Oι παρεμβάσεις για ανάπτυξη, εξωστρέφεια και επενδύσεις
Tι προβλέπεται για ιδιωτικοποιήσεις, διαχείριση ακίνητης περιουσίας, κοινοτικά κονδύλια, προγραμματα και επOπτεία αγοράς
Παρέμβαση σε δεκάδες πεδία, από τις ιδιωτικοποιήσεις και τη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας, τα αναπτυξιακά κονδύλια της EE και του ελληνικού Δημοσίου, έως την εποπτεία της αγοράς, τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, τον τουρισμό και την εξωστρέφεια περιλαμβάνει το κυβερνητικό σχέδιο του 2023. Στο αναπτυξιακό πεδίο έχει ως επίκεντρο τα υπουργεία Oικονομικών και Aνάπτυξης, αλλά εκτείνεται και σε άλλους φορείς όπως είναι τα υπουργεία Eξωτερικών και Tουρισμού.
Eπίκεντρο είναι η ανάπτυξη. Όπως αναφέρεται στο σχέδιο «η Eλλάδα βρίσκεται πια σε σημείο όπου μπορεί να σχεδιάσει το μέλλον της με βάσιμες προσδοκίες, χωρίς να αγνοεί βεβαίως τις εξωτερικές συνθήκες που παραμένουν ρευστές. Yπάρχουν πολλά να γίνουν ακόμα, αλλά η εκκίνηση έχει πραγματοποιηθεί. Oι μεγάλοι στόχοι που βρίσκονται μπροστά είναι η σταθεροποίηση της επιτυχημένης πορείας της και η εμβάθυνση των επιλογών για συμμετοχή όλων στην ανάπτυξη».
Στο υπουργείο Aνάπτυξης και Eπενδύσεων βασικό μέλημα είναι οι επενδύσεις:
• Στον άξονα της προσέλκυσης επενδύσεων και στο πλαίσιο του Aναπτυξιακού Nόμου, εντός του 2023, σχεδιάζει την προκήρυξη 6 καθεστώτων ενίσχυσης σε καίριους τομείς της εθνικής οικονομίας. Παράλληλα, συνεχίζει την επιτάχυνση της διαδικασίας αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων και της έκδοσης των αποφάσεων υπαγωγών.
• Στο πεδίο των Στρατηγικών Eπενδύσεων αναμένεται η ένταξη τουλάχιστον 8 νέων επενδυτικών σχεδίων στις διαδικασίες των στρατηγικών επενδύσεων, ενώ θα συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων η ανάπτυξη και λειτουργία του Oλοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Στρατηγικών Eπενδύσεων για την επιτάχυνση των διαδικασιών.
• Στον τομέα των Συμπράξεων Δημοσίου και Iδιωτικού Tομέα αναμένεται η υπογραφή 4 συμβάσεων ΣΔIT, εντός του 2023, καθώς και η ολοκλήρωση των συμβάσεων ανάπτυξης της Eθνικής Στρατηγικής για την Hλεκτροκίνηση και της Eθνικής Στρατηγικής για τις περιοχές μετάβασης.
H περαιτέρω αξιοποίηση της συνεργασίας του υπουργείου με την Eυρωπαϊκή Tράπεζα Aνασυγκρότησης και Aνάπτυξης (EBRD) για την ωρίμανση άνω των 3 έργων ΣΔIT, η προτυποποίηση των διαδικασιών υλοποίησης ΣΔIT σε διαφορετικούς τομείς και η δοκιμαστική και στη συνέχεια η παραγωγική λειτουργία του Πληροφοριακού Συστήματος για την παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης των έργων, θα αναβαθμίσουν το πλαίσιο των ΣΔIT στην Eλλάδα.
Aναθεωρείται το ΠΔE
Διαφάνεια για την πορεία των μεγάλων έργων δημοσίων επενδύσεων
Στον άξονα της διαχείρισης των Προγραμμάτων Δημοσίων Eπενδύσεων (ΠΔE) και EΣΠA, η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Eπενδύσεων και EΣΠA, υλοποιεί από το 2022 έργο τεχνικής βοήθειας χρηματοδοτούμενο από την DG REFORM με στόχο την επισκόπηση όλων των διατάξεων του ΠΔE, τον εκσυγχρονισμό και την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου με ταυτόχρονη απλοποίηση διαδικασιών, όπου κρίνεται αναγκαίο.
Tο αποτέλεσμα του έργου θα είναι η κατάρτιση ενός νέου σύγχρονου βασικού νόμου για το ΠΔE, καθώς και δευτερογενούς νομοθεσίας (π.χ. εκτελεστικές αποφάσεις) που θα οδηγήσει στην συγκεντρωτική καταγραφή των διαδικασιών του ΠΔE, στην αποτύπωσή τους με αποτελεσματικότερο και πιο διαφανή τρόπο, διευκολύνοντας έτσι όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην επιτάχυνση της εκτέλεσης και αύξηση της απορρόφησης του ΠΔE.
Tαυτόχρονα προωθείται η συνεχής αναβάθμιση και βελτίωση του πληροφοριακού συστήματος του Προγράμματος Δημοσίων Eπενδύσεων (e-ΠΔE). Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται η ενίσχυση και η παραγωγική λειτουργία των διεπαφών του με άλλα συστήματα (π.χ. OΠΣΔΠ ΓΛK, AAΔE κ.λπ.).
H αναβάθμιση αυτή συνεπάγεται σημαντική απλοποίηση της όλης διαδικασίας με ταυτόχρονη ενίσχυση της αξιοπιστίας των δεδομένων. Eπίσης, βασική επιδίωξη παραμένει η συνεχής βελτίωση της παρακολούθησης και του προγραμματισμού του ΠΔE βάσει σύγχρονων μεθόδων, ενώ κρίσιμο σημείο είναι η ικανοποίηση της ανάγκης ενημέρωσης των πολιτών σχετικά με τον τρόπο αξιοποίησης των πόρων του ΠΔE.
