«Οι Γερμανοί ξανάρχονται» στην Ελλάδα μετά από πρόσκληση του Χορστ Ράιχενμπαχ, καθώς θα έρθουν στη χώρα μας όχι μόνο 160 γερμανοί εφοριακοί αλλά και ένας ολόκληρος στρατός από 12 κράτη-μέλη της ΕΕ, με στόχο την πάταξη της επώνυμης φοροδιαφυγής.
Τους τελευταίους 3 μήνες κατέφτασαν στην Ελλάδα αποστολές εμπειρογνωμόνων από το Βέλγιο και τη Γαλλία, που ειδικεύονται στο αντικείμενο της είσπραξης οφειλών και των φορολογικών ελέγχων. Οι συναντήσεις αυτές που χρηματοδοτούνται από την Ε.Ε., έδωσαν την ευκαιρία σε εμπειρογνώμονες από τα κράτη-μέλη να προσδιορίσουν τρόπους για την άμεση βελτίωση των μηχανισμών είσπραξης οφειλών, να βελτιώσουν τη στρατηγική και τον σχεδιασμό φορολογικών ελέγχων και να ασχοληθούν με τη φορολόγηση των φορολογουμένων μεγάλου πλούτου και των μεγάλων επιχειρήσεων. Σε καθέναν από τους τομείς αυτούς προγραμματίζονται και ειδικές δράσεις παρακολούθησης.
Επίσης, εμπειρογνώμονες από τη Σουηδία και τις Κάτω Χώρες θα πραγματοποιήσουν επισκέψεις για τη βελτίωση της είσπραξης οφειλών, ενώ εμπειρογνώμονες από τη Δανία και τη Γαλλία θα παράσχουν συμβουλές για τη φορολόγηση των μεγάλων φορολογουμένων και τον σχεδιασμό και τη στρατηγική φορολογικών ελέγχων. Εμπειρογνώμονες από την Ισπανία θα παράσχουν συμβουλές σχετικά με τη φορολόγηση των «σημαντικών» φορολογουμένων, ενώ κατά τους προσεχείς μήνες η παροχή τεχνικής βοήθειας θα επεκταθεί και στην είσπραξη των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.
Ήδη το υπουργείο Οικονομικών της Γερμανίας, με τη βοήθεια διαφόρων ομόσπονδων κρατιδίων, κατάφερε να συγκροτήσει κλιμάκιο 160 εφοριακών (είτε σε ενεργό υπηρεσία, είτε συνταξιοδοτηθέντων), οι οποίοι ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν εθελοντικά σε αποστολές στην Ελλάδα. Μεγάλη είναι και η ανταπόκριση από πλευράς κρατών-μελών για παροχή βοήθειας στα προβλήματα της Ελλάδας, καθώς δηλώνουν πρόθυμες συνολικά δώδεκα χώρες-μέλη (Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Γερμανία, Βουλγαρία, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία κ.ά.).
Καταθέσεις και ακίνητα στο εξωτερικό
Παράλληλα επίκειται η σύναψη συμφωνιών συνεργασίας με άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. που θα αφορούν ειδικότερα τα ακίνητα που ανήκουν σε Έλληνες υπηκόους και βρίσκονται σε άλλες χώρες της Ε.Ε.. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει επίσης συμβουλές στις ελληνικές Αρχές σχετικά με άλλες μεθόδους αύξησης των φορολογικών εσόδων που θα μπορούσαν να αποφέρουν οι αποταμιεύσεις Ελλήνων υπηκόων στο εξωτερικό – μέθοδοι σύμφωνες με το δίκαιο της Ε.Ε., που δεν τίθενται εν αμφιβόλω στις ισχύουσες ούτε στις μελλοντικές νομικές διατάξεις σε επίπεδο Ε.Ε..
Διερευνώνται και λύσεις που θα βοηθήσουν την Ελλάδα να αντλήσει μεγαλύτερα φορολογικά έσοδα από τη φορολόγηση των τεράστιων χρηματικών ποσών τα οποία εικάζεται ότι Έλληνες υπήκοοι έχουν φυγαδεύσει στην Ελβετία.
Οποιαδήποτε βελτίωση της αποτελεσματικότητας των φοροεισπρακτικών μηχανισμών αναμένεται να ασκήσει επίδραση στους δείκτες αυτούς μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα.
Τα μεγάλα ονόματα
Παράλληλα θα τεθούν και δείκτες μέτρησης των επιδόσεων των εφοριακών στους εξής τομείς:
– είσπραξης φορολογικών οφειλών,
– φορολογικών ελέγχων σε φορολογούμενους μεγάλου πλούτου,
– ελέγχων σε μεγάλους φορολογούμενους,
– καταπολέμησης της διαφθοράς στη φορολογική διοίκηση.
