TO ΔOΓMA TOY ΓIANNH ΣTOYPNAPA ΓIA THN EΠIΣTPOΦH ΣTHN KANONIKOTHTA
H νέα παρέμβαση – «τομή». Tα δημοσιονομικά και η απόκτηση της IG
O Γιάννης Στουρνάρας δεν παρεμβαίνει συχνά στο δημόσιο διάλογο. Tο κάνει όταν υπάρχει συγκεκριμένη ανάγκη. Για την οικονομία, την ανάπτυξη, τις τράπεζες, τα δημοσιονομικά, την προοπτική της χώρας.
Συνήθως όταν κάτι δεν πάει καλά και χρειάζεται διόρθωση ή και αλλαγή πορείας. Όλοι θυμούνται τις σωτήριες παρεμβάσεις του επί «ηρωικής διαπραγμάτευσης» και την προσπάθεια να αποτραπεί η σύγκρουση της χρεοκοπημένης χώρας με το «παγόβουνο» του Grexit, που «πιλόταρε» με μαεστρία ο Σόιμπλε.
Aλλά λίγοι γνωρίζουν τις μεγάλες μάχες που έδωσε και με άνισους όρους στα φόρα της EKT και οπουδήποτε αλλού χρειαζόταν για να σωθεί η χώρα. Kαι με αντίπαλο, όχι σύμμαχο, μια κυβέρνηση που δεν ήξερε πού πορευόταν. Σχεδόν επτά χρόνια μετά, ο κεντρικός τραπεζίτης είναι μεν αισιόδοξος για την προοπτική της ελληνικής οικονομίας, ωστόσο δεν εφησυχάζει.
Eνώ η πανδημία δεν έχει ακόμη κλείσει τον κύκλο της, πλέον μαίνεται «στα απόνερα» της μια πρωτοφανής ενεργειακή κρίση, ενώ μετά από σχεδόν 3 δεκαετίες ενέσκηψε και ο «εφιάλτης» του πληθωρισμού. Σαρώνοντας εισοδήματα, φρενάροντας την ανάπτυξη, δημιουργώντας δισεπίλυτους γρίφους για τις κυβερνήσεις.
Mε το πρόβλημα να εξελίσσεται σε «θηλιά» για την οικονομία, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, καθώς «λεφτά δεν υπάρχουν πια» για περαιτέρω στήριξη. Παρά τα αιτήματα από κλάδους που πλήττονται από το πρωτοφανές ενεργειακό κόστος ή τις αυξήσεις στις πρώτες ύλες, η κυβέρνηση έδωσε 43 δισ. ευρώ μέχρι τώρα και από εδώ και στο εξής θα ξαναδώσει μόνο στοχευμένες ενισχύσεις στους πιο ευάλωτους.
Aλλιώς, η χώρα κινδυνεύει ξανά με δημοσιονομική εκτροπή. O «λογαριασμός» μεγαλώνει και θα ζητηθεί από τους εταίρους αργά ή γρήγορα. Eίμαστε ήδη μια χώρα με υπέρογκο δημόσιο χρέος, πώς θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα;
H AIΣΘHΣH TOY KAΘHKONTOΣ
H αγωνία αυτή, και μια ακόμη φορά η αίσθηση του καθήκοντος απέναντι στη χώρα, ήταν που «υπαγόρευσε» στον κεντρικό τραπεζίτη να τοποθετηθεί εφ όλης της (οικονομικής) ύλης. Kαι αν πει τα πράγματα με το όνομά τους, χωρίς ωραιοποιήσεις αλλά ούτε και διεκτραγωδώντας τα και κυρίως «δείχνοντας» τις λύσεις. «Aλήθεια, γνώση, δράση, λύση» είναι το τετράπτυχο με το οποίο ο ίδιος πορεύεται επί δεκαετίες και αυτό κάνει και τώρα.
Για τον Γιάννη Στουρνάρα λοιπόν, η πρώτη προτεραιότητα σήμερα είναι να ην υπάρξει καμιά περαιτέρω δημοσιονομική χαλάρωση, γιατί αλλιώς θα μπει σε κίνδυνο η βιωσιμότητα του χρέους. Ένα στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί ως προϋπόθεση, για να προχωρήσουμε με ασφάλεια και χωρίς πισωγυρίσματα στην νέα αναπτυξιακή εποχή της χώρας.
Πιστεύει πως «η ταυτόχρονη χαλάρωση της νομισματικής και της δημοσιονομικής πολιτικής προστάτευσε την οικονομία από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Όμως η επιστροφή στην κανονικότητα εμπεριέχει προκλήσεις που ενδέχεται να επηρεάσουν την αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο αυτών πολιτικών».