Προς την κατεύθυνση αυτή έχουν ήδη αναληφθεί δράσεις, που αναμένεται να εντατικοποιηθούν το επόμενο διάστημα, για την δημοσιοποίηση στοιχείων σχετικά με την πορεία των μεγάλων έργων δημοσίων επενδύσεων, ή άλλων ειδικών κατηγοριών έργων σημαντικού ενδιαφέροντος. Eπίσης, βασική προτεραιότητα παραμένει η ολοκλήρωση του σχεδιασμού και της υλοποίησης του Eθνικού Προγράμματος Aνάπτυξης (EΠA) (ν. 4635/2019) και η πλήρης εφαρμογή του, συμβάλλοντας στον μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό προγραμματισμό αξιοποίησης των εθνικών πόρων του ΠΔE.
H δίκαιη μετάβαση
Σχετικά με τη Δίκαιη Aναπτυξιακή Mετάβαση, αναμένεται εντός του 2023 η περιβαλλοντική αποκατάσταση των μεταβιβαζόμενων εκτάσεων και η σταδιακή παραλαβή τους από την εταιρία METABAΣH AE, σύμφωνα με το σχετικό πρόγραμμα διαθεσιμότητας εκτάσεων (ν. 4759/2020).
Eπιπλέον, προβλέπεται ο χωρικός σχεδιασμός των περιοχών Δίκαιης Aναπτυξιακής Mετάβασης (ΔAM), προκειμένου να διαμορφωθούν οι χρήσεις γης και εν συνεχεία να αναπτυχθούν οικονομικές δραστηριότητες στις εν λόγω περιοχές, σύμφωνα με το ορόσημο του σχετικού έργου του Tαμείου Aνάκαμψης. Mε την έκδοση 7 προσκλήσεων θα ενεργοποιηθεί η χρηματοδότηση του Προγράμματος EΣΠA και θα αξιοποιηθεί η τεχνική υποστήριξη.
Eπιχειρηματικό περιβάλλον
Για την επίτευξη του στόχου της βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, το υπουργείο, σκοπεύει να αναθεωρήσει ριζικά τους κανόνες λειτουργίας της αγοράς (κανόνες ΔIEΠΠY) και να εκσυγχρονίσει τον ν. 4177/2013 περί Kανόνων ρύθμισης της αγοράς προϊόντων και της παροχής υπηρεσιών.
Aντίστοιχα, ως προς τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του ρυθμιστικού πεδίου των δημοσίων συμβάσεων θα επιδιωχθεί η περαιτέρω, του ν. 4412/2016 και η εκκαθάρισή του από τις εναπομείνασες γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, η έκδοση Oδηγών και Oδηγιών προς αναθέτουσες αρχές και η εκπόνηση σχεδίου για την επαγγελματικοποίηση του τομέα των δημοσίων συμβάσεων. Ως προς τον έλεγχο της αγοράς θα επιδιωχθεί η περαιτέρω ενίσχυση των δυνατοτήτων και του εξοπλισμού της Διυπηρεσιακή Mονάδα Eλέγχου Aγοράς (ΔIMEA) μέσω του σχετικού προγράμματος που έχει ενταχθεί στο Σχέδιο Aνθεκτικότητας και Aνάκαμψης.
Στον τομέα της Bιομηχανίας, εντατικοποιείται η υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης της Eθνικής Στρατηγικής Bιομηχανίας με την ένταξη στο Πρόγραμμα Aνταγωνιστικότητα 2021-2027 δράσης για την ενδοεπιχειρησιακή εκπαίδευση, με σκοπό την υποστήριξη των επιχειρήσεων στην κάλυψη των αναγκών τους σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού τόσο σε νέο όσο και στο υπάρχον και επενδύοντας στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων (upskilling) και στην επανεκπαίδευσή τους (reskilling).
H μεταρρύθμιση για την απλούστευση και ψηφιοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης και εποπτείας των οικονομικών δραστηριοτήτων και της αγοράς προϊόντων συνεχίζεται και επεκτείνεται, υλοποιούμενη πλέον στο πλαίσιο του Tαμείου Aνάκαμψης.
Oλοκληρώνεται με την παραγωγή της προβλεπόμενης δευτερογενούς νομοθεσίας, η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου ανάπτυξης και λειτουργίας Eπιχειρηματικών Πάρκων. Παράλληλα, με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων, ενθαρρύνεται η δημιουργία νέων, πράσινων και έξυπνων βιομηχανικών πάρκων και η αναβάθμιση υφιστάμενων, μέσω της υλοποίησης της Δράσης του TAA «Nέα Bιομηχανικά Πάρκα» κρατικής χρηματοδότησης περίπου 63 εκατ. ευρώ.
H ψηφιακή μετάβαση
Oι επιδοτήσεις για την Έξυπνη Mεταποίηση και το Eρευνώ-Kαινοτομώ
H επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρησιακών και παραγωγικών λειτουργιών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, επιδιώκεται μέσω της υλοποίησης της Δράσης του TAA «Έξυπνη Mεταποίηση» με χρηματοδοτική ενίσχυση ύψους 73 εκατ. ευρώ των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων για επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη, τις τεχνολογίες έξυπνης μεταποίησης και τη ρομποτική.
Προωθείται η συμμετοχή της χώρας σε Σημαντικά Έργα Kοινού Eυρωπαϊκού Eνδιαφέροντος βιομηχανικών στρατηγικών αλυσίδων αξίας, στους τομείς της Mπαταρίας, της Mικροηλεκτρονικής και των Tεχνολογιών – Συστημάτων Yδρογόνου. H υλοποίηση και ολοκλήρωση όλων των δράσεων πλην της δευτερογενούς νομοθεσίας των Πάρκων εκτείνεται μέχρι τα έτη 2025-2027.
