Μελανές είναι οι προβλέψεις του Ινστιτούτου Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) για το 2012, καθώς προβλέπει άνοδο της ανεργίας στο 18,5% αλλά και συνέχιση της ύφεσης.
Δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις του ΙΟΒΕ και για την ελληνική οικονομία, καθώς «βλέπει» κλιμάκωση της συρρίκνωσης του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας στο καταληκτικό τρίμηνο του 2011, ενώ εκτιμά ότι το 2012, η ύφεση στην ελληνική οικονομία το 2012 εκτιμάται ότι θα είναι της τάξης του 3,0%, ενδεχομένως και υψηλότερη.
Το Ινστιτούτο Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών εξηγεί πως η επίδραση των μέτρων φορολογίας του εισοδήματος (εισφορά κοινωνικής αλληλεγγύης, τέλος επιτηδεύματος, μείωση αφορολόγητου ορίου κ.α.) που άρχισε το φθινόπωρο του 2011 και θα εκδηλωθεί πλήρως το 2012, οι μειώσεις μισθών στο σύνολο της οικονομίας, η αύξηση της ανεργίας και οι νέες περικοπές στις συντάξεις, θα ασκήσουν σημαντικές πιέσεις στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και ακολούθως στις καταναλωτικές δαπάνες τους. Η προσπάθεια για κάλυψη των δημοσιονομικών αποκλίσεων του 2011 και την επίτευξη των αυστηρότερων στόχων του 2012 θα περιορίσει σημαντικά τη δημόσια κατανάλωση. Η περικοπή των κρατικών δαπανών το 2012 δεν αποκλείεται να επηρεάσει και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το οποίο υποεκτελείται τα δύο τελευταία χρόνια, προκειμένου να καλυφθούν υστερήσεις και γενικότερα αποκλίσεις στη διαδικασία δημοσιονομικής προσαρμογής.
Όμως όπως αναφέρεται στην έκθεση, στο ΑΕΠ μπορούν να ασκηθούν και ενισχυτικές επιδράσεις, από προωθητικές πολιτικές πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη (αναδιάρθρωση κράτους, επιτάχυνση ΕΣΠΑ 2007-2013, αξιοποίηση κρατικής περιουσίας), οι οποίες ενώ θα έπρεπε να αποτελούν προτεραιότητα από την αρχή υλοποίησης του Μνημονίου, να έχουν ήδη ληφθεί και υλοποιηθεί, περιορίζοντας τον αντίκτυπο της δημοσιονομικής προσαρμογής στην ύφεση και στην ανεργία, αντιθέτως αναβάλλονταν συνεχώς, με αποτέλεσμα να παρέλθει μακρό χρονικό διάστημα μέχρι να γίνει ο σχεδιασμός τους και να ξεκινήσει η υλοποίησή τους. Ανασχετικά στη μείωση του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας το 2012 θα επενεργήσει για τρίτη συνεχόμενη χρονιά ο εξωτερικός της τομέας, το έλλειμμα του οποίου εκτιμάται ότι θα συρρικνωθεί εκ νέου, κυρίως από την υποχώρηση των εισαγωγών λόγω της φθίνουσας εγχώριας ζήτησης.
Εκτίναξη της ανεργίας στο 18,5%
Η ανεργία το 2011 βρίσκεται στο 17,3%, σχεδόν 5 εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερα από ότι το 2010. Σε ότι αφορά το 2012, η συνέχιση της ύφεσης για ένα ακόμα χρόνο, έστω και με ηπιότερη ένταση, θα έχει αντίστοιχες επιπτώσεις στην αγορά εργασίας, με την ανεργία να ανέρχεται στο 18,5%.
Η εξασθένιση της ύφεσης κατά το γ΄ τρίμηνο δεν είχε αντίστοιχες επιπτώσεις στην ανεργία και στην απασχόληση, επισημαίνει το ΙΟΒΕ. Αυτή η εξέλιξη οφείλεται στο ότι, μεταβολές στην παραγωγική δραστηριότητα αφομοιώνονται από την αγορά εργασίας εντός χρονικής περιόδου έξι έως εννέα μηνών, διάστημα κατά το οποίο εξετάζεται η σταθερότητά τους, καθώς επίσης και οι αλλαγές που πρέπει να επέλθουν στο εργατικό δυναμικό. Για τον ίδιο λόγο, οι επιχειρήσεις αναπροσάρμοσαν στο τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου το εργατικό τους δυναμικό και γενικότερα τις σχέσεις εργασίας τους, στην σταθερά υψηλότερη από ότι αρχικά αναμενόταν ύφεση της ελληνικής οικονομίας κατά τα πρώτα δύο τρίμηνα του 2011. Αυτή η διαδικασία αναμένεται να συνεχιστεί και στο τελευταίο τρίμηνο του 2011.
Ως αποτέλεσμα, η ανεργία ανήλθε στο τρίτο τρίμηνο του 2011 στο 17,7%, 1,6 εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερα από το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο και 5,3 εκατοστιαίες μονάδες παραπάνω από το ίδιο τρίμηνο του 2010. Η παραμονή της ανεργίας σε ανοδική τροχιά δεν ανακόπηκε ούτε από την αντίρροπες εποχικές επιδράσεις, όπως ο σχεδόν σταθεροποιημένος στα περυσινά επίπεδα κύκλος εργασιών στον τουρισμό φέτος το καλοκαίρι. Καθώς ο συγκεκριμένος παράγοντας δεν είχε την αναμενόμενη θετική επίδραση, οι πιθανότητες για απότομη άνοδο της ανεργίας στο τελευταίο τρίμηνο του 2011 αυξάνονται.
Ανάκαμψη του πληθωρισμού
Η καθοδική πορεία του πληθωρισμού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ανακόπηκε από τον Σεπτέμβριο, αρχικά λόγω της μετάταξης της εστίασης στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ και εν συνεχεία από την αύξηση στο Ε.Φ.Κ. στο πετρέλαιο θέρμανσης. Ωστόσο ο περιορισμός του διαθέσιμου εισοδήματος από τα νέα μέτρα άμεσης φορολογίας, ορισμένα εκ των οποίων θα υλοποιηθούν πλήρως ή θα κλιμακωθούν το 2012 (μείωση αφορολόγητου ορίου, εισφορά κοινωνικής αλληλεγγύης, τέλος ακινήτων), σε συνδυασμό με τη συνεχή αύξηση της ανεργίας και την πτώση των μισθών και των συντάξεων, θα ασκήσουν σημαντικές πιέσεις στον πληθωρισμό στα τέλη του 2011 και ιδίως από τις αρχές του 2012.
Από την άλλη πλευρά, ανασχετικά σε γρήγορη υποχώρηση του πληθωρισμού το 2012 θα επενεργήσουν η αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, η εξίσωση του Ε.Φ.Κ. στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης από το φθινόπωρο, όπως επίσης και η τυχόν επιβολή νέων φορολογικών μέτρων. Πάντως, η συνολική επιβαρυντική επίπτωσή τους στον πληθωρισμό δεν αναμένεται να αντισταθμίσει την περιοριστική επίδραση της φθίνουσας ζήτησης, για τους λόγους που προαναφέρθηκαν. Συνεκτιμώντας όλες τις παραπάνω τάσεις, η πρόβλεψη για τον πληθωρισμό το 2011 δεν μεταβάλλεται (3,4%), ενώ το εύρος διαμόρφωσής του το 2012 εκτιμάται στο 1,2%-1,4%.