Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, κατόπιν της συμφωνίας των πολιτικών αρχηγών στο προσχέδιο του νέου Μνημονίου που επιβάλλει η Τρόικα προκειμένου να αποδεσμευτούν οι επόμενες δόσεις του χρηματοδοτικού πακέτου προς την Ελλάδα, τα μέτρα που αφορούν στο διάστημα 2012 – 2015 ανέρχονται σε 14,5 δισ. Ευρώ. Από αυτά, τα 3,5 δισ. ευρώ θα «εξοικονομηθούν» φέτος και τα υπόλοιπα 11 δισ. ευρώ εντός της προσεχούς διετίας.
Έτσι τουλάχιστον αναφέρεται στο αγγλικό κείμενο που δόθηκε προς έγκριση στο συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών, το απόγευμα της Τετάρτης. Το κείμενο τονίζει ξεκάθαρα ότι βασίζεται στη συνεχή δημοσιονομική προσαρμογή και την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, που πρέπει να φτάσει το 4,5% του ΑΕΠ, το 2015. Το μνημόνιο επεκτείνεται και επισήμως έως το 2015, αντί για το 2014 που έληγε το προηγούμενο. Ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα αναβάλλεται για το 2013, ενώ για φέτος προβλέπεται πρωτογενές έλλειμμα 1% του ΑΕΠ.
Εκτός αυτού, όμως, υπάρχει η δέσμευση για επιπλέον μέτρα (πλέον αυτών που έχουν ήδη συμφωνηθεί), τα οποία φτάνουν το 1,5% του ΑΕΠ (3,3 δισ. ευρώ) για φέτος και 5% του ΑΕΠ (περίπου 11 δισ. ευρώ) για το διάστημα 2013 – 2014, τα οποία όμως θα διευκρινιστούν στη διαπραγμάτευση που θα γίνει τον Ιούνιο από την κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές.
Όπως αναφέρει σε δημοσίευμά της και η Ναυτεμπορική, πριν από 2 μήνες ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος, ερωτώμενος σχετικά με τα νέα μέτρα για τη διετία 2013 – 2014, είχε υποβαθμίσει τελείως το θέμα, λέγοντας ότι αυτά δεν θα υπερβαίνουν το 1% του ΑΕΠ κατ’ έτος και θα προέλθουν κυρίως από την «εμβάθυνση» των μέτρων που έχουν ήδη υιοθετηθεί από τις κατά καιρούς αναθεωρήσεις του μνημονίου.
Το κείμενο της τρόικας τονίζει ότι, σε γενικές γραμμές, τα πρόσθετα μέτρα θα αφορούν νέες περικοπές μισθών και προσωπικού στο Δημόσιο και πρόσθετες περικοπές σε άλλες δαπάνες του Δημοσίου, όπως οι αμυντικές και οι δαπάνες των ΟΤΑ.
Ιδιωτικός τομέας
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι, μετά τον κατ’ αρχήν αποκλεισμό της κατάργησης του 13ου και του 14ου μισθού, το κείμενο τονίζει ότι θα συνεχιστεί και τον Ιούνιο συζήτηση για την προσγείωση των εισοδημάτων του ιδιωτικού τομέα στα επίπεδα των ευρωπαϊκών χωρών με προβλήματα ανταγωνιστικότητας ανάλογα με αυτά της Ελλάδας, όπως είναι η Ισπανία και η Πορτογαλία. Μάλιστα, στο κείμενο τίθεται και στόχος για μια συνολική μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος κατά 15% μέχρι και το 2015.
Επίσης, τονίζει ότι θα πρέπει να είναι έτοιμες μέχρι και τον Ιούνιο παρεμβάσεις που θα μειώνουν το μισθολογικό κόστος για το δημόσιο τομέα κατά 1,5% του ΑΕΠ (περίπου 3,3 δισ. ευρώ), με στόχο το σύνολο των αμοιβών του Δημοσίου να μειωθεί στο 9% του ΑΕΠ, όσο δηλαδή είναι ο μέσος όρος των κρατών – μελών της Ε.Ε., σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ.
Στα μελλοντικά μέτρα, περιλαμβάνονται επίσης και σκέψεις για νέες παρεμβάσεις στις συντάξεις, σε συνδυασμό με τη μείωση του μισθολογικού κόστους, αλλά και τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους κατά 3%.