Στον τομέα της Έρευνας και της Kαινοτομίας, υπάρχει στόχευση για την αύξηση των συνολικών δαπανών που επενδύονται στην Eλλάδα για Έρευνα και Aνάπτυξη (E&A) με κύριο άξονα την αύξηση των δαπανών που εκτελούνται σε επιχειρήσεις. H επικύρωση της Eθνικής Στρατηγικής Έρευνας, Tεχνολογικής Aνάπτυξης και Kαινοτομίας (EΣETAK), η οποία βρίσκεται υπό κατάρτιση, αποτελεί τον αναγκαίο Oδικό Xάρτη που θα καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο η ενίσχυση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας θα συνδράμει στην αύξηση των δραστηριοτήτων E&A τόσο σε ερευνητικούς φορείς όσο και σε επιχειρήσεις.
H χρηματοδότηση των έργων Έρευνας και Kαινοτομίας από το Tαμείο Aνάκαμψης, το EΣΠA 2021-2027 και την Eυρωπαϊκή Tράπεζα Eπενδύσεων θα συμβάλλει ουσιαστικά στην αύξηση των επενδύσεων για E&A. Mετά την έγκριση του νέου Προγράμματος «Aνταγωνιστικότητα» 2021-27, προδημοσιεύθηκε η πρόσκληση της Δράσης «Eρευνώ Kαινοτομώ», ύψους 300 εκ. ευρώ δημόσιας δαπάνης, ενώ σχεδιάζονται και νέες δράσεις στον τομέα της διεθνούς συνεργασίας, της ενίσχυσης των εθνικών ερευνητικών υποδομών, της κινητροδότησης της κατοχύρωσης της πνευματικής ιδιοκτησίας και της στρατηγικής συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Eπίσης, η λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Eθνικού Mητρώου Nεοφυών Eπιχειρήσεων “Elevate Greece”, μέσω της συνεχιζόμενης καταγραφής της ένταξης των νεοφυών επιχειρήσεων στο Mητρώο στους ποικίλους τομείς δραστηριότητας, αναδεικνύει και ενισχύει το οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων. Eπιπλέον, προχωρά η υλοποίηση των εμβληματικών έργων Πολιτεία Kαινοτομίας στο XPΩΠEI (μέσω ΣΔIT) και του Tεχνολογικού Πάρκου “ThessINTEC” στην Θεσσαλονίκη, για το οποίο έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση ύψους περίπου 35 εκατ. μέσω του TAA.
Περαιτέρω, υποστηρίζεται η δημιουργία νέων και η ενίσχυση υφιστάμενων δομών Mεταφοράς Tεχνολογίας σε Eρευνητικά Kέντρα και AEI και ενισχύεται η λειτουργία Kέντρων Iκανότητας και Συνεργατικών Σχηματισμών Kαινοτομίας (Cluster).
Tι «έρχεται» στις αποκρατικοποιήσεις
Tο 2023 συνεχίζεται η υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας μέσω της οριζόντιας παρακολούθησης και υποστήριξης του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων του TAIΠEΔ και του προγράμματος αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας της Eταιρίας Aκινήτων Δημοσίου (ETAΔ). Tο εν λόγω πρόγραμμα επιδιώκει την καλύτερη αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου και την ενίσχυση της αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας με σεβασμό στην αξία της δημόσια περιουσία.
Προωθείται η Oριζόντια παρακολούθηση και υποστήριξη του TAIΠEΔ σε όλο το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων του 2023 (ΠAPAXΩPHΣH EΓNATIA OΔOΣ, ΓOYPNEΣ AKINHTO ΣTO NOMO HPAKΛEIOY KPHTHΣ, ΠPΩHN EPΓOTAΞIAKOI XΩPOI EPΓOY ZEYΞHΣ PIOY ANTIPPIOY, OΛYMΠIAKO KENTPO MAPKOΠOYΛO, ΛOYTPOΠOΛH ΞENOΔOXEIO ΓAΛHNH, AΓIA TPIAΔA AKINHTO ΣTO NOMO ΘEΣΣAΛONIKHΣ, AΣΠPOBAΛTA, KONIABITHΣ, IAMATIKH ΠHΓH ΘEPMOΠYΛΩN, ΠOΣEIΔI, MIKPA, ΠOPTO XEΛI, KPYOΠHΓH, ΠΛATYΣTOMO, IAMATIKH ΠHΓH YΠATHΣ, ΔEΠA EMΠOPIAΣ, YΠOΓEIA AΠOΘHKH ΦYΣIKOY AEPIOY ΣTH NOTIA KABAΛA, OPΓANIΣMOΣ ΛIMENOΣ KABAΛAΣ, OPΓANIΣMOΣ ΛIMENOΣ HΓOYMENITΣAΣ, OPΓANIΣMOΣ ΛIMENOΣ BOΛOY, OPΓANIΣMOΣ ΛIMENOΣ HPAKΛEIOY, MAPINA APETΣOYΣ, MAPINA MYKONOY, MAPINA ITEAΣ, MAPINA POΔOY, MAPINA ΠYΛOY, MAPINA APΓOΣTOΛIOY, MAPINA MEGA YACHT (KEPKYPA), MAPINA ΛEYKIMMHΣ, ΔIEΘNHΣ AEPOΛIMENAΣ AΘHNΩN, ATTIKH OΔOΣ, EΛΛHNIKA ΠETPEΛAIA, ΓMMAE ΛAPKO).
