Από την πρώτη στιγμή, ως κυβέρνηση και ως υπουργείο Οικονομικών, θέσαμε προτεραιότητα την άμεση και γενναία στήριξη των πληττόμενων από τις τελευταίες καταστροφικές πυρκαγιές, ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, που ανέβηκε στο βήμα της ολομέλειας κατά τη διάρκεια της συζήτησης των μέτρων στήριξης των πληγέντων από τις φωτιές.
Όπως είπε ο υπουργός, ενεργοποιήθηκαν οι διαδικασίες άμεσης προώθησης των μέτρων κρατικής αρωγής προς φυσικά και νομικά πρόσωπα για την αποκατάσταση κατοικιών, επιχειρήσεων και αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Επισήμανε δε, ότι με το νομοσχέδιο που ψηφίζεται σήμερα από την ολομέλεια, επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής, και σε άλλες καταστροφές που έγιναν πριν ή μετά την επίμαχη περίοδο των πυρκαγιών και τις συγκεκριμένες περιοχές.
Ο Χρήστος Σταϊκούρας, στο σκέλος των διατάξεων αρμοδιότητας του υπουργείου Οικονομικών επισήμανε ότι προβλέπεται:
-υποβολή συμπληρωματικού προϋπολογισμού με τον οποίο αυξάνονται οι πιστώσεις του τακτικού προϋπολογισμού, κατά 150 εκατ. ευρώ και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 350 εκατ. ευρώ. «Η μεθοδική και υπεύθυνη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών της χώρας και του ταμείου αυτής, καθιστά εφικτή την κατάρτιση και υλοποίηση συμπληρωματικού προϋπολογισμού», είπε ο κ. Σταϊκούρας και πρόσθεσε ότι φέτος θα χρηματοδοτηθούν παρεμβάσεις αποκατάστασης δασών, οικισμών και σχετικών υποδομών και θα υλοποιηθούν άμεσα τα μέτρα ενίσχυσης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.
-δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την κρατική αρωγή. Για πρώτη φορά με μια απλή αίτηση που υπέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης, οι πληγέντες θα μπορούν να ζητήσουν τη χορήγηση έκτακτης εφάπαξ οικονομικής ενίσχυσης ως πρώτη αρωγή από το υπουργείο Οικονομικών, καθώς και την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ. Ο υπουργός Οικονομικών επισήμανε πάντως ότι «το υπουργείο ψάχνει αρκετά προσεκτικά τις υπεύθυνες δηλώσεις και έχει μια πρώτη αξιολόγηση για συγκεκριμένες περιοχές της χώρας».
-εφάπαξ έκτακτη χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης έναντι στεγαστικής συνδρομής για κτιριακές εγκαταστάσεις και κατοικίες φυσικών ή νομικών προσώπων. Μέχρι σήμερα έχουν καταβληθεί 8,9 εκατ. ευρώ σε 1.551 δικαιούχους κρατικής αρωγής, ως προκαταβολή στεγαστικής συνδρομής. Σε λίγες ώρες θα κατατεθούν επιπλέον 1,2 εκατ. ευρώ σε 283 δικαιούχους. Το ύψος της ενίσχυσης έναντι στεγαστικής συνδρομής, ανάλογα με τις βλάβες, σε κτιριακές εγκαταστάσεις, επαγγελματικές εγκαταστάσεις, κατοικίες κλπ, μη επαγγελματικής χρήσης κτίρια που έχουν πληγεί, καθορίζεται από 3.000 έως 14.000 ευρώ.
-εφάπαξ έκτακτη χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης φυσικών προσώπων για αποζημίωση οικοσκευής. Μέχρι σήμερα έχουν καταβληθεί 3,6 εκατ. ευρώ σε 1.188 δικαιούχους κρατικής αρωγής. Σήμερα θα καταβληθούν επιπλέον 464.000 σε επιπλέον 202 δικαιούχους. Το ύψος της ενίσχυσης για αποζημίωση οικοσκευής, ανάλογα με τις βλάβες, κυμαίνεται από 2.000 έως 6.000 ευρώ.
-εφάπαξ έκτακτη οικονομική ενίσχυση επιχειρήσεων έναντι επιχορήγησης για την αντιμετώπιση ζημιών. Η επιχορήγηση καλύπτει μέρος της εκτιμηθείσας ζημίας και περιλαμβάνει ζημίες σε μηχανολογικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα, μέσα παραγωγής και κατεστραμμένα οχήματα της επιχείρησης. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται αγροτικές εκμεταλλεύσεις και κτηνοτροφικές μονάδες. Μέχρι σήμερα έχουν καταβληθεί 4,2 εκατ. ευρώ σε 1.671 δικαιούχους κρατικής αρωγής, ως προκαταβολή επιχορήγησης σε επιχειρήσεις. Σήμερα θα καταβληθούν επιπλέον 761.000 σε 358 επιπλέον ΑΦΜ. Το ύψος της ενίσχυσης έναντι της επιχορήγησης κυμαίνεται από 2.000 έως 8.000 ευρώ και για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις χωρίς εγκατάσταση από 1.000 έως 4.000 ευρώ.
