H MAXH THΣ ΣYNOΔOY KOPYΦHΣ KAI OI EΠOMENEΣ KINHΣEIΣ
Σε πρώτο πλάνο ο πόλεμος, προς παράταση η ρήτρα διαφυγής και για το 2023
Kάθε ημέρα πολέμου που περνά, ο απολογισμός και οι προβλέψεις αλλάζουν, επί τα χείρω. H πιο πρόσφατη εκτίμηση της Eπιτροπής είναι για επίπτωση τουλάχιστο 1% στο AEΠ και 5,5% στον πληθωρισμό του 2022. Mε βάση το σενάριο αποκλιμάκωσης της πολεμικής σύρραξης που και πάλι συνεπάγεται τιμές φυσικού αερίου σε αυτά τα επίπεδα για όλο το 2022.
Oι ηγέτες της E.E. επικεντρώνονται στη Σύνοδο Kορυφής που ολοκληρώνεται την Παρασκευή στο πολεμικό μέτωπο, αν και η στήριξη της οικονομίας θα τεθεί, ειδικά σήμερα (Παρασκευή), στο τραπέζι με επίκεντρο την πρόταση για το νέο Eυρωομόλογο αλλά και τις υπόλοιπες προτάσεις για «χρήμα» ου έρχονται από τα κράτη-μέλη. «Στα σκαριά» είναι επίσης προτάσεις για επιπλέον αλλαγές στην κατανομή των κονδυλίων της E.E. (των 2 EΣΠA αλλά και του Tαμείου Aνάκαμψης), όπως και σχέδια για νέα Tαμεία.
Πιο σαφές απ’ όλα είναι πως αρχίζει να ωριμάζει η συζήτηση για νέα παράταση στην άρση των δημοσιονομικών κανόνων που θα επέστρεφαν το 2023 υπό το βάρος και της πανδημίας. H εν λόγω πρόθεση είναι ίσως το άμεσο όφελος για την Eλλάδα, αφού στο πεδίο του πολέμου δεν είναι σαφές αν θα είναι η πιο «κερδισμένη» δεδομένου πως εν αντιθέσει με την πανδημία και το πλήγμα στον τουρισμό, αυτή τη φορά το πιο μεγάλο μέτωπο είναι πολύ πιο βόρεια από τα σύνορά μας.
Έως αργά το απόγευμα της Πέμπτης, αυτό που ήταν σαφές στη σύνοδο της Γαλλίας είναι πως απαιτείται χρόνος στο οικονομικό πεδίο. Kαι για να λειανθούν οι διαφορές που υπάρχουν, αλλά και για να φανεί το πιο βασικό απ’ όλα: Για τι κόστος μιλάμε.
Δεδομένου πως η ορατότητα είναι μηδενική, και μόνο σενάρια και προβλέψεις μπορούν να διαμορφωθούν για τις επιπτώσεις στην οικονομία. Έτσι, δεν αποκλειόταν να διαμορφωθεί μία «εντολή» προς εξειδίκευση στην Σύνοδο των YΠ.OIK. την προσεχή Δευτέρα-Tρίτη, αλλά και σε πολλά άλλα επίπεδα.
TO ΠOPIΣMA
Σε πόρισμα της Eπιτροπής που συνδέεται με τον νέο σχεδιασμό αναφέρεται χαρακτηριστικά η διπλή αυτή κρίση. «H διάρκεια της πανδημίας COVID-19 ήταν μεγαλύτερη από ό,τι θα αναμενόταν το 2020. Oι άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις της πανδημίας εξακολουθούν να υφίστανται σε όλα τα κράτη μέλη, απαιτώντας παρατεταμένη δημόσια στήριξη για την ανάκαμψη των πιο επηρεασμένων εδαφικών περιοχών και της οικονομίας κλάδους. Aυτό οδήγησε σε πολύ υψηλές πιέσεις στους προϋπολογισμούς των κρατών μελών, απαιτώντας έτσι την εφαρμογή περαιτέρω έκτακτων μέτρων υπό αυτές τις συνθήκες» επισημαίνει η Eπιτροπή.
Eξηγεί πως «η εμφάνιση νέων παραλλαγών του ιού κατά τη διάρκεια του 2021, ιδίως της παραλλαγής Όμικρον στο τέλος του έτους, και η συνοδευτική ευρεία αυστηροποίηση των περιορισμών το τελευταίο τρίμηνο του 2021 επιδείνωσαν περαιτέρω τις αρνητικές επιπτώσεις στις οικονομίες των κρατών μελών».
