Ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα, μετά την απότομη κάμψη που σημείωσε τον Οκτώβριο 2022 στις 98,4 μονάδες, από 105,0 μονάδες τον Σεπτέμβριο 2022, ανέκαμψε ελαφρά τον Νοέμβριο 2022 στις 101,4 μονάδες, σύμφωνα με τη Eurobank που επικαλείται στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΙΟΒΕ.
Επιπρόσθετα, παρέμεινε υψηλότερος από τον αντίστοιχο στην Ευρωζώνη αντανακλώντας σε έναν βαθμό την καλύτερη πορεία της ελληνικής οικονομίας σε όρους μεγέθυνσης το 2022. Όλοι οι δείκτες εμπιστοσύνης που συνθέτουν τον γενικό δείκτη κατέγραψαν μηνιαία αύξηση τον Νοέμβριο 2022. Στη βιομηχανία και τους καταναλωτές οι δείκτες εμπιστοσύνης επέστρεψαν στις τιμές του Σεπτεμβρίου 2022, ενώ στις υπηρεσίες ο σχετικός δείκτης παρέμεινε σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα. Τέλος, στο λιανικό εμπόριο και τις κατασκευές συνεχίστηκε η ανοδική τάση των τελευταίων μηνών.
Η τιμή του δείκτη οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα τον Νοέμβριο 2022 ήταν πολύ χαμηλότερη σε σύγκριση με τον Νοέμβριο 2021 (απόκλιση κατά 12,2 μονάδες). Η αντίστοιχη χειροτέρευση στην Ευρωζώνη ήταν εντονότερη, με τον δείκτη οικονομικού κλίματος να διαμορφώνεται στις 93,7 μονάδες από 115,7 μονάδες τον Νοέμβριο 2021. Δύναται να υποστηριχτεί ότι τα προαναφερθέντα αποτελέσματα αντανακλούν δύο παράγοντες: πρώτον, την παράταση της ενεργειακής κρίσης, των γεωπολιτικών αναταραχών και του υψηλού πληθωρισμού, και δεύτερον, την υπέρμετρη αισιοδοξία που επικρατούσε στο τέλος του 2021 λόγω του διαφαινόμενου τέλους της πανδημίας. Συνεπώς, η καθοδική τάση των προσδοκιών σε Ελλάδα και Ευρωζώνη το 2022 εμπεριέχει και μια μορφή διόρθωσης. Στην περίπτωση της Ελλάδας, η τιμή του δείκτη οικονομικού κλίματος τον Φεβρουάριο 2022 (114,1 μονάδες) ήταν η υψηλότερη των τελευταίων 21,2 ετών, ενώ στην περίπτωση της Ευρωζώνης η αντίστοιχη τιμή τον Οκτώβριο 2021 (118,0 μονάδες) ήταν η υψηλότερη από τότε που υπάρχουν δημοσιευμένα στοιχεία (Ιανουάριος 1985).
Βελτίωση του δείκτη όγκου στο λιανικό εμπόριο το τρίτο τρίμηνο 2022
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), ο εποχικά διορθωμένος δείκτης όγκου λιανικού εμπορίου, ήτοι οι πωλήσεις του εν λόγω κλάδου σε σταθερές τιμές, παρουσίασε βελτίωση το τρίτο τρίμηνο 2022 αντανακλώντας, πέραν των άλλων παραγόντων, και τις έμμεσες επιδράσεις από την καλή πορεία των τουριστικών εισπράξεων. Αναλυτικά, ο μέσος όρος του δείκτη ενισχύθηκε σε τριμηνιαία και σε ετήσια βάση κατά 1,9% και 2,8% αντίστοιχα. Το προηγούμενο τρίμηνο, η τριμηνιαία μεταβολή του δείκτη όγκου λιανικού εμπορίου ήταν αρνητική κατά 0,6% και η αντίστοιχη ετήσια οριακά θετική κατά 0,4%. Η ισχυρή αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης που καταγράφηκε στους εθνικούς λογαριασμούς του δευτέρου τριμήνου 2022 (2,2% QoQ / 11,0% YoY σε πραγματικές τιμές) προήλθε κυρίως από τον τομέα των υπηρεσιών, δηλαδή των δραστηριοτήτων που υπέστησαν τις μεγαλύτερες απώλειες κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Σε ό,τι αφορά τις επί μέρους κατηγορίες καταστημάτων τα αποτελέσματα είχαν ως εξής (βλέπε Πίνακα 1): με εξαίρεση τα πολυκαταστήματα και την ένδυση & υπόδηση, των οποίων οι πωλήσεις σε σταθερές τιμές ήταν μειωμένες σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο 2022 κατά 2,2% και 1,8% αντίστοιχα, στις υπόλοιπες κατηγορίες σημειώθηκε άνοδος του όγκου των πωλήσεων. Συγκεκριμένα, στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων, στα καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων, στα τρόφιμα, ποτά και καπνός, στα φαρμακευτικά και καλλυντικά, στα έπιπλα, ηλεκτρικά είδη και οικιακός εξοπλισμός και στα βιβλία, χαρτικά και λοιπά είδη, η τριμηνιαία άνοδος των πωλήσεων ήταν της τάξης του 2,6%, 5,4%, 1,9%, 0,9%, 1,7% και 1,8% αντίστοιχα. Σε όρους ετήσιας μεταβολής, με εξαίρεση την ένδυση και υπόδηση (-8,6% YoY), στις υπόλοιπες κατηγορίες καταστημάτων σημειώθηκε άνοδος του όγκου των πωλήσεων, με τις κατηγορίες των φαρμακευτικών και καλλυντικών, των επίπλων, ηλεκτρικών ειδών και οικιακού εξοπλισμού και των βιβλίων, χαρτικών και λοιπών ειδών να ξεχωρίζουν με αυξήσεις της τάξης του 5,9%, 9,9% και 10,0% αντίστοιχα.
Επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης του δείκτη τιμών διαμερισμάτων
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ), ο δείκτης τιμών διαμερισμάτων ενισχύθηκε σε ετήσια βάση κατά 11,2% το τρίτο τρίμηνο 2022, δηλαδή με οριακά μικρότερο ρυθμό από τον πληθωρισμό, από αύξηση 10,2% το δεύτερο τρίμηνο 2022. Ο δείκτης τιμών διαμερισμάτων παρουσιάζει σωρευτική ενίσχυση της τάξης του 39,1% σε σύγκριση με τον πυθμένα του τρίτου τριμήνου 2017, ωστόσο παραμένει μικρότερος κατά 19,9% σε σχέση με την κορυφή του τρίτου τριμήνου 2008.
Η σωρευτική άνοδος των τιμών των κατοικιών τα τελευταία χρόνια συνδέεται με την ανάκαμψη της οικονομίας, το έντονο ενδιαφέρον φορέων του εξωτερικού για ξένες άμεσες επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα, στη βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης από τα εγχώρια νομισματικά και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και στις αστικές αναπλάσεις. Τον τελευταίο χρόνο αυξητική επίδραση ασκεί και το κόστος υλικών λόγω της ενεργειακής κρίσης και των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα παγκοσμίως.