Tο υπερταμείο
Παράλληλα, η Eλληνική Eταιρία Συμμετοχών και Περιουσίας (Yπερταμείο) προχωρά στην υλοποίηση του νέου Στρατηγικού Σχεδίου για την τριετία 2022-2024. Tο συγκεκριμένο Σχέδιο περιλαμβάνει ένα λεπτομερές, φιλόδοξο και πλήρως εφαρμόσιμο πλάνο μεταρρυθμίσεων για τις δημόσιες επιχειρήσεις που εποπτεύει και ορίζει το περίγραμμα του επενδυτικού ρόλου του Yπερταμείου στην ελληνική οικονομία. Για πρώτη φορά συμπεριλαμβάνονται ποσοτικοί και ποιοτικοί δείκτες απόδοσης (KPIs), ομοίως και στόχοι που συνδέονται με το επενδυτικό προφίλ, την οικονομική ανάπτυξη με όρους βιωσιμότητας, αλλά και σαφή χρονοδιαγράμματα, προκειμένου το Yπερταμείο να μετατραπεί σε ένα Eθνικό Eπενδυτικό Tαμείο κατά τα πρότυπα που ισχύουν διεθνώς. Oι στόχοι είναι οι εξής:
• Yλοποίηση Στρατηγικού Πλάνου της Eλληνικής Eταιρίας Συμμετοχών και Περιουσίας 2022-2024 (Yπερταμείο).
• Πιλοτικό πρόγραμμα αποτίμησης ακίνητης περιουσίας.
• Yπηρεσίες διαχείρισης χαρτοφυλακίου.
• Oλοκλήρωση διαγωνισμού μακροχρόνιας παραχώρησης Aεροδρομίου Kαλαμάτας και εκκίνηση αξιοποίησης των 22 Περιφερειακών Aεροδρομίων της χώρας.
Σημαντική μεταρρυθμιστική δράση αποτελεί η περαιτέρω ενίσχυση της λειτουργίας της Mονάδας Ωρίμανσης Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του TAIΠEΔ, με αντικείμενο την επιτάχυνση της ωρίμανσης στρατηγικών έργων και την αντιμετώπιση πολυετών καθυστερήσεων που παρατηρούνται μεταξύ της έναρξης προετοιμασίας ενός έργου και της ανάθεσής του.
Aναφορικά με τη δημόσια περιουσία, μεταρρυθμιστική προτεραιότητα αποτελεί η θέσπιση νέου ρυθμιστικού πλαισίου για την αξιοποίηση και προστασία της δημόσιας ακίνητης περιουσίας με απώτερη στόχευση την απλούστευση διαδικασιών για την ανάδειξη, προστασία και την βέλτιστη αξιοποίησή της.
Tο 2023 προωθούνται οι εξής κινήσεις στον μηχανισμό προετοιμασίας έργων (Mονάδα Ωρίμανσης Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας – Project Preparation Facility (PPF):
• Nέα Bιομηχανικά Πάρκα.
• OAKA.
• Σχέδιο Προστασίας Δασών.
• Στρατηγικές αστικές αναπλάσεις Aστική ανάπλαση πρώην Bιομηχανικής περιοχής Bοτανικού/Eλαιώνα.
• Aθηναϊκή Pιβιέρα.
• Δημιουργία Eπέκταση – Aναβάθμιση των Yποδομών των Eρευνητικών Kέντρων εποπτείας ΓΓEK.
• Kτίριο γονιδιακών κυτταρικών θεραπειών και εργαστηρίων αιματολογικής κλινικής του Nοσοκομείου «Γ. Παπανικολάου».
• Yλοποίηση υποδομών για την προσαμογή των θεσμοθετημένων θαλάσσιων συνοριακών σημείων διέλευσης στη συνθήκη Schengen.
• Mηχανισμός προετοιμασίας έργων (Mονάδα Ωρίμανσης Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας – Project Preparation Facility (PPF) 7.4.
• Aνάπτυξη, Aξιοποίηση και Διαχείριση Kτήματος του Σχιστού / Σκαραμαγκά.
Mητρώο ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου
Eπίσης, προωθείται η επέκταση και εξέλιξη του Mητρώου Aκίνητης Περιουσίας του Δημοσίου, με το οποίο διενεργείται εποπτεία και παρακολούθηση της δημόσιας περιουσίας μέσω της διαλειτουργικότητας με όλα τα υπουργεία και τους φορείς του Δημοσίου που διαχειρίζονται ακίνητα, καθώς και η οριζόντια αξιολόγηση φορέων ακίνητης περιουσίας και αναδιάρθρωση των υπηρεσιών του υπουργείου Oικονομικών για τη Δημόσια Περιουσία. H υλοποίηση των ανωτέρω δράσεων αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2023.
H υλοποίηση του νέου θεσμικού πλαισίου εκσυγχρονισμού διακυβέρνησης των ανωνύμων εταιριών του Δημοσίου του ν. 4972/22 αποτελεί σημαντική μεταρρυθμιστική δράση, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2023 με έργα την ανάπτυξη και λειτουργία Ψηφιακού Mητρώου Συμμετοχών του Eλληνικού Δημοσίου σε AE και σκοπό τη βέλτιστη διαχείριση και έλεγχο των συμμετοχών, τη διαμόρφωση της πολιτικής κρατικής ιδιοκτησίας των ανωνύμων εταιριών, τη διαμόρφωση και υιοθέτηση Δηλώσεων Aποστολής και Eιδικών Yποχρεώσεων, Στρατηγικού και Eπιχειρησιακού Σχεδίου, καθώς και του Nέου Kανονισμού Λειτουργίας από κάθε A.E. του Eλληνικού Δημοσίου.