«Συνολικά, σε λιγότερο από 10 ημέρες θα έχουν εκταμιευθεί περίπου 20 εκατ. ευρώ σε 3.736 μοναδικά ΑΦΜ. Αυτό δεν έχει γίνει ποτέ στο παρελθόν», είπε ο υπουργός Οικονομικών και πρόσθεσε ότι στο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται επίσης:
-πρόβλεψη για αφορολόγητο και ακατάσχετο των ενισχύσεων προς τους πληγέντες. Οι ενισχύσεις σε πληγέντα φυσικά ή νομικά πρόσωπα είναι αφορολόγητες, ανεκχώρητες, ακατάσχετες στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, δεν υπόκεινται σε κρατήσεις, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση, το Δημόσιο εν γένει, και τα πιστωτικά ιδρύματα.
-απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, των ακινήτων, οικοπέδων, αγροτεμαχίων που έχουν αποδεδειγμένα καταστραφεί ή που έχουν υποστεί λειτουργικές ζημίες που τα καθιστούν επικίνδυνα. Η απαλλαγή αφορά τον ΕΝΦΙΑ του 2021, του 2022 και του 2023. Μέχρι σήμερα οι αιτήσεις πολιτών υπερβαίνουν τις 4.500.
-αναστολή, για έξι μήνες, φορολογικών υποχρεώσεων στα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που επλήγησαν και είναι δικαιούχοι της στεγαστικής συνδρομής ή της επιχορήγησης για τις επιχειρήσεις. Μέχρι σήμερα έχουν υπογραφεί 15 υπουργικές αποφάσεις.
-αναστολή ασφαλιστικών εισφορών για έξι μήνες των πληττόμενων επιχειρήσεων και επιτηδευματιών.
-αναστολή δανειακών υποχρεώσεων. «Σε συνεργασία με την ΕΕΤ, υλοποιείται εκ μέρους των πιστωτικών ιδρυμάτων, η αναστολή κάθε μορφής ενήμερων υποχρεώσεων για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που επλήγησαν και είναι δικαιούχοι των μέτρων στεγαστικής συνδρομής ή της επιχορήγησης σε επιχειρήσεις».
-Απαλλαγή για τις πληττόμενες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων και αγροτικών εκμεταλλεύσεων, του επιστρεπτέου μέρους της Επιστρεπτέας Προκαταβολής.
Οι πληττόμενες από τις πυρκαγιές επιχειρήσεις που έχουν καταστραφεί ολοσχερώς ή έχουν υποστεί ζημίες που τις καθιστούν μη λειτουργικές, απαλλάσσονται από την αποπληρωμή του επιστρεπτέου μέρους της Επιστρεπτέας Προκαταβολής.
Η απαλλαγή γίνεται με την έκδοση σχετικής βεβαίωσης, κατόπιν εξέτασης της ζημίας από τις επιτροπές των Περιφερειών.
-Επιδότηση ενοικίου/συγκατοίκησης. Με Κοινή Απόφαση των υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Υποδομών και Μεταφορών, σε συνέχεια της οριοθέτησης των πληγεισών περιοχών, δίδεται επιδότηση ενοικίου/συγκατοίκησης από 300 έως 500 ευρώ μηνιαίως, για την κάλυψη δαπανών προσωρινής στέγασης των μόνιμων κατοίκων, οι κατοικίες των οποίων επλήγησαν από τις πυρκαγιές.
-Επιπλέον μέτρα στήριξης για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που βρίσκονται στους Δήμους Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας ‘Αννας και Ιστιαίας-Αιδηψού της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας.
Τα μέτρα:
• αναστολής φορολογικών υποχρεώσεων,
• αναστολής ασφαλιστικών εισφορών,
• αναστολής δανειακών υποχρεώσεων,
• αναστολής διενέργειας πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης, και
• μη πληρωμής επιστρεπτέας προκαταβολής
ισχύουν για το σύνολο των φυσικών και νομικών προσώπων στους δύο πληττόμενους Δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας, ανεξαρτήτως εάν έχουν υποστεί μεμονωμένα ζημίες από την πυρκαγιά.
Επιπλέον, ειδικά για το 2021, το σύνολο των ακινήτων που βρίσκονται σε αυτούς τους δύο πληττόμενους δήμους, απαλλάσσεται από τον ΕΝΦΙΑ.