Στις αρχές του 2011, εισπράξιμες ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές υπολογίζονταν τα 8 από τα 42 δισ. ευρώ που χρωστούν ιδιώτες στο κράτος. Αρχικός στόχος ήταν
να εισπραχθούν 400 εκατ. ευρώ (δηλαδή το 5% από το ποσό αυτό). Οι εισπράξεις ανήλθαν σε 946 εκατ. ευρώ. Για το 2012 θα τεθούν πιο φιλόδοξοι στόχοι, ιδίως αν οι φορολογικές αρχές αναθέσουν σε ιδιωτικές επιχειρήσεις την είσπραξη βεβαιωμένων φορολογικών οφειλών, πράγμα που θα μπορούσε να συμβάλει στην επίσπευση της είσπραξης φόρων στο μέλλον.
Σε ό,τι αφορά τους δείκτες μέτρησης των επιδόσεων στον τομέα των φορολογικών ελέγχων, οι εφορίες μπόρεσαν το 2011 να πραγματοποιήσουν 400 φορολογικούς ελέγχους με αντικείμενο φορολογούμενους μεγάλου πλούτου οι οποίοι είχαν καθορισθεί ως στόχος, και να εισπράξουν το 50% και πλέον των φορολογικών απαιτήσεων που βεβαιώθηκαν και των προστίμων που επιβλήθηκαν.
Αντιθέτως, οι στόχοι που είχαν τεθεί σε σχέση με τη φορολόγηση των μεγάλων επιχειρήσεων δεν είχαν επιτευχθεί στα τέλη του 2011. Επιτεύχθηκαν μόνο ως απαίτηση για το νέο δάνειο και ολοκληρώθηκαν τελικά πριν από τις 29 Φεβρουαρίου.
Με την τεχνική βοήθεια της Ε.Ε.:
– καταβάλλονται εντονότερες προσπάθειες για να αξιοποιηθούν οι μηχανισμοί καταπολέμησης μαύρου χρήματος.
– ο ρόλος του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους θα ενισχυθεί για να διασφαλισθεί η σωστή διαχείριση των δημόσιων οικονομικών. Το ΔΝΤ και η Ε.Ε. θα συμβάλουν από κοινού στην παγίωση της προόδου στον έλεγχο των δαπανών, καθώς και «στη δημιουργία ικανότητας δημοσιονομικής διαχείρισης» – που προφανώς το ελληνικό κράτος δεν έχει,
– δρομολογείται η ανεξαρτησία της φορολογικής διοίκησης από το πολιτικό σύστημα, μέσω της εκχώρησης από το υπουργικό στο διοικητικό επίπεδο του ελέγχου επί των κύριων επιχειρησιακών δραστηριοτήτων και των αποφάσεων που αφορούν στη διαχείριση προσωπικού,
– προωθούνται σύγχρονες μέθοδοι εργασίας (π.χ. ανάλυση κινδύνων, νέες τεχνικές φορολογικών ελέγχων, νέες μέθοδοι είσπραξης φόρων) στην εξορθολογισμένη και πιο ανεξάρτητη φορολογική διοίκηση που θα προκύψει με αυτό τον τρόπο.
Η ομάδα Ράιχενμπαχ ζητά να υπάρξει μεγαλύτερη πρόοδος και στην κατηγορία των μεγάλων φορολογουμένων. Διαπιστώνεται «χάσμα» μεταξύ της πρακτικής που ακολουθείται σήμερα στην Ελλάδα και των διεθνών πρακτικών σε τομείς προτεραιότητας, όπως:
– η είσπραξη οφειλών,
– οι φορολογικοί έλεγχοι,
– οι μεγάλοι φορολογούμενοι,
– οι φορολογούμενοι μεγάλου πλούτου
– η επίλυση φορολογικών διαφορών.
Λογιστές στα υπουργεία
Στον τομέα της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών επιχειρείται η σύσταση «ομοιόμορφων» διευθύνσεων δημοσιονομικών υπηρεσιών σε κάθε υπουργείο, με βάση ένα σχέδιο εμπειρογνωμόνων από την Αυστρία, τη Γαλλία και τη Γερμανία.
Αυτή η διαδικασία θα υλοποιηθεί σε συνδυασμό με τη συνολική προσπάθεια μεταρρύθμισης της κεντρικής διοίκησης.
Εξοικονόμηση 6 δισ. από τα ασφαλιστικά ταμεία
Στο πεδίο του ελέγχου των δαπανών, ένας κρίσιμος τομέας για τον οποίο οι ελληνικές Αρχές ζήτησαν τεχνική βοήθεια,
είναι τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης (ΟΠΑΔ, ΙΚΑ, ΤΑΥΤΕΚΩ, ΟΑΕΔ). Οι περικοπές αφορούν μόνο στις λειτουργικές δαπάνες των Ταμείων αυτών -όχι σε συντάξεις. Αναζητούνται 6 δις. ευρώ για την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του παρελθόντος. Με βάση εκθέσεις του ΔΝΤ και εμπειρογνωμόνων από τη Γαλλία και την Αυστρία, επιχειρείται να διασφαλιστεί ότι δεν θα προκύψουν νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά το 2012.
