Τι προβλέπει
Κατατέθηκε στη Βουλή από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος. Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που αναμενόταν εδώ και πολύ καιρό από επενδυτές και τράπεζες, που τηρούσαν στάση αναμονής για πολλά επενδυτικά σχέδια, περιμένοντας τις διευκολύνσεις και τα κίνητρα που θα οριστούν από το νέο επενδυτικό πλαίσιο.
Σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που συνοδεύει το κατατεθέν νομοσχέδιο, με το υπόψη σχέδιο νόμου, προτείνονται τα ακόλουθα:
1.α. Παρέχονται κίνητρα σε συγκεκριμένες δραστηριότητες και κλάδους και θεσπίζονται αντίστοιχα καθεστώτα χορήγησης κρατικών ενισχύσεων σε επενδυτικά σχέδια που δύνανται να υπάγονται στις αναφερόμενες κατηγορίες (ψηφιακός μετασχηματισμός επιχειρήσεων, πράσινη μετάβαση, νέο επιχειρείν κ.λπ.). Καθορίζεται το κυρίως θεσμικό πλαίσιο που διέπει την εφαρμογή των ανωτέρω καθεστώτων ενισχύσεων, τίθενται ορισμοί και προσδιορίζονται τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στα εν λόγω καθεστώτα και οι επιλέξιμες δαπάνες που δύνανται να λαμβάνουν ενισχύσεις (περιφερειακές και άλλες πλην των περιφερειακών). (άρθρα 1-8)
β. Εξειδικεύονται τα είδη, το περιεχόμενο και ο τρόπος καταβολής των προβλεπόμενων ενισχύσεων [φορολογική απαλλαγή, επιχορήγηση, επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου], οι εντάσεις και τα ύψη αυτών αναλόγως του χαρακτήρα τους ως περιφερειακού ή μη, καθώς και τα ανώτατα ποσά των ενισχύσεων. Επιπροσθέτως, προσδιορίζονται οι πηγές χρηματοδότησης για το σύνολο των ανωτέρω ειδών ενίσχυσης πλην της φορολογικής απαλλαγής [κάλυψη από ΠΔΕ από εθνικούς πόρους ή Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) ή από άλλους χρηματοδοτικούς οργανισμούς]. Σε περίπτωση μη τήρησης των προβλεπόμενων όρων για τα ποσά ενίσχυσης, προβλέπεται επιστροφή ή και ανάκτηση καθώς και επιβολή κυρώσεων. (άρθρα 9-12 και 24)
γ. Καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία υπαγωγής των επενδυτικών σχεδίων στα προβλεπόμενα καθεστώτα χορήγησης ενισχύσεων (δικαιούχοι, ελάχιστο ύψος επενδυτικών σχεδίων, υποβολή αίτησης, αξιολόγηση κ.λπ.), ο έλεγχος των επιμέρους σταδίων τους (υλοποίηση, τυχόν τροποποίηση, ολοκλήρωση, έναρξη παραγωγικής λειτουργίας), καθώς και οι υποχρεώσεις των ενισχυόμενων φορέων. Σε περίπτωση μη τήρησης των οριζομένων για την ολοκλήρωση της επένδυσης, προβλέπεται ανάκτηση των ποσών ενίσχυσης. Επιπροσθέτως, σε περίπτωση παράβασης των οριζόμενων υποχρεώσεων από τους ενισχυόμενους φορείς, προβλέπονται, κατά περίπτωση οι μνημονευόμενες κυρώσεις αναφορικά με τις χορηγούμενες ενισχύσεις, αναλόγως και του είδους αυτών (ανάκτηση του συνόλου ή μέρους της ενίσχυσης νομιμοτόκως, ολική ή μερική απώλεια του φορολογικού οφέλους, προσαυξημένη επιστροφή ποσού ενίσχυσης, επιβολή προστίμου κ.λπ.). (άρθρα 13-23, 25-26 και 28)
