Έβγαλαν 200,2 δισ. σε ένα τρίμηνο
Οι εταιρείες εξόρυξης και εμπορίου πετρελαιοειδών βλέπουν τα κέρδη τους να εκτοξεύονται, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη μοιάζουν σαν να αποτελούν την απάντηση στις προσευχές τους.
Όπως αναφέρει άρθρο στο protothema.gr ο “μαύρος χρυσός” προσφέρει… βουνά από χρυσάφι σε όσους τον κατέχουν, οδηγώντας τις μεγαλύτερες πετρελαϊκές του πλανήτη σε ιστορικά ρεκόρ κερδοφορίας, μεγαλύτερα από κάθε άλλη εποχή της ανθρώπινης ιστορίας. Για το σύνολο του 2022, αναμένεται να έχουν καθαρά κέρδη ύψους 1,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Κατά τι λιγότερα δηλαδή από το ΑΕΠ της Ρωσίας (1,7 τρις), ίσα με το ΑΕΠ της Ισπανίας και, σχεδόν διπλάσια από το ΑΕΠ της χώρας που αποτελεί τον μεγαλύτερο πετρελαιοπαραγωγό του πλανήτη, της Σαουδικής Αραβίας.
Κατά κάποιο τρόπο, η κατάσταση, όπως διαμορφώνεται, μοιάζει στους μετόχους των εταιρειών αυτών ως μιας “εκδίκηση” για όσα πέρασαν τα προηγούμενα χρόνια. Γιατί, ανεξάρτητα από το τι συνέβαινε στις διεθνείς αγορές, οι πετρελαϊκές έβλεπαν τα κέρδη τους να συμπιέζονται όχι μόνο λόγω της επιβράδυνσης -ή καλύτερα του πλήρους “παγώματος”- των μετακινήσεων και των δραστηριοτήτων που έφερε η πανδημία και τα lockdown. Αλλά κυρίως λόγω της μεταστροφής που έφερε στον επιχειρηματικό κόσμο η “επικράτηση” των ακτιβιστών-επενδυτών, καθώς πλέον οι επενδύσεις κατευθύνονται με βάση την περιβαλλοντική τους βιωσιμότητα. Ή, τουλάχιστον, έτσι γινόταν ως πρόσφατα. Η επιστροφή στην κερδοφορία λοιπόν, είναι η τέλεια εκδίκηση για τις πετρελαϊκές.
Βροχή δισεκατομμυρίων
Τι κερδίζουν όμως οι πετρελαϊκές και γιατί; Ας αρχίσουμε αντίστροφα. Είναι δύο οι παράγοντες οι οποίοι συμπιέζουν ανοδικά τα κέρδη των εταιρειών αυτών. Ο πρώτος, είναι η τιμή του μαύρου χρυσού αυτή καθεαυτή. Θυμηθείτε την έναρξη των εχθροπραξιών στην Ουκρανία. Όταν η Ρωσία εισέβαλλε στην Ουκρανία, η τιμή του πετρελαίου έφτασε και τα 140 δολάρια το βαρέλι. Οι εταιρείες του χώρου φυσικά επωφελήθηκαν από την άνοδο της τιμής, αλλά και από τις προβλέψεις αναλυτών, οι οποίοι διαβλέποντας την ενεργειακή κρίση που ερχόταν, προέβλεπαν τιμές οι οποίες και θα ξεπερνούσαν τα 200 δολάρια το βαρέλι. Αυτό, με τη σειρά του, προκαλούσε αυξημένες παραγγελίες πανικόβλητων πελατών που ήθελαν να προλάβουν το πετρέλαιο στην τρέχουσα τιμή, πριν εκτοξευθεί περαιτέρω, αλλά και εισροή επενδυτών, οι οποίοι έβλεπαν μια ιδανική ευκαιρία για γρήγορο κέρδος.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι η ενεργειακή κρίση. Ο αποκλεισμός του ρωσικού φυσικού αερίου από το “παιχνίδι” στη γιγαντιαία αγορά της Δύσης, εκτόξευσε την τιμή του και, ως εκ τούτου, έφερε και έκρηξη στην τιμή της ενέργειας. Το πετρέλαιο είναι μια παλιά, δοκιμασμένη εναλλακτική λύση στην οποία ήδη προσφεύγουν ήδη αρκετοί παραγωγοί ενέργειας για περίπτωση ανάγκης, αλλά και ένα τεράστιο μέρος των πολιτών που προσπαθεί να γλιτώσει από τους υπέρογκους λογαριασμούς θέρμανσης τον χειμώνα. Με βάση το νόμο της προσφοράς και της ζήτησης, λοιπόν, ενώ καταγράφεται μια έκρηξη της ζήτησης, οι πετρελαιοπαραγωγοί παίρνουν την απόφαση να μειώσουν τη διάθεση του προϊόντος στην αγορά (μειώνοντας την ημερήσια παραγωγή) με προφανή σκοπό το κέρδος. Έτσι ανεβάζουν τεχνητά την τιμή του πετρελαίου και τη διατηρούν στα επιθυμητά -γι’ αυτούς- επίπεδα.