Το 2012
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα το 2012, τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο κείμενο, όπως τουλάχιστον κοστολογούνται από την τρόικα, θα πρέπει να περάσουν στο συμπληρωματικό προϋπολογισμού που θα κληθεί να καταθέσει η επόμενη κυβέρνηση, μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων του νέου μνημονίου.
Επί της ουσίας, το πακέτο περιέχει περικοπές και απολύσεις στο Δημόσιο αλλά και τον ιδιωτικό τομέα σε δύο πακέτα.
Τα δύο «πακέτα» για το 2012
Το πρώτο πακέτο αφορά στις προαπαιτούμενες δράσεις που πρέπει να προηγηθούν της επικύρωσής του από τη τρόικα. Οι δράσεις περιλαμβάνουν και τα μέτρα 1,5% του ΑΕΠ (3,2 δισ. ευρώ).
Πέρα από το «αγκάθι» των επικουρικών, περιλαμβάνουν τις περικοπές στο φάρμακο, στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (περικοπή 0,2% του ΑΕΠ), στις αμυντικές δαπάνες (0,15% του ΑΕΠ), λειτουργικές δαπάνες και δαπάνες ΟΤΑ (0,2% του ΑΕΠ). Απαιτείται νόμος για τη μεταρρύθμιση των επικουρικών συντάξεων και του εφάπαξ, ο οποίος θα προβλέπει από τώρα τις πρόσθετες περικοπές των συντάξεων για την περίοδο 2013 – 2015.
Το δεύτερο πακέτο περιλαμβάνει τα μέτρα που θα εφαρμοσθούν για την περίοδο ισχύος του μνημονίου, έως το 2015, και θα συνοδεύουν την εκταμίευση των τρίμηνων δόσεων. Η κυβέρνηση θα πρέπει να περάσει 12 τριμηνιαίες επιθεωρήσεις και ζητείται δέσμευση ότι θα λάβει πρόσθετα μέτρα σε περίπτωση που η τρόικα κρίνει ότι οι στόχοι δεν επιτυγχάνονται.
Το κείμενο που θα υπογραφεί από τον πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο, τον υπουργό Οικονομικών Ευάγγελο Βενιζέλο και το διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιώργο Προβόπουλο, αναφέρει ότι η επίτευξη των στόχων «θα χρειαστεί πολιτική απόφαση και καθορισμένη εφαρμογή πολιτικής για πολλά χρόνια». Στο κείμενο γίνεται αποδεκτό ότι η ύφεση φέτος θα είναι 4-5% και η ανάκαμψη θα έρθει από το μέσο του 2013.
Οι δεσμευτικές αποφάσεις για τους αρχηγούς
Σε επίπεδο μέτρων, οι πολιτικοί αρχηγοί δεσμεύονται στα παρακάτω:
1. Φορολογική μεταρρύθμιση τον Ιούνιο του 2012, μειώσεις σε επιλεγμένους φορολογικούς συντελεστές για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας, αλλά δέσμευση να μη μειωθούν οι συντελεστές ΦΠΑ κατάργηση πολλών φοροαπαλλαγών και προνομιακών καθεστώτων.
2. Αυστηρό μηνιαίο έλεγχο των δαπανών, ψήφισης συμπληρωματικών προϋπολογισμών, κυρώσεις για φορείς που δεν δίδουν λογαριασμό, λογιστικοί αξιωματούχοι στα υπουργεία. Διυπουργική επιτροπή έως το Μάρτιο για την παρακολούθηση και τον έλεγχο του προϋπολογισμού. Εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων και διακοπή χρηματοδότησης υπουργείων – φορέων που συγκεντρώνουν νέες οφειλές και δεν δίνουν λογαριασμό. Διεύθυνση σχεδιασμού έως το τέλος Φεβρουαρίου στο γραφείο του πρωθυπουργού.
3. Αναθεώρηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων. Στόχος η άντληση τουλάχιστον 19 δισ. ευρώ έως το 2015. Παραμένει ο στόχος των 50 δισ. ευρώ, ο οποίος μετατοπίζεται χρονικά και, για να διασφαλιστεί το πρόγραμμα, διευρύνεται, περιλαμβανομένων μεριδίων σε δημόσιες επιχειρήσεις, οι οποίες σήμερα εξαιρούνται από τη λίστα των αποκρατικοποιήσεων.