-Σύσταση Λογαριασμού Κρατικής Αρωγής για τη συγκέντρωση των εισφορών των ιδιωτών με στόχο τη στήριξη των πληγέντων. Μέχρι προχθές, είχαν κατατεθεί 5,3 εκατ. ευρώ, από 396 φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Εκτός όμως από την ταχεία αποζημίωση νοικοκυριών και επιχειρήσεων που πλήττονται από τις πυρκαγιές, όπως τόνισε ο Χρήστος Σταϊκούρας, η κυβέρνηση έχει ήδη δρομολογήσει μεσοπρόθεσμα μέτρα ενίσχυσης της πολιτικής προστασίας και αποκατάστασης του φυσικού πλούτου της χώρας.
Για το σκοπό αυτό, έχει προβλεφθεί, από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του ΕΣΠΑ, η αξιοποίηση 16 δισ. ευρώ μέχρι το 2027, εκ των οποίων 10,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την Πράσινη Μετάβαση και 5,5 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ ως προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Στο πλαίσιο αυτό, υλοποιούνται άμεσα οι εξής μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες:
1ον. Εθνικό Πρόγραμμα Πολιτικής Προστασίας «ΑΙΓΙΣ».
Μετά την υπογραφή, στις 28 Ιανουαρίου 2021, της σχετικής σύμβασης χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εγκρίθηκε, τον Ιούνιο του 2021, από την Διυπουργική Επιτροπή Εθνικού Σχεδιασμού Πολιτικής Προστασίας, το μεγαλύτερο διαχρονικά πρόγραμμα αναβάθμισης της πολιτικής προστασίας, με την ονομασία «ΑΙΓΙΣ».
2ον. Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης και υλοποίηση Αντιπλημμυρικών Έργων.
Έχουν -αρχικά- προβλεφθεί 224 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την αναδάσωση.
Το έργο στοχεύει στην αποκατάσταση καμένων περιοχών, αλλά και στην ποιοτική διαφοροποίηση των νέων αναδασωμένων εκτάσεων, με νέες ποικιλίες, ανθεκτικότερες στις θερινές πυρκαγιές.
Επιπλέον, έχουν προβλεφθεί 110 εκατ. ευρώ για επενδύσεις πολλαπλών χρήσεων, με στόχο τον περιορισμό των κινδύνων πλημμύρας, την παροχή νερού για αρδευτικούς σκοπούς σε περιοχές με μεγάλη ξηρασία κατά τη θερινή περίοδο και την ενίσχυση της αποτελεσματικής διαχείρισης υδάτων.
Επιπρόσθετα, προβλέπονται άλλα 100 εκατ. ευρώ για δράσεις προστασίας της βιοποικιλότητας.
Παράλληλα, δρομολογούνται, μέσω ΕΣΠΑ, πρόσθετες δράσεις για την βιοποικιλότητα, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνουν και αναδασώσεις.
3ον. Έκδοση πράσινου ομολόγου.
Το υπουργείο Οικονομικών, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, αμέσως μετά την ολοκλήρωση του μεγαλύτερου μέρους του δανειακού και διαχειριστικού προγράμματος για το τρέχον έτος, ξεκίνησε έρευνα, σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, από τις αρχές Ιουνίου 2021, για τη δημιουργία πλαισίου έκδοσης ελληνικών κρατικών χρεογράφων, τα πιστωτικά έσοδα των οποίων θα χρησιμοποιηθούν για έργα, δράσεις και προγράμματα του ελληνικού Δημοσίου με αποκλειστικό προσανατολισμό στην πράσινη και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η πρώτη έκδοση ενός τέτοιου κρατικού τίτλου, μεσο-μακροχρόνιας διάρκειας, θα αποτελέσει μέρος της εκδοτικής στρατηγικής του ελληνικού Δημοσίου για το επόμενο έτος.
«Τα τελευταία δύο χρόνια η κυβέρνηση και το υπουργείο Οικονομικών διαχειριστήκαμε πολλαπλές κρίσεις. Την πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση, μεγάλες φυσικές καταστροφές, εθνικές προκλήσεις και μεταναστευτικές πιέσεις. Βρήκαμε τους πόρους, ενεργήσαμε έγκαιρα, αποζημιώσαμε άμεσα συμπατριώτες μας, χτίσαμε “δίχτυ προστασίας” και ασφάλειας πάνω από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ενισχύσαμε την εθνική άμυνα και ενδυναμώσαμε την ισχύ της χώρας», είπε ο υπουργός Οικονομικών και πρόσθεσε: «Με την ίδια ταχύτητα και προσήλωση στον στόχο, με σεμνότητα και με σεβασμό στον κάθε πολίτη, ενεργούμε και σήμερα, ανταποκρινόμενοι στη νέα πρόκληση και στις ανάγκες των συμπατριωτών μας».