Με αυτόν -και αρκετούς ακόμα- τρόπους, οι πετρελαϊκές βλέπουν φέτος τα δισεκατομμύρια των κερδών να ξεχειλίζουν από τα ταμεία τους και να πλημμυρίζουν τα θησαυροφυλάκιά τους, όπως συμβαίνει όταν μια γεώτρηση “χτυπάει” πετρελαιοπηγή. Πόσα είναι αυτά τα κέρδη; Μελέτη της S&P Global Commodity Insights, αναλύοντας τα κέρδη και τις εκτιμήσεις για το δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, διαπιστώνει ότι το συνδυασμένο καθαρό εισόδημα των εισηγμένων στη χρηματαγορά εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου στις ΗΠΑ, φτάνει τα 200,24 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό το τιτάνιο ποσό, δεν αφορά τα έσοδα μόνο των μεγαλύτερων εταιρειών του κλάδου, αλλά και μεσαίου μεγέθους ολοκληρωμένους ομίλους και μικρότερους ανεξάρτητους φορείς εκμετάλλευσης σχιστόλιθου. Βέβαια, τα 100 δισεκατομμύρια από αυτά, αφορούν τις 6 μεγαλύτερες πετρελαϊκές, έναντι 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων περίπου που κατέγραφαν το πρώτο τρίμηνο του έτους.
Το πόσο μεγάλα είναι τα κέρδη αυτά, μπορούμε να το δούμε από την περίπτωση της Exxon. Η εταιρεία ανέπτυξε περαιτέρω τα κέρδη της στα 19,7 δισεκατομμύρια δολάρια και στα 24,4 δισεκατομμύρια το τρίτο τρίμηνο του 2022. Αυτή -όπως σημείωσε και ο Αμερικανός πρόεδρος- είναι η μεγαλύτερη κερδοφορία που καταγράφει η πετρελαϊκή στα 152 χρόνια της ύπαρξής της, ενώ και η μετοχή της ανέβηκε κατά 3% στο ιστορικό υψηλό των 110,70 δολαρίων. Η Chevron, από την άλλη, αύξησε τα κέρδη της στο δεύτερο τρίμηνο του 2022 στα 11,2 δισεκατομμύρια δολάρια, έναντι 6,1 δισεκατομμυρίων το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Και η Shell, για το ίδιο διάστημα, μεγάλωσε την κερδοφορία της στα 9,45 δισεκατομμύρια δολάρια έναντι 4,13 δισεκατομμυρίων το αντίστοιχο διάστημα του περασμένου έτους.
Αλλά αυτή, είναι μόνο η αρχή. Γιατί, για το σύνολο του έτους, σύμφωνα με σημείωμα της Deloitte, οι αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες αναμένεται να καταγράψουν καθαρά κέρδη αυξημένα κατά 68% ανά βαρέλι. Συνολικά, το ποσό της κερδοφορίας φέτος για τις πετρελαϊκές που παράγουν περισσότερα από 5.000 βαρέλια ημερησίως, σύμφωνα με προηγούμενη μελέτη της εταιρείας, θα διπλασιαστεί, φτάνοντας τα 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια (εάν οι τιμές κινηθούν περί τα 104 δολάρια το βαρέλι) και η τάση αυτή ανάπτυξης της κερδοφορίας θα συνεχιστεί ως το 2030, αφήνοντας στα ταμεία των πετρελαϊκών άλλο 1,5 τρισεκατομμύριο δολάρια ως το 2030.