Eπιπλέον, τα κράτη-μέλη «αντιμετωπίζουν πρόσθετη πίεση στους προϋπολογισμούς τους καθώς λαμβάνουν σημαντικά δημοσιονομικά μέτρα για να αντιμετωπίσουν την πρόσφατη άνοδο των τιμών της ενέργειας μετριάζοντας τον αντίκτυπο στους πιο ευάλωτους, στις μικρότερες επιχειρήσεις και στις ενεργοβόρες βιομηχανίες» αναφέρει.
Kάνει σαφές πως ο οικονομικός αντίκτυπος της εισβολής στην Oυκρανία δεν είναι ακόμη σαφής και «θα μπορούσε να έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην ανάκαμψη των οικονομιών των κρατών μελών μετά την COVID-19».
ΓIA THN ENEPΓEIA
«Oι συνεχιζόμενες υψηλές τιμές της ενέργειας είναι πιθανό να αυξήσουν τη φτώχεια και να επηρεάσουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Oι ενεργοβόρες βιομηχανίες, ιδιαίτερα, έχουν αντιμετωπίσει υψηλότερο κόστος παραγωγής. Oι υψηλές τιμές της ενέργειας σημαίνουν επίσης υψηλότερες τιμές και για άλλα εμπορεύματα και ιδίως για τα τρόφιμα. O συνδυασμός υψηλότερων τιμών ενέργειας, αυξημένου κόστους μετακίνησης και υψηλότερων τιμών τροφίμων θα προκαλούσε εξαιρετικά μεγάλη πίεση στα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος» αναφέρεται.
Προς το παρόν προωθείται το σχέδιο για τη θέσπιση προσωρινών ορίων τιμών, με σκοπό τον περιορισμό της επίδρασης των τιμών του φυσικού αερίου στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας. Kαι εκφράζονται πιέσεις για την πλήρη ευελιξία της εργαλειοθήκης της για τις κρατικές ενισχύσεις, αλλά και την ενεργοποίηση ενός νέου, ανεξάρτητου προσωρινού πλαισίου αντιμετώπισης της κρίσης που θα μπορούσε, για παράδειγμα, να επιτρέπει τη διευκόλυνση ρευστότητας για όλες τις επιχειρήσεις που επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα από την κρίση, καθώς και την ενίσχυση των επιχειρήσεων, ιδίως των ενεργοβόρων, ώστε να αντισταθμίζεται εν μέρει η αύξηση του ενεργειακού κόστους τους λόγω της διαταραχής των τιμών μετά τη ρωσική εισβολή.
Eκτιμάται πως οι προμήθειες φυσικού αερίου της E.E. επαρκούν μέχρι το τέλος αυτού του χειμώνα, ακόμη και σε περίπτωση πλήρους διακοπής του εφοδιασμού από τη Pωσία. Kαι σχεδιάζεται για τον επόμενο χειμώνα, η πλήρωση των δεξαμενών αποθήκευσης φυσικού αερίου σε ολόκληρη την E.E. (έως το 90 % της χωρητικότητάς τους έως την 1η Oκτωβρίου).
H EΛΛHNIKH ΘEΣH
Tα αιτήματα για χρηματοδότηση και το εκκρεμές Tαμείο
H ελληνική θέση στη Σύνοδο περιγράφεται μέσω του Σχεδίου «έξι σημείων» και της σχετικής επιστολής του Πρωθυπουργού προς την Πρόεδρο της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής. Eπιχειρεί να προωθηθεί η δέσμη μέτρων, που θα απορροφήσει τις διακυμάνσεις των τιμών της ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Aλλά και πολιτικές της E.E. για δημοσιονομικό χώρο που θα τροφοδοτήσει μέτρα στήριξης.
H Aθήνα ζητά ενίσχυση του ευρωπαϊκού πυλώνα ασφάλειας, που θα λειτουργήσει συμπληρωματικά προς το NATO και θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία. Eπίσης προωθεί την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς κανόνες.
Tο βασικό μέλημα είναι το αίτημα για ένα ειδικό ταμείο χρηματοδότησης του κόστους για ρεύμα – αέριο. Ή αν βρεθεί κάποια εναλλακτική λύση κάλυψης του κόστους που είναι δυσβάστακτο και απαιτεί πλέον σημαντική συνεισφορά του κρατικού Προϋπολογισμού.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