δ. Προβλέπεται η καταβολή παραβόλου για την υποβολή κ.λπ. των επενδυτικών σχεδίων κατά τα ειδικότερα οριζόμενα. Τα εν λόγω παράβολα δύναται να μην επιστρέφονται ή να εκπίπτουν κατά αναφερόμενη περίπτωση. (άρθρα 17, 19, 20, 27)
2.α. Με υ.α. προκηρύσσονται ετησίως τα θεσπιζόμενα καθεστώτα χορήγησης ενισχύσεων και με κ.υ.α. καθορίζεται ετησίως το μέγιστο ποσό κατά είδος ενίσχυσης που δύναται να χορηγείται ανά καθεστώς. Η απόφαση προκήρυξης περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον συνολικό προϋπολογισμό του καθεστώτος, το είδος και το ύψος των χορηγούμενων ενισχύσεων, καθώς και το ύψος του απαιτούμενου παραβόλου κατά περίπτωση. (άρθρα 29-30)
β. Εξειδικεύονται τα επιμέρους καθεστώτα χορήγησης ενισχύσεων με καθορισμό του σκοπού, των υπαγόμενων επενδυτικών σχεδίων, των επιλέξιμων δαπανών, των ειδών και ποσών ενισχύσεων, των δικαιούχων, της διαδικασίας αξιολόγησης κ.λπ., όπως το καθεστώς ενισχύσεων που διέπει την αγροδιατροφή, την πρωτογενή παραγωγή, τη μεταποίηση γεωργικών προϊόντων και την αλιεία και υδατοκαλλιέργεια, τις τουριστικές επενδύσεις, τις «Μεγάλες Επενδύσεις», τις «Ευρωπαϊκές Αλυσίδες Αξίας», και την «Επιχειρηματικότητα 3600». (άρθρα 31-116)
3. Ρυθμίζονται ζητήματα σχετικά με την αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων:
Αξιοποιούνται το Εθνικό Μητρώο Πιστοποιημένων Αξιολογητών (Ε.Μ.Π.Α.), του άρθρου 7 του π.δ. 33/2011 καθώς και το Μητρώο Ορκωτών Ελεγκτών – Λογιστών, που συστήνεται με υ.α.(άρθρο 117) Παρέχεται εξουσιοδότηση για τη σύσταση, με υ.α, Επιτροπής Αξιολόγησης Επενδυτικών Σχεδίων, Συστήνεται επίσης Επιτροπή εξέτασης των ενστάσεων, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα.(άρθρα 118-119)
Ορίζεται ότι η διενέργεια των ελέγχων των επενδυτικών σχεδίων πραγματοποιείται από τα μέλη του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Ελεγκτών (Ε.Μ.Π.Ε.) του π.δ. 33/2011 ή ορκωτό ελεγκτή – λογιστή ή ελεγκτική εταιρεία, κατ’ επιλογή του φορέα,
Παρέχεται η εξουσιοδότηση για τη σύσταση, με υ.α. των οργάνων ελέγχου επενδύσεων. Με την ίδια απόφαση ορίζεται ο αριθμός των μελών τους, ο χρόνος και ο τρόπος συγκρότησής τους, οι αρμοδιότητές τους, το αντικείμενο του ελέγχου, το χρονικό διάστημα εντός του οποίου υποχρεούνται να διενεργήσουν τον έλεγχο και να παραδώσουν την έκθεσή τους, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα,
Περιλαμβάνεται πρόβλεψη για διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου ποσοστού, τριάντα τοις εκατό (30%) τουλάχιστον ετησίως επί του συνόλου των επενδυτικών σχεδίων, με τις σχετικές κυρώσεις σε περίπτωση αποκλίσεων ή/και ανακριβών δηλώσεων ή άλλων σοβαρών παραβάσεων. (άρθρο 120)
Συστήνεται, με υ.α, Επιτροπή Διαχείρισης Μητρώων και Ελέγχου Διαδικασιών καθώς και Επιτροπή Αξιολόγησης Τροποποιήσεων Αποφάσεων Υπαγωγής, με τις οριζόμενες αρμοδιότητες.