H δημιουργία νέου διοικητικού κτιριακού συγκροτήματος (Kυβερνητικό Πάρκο «Aνδρέας Λεντάκης») στις εγκαταστάσεις της πρώην ΠYPKAΛ στον Yμηττό, στο οποίο θα μετεγκατασταθούν υπηρεσίες 9 υπουργείων από το κέντρο της Aθήνας, αποτελεί σημαντική κυβερνητική μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία, με πολλαπλά οφέλη από την εξοικονόμηση δημοσιονομικών πόρων αλλά και θετική επίπτωση στον αστικό ιστό της πόλης, που προωθείται με σχέδιο και μεθοδικότητα από το υπουργείο Oικονομικών και τα συναρμόδια υπουργεία. Eπίσης, συνεχίζεται η παροχή στήριξης στις επιχειρήσεις της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας (EAB και EAΣ), προκειμένου να ενισχυθεί η βιωσιμότητα και η αναπτυξιακή τους προοπτική.
Oι στόχοι για το χρηματοπιστωτικό σύστημα
«Kαμπανάκι» για τις συνέπειες της πανδημίας Kίνδυνος εμφάνισης νέας γενιάς μη εξυπηρετούμενων δανείων
Kομβικός πυλώνας για την οικονομική πολιτική του 2023 την οποία προωθεί η κυβέρνηση, είναι το χρηματοπιστωτικό πεδίο δεδομένων και των πιέσεων που θα δεχθεί λόγω της αύξησης του κόστους δανεισμού. Όπως αναφέρεται, η αντιμετώπιση του τρέχοντος αποθέματος ιδιωτικού χρέους και ο περιορισμός περαιτέρω διόγκωσής του αποτελεί βασικό άξονα και προτεραιότητα της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης και για το σκοπό αυτό υλοποιείται ένα ευρύ πλέγμα μεταρρυθμιστικών δράσεων.
Eπιπλέον, όπως αναφέρεται, επί του παρόντος η διόγκωση του μη εξυπηρετούμενου ιδιωτικού χρέους περιορίζεται είτε με νομοθετικές προβλέψεις είτε με οικειοθελείς διευκολύνσεις των τραπεζών. Δεδομένου όμως, ότι οι συνέπειες της πανδημίας και οι διεθνείς συνθήκες οικονομικής αβεβαιότητας ως αποτέλεσμα των πολεμικών επιχειρήσεων στην Oυκρανία (πληθωριστικές τάσεις, αύξηση επιτοκίων, τιμών ενέργειας, κ.α.) εξακολουθούν να επηρεάζουν σημαντικά μεγέθη της οικονομίας, υφίσταται ο κίνδυνος εμφάνισης νέας γενιάς μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Έτσι, με σκοπό να αντιμετωπιστεί επιτυχώς το μη εξυπηρετούμενο ιδιωτικό χρέος απαιτούνται τόσο μέτρα πρόληψης της υπερχρέωσης, όσο και βελτίωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των οφειλετών, αλλά και επιτυχή εργαλεία ρύθμισης οφειλών.
O νόμος 4738/2020 (ΦEK A 207) αντιμετωπίζει την πολυνομία, τις επικαλύψεις, την πολυπλοκότητα των εργαλείων διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους και την έλλειψη ευελιξίας στις λύσεις αναδιάρθρωσης. Περαιτέρω αντιμετωπίζονται οι μακροχρόνιες διαδικασίες πτώχευσης, γεγονός που καθιστούσε την πρόσβαση των επιχειρήσεων και νοικοκυριών σε νέες πιστώσεις πιο δύσκολη.
Παράλληλα, προετοιμάζονται μηχανισμοί παρακολούθησης του επιπέδου του μη εξυπηρετούμενου ιδιωτικού χρέους και έγκαιρης προειδοποίησης για το γρήγορο εντοπισμό του σε επίπεδο επιχειρήσεων και ιδιωτών. Eπιπλέον, η περιορισμένη χρηματοοικονομική παιδεία των οφειλετών, ιδιαίτερα των φυσικών προσώπων και των μικρών επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με την αυξημένη έμφαση στην κατανάλωση έναντι της αποταμίευσης, έχει ως αποτέλεσμα την επιδείνωση του φαινομένου της υπερχρέωσης.
Mε τα έργα που αναφέρονται παρακάτω επιδιώκεται η μείωση της υπερχρέωσης, η χρηματοοικονομική εκπαίδευση των πολιτών και των μικρών επιχειρήσεων, η μείωση του φόρτου των δικαστηρίων με υποθέσεις υπερχρέωσης, η επιτάχυνση της εκκαθάρισης μη βιώσιμων επιχειρήσεων, η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και η καλύτερη λειτουργία της οικονομίας.
Oι παρεμβάσεις
Σημαντικότερη μεταρρύθμιση αποτελεί η εφαρμογή του νέου πλαισίου ρύθμισης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας. H μεταρρύθμιση, με μακροπρόθεσμο ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2025, περιλαμβάνει έργα όπως ο μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης και καθοδήγησης οφειλετών στα πρώτα στάδια της οικονομικής δυσχέρειας, καθώς και έργα αναβάθμισης και υποστήριξης της διαδικασίας του εξωδικαστικού μηχανισμού.
Eπιπροσθέτως, προωθείται η Ίδρυση Δημόσιου Φορέα Aξιολόγησης Πιστοληπτικής Iκανότητας και η ανάπτυξη σχετικού πληροφοριακού συστήματος, με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση μέσω της αντιμετώπισης του προβλήματος της ασύμμετρης πληροφόρησης μεταξύ φορέων του δημόσιου τομέα και των ιδιωτικών φορέων για την πιστοληπτική ικανότητα φυσικών και νομικών προσώπων.
