη, Κίνα, Χιλή, Μαλαισία και Μεξικό θα πληγούν περισσότερο από όλες, με σταδιακή υποβάθμιση κατά έξι βαθμίδες, με αποτέλεσμα το κόστος δανεισμού τους να εκτιναχθεί στα ύψη.
Την ίδια στιγμή, ΗΠΑ, Γερμανία, Καναδάς, Αυστραλία, Ινδία και Περού θα υποβαθμιστούν κατά τέσσερις βαθμίδες, αντιμετωπίζοντας επίσης σοβαρά προβλήματα.
Ελλάδα και αναπτυσσόμενες χώρες
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι φανερό ότι η Ελλάδα δεν θα μείνει εκτός νυμφώνος, όπως έδειξε και η προειδοποίηση την οποία απηύθυνε την Τετάρτη η Moody’s, επικαλούμενη τις πρόσφατες καταστροφές, καθώς και τις προβλέψεις ότι η χώρα (και συνολικά η Μεσόγειος) θα πληγεί σημαντικά από την κλιματική κρίση τα επόμενα χρόνια και δεκαετίες.
Η μοίρα των αναπτυσσόμενων χωρών δεν θα είναι βεβαίως καλύτερη, παρά το γεγονός ότι το ύψος του δημόσιου χρέους τους, ως προς το ΑΕΠ, παραμένει σχετικά χαμηλό, γύρω στο 60%. Και αυτό διότι, πέρα από την αντιμετώπιση των άμεσων καταστροφών από τα ολοένα πιο συχνά «ακραία καιρικά φαινόμενα», η προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες εκτιμάται ότι θα κοστίζει 300 δισ. δολάρια ετησίως το 2030 και θα φτάσει στα 500 δισ. ως το 2050.
Πού να βρουν όλα αυτά τα αναγκαία κεφάλαια, αλήθεια, όταν και οι πλούσιες χώρες κινδυνεύουν να δουν τις δανειακές τους ανάγκες να εκτινάσσονται στα ύψη;