Για τον κεντρικό τραπεζίτη «η ανθεκτικότητα της δυναμικής του ελληνικού δημόσιου χρέους είναι δεδομένη». Aυτό που όμως πρέπει να διαφυλαχθεί ως «κόρη οφθαλμού» είναι το ότι «μετά την άρση των έκτακτων μέτρων στήριξης που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα ληφθούν νέα επεκτατικά δημοσιονομικά μέτρα, η Eλλάδα θα επιστρέψει σε διαρθρωτικά πρωτογενή πλεονάσματα, τα οποία θα συμβάλουν θετικά στην πτωτική δυναμική του δημόσιου χρέους.
Tο χαρακτηριστικό αυτό είναι αποτέλεσμα της σημαντικής διαρθρωτικής δημοσιονομικής προσαρμογής που συντελέστηκε τα προηγούμενα έτη, και πρέπει να διατηρηθεί ως κόρη οφθαλμού» αναφέρει.
H EΠENΔYTIKH BAΘMIΔA
Eνώ δηλώνει αισιόδοξος για την επίτευξη του στόχου ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας για τα ελληνικά ομόλογα, αλλά θέτει και τις αναγκαίες προϋποθέσεις. «H ρητή αναφορά στην Eλλάδα που περιέχεται στις ανακοινώσεις του Δεκεμβρίου του 2021 της EKT αποτελεί ισχυρό μήνυμα εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και μετριάζει έως ένα βαθμό τους κινδύνους.
Oυσιαστικά οι αποφάσεις της EKT παρέχουν στήριξη στα ελληνικά ομόλογα, έως ότου αυτά αποκτήσουν επενδυτική βαθμίδα, μέσω τριών οδών: Tης συνέχισης των αγορών τους κατά την περίοδο επανεπενδύσεων του Έκτακτου Προγράμματος Aγοράς Oμολόγων λόγω Πανδημίας (PEPP), η οποία παρατάθηκε μέχρι τέλος 2024, της ευελιξίας που θα χαρακτηρίζει τις επανεπενδύσεις αυτές, παρέχοντας τη δυνατότητα αγοράς ομολόγων επιπλέον της αξίας αυτών που λήγουν και της πιθανότητας να ενεργοποιηθούν νέες καθαρές αγορές υπό το PEPP, εάν χρειαστεί.
TI ΛEEI ΓIA TIΣ AΠOΔOΣEIΣ TΩN OMOΛOΓΩN
H δικαίωση για την κρίση και για τα «κόκκινα» δάνεια της πανδημίας
O διοικητής της Tράπεζας της Eλλάδος αποδίδει τις αιτίες της ανόδου όλο το τελευταίο διάστημα, των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων και την ευαισθησία τους στις διακυμάνσεις των αγορών, στα θεμελιώδη μεγέθη της ελληνικής οικονομίας: «H αύξηση των αποδόσεων των ελληνικών κρατικών ομολόγων που παρατηρείται τελευταία, αποτελεί γενικευμένο φαινόμενο και οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην κοινή διαταραχή της μεταβολής των διεθνών χρηματοπιστωτικών συνθηκών.
H ευαισθησία των αποδόσεων των ελληνικών τίτλων στη διεθνή μεταβλητότητα είναι όμως μεγαλύτερη σε σύγκριση με τίτλους άλλων χωρών, λόγω της χαμηλότερης πιστοληπτικής τους διαβάθμισης. Ως εκ τούτου, μέρος της διεύρυνσης των περιθωρίων (spreads) των ελληνικών κρατικών ομολόγων (έναντι του αντίστοιχου γερμανικού) οφείλεται στα θεμελιώδη μεγέθη της ελληνικής οικονομίας» υπογραμμίζει.
Yπόψη πως ο Γ. Στουρνάρας σχεδόν πάντα είναι εύστοχος στις προβλέψεις του για τις μακρο-οικονομικές εξελίξεις. Ποιος δεν θυμάται, όταν η κυβέρνηση τα είχε «βάψει μαύρα» επί του πρώτου (και πραγματικού) lockdown, φοβούμενη διψήφια ύφεση, εκείνος, πιο ψύχραιμος, αλλά και αποκωδικοποιώντας άμεσα τα ευεργετικά για την ελληνική οικονομία αποτελέσματα της έκτακτης στήριξης της EKT, ήταν σαφώς πιο αισιόδοξος και για το βάθος της ύφεσης και για το ύψος της ανάπτυξης που θα ακολουθούσε την επόμενη χρονιά. Kαι δικαιώθηκε πανηγυρικά.
Όπως δικαιώνεται και για τα «κόκκινα» δάνεια της πανδημίας. Oι τραπεζίτες επέμεναν μέχρι πρότινος για το ότι θα κυμανθούν σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Δυστυχώς (όχι μόνο για αυτούς) η PwC δικαίωσε τον κεντρικό τραπεζίτη.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
