Ο δρόμος προς την ανάκαμψη αποδεικνύεται μακρύς και με πολλά εμπόδια, σχολιάζει η Διαρκής Επιτροπή Εμπορίου και Ανάπτυξης του ΟΗΕ (UNCTAD) σε έκθεσή της για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας το 2011. Αναμένει χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης διεθνώς τόσο το 2011 όσο και το 2012, ενώ υπογραμμίζει ότι για τα προβλήματα των ανεπτυγμένων οικονομιών δεν υπάρχουν… «εύκολες λύσεις».
Τα άνευ προηγουμένου μέτρα που ελήφθησαν από τις κυβερνήσεις για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης οδήγησαν σε αξιοσημείωτη πρόοδο στον τραπεζικό κλάδο, σε ό,τι αφορά την απαλλαγή του από προβληματικά πάγια, αναφέρει η UCTAD.
«Ωστόσο πολλές τράπεζες σε ανεπτυγμένες οικονομίες παραμένουν ευάλωτες απέναντι σε έναν αριθμό κινδύνων, όπως το ενδεχόμενο επιδείνωσης στην αγορά ακινήτων, οι δυσκολίες σε επίπεδο κρατικού χρέους, η συνεχιζόμενα χαμηλή πιστωτική επέκταση που σχετίζεται με μία γενικότερη οικονομική αδυναμία, αλλά και θ συνεχιζόμενη απομόχλευση νοικοκυριών και επιχειρήσεων», αναφέρει η έκθεση, με τίτλο “World Economic Situation and Prospects 2011, Global Οutlook”, που αποτελεί προδημοσίευση της πλήρους μελέτης η οποία αναμένεται να δημοσιοποιηθεί περί τα μέσα Ιανουαρίου.
Η UNCTAD κάνει λόγο για «δραματική επιδείνωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων», την οποία αποδίδει στην υποχώρηση των δημοσίων εσόδων λόγω της οικονομικής κρίσης και στα αυξανόμενα κόστη των προγραμμάτων κοινωνικών παροχών. «Το κόστος των ‘πακέτων’ οικονομικής στήριξης που υιοθετήθηκαν έχουν επίσης συμβάλει στη διαμόρφωση αυτής της εικόνας, αλλά μόνο σε πολύ μικρό βαθμό, σε αντίθεση με αυτό που πιστεύεται ευρέως», σημειώνει η UNCTAD.
Σε κάθε περίπτωση, από την αύξηση του κρατικού χρέους ανακύπτουν πολιτικοί και οικονομικοί κίνδυνοι σε έναν αριθμό χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπονομεύονται οι δυνατότητες υιοθέτησης νέων «πακέτων» οικονομικής στήριξης και, επιπρόσθετα, η «στροφή» προς πολιτικές λιτότητας εγείρει επιπλέον κινδύνους για τη διαδικασία ανάκαμψης.
Τα παραπάνω έρχονται σε αντίθεση με όσα συμβαίνουν σε πολλές αναπτυσσόμενες οικονομίες και οικονομίες σε μετάβαση, οι οποίες από το γ’ τρίμηνο του 2009 μέχρι σήμερα έχουν συμβάλει σε ποσοστό άνω του 50% στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας. Η ανάκαμψη αυτή «οδηγείται» από μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες στην Ασία και τη Λατινική Αμερική, ιδιαίτερα την Κίνα, την Ινδία και τη Βραζιλία.
Αν και οι αναπτυσσόμενες οικονομίες παραμένουν η «ατμομηχανή» της παγκόσμιας ανάπτυξης, υπάρχουν και κίνδυνοι, σημειώνει η UNCTAD. Οι βασικότεροι είναι η εξάρτησή τους από τις εξαγωγές προς τις ανεπτυγμένες οικονομίες, αλλά και οι μεγάλες εισροές ιδιωτικών κεφαλαίων που πιέζουν ανοδικά τα νομίσματα αυτών των χωρών και εγείρουν τον κίνδυνο να τροφοδοτηθούν εγχώριες «φούσκες».
