Πώς το παιχνίδι της επηρεάζει τους στόχους της Ένωσης
Ο Πούτιν παίζει σκληρά παιχνίδια με την ΕΕ, διακόπτοντας τις παραδόσεις φυσικού αερίου σε μερικούς από τους καλύτερους πελάτες της Ρωσίας σε μια οργισμένη απάντηση για τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Το Κρεμλίνο ασκεί τεράστια πολιτική πίεση στις κυβερνήσεις, απειλεί να αφήσει τους Ευρωπαίους να παγώσουν εάν αυτός ο χειμώνας είναι κρύος και έρχεται σε αντίθεση με τους κλιματικούς στόχους του μπλοκ καθώς οι χώρες αντικαθιστούν την ηλεκτρική ενέργεια από φυσικό αέριο με αυτήν από τον πιο ρυπογόνο άνθρακα. Θα μπορούσε ακόμη και να οδηγήσει την ήπειρο σε ύφεση, σημειώνει το Politico.
«Ενεργειακός εκβιασμός»
Η Σιμόν Ταγλιαπέτρα, αναλύτρια στο Ινστιτούτο Bruegel, αποκαλεί τις πολιτικές της Ρωσίας «ενεργειακό εκβιασμό».
Μόνο το 40 τοις εκατό της κανονικής ποσότητας φυσικού αερίου ρέει κατά μήκος του υποθαλάσσιου αγωγού Ρωσίας-Γερμανίας Nord Stream, ο οποίος επηρεάζει τις παραδόσεις στη Γαλλία, την Ιταλία και την Αυστρία καθώς και τη Γερμανία. Το μονοπώλιο εξαγωγών φυσικού αερίου της Ρωσίας, η Gazprom έχει ήδη σταματήσει όλες τις παραδόσεις προς την Πολωνία, τη Βουλγαρία, την Ολλανδία, τη Φινλανδία και τη Δανία, αφού οι εταιρείες ενέργειας σε αυτές τις χώρες αρνήθηκαν να υποκύψουν στις απαιτήσεις του Κρεμλίνου να πληρώσουν τις παραδόσεις αερίου σε ρούβλια.
Το γυρίζουν προσωρινά στον άνθρακα
Σε απάντηση, ορισμένες χώρες σχεδιάζουν να θέσουν σε λειτουργία σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής βασισμένης στον άνθρακα.
«Πρέπει να αναγνωριστεί ότι ο Πούτιν μειώνει σιγά σιγά την παροχή φυσικού αερίου στην Ευρώπη, επίσης για να ανεβάσει την τιμή, και πρέπει να απαντήσουμε με τα μέτρα μας», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας και Κλίματος, Ρόμπερτ Χάμπεκ σε τηλεοπτική συνέντευξη αργά την Κυριακή, προσθέτοντας ότι «πρόκειται για μια τεταμένη και σοβαρή κατάσταση».
Η Αυστρία σχεδιάζει να επαναλειτουργήσει εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας για να κάψει ξανά άνθρακα.
Η Πολωνία σκοπεύει να επιδοτήσει τον άνθρακα που χρησιμοποιείται για τη θέρμανση των σπιτιών.
Η Ολλανδία αποφάσισε τη Δευτέρα να καταργήσει τα προηγούμενα σχέδια για τον περιορισμό της παραγωγής από τους τέσσερις σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ως καύσιμο τον άνθρακα.
«Αν δεν ήταν ειδική περίσταση, δεν θα το κάναμε ποτέ», δήλωσε ο υπουργός Κλίματος της χώρας, Ρομπ Τζέτεν.
Η κυβέρνηση της Ιταλίας σχεδιάζει συνάντηση για την κρίση την Τρίτη και ο πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι διέταξε δύο μονάδες επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου και συνομιλούσε με χώρες όπως το Κατάρ, η Αγκόλα και η Αλγερία για να υπογράψουν συμφωνίες προμήθειας φυσικού αερίου σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να εξασφαλίσουν προμήθειες σε περίπτωση διακοπής της παροχής από τη Ρωσία.
Οι Βρυξέλλες επιθυμούν να δείξουν εμπιστοσύνη, αλλά η ανησυχία είναι σαφής
«Παίρνουμε την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε πολύ σοβαρά. Αλλά είμαστε προετοιμασμένοι», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε συνάντηση με δημοσιογράφους τη Δευτέρα. «Διανύουμε δύσκολες στιγμές. Οι καιροί δεν γίνονται πιο εύκολοι», πρόσθεσε.
Η βιασύνη για καύση άνθρακα για την εξασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού είναι συμβολικά άβολη για τους κλιματικά συνειδητοποιημένους Ευρωπαίους. Λίγοι όμως περιμένουν ότι θα εκτροχιάσει την ΕΕ ή τα κράτη μέλη της από την πορεία τους στην προσπάθειά τους να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Πολιτική ώθηση για την πράσινη μετάβαση, λόγω Ρωσίας
Στη Γερμανία, οι αξιωματούχοι είναι ανένδοτοι ότι η επιστροφή στον άνθρακα θα είναι βραχύβια και δεν θέτει σε κίνδυνο την πορεία της χώρας για μηδενισμό της ενέργειας από άνθρακα έως το 2030. Ο άνθρακας θα λειτουργεί ως εφεδρικό ανεφοδιασμό για τον τομέα ηλεκτρικής ενέργειας, επιτρέποντας στη χώρα να αναπτύξει αποθήκες φυσικού αερίου ενόψει του χειμώνα. Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση σχεδιάζει να αυξήσει γρήγορα την καθαρή ενέργεια.
