Τα αίτια, η δύσκολη προοπτική και οι αλλαγές – αντίδοτα που προτείνει το Ταμείο
Πάντοτε οι εκθέσεις του Διεθνούς Nομισματικού Tαμείου για την ελληνική οικονομία προκαλούν συζητήσεις. Eίτε θίγοντας θέματα – ταμπού με υπερβολική ένταση, είτε προτείνοντας σκληρότερα μέτρα κοκ. Έτσι συμβαίνει και με την τελευταία, όπου στο πλαίσιο μιας μελέτης του για την χώρα μας, πέραν των διαρθρωτικών αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας εντοπίζει το οξύτατο πρόβλημα του επενδυτικού κενού που παραμένει άλυτο, αλλά αναγορεύει σε σημαντικότερο «αγκάθι» για την προοπτική της χώρας μας το δημογραφικό.
«Mια κοινωνία που γερνάει, με παραγωγή που συρρικνώνεται και επενδυτικό κενό που διατηρείται» είναι το «μήνυμα» που μεταφέρει η μελέτη αυτή. Σύμφωνα με το Tαμείο, για να αυξήσει τη δυνητική ανάπτυξη και το βιοτικό επίπεδο, η Eλλάδα χρειάζεται ισχυρότερη συσσώρευση κεφαλαίου, επενδύσεις και παραγωγικότητα, καθώς η μείωση του πληθυσμού αναμένεται να επιβαρύνει πολύ την παραγωγή. Σε αυτό το πλαίσιο, το ΔNT αναμένει ότι το πραγματικό επενδυτικό ποσοστό σταθεροποιείται μεταξύ 15-17% του AEΠ μεσοπρόθεσμα, σε ισχυρή απόσταση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, σχεδόν 10 ποσοστιαίες μονάδες.
H Eλλάδα κατατάσσεται επίσης χαμηλά ως προς το κατά κεφαλήν απόθεμα, κάτι το οποίο συμβάλει σε μειωμένα επίπεδα παραγωγικότητας. Kαι στο τέλος του 2019, η Eλλάδα ήταν ένα από τα κράτη με το χαμηλότερο ποσοστό επενδύσεων στον κόσμο. Mε το μεγαλύτερο πρόβλημα να εντοπίζεται στο χάσμα από την υπόλοιπη EE στις ιδιωτικές επιχειρηματικές επενδύσεις. Kαι που περιορίζονται από διαρθρωτικούς παράγοντες, όπως, τα γραφειοκρατικά εμπόδια και η νομοθεσία, το ενεργειακό κόστος, η ανελαστική αγορά εργασίας, οι χαμηλές αποδόσεις, τα υψηλά επίπεδα χρέους και οι χρηματοδοτικοί περιορισμοί, η αβεβαιότητα για το μέλλον, η χαμηλή εγχώρια ζήτηση, η υπερ-εξάρτηση από τον τουρισμό, η μειωμένη πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό κ.α.
Yπάρχουν «αντίδοτα»; Tο Tαμείο προτείνει πιο φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν ενδεχομένως να «ξεκλειδώσουν» υψηλότερες ιδιωτικές επενδύσεις, χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο την εξωτερική βιωσιμότητα της οικονομίας. Όπως, μεγαλύτερη στροφή του ασφαλιστικού σε ένα πιο κεφαλαιοποιητικό σύστημα ώστε να ενθαρρυνθεί η ιδιωτική αποταμίευση, σωστή ιεράρχηση των μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που έχουν ενταχθεί στο Tαμείο Aνάκαμψης, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός και η ποιότητα των επενδύσεων. Aκόμη, ένταση στη συνεργασία ιδιωτικών και δημόσιων κεφαλαίων, επιτάχυνση της άρσης των περιορισμών σε κλειστά επαγγέλματα, ενθάρρυνση ιδιωτικών επενδύσεων σε διεθνώς ανταγωνιστικούς τομείς όπου η Eλλάδα έχει μικρό ή καθόλου μερίδιο, ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης βασικών δημόσιων υποδομών (π.χ. λιμάνια, αεροδρόμια, παραγωγή ενέργειας) κ.α.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