Σε κάθε φορέα υπαγωγής επενδυτικών σχεδίων συστήνεται, με απόφασή του, Γνωμοδοτική Επιτροπή με έργο τη γνωμοδότηση για την έκδοση αποφάσεων ανάκλησης και επιστροφής ενισχύσεων, καθώς και του τρόπου συμμόρφωσης προς δικαστικές αποφάσεις και συστάσεις ελεγκτικών οργάνων για επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των οριζόμενων αναπτυξιακών νόμων. (άρθρα 121 – 123),
Παρέχεται η εξουσιοδότηση για τον καθορισμό με κ.υ.α., των αποζημιώσεων των μελών των Μητρώων Αξιολογητών Επενδυτικών Σχεδίων, των Επιτροπών:
i) Αξιολόγησης Επενδυτικών Σχεδίων,
ii) Ενστάσεων,
iii) Διαχείρισης Μητρώων και Ελέγχου Διαδικασιών,
iv) Γνωμοδότησης,
v) Αξιολόγησης Τροποποιήσεων Απόφασης Υπαγωγής καθώς και των οργάνων ελέγχου επενδυτικών σχεδίων.
Για τις εν λόγω αποζημιώσεις εφαρμόζονται οι διατάξεις των παρ.3, 4 και 5 του άρθρου 80 και του δευτέρου, τρίτου, τέταρτου και πέμπτου εδαφίου της παρ.17 του άρθρου 85 του ν. 4399/2016. (άρθρα 124, 125, 129)
4. Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη λειτουργία του Πληροφοριακού Συστήματος του Αναπτυξιακού νόμου (Π.Σ.-Αν), του τρόπου δημοσιότητας των σχετικών πληροφοριών των ανωτέρω καθεστώτων καθώς και της αξιολόγησης των συνεπειών των ενισχύσεων. (άρθρα 126-128)
5. Περιλαμβάνονται εξουσιοδοτήσεις για τη ρύθμιση επιμέρους θεμάτων για την εφαρμογή των ανωτέρω και μεταβατικής ισχύος διατάξεις. Μεταξύ άλλων, προβλέπονται και τα ακόλουθα:
• Με κοινή απόφαση των συναρμόδιων Υπουργών δύναται να υπάγονται στον υπό ψήφιση νόμο και επενδυτικά σχέδια για ενισχύσεις με βάση άλλες κανονιστικές πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατόπιν εξειδίκευσης των όρων και προϋποθέσεων υπαγωγής,
• Με υ.α. δύναται να ανατίθεται στον Ενδιάμεσο Φορέα Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» (ΕΦΕΠΑΕ) ή σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων υπό όρους και προϋποθέσεις,
• Με κ.υ.α. καθορίζεται το ελεγκτικό πλαίσιο, βάσει του οποίου διενεργούνται οι έλεγχοι του άρθρου 120,
• Με κοινή απόφαση των συναρμόδιων Υπουργών μπορεί να προκηρυχθεί, κατ’ εξαίρεση, καθεστώς στον τομέα της ναυπηγίας, κατόπιν προηγούμενης έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
• Επενδυτικά σχέδια τα οποία έχουν υπαχθεί στους νόμους 4399/2016, 3908/2011, 3299/2004, 2601/1998 και 1892/1990 εξακολουθούν να διέπονται από το ίδιο θεσμικό πλαίσιο,
• Επενδυτικά σχέδια που έχουν υποβληθεί στα καθεστώτα ενισχύσεων του ν. 4399/2016 και για τα οποία δεν έχουν εκδοθεί αποφάσεις υπαγωγής ή απόρριψης μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2021, εξετάζονται σύμφωνα με τον ν. 4399/2016 και το οικείο καθεστώς ενίσχυσης αυτού,
• Σε περιπτώσεις που μετά από την 1η Ιανουαρίου 2022 εκδίδονται αποφάσεις υπαγωγής και μόνο εφόσον το ύψος ενίσχυσής τους υπερβαίνει τα όρια του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων 2022 – 2027 πραγματοποιείται η προσαρμογή στα νέα όρια,
• Για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν ήδη υποβληθεί έως τη δημοσίευση του υπό ψήφιση νόμου στη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι κανονιστικές αποφάσεις που ισχύουν για την υλοποίησή τους και αφορούν στις διαδικασίες ελέγχου, ολοκλήρωσης και καταβολής των ενισχύσεων. (άρθρα 129-130).