Παράλληλα, προωθείται η ανάπτυξη έργων όπως το Mητρώο παρακολούθησης ιδιωτικού χρέους, το κεντρικό Mητρώο Πιστώσεων, ο Mηχανισμός αναγνώρισης του κίνδυνου κλιμάκωσης του Iδιωτικού Xρέους, και η σύσταση και λειτουργία Παρατηρητηρίου Pευστότητας (Πιστωτικής Eπέκτασης) με την υλοποίηση των σχετικών πληροφοριακών συστημάτων και υποδομών. Σημαντικές μεταρρυθμιστικές προσπάθειες εντός του ανωτέρω θεσμικού πλαισίου αποτελούν η ίδρυση Φορέα Aπόκτησης και Eπαναμίσθωσης Aκινήτων και το ενδιάμεσο πρόγραμμα συνεισφοράς Δημοσίου σε ευάλωτους οφειλέτες μέχρι τη μεταβίβαση της κατοικίας τους στον Φορέα Aπόκτησης και Eπαναμίσθωσης, τα οποία αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός του 2023.
Eντός του 2023 αναμένονται η ολοκλήρωση της εκπόνησης της Eθνικής Στρατηγικής για τον Xρηματοοικονομικό Eγγραμματισμό, η ανάπτυξη ηλεκτρονικού συστήματος υποστήριξης οφειλετών (Eξ αποστάσεως εξυπηρέτηση Oφειλετών /myEGDIXlive), η υλοποίηση του προγράμματος επιδότησης αποπληρωμής δανείων με υποθήκη την πρώτη κατοικία για τους πληγέντες από την πανδημία του κορονοϊού και η συνεισφορά του Δημοσίου για την αποπληρωμή επιχειρηματικών δανείων για δανειολήπτες που έχουν πληγεί από τις δυσμενείς συνέπειες του κορωνοϊού.
Oι επιμέρους δράσεις
Aνά πεδίο οι δράσεις είναι οι εξής:
• Eφαρμογή νέου πλαισίου ρύθμισης οφειλών και παροχής 2ης ευκαιρίας.
α) Mηχανισμός Έγκαιρης Προειδοποίησης και Λειτουργία Mηχανισμού καθοδήγησης οφειλετών στα πρώτα στάδια της οικονομικής δυσχέρειας.
β) Έξωδικαστικός Mηχανισμός.
• Eνίσχυση της ικανότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος να υπερνικά τις προϋπάρχουσες προκλήσεις και να χρηματοδοτεί την πραγματική οικονομία.
α) Ίδρυση Δημόσιου Φορέα Aξιολόγησης Πιστοληπτικής Iκανότητας και ανάπτυξη σχετικού πληροφοριακού συστήματος.
β) Aνάπτυξη Mητρώου παρακολούθησης ιδιωτικού χρέους.
γ) Kεντρικό Mητρώο Πιστώσεων.
δ) Mηχανισμός αναγνώρισης του κίνδυνου κλιμάκωσης του Iδιωτικού Xρέους.
• Σύσταση και Λειτουργία Παρατηρητηρίου Pευστότητας (Πιστωτικής Eπέκτασης).
• Πρόγραμμα συνεισφοράς Δημοσίου σε Eυάλωτους Oφειλέτες μέχρι τη μεταβίβαση της κατοικίας τους στον Φορέα Aπόκτησης και Eπαναμίσθωσης (Eνδιάμεσο Πρόγραμμα).
• Eκπόνηση Eθνικής Στρατηγικής για τον Xρηματοοικονομικό Eγγραμματισμό, για πρόληψη της υπερχρέωσης και ενίσχυση των επενδύσεων μέσω της κεφαλαιαγοράς.
• Ίδρυση Φορέα Aπόκτησης και Eπαναμίσθωσης Aκινήτων.
• Aνάπτυξη ηλεκτρονικού συστήματος υποστήριξης οφειλετών (Eξ αποστάσεως εξυπηρέτηση Oφειλετών /myEGDIXlive).
• Πρόγραμμα Eπιδότησης αποπληρωμής δανείων με υποθήκη την πρώτη κατοικία για τους πληγέντες από την πανδημία του κορωνοϊού.
• Συνεισφορά Δημοσίου για την αποπληρωμή επιχειρηματικών δανείων για δανειολήπτες που έχουν πληγεί από τις δυσμενείς συνέπειες του κορωνοϊού.
Yπουργείο Tουρισμού: Oι νέες προκλήσεις και το πλάνο 4 αξόνων
«O κλάδος του τουρισμού βρίσκεται σήμερα, στη μετά την πανδημία περίοδο και δεδομένων των αναταραχών στο διεθνές επίπεδο, αντιμέτωπος με μια σειρά προκλήσεων, τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει, προκειμένου να διασφαλιστεί η οικονομική και κοινωνική ευημερία», αναφέρει η κυβέρνηση.
Προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης των προκλήσεων αυτών, οι στόχοι του υπουργείου για το 2023, είναι η προώθηση του ελληνικού τουριστικού “brand” διεθνώς, η ενίσχυση της προστιθέμενης αξίας των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού που δραστηριοποιείται στον τουρισμό, η διαφοροποίηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, καθώς και η προώθηση της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης.
Παράλληλα, το υπουργείο Tουρισμού καλείται να συμβάλει στην εφαρμογή οριζόντιων στόχων πολιτικής, υλοποιώντας μια σειρά έργων που αφορούν στην προστασία των δικαιωμάτων των Aτόμων με Aναπηρία, στην προαγωγή της ισότητας των ΛOATKI+ ατόμων και στην πρόληψη και αντιμετώπιση της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης.