Η εισβολή της Ρωσίας έχει σκληρύνει την πολιτική υποστήριξη για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στη Γερμανία, δήλωσε ο Σάιμον Μίλερ, διευθυντής της δεξαμενής σκέψης «Agora Energiewende».
«Αυτό το πρόσθετο επίπεδο επείγουσας ανάγκης που έχουμε τώρα ενόψει αυτής της κατάστασης συμβάλλει στην παροχή της πολιτικής ώθησης που χρειαζόμαστε για ορισμένες πολύ σημαντικές επιταχύνσεις στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», δήλωσε ο Μίλερ. Το γερμανικό κοινοβούλιο εξετάζει 10 μέτρα ενεργειακής απόδοσης και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ο Μίλερ είπε ότι ο τρικομματικός συνασπισμός ευθυγραμμίζεται ευρέως ως προς τη σημασία της άρσης των φραγμών στην πράσινη ενέργεια.
Οι πράσινες ομάδες ήταν επίσης αισιόδοξες. «Δεν υπάρχει κανένα σχέδιο στη Γερμανία αυτή τη στιγμή να τεθεί υπό αμφισβήτηση η ημερομηνία εξόδου από τον άνθρακα», δήλωσε ο Κρίστοφ Μπάλς, διευθυντής πολιτικής της ΜΚΟ «Germanwatch».
Γερμανική κόντρα για τον άνθρακα και την πυρηνική ενέργεια
Όμως, η ανάγκη να αλλάξει γρήγορα ο τρόπος διάλυσης άνθρακα εντείνει τις πολιτικές εντάσεις. Στο Βερολίνο, η συντηρητική αντιπολίτευση επέκρινε τον Χάμπεκ επειδή επέτρεψε την αύξηση της χρήσης άνθρακα, ενώ απέκλεισε το ενδεχόμενο να παραμείνουν οι τρεις εναπομείναντες πυρηνικοί σταθμοί της Γερμανίας σε λειτουργία μετά το τέλος του τρέχοντος έτους.
«Δεν καταλαβαίνω γιατί ο Πράσινος υπουργός Κλίματος προτιμά να αφήνει περισσότερα εργοστάσια άνθρακα να λειτουργούν περισσότερο, αντί για τους πυρηνικούς σταθμούς ουδέτερους σε άνθρακα», δήλωσε ο Γενς Σπαν, αναπληρωτής επικεφαλής των Χριστιανοδημοκρατών στο κοινοβούλιο, στη γερμανική τηλεόραση τη Δευτέρα. Η πολιτική διακοπής της λειτουργίας των πυρηνικών σταθμών ήταν αυτή που υιοθέτησε η πρώην ηγέτης του κόμματός του, Άνγκελα Μέρκελ.
Άγχος στον κυβερνητικό συνασπισμό
«Αυτό που είναι απαραίτητο είναι να διατηρηθούν οι τρεις εναπομείναντες πυρηνικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα», δήλωσε ο Μπιζάν Δζιρ Σαράι, γενικός γραμματέας των φιλελεύθερων Δημοκρατών. «Αυτό είναι ένα γεγονός που ο υπουργός Οικονομίας δεν μπορεί απλά να αγνοήσει».
Παραδεχόμενος ότι το βήμα ήταν «σπάζοντας ένα ταμπού», ο Χάμπεκ είπε ότι ο άνθρακας ήταν ακόμα καλύτερος από την αναζωογόνηση της ατομικής ενέργειας, υποστηρίζοντας ότι μια αλλαγή στην πυρηνική πολιτική θα είχε αντίκτυπο μόνο στα τέλη του επόμενου έτους – πολύ αργά για να βοηθήσει αυτόν τον χειμώνα. Υποστηρίχτηκε από τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς, ο οποίος είπε σε μια συνέντευξη που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα ότι «η πυρηνική ενέργεια δεν θα μας βοηθήσει τώρα, ούτε τα επόμενα δύο χρόνια, αυτό είναι που έχει σημασία».
Στο τραπέζι και η έκδοση δελτίου για το αέριο
Οι πολιτικοί ηγέτες καλούν τους λαούς τους να εξοικονομήσουν ενέργεια και να μειώσουν τη χρήση φυσικού αερίου, ενώ οι κυβερνήσεις εργάζονται για να ενισχύσουν τα επίπεδα αποθήκευσης για να επιτρέψουν στην ήπειρο να αντιμετωπίσει μια χειμερινή διακοπή ρωσικού αερίου. Ως έσχατη λύση, σκέφτονται την έκδοση δελτίου για την προμήθεια αερίου.
Η διακοπή των προμηθειών φυσικού αερίου είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγούσε το μπλοκ σε ύφεση. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προειδοποίησε ότι η ευρωζώνη θα συρρικνωθεί κατά 1,7% το επόμενο έτος εάν η Ρωσία κλείσει εντελώς τη στρόφιγγα.
«Οι διαταραχές του ενεργειακού εφοδιασμού και οι χαμηλές πιθανότητες για άμεση αντικατάσταση των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία πιθανότατα θα απαιτούσαν κάποιο δελτίο και ανακατανομή των πόρων, με αποτέλεσμα περικοπές στην παραγωγή στη ζώνη του ευρώ, ιδιαίτερα σε τομείς έντασης ενέργειας», ανέφερε η τράπεζα. Προβλέποντας ότι εάν συμβεί αυτό, η οικονομία του μπλοκ θα ανακάμψει το επόμενο έτος.
Αλλά η ΕΚΤ είχε επίσης μια προειδοποίηση για τον Πούτιν
«Όσον αφορά τη ρωσική οικονομία, το σενάριο παρουσιάζει μια σοβαρή ύφεση με συρρίκνωση της παραγωγής παρόμοια με τη συρρίκνωση που σημειώθηκε όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση», σημειώνει το Politico.