Ρυθμοί ανάπτυξης
Στις ΗΠΑ, ο ρυθμός ανάπτυξης για το σύνολο του 2010 αναμένεται να διαμορφωθεί σε 2,6%, εκτιμάται ότι το 2011 θα υποχωρήσει σε 2,2%, για να ανακάμψει το 2012 σε 2,8%. Με αυτούς τους ρυθμούς ανάπτυξης, το αμερικανικό ΑΕΠ αναμένεται να επιστρέψει το 2011 σε προ κρίσης επίπεδα, ωστόσο για να αποκατασταθεί πλήρως και η εικόνα στην αγορά εργασίας θα χρειαστούν τουλάχιστον τέσσερα ακόμη χρόνια.
Οι προοπτικές σε Ευρώπη και Ιαπωνία είναι ακόμη πιο «θολές». Υποθέτοντας συνέχιση της ανάπτυξης στη Γερμανία, αν και με μέτριους ρυθμούς, το ΑΕΠ στην Ευρωζώνη αναμένεται να διαμορφωθεί σε 1,3% το 2011 και σε 1,7% το 2012, από 1,6% το 2010.
Όμως σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες η ανάπτυξη θα είναι ακόμα χαμηλότερη, υπογραμμίζει η UNCTAD, κυρίως σε εκείνες όπου έχουν τεθεί σε εφαρμογή προγράμματα μεγάλων περικοπών των δημοσίων δαπανών, όπου η ανεργία συνεχίζει να είναι υψηλή και η εγχώρια ζήτηση υποχωρεί. «Πρόκειται κυρίως για τις Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία, οι οποίες έχουν παγιδευτεί στο κρατικό χρέος και των οποίων οι οικονομίες είτε θα συνεχίσουν να συρρικνώνονται είτε θα μείνουν στάσιμες», αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση.
Στην Ιαπωνία, παρά το ισχυρό ξεκίνημα στις αρχές του 2010, η ανάπτυξη μετριάστηκε στην πορεία του έτους. Η οικονομία της χώρας, αντιμέτωπη με επίμονες αποπληθωριστικές πιέσεις και αυξημένο δημόσιο χρέος, αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 1,1% το 2011 και 1,4% το 2012.
Αλλά και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, παρά το γεγονός ότι παραμένουν στην «πρώτη γραμμή», ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να υποχωρήσει στο 6,0% την περίοδο 2011-2012, από 7,1% το 2010. Η ίδια τάση αναμένεται να καταγραφεί και στην Κίνα και την Ινδία.
Στην Λατινική Αμερική, αναμένεται ρυθμός ανάπτυξης 4,1% το 2011, από 5,6% το 2010, με τη Βραζιλία να διατηρεί τον καταλυτικό της ρόλο και με την ισχυρή της εγχώρια ζήτηση να τροφοδοτεί την ανάπτυξη των εξαγωγών των γειτονικών της χωρών. Η Λατ. Αμερική θα συνεχίσει επίσης να ευνοείται από τους ισχυρούς οικονομικούς και εμπορικούς της δεσμούς με τις αναδυόμενες οικονομίες της Ασίας.
Το δημόσιο χρέος
Η UNCTAD σημειώνει ότι η μεγαλύτερη αβεβαιότητα παγκοσμίως για το πώς θα εξελιχθεί το δημόσιο χρέος αφορά την Ιαπωνία. Ακολουθούν η Ελλάδα, το Βέλγιο, η Ιρλανδία, η Γαλλία και ο Καναδάς, με τις ΗΠΑ στην ενδέκατη θέση.
Η κατάταξη που απεικονίζεται στο ακόλουθο γράφημα δεν αφορά το ύψος του λόγου χρέος/ ΑΕΠ ή τα περιθώρια αυξομείωσής του, αλλά την απόκλιση του χειρότερου και του καλύτερου σεναρίου αναφορικά με το κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους έως το 2015, σε σχέση με τους ιστορικούς μέσους όρους των τελευταίων 40 ετών.
πηγή: capital.gr