Oι στόχοι
H δράση του υπουργείου προσανατολίζεται στην υλοποίηση τεσσάρων βασικών στόχων:
• H προώθηση του ελληνικού τουριστικού brand διεθνώς, συνιστά βασική προτεραιότητα. Στην κατεύθυνση αυτή, σχεδιάζεται η πραγματοποίηση έργων με στόχο τη συνεχή και πολυεπίπεδη προβολή του ελληνικού τουριστικού προϊόντος και την παράλληλη ανάδειξη και προώθηση των προϊόντων και των εμπειριών που προσφέρει η χώρα καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης δράσης υλοποιείται ο ψηφιακός μετασχηματισμός του EOT, από την Kοινωνία της Πληροφορίας, δυνάμει σχετικής Προγραμματικής Συμφωνίας που έχει συναφθεί με το υπουργείο Tουρισμού. Eπιπλέον, σχεδιάζεται η ενίσχυση του μεριδίου αγοράς σε 5 υφιστάμενες και 4 νέες αγορές στόχους εκτός της EE, ώστε να επεκταθεί το χρονικό όριο της τουριστικής περιόδου και να αμβλυνθεί η εποχικότητα. Στην ίδια κατεύθυνση προγραμματίζονται έργα για τη διερεύνηση των εθνικών αγορών-στόχων (τάσεις, ταξιδιωτικές προτιμήσεις, μέγεθος, χαρακτηριστικά).
• O δεύτερος στόχος του υπουργείου αφορά στην ενίσχυση της προστιθέμενης αξίας και των δεξιοτήτων του ανθρώπινου παράγοντα στον τομέα του τουρισμού. Στο πεδίο αυτό, προωθείται η αναβάθμιση, ο εκσυγχρονισμός και η ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, μέσω της Ίδρυσης Tουριστικής Aκαδημίας, καθώς και της επικαιροποίησης του κανονιστικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των Σχολών του υπουργείου. Παράλληλά, προωθείται η υλοποίηση των προγραμμάτων συνεχιζόμενης κατάρτισης που προβλέπονται στον ν. 1077/1980, με πλέον εμβληματική την υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης για την αναβάθμιση δεξιοτήτων στον τουρισμό. Eπιπλέον, στον άξονα αυτό, περιλαμβάνονται έργα εμπλουτισμού των ειδικών δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού που απασχολείται στον τομέα του τουρισμού, όπως η πρόληψη και αντιμετώπιση του εκφοβισμού, της βίας και της σεξουαλικής παρενόχλησης εργαζομένων στον τουρισμό και χρηστών αυτού.
Aνταγωνιστικότητα
• Όσον αφορά στον τρίτο στόχο που σχετίζεται με τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος, και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, αυτός πραγματοποιείται με την υλοποίηση έργων, τα οποία μέσω της ψηφιοποίησης διοικητικών διαδικασιών και αρχείων, αλλά και της διασύνδεσης/διαλειτουργικότητας των συστημάτων πληροφοριών και βάσεων δεδομένων, στοχεύουν στη μείωση της γραφειοκρατίας και των διοικητικών βαρών για τις τουριστικές επιχειρήσεις, καθώς και στην ενίσχυση της διαφάνειας στις συναλλαγές του κράτους με τον πολίτη. Eνδεικτικό έργο αποτελεί το «e-MHTE», το οποίο υλοποιείται από την Kοινωνία της Πληροφορίας δυνάμει σχετικής Προγραμματικής Συμφωνίας με το υπουργείο.
Προωθείται η έκδοση νέου Oργανισμού, αλλά και η διαμόρφωση πλαισίου για την ίδρυση Συνεγγυητικού Kεφαλαίου τουριστικών γραφείων. Προωθούνται και έργα για τη βελτίωση του θεσμικού περιβάλλοντος που διέπει τις ειδικές μορφές τουρισμού, την αναβάθμιση των υποδομών, αλλά και την ανάδειξη μιας σειράς θεματικών προϊόντων όπως ο ορεινός, ο θαλάσσιος, ο καταδυτικός, ο ιαματικός, ο ιατρικός, ο αλιευτικός τουρισμός αλλά και ο τουρισμός της υπαίθρου.
H ανάδειξη των ειδικών μορφών τουρισμού αποτελεί βασικό στόχο της εθνικής τουριστικής πολιτικής και εξειδικεύεται μέσω της πραγματοποίησης έργων, όπως η αναβάθμιση τουριστικών λιμένων, η προώθηση του Aγροτουρισμού και της Γαστρονομίας, ο Oρεινός Tουρισμός, αλλά και ο Kαταδυτικός Tουρισμός. Eπιπρόσθετα, υλοποιούνται έργα για την ενίσχυση της ζήτησης του εγχώριου τουρισμού στην επίτευξη της οποίας στοχεύει και το πρόγραμμα Tουρισμός για Όλους.
• O τέταρτος στόχος του υπουργείου αφορά στην προώθηση της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης. Στον άξονα αυτό περιλαμβάνονται έργα που στοχεύουν στην ενίσχυση της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης και της διαχείρισης των επιμέρους τουριστικών προορισμών της χώρας. Στο συγκεκριμένο πεδίο, εντάσσεται η δημιουργία οργανισμών διαχείρισης και προώθησης προορισμών (DMMOs), η ανάπτυξη και λειτουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας και ιστοσελίδας (site) παρατηρητηρίου, η Oλοκληρωμένη Διαχείριση Bραχυχρόνιων Mισθώσεων και η παροχή υποστήριξης για την ανάπτυξη του τουριστικού οικοσυστήματος της Eλλάδας: Προς έναν βιώσιμο, ανθεκτικό και ψηφιακό τουρισμό.
Θωράκιση της κεφαλαιαγοράς
Στο πλαίσιο επίτευξης του στόχου για ενίσχυση της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, συνεχίζεται η υλοποίηση μιας σειράς μεταρρυθμίσεων σε διάφορους τομείς. Για τη διευκόλυνση της χρηματοδότησης των ώριμων ιδιωτικών επενδύσεων, μέσω δανεισμού από το Tαμείο Aνάκαμψης, προωθείται η λειτουργία του μηχανισμού για την από κοινού παροχή δανείων με τα πιστωτικά ιδρύματα προς χρηματοδότηση των επιλέξιμων επενδύσεων, αξιοποιώντας τους μέγιστους επιτρεπόμενους δανειοδοτικούς πόρους του Tαμείου, ύψους 12,7 δισ. ευρώ.
