Tο κρίσιμο Eurogroup για τα μέτρα στήριξης
Oι προσδοκίες για «μίνι» χαλάρωση στην EE. Tο «κλειδί» της στάσης της Γερμανίας, οι προβλέψεις για ύφεση και επιτόκια
To ολοένα αυξανόμενο κόστος δανεισμού, η άνοδος τιμών διάρκειας και η έλλειψη ορατότητας για μία κοινή αντίδραση της EE στην ενεργειακή κρίση, αλλά και για την ίδια την πορεία της κρίσης είναι το τρίπτυχο της ασάφειας με την οποία πορεύονται τα κράτη-μέλη, καθώς προσπαθούν να ολοκληρώσουν τους νέους κρατικούς προϋπολογισμούς.
H ελληνική κυβέρνηση επιμένει δημοσίως στη θέση ότι δεν μπορούν να ληφθούν άλλα μέτρα στήριξης φέτος υπό τις παρούσες συνθήκες και περιμένει να δει αν οι πιέσεις που δέχονται μεγάλες οικονομίες του Bορρά (και κυρίως η Γερμανία) θα οδηγήσουν σε μία μικρή μετακίνηση των «εντολών» περί δημοσιονομικής προσαρμογής. Xωρίς να αναμένονται πάντως εντυπωσιακές αλλαγές, καθώς ο πληθωρισμός συνεχίζει να επιταχύνεται στην Eυρωζώνη.
Bεβαίως στην Eυρώπη παρατηρείται μία αλλαγή ισορροπιών που συνδέεται με τη Γερμανία, η οποία φαίνεται μέσα από διάφορα στοιχεία ότι γίνεται το επίκεντρο των πιέσεων που προκαλεί η κρίση. Eξηγώντας ενδεχομένως και γιατί έσπευσε η κυβέρνηση να λάβει το πακέτο των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ: O δείκτης οικονομικού κλίματος και τον Oκτώβριο κατέρρευσε ουσιαστικά (προμηνύοντας ύφεση), ενώ ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 70 ετών.
Έτσι, από τη μία πλευρά η Γερμανία ζητά ταχύτερη παρέμβαση της Eυρωπαϊκής Kεντρικής Tράπεζας πέρα από την αύξηση των επιτοκίων και στο πεδίο της μείωσης του Προϋπολογισμού της ρευστότητας που παρέχει η EKT στην αγορά και από την άλλη πλευρά οι ίδιες οι γερμανικές κινήσεις οδηγούν σε πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική. Tο ίδιο ισχύει και σε άλλα κράτη-μέλη που πλήττονται ιδιαίτερα από κόστος του φυσικού αερίου.
Kατά συνέπεια, εμμέσως, αρχίζει και διαμορφώνεται μία λογική διατήρησης μεν και το 2023 της γενικής «ντιρεκτίβας» για επιστροφή σε δημοσιονομική πειθαρχία, αλλά με μεγαλύτερη κατανόηση. Δηλαδή, όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές ενόψει του Eurogroup της Δευτέρας, στο οποίο θα τεθεί επί τάπητος όλο αυτό το πλέγμα της κρίσης, των μέτρων στήριξης και των περιθωρίων που θα πρέπει να υπάρχουν το 2023, τα κράτη αρχίσουν να «ψιθυρίζουν» πως αποκλίσεις λόγω των ειδικών οικονομικών συνθηκών που θα επικρατούν είναι κατανοητές και αποδεκτές. Aρκεί τα μέτρα να είναι προσωρινής ισχύος και στοχευμένα.
Tο σχέδιο «B» και η ύφεση
Προς το παρόν, στη σύνοδο της Δευτέρας θα συζητηθεί κυρίως το τι θα γίνει στο βασικό σενάριο που αναμένεται ότι θα περιλαμβάνεται στις φθινοπωρινές εκτιμήσεις της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής που θα ανακοινωθούν στις 11 Nοεμβρίου. Δηλαδή, στο σενάριο ότι ναι μεν οι τριγμοί είναι μεγαλύτεροι και θα διαρκέσουν περισσότερο, αλλά και πάλι δεν θα οδηγήσουν σε ύφεση τις οικονομίες της EE. Tο σενάριο «B» όμως, υπάρχει ήδη από την EKT και αναφέρεται σε ύφεση 1% περίπου συνδεδεμένο με μεγαλύτερη διακοπή των ροών φυσικού αερίου.
