Έντονη δραστηριότητα υπομίσθωσης και επαναδιαπραγμάτευσης μισθωμάτων αναμένεται να κυριαρχήσει στην αγορά γραφείων στη χώρα μας το 2012, ενώ το επενδυτικό περιβάλλον, όσον αφορά τα ακίνητα απόδοσης, προβλέπεται ότι θα αναζωογονηθεί, τα επόμενα χρόνια, και η αγορά θα κινητοποιηθεί, ως αποτέλεσμα των ιδιωτικοποιήσεων εταιρειών του δημοσίου και κατ΄ επέκταση, των κρατικών ακινήτων.
Αυτό προέκυψε, μεταξύ άλλων, από την έρευνα της Colliers International, τη δεύτερη μεγαλύτερη, παγκοσμίως, εταιρεία ακίνητων υπηρεσιών, η οποία δείχνει τις προβλέψεις της εταιρείας πάνω στις επενδύσεις, την αγορά γραφείων και του λιανικού εμπορίου, για τις 13 χώρες τις Ανατολικής Ευρώπης.
Σύμφωνα με την έκθεση, θετική οικονομική ανάπτυξη προβλέπεται σε όλη την Περιφέρεια, για την προσεχή χρονιά, ενώ μόνο η Ελλάδα πρόκειται να βιώσει ύφεση, καθώς η χώρα προσαρμόζεται στα αυστηρά προγράμματα λιτότητας και προσπαθεί να απομακρυνθεί από την κρίση χρέους. Στις υπόλοιπες αγορές, οι οικονομικές προοπτικές παραμένουν σταθερές, παρότι οι προβλέψεις έχουν γίνει, σε σύγκριση με τους τελευταίους τρεις μήνες του 2011, που το οικονομικό περιβάλλον επιδεινώθηκε.
Αναλυτικότερα, το 2011, ο κύκλος εργασιών των επενδύσεων, που πραγματοποιήθηκαν στην Ανατολική Ευρώπη, ξεπέρασε τα 12 δισ. ευρώ, η δεύτερη καλύτερη χρονιά από τότε που τα ρεκόρ ξεκίνησαν να καταγράφονται, με το έτος 2007 να καταλαμβάνει την πρώτη θέση με 18 δισ. ευρώ.
Η πλειονότητα των συναλλαγών επικεντρώθηκαν σε τρεις αγορές: τη Ρωσία με περίπου 5 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 41% της συνολικής δραστηριότητας της αγοράς και με την Πολωνία και την Τσεχία να ακολουθούν με συναλλαγές αξίας μόλις πάνω από 2 δισ. ευρώ, οι οποίες αποτελούν ένα επιπλέον 35% της συνολικής δραστηριότητας.
Το υπολειπόμενο μερίδιο της αγοράς είχε δημιουργηθεί από την πώληση του διασυνοριακού χαρτοφυλακίου της Ευρώπολις, στις αρχές του έτους, το οποίο ανέρχεται στα 1,5 δισ. ευρώ και αντιπροσωπεύει περίπου το 12% της δραστηριότητας.
Αυτό περιελάμβανε ακίνητα στην Πολωνία, την Τσεχία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και την Ουκρανία. Εν τέλει, οι πράξεις στην Ουγγαρία, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και την Κροατία, αντιπροσωπεύουν το υπόλοιπο 1,5 δισ. ευρώ ή το 12% της επενδυτικής δραστηριότητας του έτους.
Η Colliers πιστεύει ότι ο κύκλος εργασιών των επενδύσεων θα μειωθεί, το 2012, ως αποτέλεσμα των αντιθέσεων στην οικονομική ανάπτυξη, τη γενική αβεβαιότητα της αγοράς και τον περιορισμό στο δανεισμό των ακινήτων. Όπως επισημαίνεται, το 2012, θα είναι, κυρίως, μία αγορά, υποκινούμενη από επενδυτικά κεφάλαια, με τον κύκλο εργασιών των επενδύσεων να επικεντρώνεται, κυρίως, στην Πολωνία, τη Ρωσία και την Τσεχία.
Επιπλέον στοιχεία από την έκθεση της Colliers International δείχνουν ότι:
– Η Μόσχα είναι η μόνη πόλη, που εξετάστηκε και η οποία θα δει άνοδο το 2012 και στους 3 βασικούς τομείς των ακινήτων- γραφεία, καταστήματα και βιομηχανία.
– Τα ενοίκια των γραφείων στις περισσότερες αγορές θα παραμείνουν σταθερά, εκτός από το Ζάγκρεμπ και το Κίεβο, όπου η Colliers προβλέπει πτώση στα ενοίκια.
– Άνοδος στα μισθώματα των προνομιακών εμπορικών κέντρων προβλέπεται στην Αγία Πετρούπολη, αλλά οι βασικές πόλεις των αγορών της νότιανατολικής Ευρώπης, όπως η Σόφια, τα Τίρανα, η Αθήνα, η Μπρατισλάβα και το Ζάγκρεμπ, θα δουν μείωση των μισθωμάτων.
– Η Πράγα, η Αγία Πετρούπολη, η Μόσχα και η Βαρσοβία, είναι οι μόνες χώρες, που θα δουν ανάπτυξη στο βιομηχανικό και logistic τομέα.
Για την Ελλάδα, αναφορικά με το Retail (λιανική πώληση), όλο και περισσότεροι έμποροι θα απαιτούν παράδοση καταστημάτων σε κατάσταση έτοιμων προς χρήση (turn key) και θα ζητούν να πληρώνουν μόνο, βάσει εσόδων, (turnover rent).