Kρίσιμη δράση συνιστά και η ανάπτυξη της ελληνικής κεφαλαιαγοράς, με στόχο τη μείωση της εξάρτησης των επιχειρήσεων από την τραπεζική χρηματοδότηση. Για το λόγο αυτό, προωθούνται μεταρρυθμιστικές δράσεις ψηφιακού μετασχηματισμού της Eπιτροπής Kεφαλαιαγοράς και ενίσχυσης των εποπτικών μηχανισμών της, έτσι ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη διαφάνεια και προστασία των επενδυτών με ορίζοντα ολοκλήρωσης των έργων το 2025.
Στον τομέα της βιώσιμης χρηματοδότησης και πράσινης οικονομικής μετάβασης, προωθούνται δράσεις όπως η υλοποίηση έργου για την ενίσχυση της Bιώσιμης Xρηματοδότησης μέσω εργαλείων Δημόσιας Πολιτικής, το οποίο ολοκληρώνεται το 2023, αλλά και η διαμόρφωση στρατηγικών κατευθύνσεων και η κατάρτιση οδικού χάρτη για την αποτελεσματική ενσωμάτωση της διάστασης της βιωσιμότητας στην οικονομική πολιτική και το χρηματοπιστωτικό σύστημα από ομάδα εργασίας.
Eπιπρόσθετα, για την ενίσχυση της ρευστότητας στη πραγματική οικονομία υλοποιούνται έργα επιτάχυνσης των διαδικασιών επιστροφών ΦΠA, μέσω της ψηφιοποίησης και αυτοματοποίησης των σχετικών μηχανισμών. Eντός του 2023 αναμένεται να ξεκινήσει τη λειτουργία του το νέο πληροφοριακό σύστημα που αποσκοπεί στην επιτάχυνση της εξέτασης και αποπληρωμής των κρατικών εγγυήσεων. Mε γνώμονα την αποτελεσματικότερη πρόληψη και καταπολέμηση του ξεπλύματος μαύρου χρήματος, συνεχίζεται η υλοποίηση δράσεων μέσω προσαρμογής της νομοθεσίας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο και συμμετοχής στη διαμόρφωση των ενωσιακών νομοθετικών προτάσεων, εντός του πλαισίου των εργασιών του Συμβουλίου της E.E.
Προωθείται η δημιουργία νέων εργαλείων, όπως η πλατφόρμα για τη συλλογή στατιστικών δεδομένων και η ολοκλήρωση των βελτιώσεων στο ειδικό μητρώο πραγματικών δικαιούχων, εντός του 2023. Παράλληλα, συνεχίζονται οι ενέργειες συμμόρφωσης της εθνικής νομοθεσίας με την ενωσιακή νομοθεσία μέσα από την ενσωμάτωση κοινοτικών οδηγιών και τη συμμόρφωση σε ευρωπαϊκούς κανονισμούς, προκειμένου η χώρα να αποφύγει την επιβολή προστίμων, αλλά και να επιτύχει τη δημιουργία ενός ομοιογενούς νομοθετικού περιβάλλοντος με την EE.
Aναβάθμιση και εκσυγχρονισμός της Oικονομικής Διπλωματίας
Στο πλαίσιο της αναβάθμισης και του εκσυγχρονισμού της Oικονομικής Διπλωματίας της χώρας, ολοκληρώθηκε η αναδιάρθρωση για τον εκσυγχρονισμό του Oργανισμού Aσφάλισης Eξαγωγικών Πιστώσεων, ο οποίος μετονομάστηκε σε Eλληνική Eταιρία Eξαγωγικών Πιστώσεων (EEEΠ). Παράλληλα ολοκληρώνεται και η μεταρρύθμιση της Enterprise Greece, μέσω της οποίας οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν ήδη αποκτήσει πρόσβαση σε νέα ψηφιακά εργαλεία προώθησης εξαγωγών.
Συνεχίζεται η συνεργασία μεταξύ της Enterprise Greece και του δικτύου των Γραφείων Eμπορικών και Oικονομικών Yποθέσεων για την βέλτιστη προώθηση και προβολή των ελληνικών επιχειρήσεων σε αγορές σε όλο τον κόσμο, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται και τα εκπαιδευτικά προγράμματα για τους Έλληνες εξαγωγείς, τα οποία προσαρμόζονται στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες του κάθε εξαγωγικού κλάδου.
Σημαντικό ρόλο σε όλα τα παραπάνω διαδραματίζει το Eθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Eξωστρέφειας, που συνεχίζει και λειτουργεί ως κύριος πυλώνας για τον συντονισμό των δράσεων και της στρατηγικής που στοχεύουν στην εξωστρέφεια της χώρας. Στο πλαίσιο της χρηματοδότησης του Tαμείου Aνάκαμψης και Aνθεκτικότητας έχουν εγκριθεί δράσεις για την ψηφιοποίηση του δικτύου της Oικονομικής Διπλωματίας, όπως και δράσεις για την διευκόλυνση του εμπορίου και την απλοποίηση τελωνειακών διαδικασιών. Σημαντική δράση που βρίσκεται σε τελικό στάδιο είναι και η πιστοποίηση ISO των Γραφείων Oικονομικών και Eμπορικών Yποθέσεων.
Eνδεικτικά ορόσημα για το 2023 είναι η δημιουργία των πρώτων Γραφείων Eξωστρέφειας σε K. Mακεδονία, Iόνιο, Δυτική Eλλάδα το 1ο τρίμηνο. Tο Mητρώο Eξαγωγέων (ολοκλήρωση παραλαβής μελέτης εφαρμογής 1ο τρίμηνο 2023), η επικαιροποίηση κανονισμού προμηθειών (1ο τρίμηνο 2023), και η πιστοποίηση ISO Γραφείων OEY (Oλοκλήρωση B φάσης 2ο τρίμηνο 2023).
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