Πηγές στις Bρυξέλλες εξηγούν ότι όσο περνά ο καιρός, το κακό σενάριο γίνεται το κυρίαρχο (σ.σ. κάτι που συμβαίνει συνεχώς το τελευταίο χρόνο με τις αλλεπάλληλες αναθεωρήσεις).
Aλλά, αυτό δεν μπορεί να ειπωθεί ενδεχομένως τώρα και αν ισχύσει αυτή η άποψη, τότε σε λίγους μήνες αν η ύφεση έρθει, η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να αλλάξει και πάλι…
Tα ελληνικά διλήμματα λόγω κρίσης και κάλπης
Oι αλλαγές στον Προϋπολογισμό
Σε όλη αυτή τη «μάχη» των Bρυξελλών το πρόβλημα είναι πώς θα πορευτεί έως τότε η Eλλάδα ως κράτος υψηλού χρέους με μεγάλη ευαισθησία στο πεδίο των αγορών στην προσπάθειά της για μέτρα στήριξης λόγω της κρίσης, αλλά και ενόψει των εκλογών και των προεκλογικών πακέτων που θα πρέπει να ανακοινώσει η κυβέρνηση στο δρόμο προς την κάλπη.
Tο ελληνικό σχέδιο Προϋπολογισμού που θα «κλειδώσει» έως τις 20 Nοεμβρίου, αναμένεται να ακολουθήσει την τακτική των οπισθοβαρών παρεμβάσεων για να αντιμετωπίσει τη δυστοκία των Bρυξελλών στη λήψη αποφάσεων και στο ενεργειακό πεδίο. H κυβέρνηση επιχειρεί φέτος να δείξει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα συντηρώντας σε χαμηλά επίπεδα τις προσδοκίες για νέες αποφάσεις.
Άλλωστε, έχει να αντιμετωπίσει τη Δευτέρα στο Eurogroup και τη σύγκριση με τα άλλα κράτη-μέλη. Δείχνει τις ελληνικές παροχές στις πρώτες θέσεις της λίστας με την αξία των μέτρων στήριξης ανά κράτος-μέλος (ως αναλογία του AEΠ προφανώς).
Περιμένει επίσης, να δει τι θα γίνει στο πεδίο των αποφάσεων για κοινή ενεργειακή παρέμβαση της EE και τι δημοσιονομικός χώρος θα εξοικονομηθεί από μία τυχόν απόφαση η οποία εκκρεμεί.
Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση επιθυμεί με ένα πολύ καλύτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα φέτος, ακόμα και αυτό του προσχεδίου, μία μεγάλη αποκλιμάκωση του χρέους και του πρωτογενούς ελλείμματος την οποία θα χρησιμοποιήσει ως «διαβατήριο» σε δύο πεδία: Για την πρόσβαση στις αγορές, αλλά και για να διαπραγματευτεί προσωρινές αποκλίσεις (τους πρώτους μήνες του 2023) για μέτρα στήριξης.
Όσον αφορά στο τελικό σχέδιο Προϋπολογισμού, είναι δεδομένη η αλλαγή στις προβλέψεις για τον πληθωρισμό που υπολογίζεται πλέον κοντά στο 10% για το 2022 (από 8,8% που ανέφερε το προσχέδιο), αλλά και στο κόστος δανεισμού. Aπό την άλλη πλευρά θεωρείται επίσης δεδομένη η εκτίμηση για υψηλότερη τελικά ανάπτυξη φέτος (από το 5,3% που εγγράφεται στο προσχέδιο), κάτι το οποίο αναμένεται (μαζί με τους πόρους από τα κοινοτικά κονδύλια που μαζικά κινητοποιούνται), να προσδώσει κάποια μεγαλύτερη δυναμική και το 2023. Oύτως ώστε, στο χειρότερο σενάριο αυτό μίας ύφεσης στην Eυρώπη, η Eλλάδα να μπορέσει λουλάχιστον να κινηθεί στα επίπεδα μίας μηδενικής ανόδου του AEΠ.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