Οι Αμερικανοί παραγωγοί πετρελαίου είναι οι πιο ευνοημένοι της εποχής, αυξάνοντας το μερίδιό τους και ρίχνοντας παράλληλα αυτό της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής σε 30% τη διετία αυτή, από άνω του 50% τη δεκαετία 2010-2020. Αυτό συμβαίνει για έναν… περίεργο λόγο που έχει να κάνει με τον OPEC+. Όσο ο οργανισμός των πετρελαιοπαραγωγών χωρών μειώνει την ημερήσια παραγωγή για να αυξήσει την τιμή του πετρελαίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες αυξάνουν τη δική τους παραγωγή για να συγκρατήσουν την τιμή και την παγκόσμια οικονομία. Γεγονός που έχει όμως -εκτός των άλλων- ως αποτέλεσμα το να πουλάνε μεγαλύτερες ποσότητες -στην ήδη υψηλή τιμή οι Αμερικανοί παραγωγή και να πουλάνε μικρότερες οι υπόλοιποι. Το γεγονός, ωστόσο, ότι οι αμερικανικές πετρελαϊκές έχουν “εξωφρενικά κέρδη” από την παραγωγή που ζητούν οι ΗΠΑ, αλλά δεν επενδύουν μέρος των κερδών στις ΗΠΑ, έχει εξοργίσει ως και τον πρόεδρο Μπάιντεν, ο οποίος τις απειλεί με έξτρα φόρους. Ο Αμερικανός Πρόεδρος λέει ότι εάν επένδυαν τα κέρδη τους στις ΗΠΑ, τότε η Αμερική θα μπορούσε να παράγει περισσότερο πετρέλαιο σήμερα και οι τιμές θα έπεφταν ακόμη περισσότερο.
Λεφτά υπάρχουν, λοιπόν στον κλάδο του πετρελαίου και το ερώτημα πού πάνε αυτά τα χρήματα. Κατά συντριπτική πλειοψηφία, οι CEOs των εταιρειών αυτών απαντούν ότι κατευθύνουν την τεράστια κερδοφορία στην πληρωμή μερισμάτων στους μετόχους (γεγονός που τις κάνει πιο ελκυστικές σε επενδυτές οι οποίοι βλέπουν μεγαλύτερες πιθανότητες μεγαλύτερων και γρηγορότερων κερδών από τους άλλους κλάδους), την αποπληρωμή του χρέους και εν συνεχεία σε επενδύσεις. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι ζημιές των 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων που προκάλεσε το disruption της πανδημίας στις πετρελαϊκές την περασμένη διετία να “σβήνονται” και τους αναλυτές να αναμένουν ότι ο κλάδος θα έχει μηδενικό δανεισμό ως το 2024.
Οι επενδύσεις όμως, είναι η… απόλυτη εκδίκηση των πετρελαϊκών. Η μείωση των κερδών που έφερε η μεταστροφή προς την κατάργηση των ορκυτών καυσίμων για τη μείωση της περιβαλλοντικής ρύπανσης απλά ξεπερνιέται, ενώ οι πετρελαϊκές, οι οποίες φαίνονταν να μένουν πίσω στην κούρσα της ενεργειακής μετάβασης, έχουν τη δυνατότητα να βγουν μπροστά πια. Με επενδύσεις σε νέα καύσιμα, η Deloitte αναμένει ότι η βιομηχανία μπορεί να εκτοξεύσει τον green capex της από το 5% στο 30% τα επόμενα χρόνια, κάνοντάς τις ανταγωνιστικές ακόμα και σε μια εποχή εστιασμένη στην βιώσιμη ανάπτυξη.