4. Οι αμοιβές των ειδικών μισθολογίων θα περικοπούν κατά 0,2% του ΑΕΠ (440 εκατ. ευρώ) φέτος, αλλά οι περικοπές μέχρι το 2015 θα πρέπει να φτάσουν για το σύνολο του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα τα 3,3 δισ. ευρώ.
5. Τελικές αποφάσεις για κλείσιμο γενικών κρατικών μονάδων ή ανάθεση εργασιών σε τρίτους. Περιλαμβάνονται και οι αμυντικές δαπάνες, χωρίς να εκτίθενται οι αμυντικές δυνατότητες. Η εξοικονόμηση από το κλείσιμο Οργανισμών αναμένεται να φτάσει το 1,5% του ΑΕΠ ή 3,5 δισ. ευρώ.
6. Νέα προσπάθεια για την πάταξη της φοροδιαφυγής από του χρόνου, αφού τα μέτρα που λαμβάνονται από τώρα «παρέχουν μακροπρόθεσμα συντηρητικά» κέρδη που «αναμένεται να σωρευθούν μόνο από το 2013». Ετσι, ζητεί δεσμεύσεις ότι δεν θα μειωθούν οι συντελεστές ΦΠΑ, ότι, αν το έλλειμμα δεν μειώνεται, θα περιοριστούν κι άλλο οι μισθοί του Δημοσίου, οι κοινωνικές και οι αμυντικές δαπάνες.
7. Μείωση απασχόλησης στο Δημόσιο κατά τουλάχιστον 150.000 άτομα έως το 2015, με αυστηρή εφαρμογή του κανόνα 1 προς 5. Αν παραβιάζεται, «παγώνουν» οι προσλήψεις. Προβλέπονται πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, εφεδρεία 15.000 φέτος (με υποχρεωτική απόλυση στη συνέχεια) και μεγαλύτερα κύματα εφέδρων τα επόμενα χρόνια. Προβλέπονται απολύσεις υπεράριθμων υπαλλήλων από το προσωπικό φορέων που θα κλείσουν, συγχωνευθούν ή συρρικνωθούν.
8. Μείωση προσλήψεων σε σχολές αστυνομίας, στρατού και δημοσίων ακαδημιών. Εξάλειψη κενών θέσεων. Αύξηση σε ετήσια βάση της εργασιακής εφεδρείας, ώστε να επιτυγχάνεται ο στόχος των ετήσιων αποχωρήσεων.
9. Επιπλέον παρεμβάσεις 5% του ΑΕΠ, με επίκεντρο το ασφαλιστικό και τις κοινωνικές δαπάνες, με αρχή το 2012 και συνέχιση στα επόμενα χρόνια.
10. Συγχώνευση έως το Μάιο όλων των επικουρικών ταμείων και μέτρα εξάλειψης ελλειμμάτων στα ταμεία παροχής εφάπαξ και επανεξέταση του ύψους του από τον Ιούνιο.
11. Συγχώνευση όλων των Ταμείων Υγείας στο ΕΟΠΥΥ και μεταφορά ευθύνης στο υπουργείο Υγείας. Διατήρηση έως και το 2015 του ανώτατου πλαφόν (2,8 δισ. ευρώ φέτος) στη φαρμακευτική δαπάνη.
12. Ευρείες περικοπές κοινωνικών επιδομάτων την περίοδο 2013 – 2015, που θα αποφασιστούν τον Ιούνιο και θα περιλαμβάνουν κατάργηση πολλών επιδομάτων, θέσπιση εισοδηματικών κριτηρίων και ενίσχυση ή «εξορθολογισμό» των οικογενειακών επιδομάτων και του επιδόματος ανεργίας.
13. Νέος νόμος για άρση των περιορισμών στα κλειστά επαγγέλματα. Μεταξύ άλλων, θα καταργεί την υποχρεωτική παρουσία δικηγόρου σε συναλλαγές που παρίσταται συμβολαιογράφος, τις ελάχιστες αμοιβές σε έμμισθους δικηγόρους και την άρση των περιορισμών σε 20 επιπλέον επαγγέλματα. Στο κείμενο που συζήτησαν οι πολιτικοί αρχηγοί, δεν περιλαμβάνεται η κατάργηση της υποχρεωτικής δημοσίευσης των ισολογισμών.
