Ποια απορροφητικότητα; Αξιοποιήθηκαν μόλις 8,1 δισ. από τα 24,3
Aγώνα δρόμου για την απορρόφηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ πρέπει να δώσει η κυβέρνηση, προκειμένου να δοθεί ένα στίγμα επανεκκίνησης της οικονομίας. Άλλωστε αυτή ήταν και η επιθυμία που εξέφρασε ο επικεφαλής της «Ομάδας Δράσης» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ράιχεμπαχ στην Άννα Διαμαντοπούλου, τονίζοντας ότι πρέπει να απορροφηθούν κονδύλια του ΕΣΠΑ στο συντομότερο δυνατό χρόνο, με συγκεκριμένα στενά χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των έργων. Αυτή τη στιγμή τα μηνύματα για την απορρόφηση του ΕΣΠΑ είναι θετικά και αποδεικνύουν ότι κάτι έχει αρχίσει να κινείται, φτάνοντας το 33,36%.
Η απορρόφηση των κονδυλίων ανά υπουργείο κυμαίνεται από 11% ως 60%. Από τα 24,3 δισ. ευρώ της συγχρηματοδοτούμενης δαπάνης έχουν εκταμιευθεί, όμως, μόλις 8,1 δισ. ευρώ. Πρέπει δηλαδή τα 16,2 δισ. ευρώ που απομένουν να πέσουν στην ελληνική οικονομία ως την 31η Δεκεμβρίου του 2015. Όπως λένε παράγοντες του υπουργείου Ανάπτυξης στην αλλαγή κλίματος έχουν συμβάλλει η απένταξη «νεκρών έργων» που δέσμευαν πόρους, χωρίς να υλοποιούνται και η ίδρυση της Ειδικής Γραμματείας ΕΣΠΑ.
Ουραγός
Είναι χαρακτηριστικό πάντως ότι το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης είναι ουραγός στην απορροφητικότητα, καθώς το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Διοικητική Μεταρρύθμιση» εμφανίζει απορροφητικότητα μόλις 11,09% (από 5,64% στις αρχές του 2011). Χαμηλά στη σχετική λίστα βρίσκεται το υπουργείο Οικονομικών με το πρόγραμμα της ψηφιακής σύγκλισης και το υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, καθώς το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον – Αειφόρος Ανάπτυξη» εμφανίζει απορροφητικότητα 24,39%. Αντίθετα, «πρωταθλητές» στην απορροφητικότητα είναι το υπουργείο Ανταγωνιστικότητας με το πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα» και το υπουργείο Υποδομών με το πρόγραμμα «Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας». Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Ανάπτυξης, κ. Κωστή Χατζηδάκη, το βελτιωμένο ποσοστό απορρόφησης οφείλεται και στο «παρκάρισμα» πόρων σε Ταμεία Χαρτοφυλακίου, όπως το Ταμείο Επιχειρηματικότητας, το Εξοικονομώ κατ’ Οίκον, το JEREMIE και το ΕΝΑΛΙΟ, που αύξησε, σύμφωνα με τη Ν.Δ., τεχνητά την απορρόφηση του ΕΣΠΑ κατά 5 περίπου ποσοστιαίες μονάδες, χωρίς τα σχετικά κονδύλια να διοχετευθούν στην αγορά. Ο κ. Χατζηδάκης κάνει λόγο για απογοητευτική εικόνα, με δεδομένο τα ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά απορρόφησης στα Επιχειρησιακά Προγράμματα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, δηλαδή την «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» και την «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» σε μια εποχή, όπου η ανεργία έχει εκτιναχθεί πάνω από το 20% και η άμεση αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων είναι περισσότερο από αναγκαία. Το υπουργείο Ανάπτυξης έχει θέσει ως προτεραιότητα την υλοποίηση των 181 έργων έως το 2015, συνολικού προϋπολογισμού 11,5 δισ. ευρώ, που έχουν επιλεγεί σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα οποία παρακολουθούνται στενά, με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και δεσμεύσεις. Μεταξύ αυτών, 166 έργα στον τομέα της ενέργειας, των μεταφορών, της καινοτομίας και χρήσης νέων τεχνολογιών, της επιχειρηματικότητας για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, του περιβάλλοντος, του πολιτισμού και του τουρισμού και στον τομέα υποδομών υγείας και εκπαίδευσης.
Ο προϋπολογισμός
Ο συνολικός προϋπολογισμός τους ανέρχεται σε 10,5 δισ. ευρώ και τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνουν έργα μεταφορών με την κατασκευή των πέντε αυτοκινητοδρόμων με συμβάσεις παραχώρησης, την υλοποίηση μικρότερων οδικών έργων, επεκτάσεις και εκσυγχρονισμό λιμένων, την ολοκλήρωση του αεροδρομίου Μακεδονία, καθώς και δέκα σιδηροδρομικά έργα. Στο τέλος του πρώτου τριμήνου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πλήρως η διαδικασία εξυγίανσης του ΕΣΠΑ, αξιολογώντας την τύχη των έργων που θα πρέπει να εξαιρεθούν οριστικά από το ΕΣΠΑ. Η επέκταση της γραμμής 3 του Μετρό Αθηνών και η συνέχιση των έργων για την κατασκευή του Μετρό Θεσσαλονίκης είναι δύο από τα μεγάλα έργα υποδομής που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ. Σε αυτά τα έργα αναμένεται να απασχοληθούν περισσότερα από 250.000 άτομα μέχρι το 2015, ενώ θα δημιουργηθούν 104.000 μόνιμες θέσεις εργασίας. Στον κατάλογο των έργων προτεραιότητας περιλαμβάνονται:
α) τα 166 έργα που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής, συνολικού προϋπολογισμού 10.529.792.517 ευρώ, για την υλοποίηση των οποίων μέχρι το τέλος του 2015 θα προκύψει συνολική απασχόληση 126.514 ατόμων.
β) 15 έργα-δράσεις που χρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ, συνολικού προϋπολογισμού 984.332.481 ευρώ, κατά τη διάρκεια των οποίων, μέχρι το τέλος του 2015 θα προκύψει συνολική απασχόληση 124.896 ατόμων. Επιχειρηματικότητα και έργα υποδομής Στον τομέα της ενέργειας περιλαμβάνονται 8 έργα συνολικού προϋπολογισμού 690.532.633 ευρώ. Ενδεικτικά αναφέρονται: Πιλοτική αξιοποίηση γεωθερμικού πεδίου Ερατείνου στο Δήμο Νέστου, προϋπολογισμού 5.000.000 ευρώ. Διασύνδεση των Κυκλάδων με το ηπειρωτικό διασυνδεδεμένο σύστημα υψηλής τάσης, προϋπολογισμού 127.119.047 ευρώ.
Στον τομέα της καινοτομίας 10 έργα συνολικού προϋπολογισμού 371.856.948 ευρώ. Ενδεικτικά αναφέρονται τα έργα: Κατασκευή κτιρίου «Τεχνητής Νοημοσύνης» του Τεχνολογικού Ινστιτούτου Κρήτης, προϋπολογισμού 3.059.023 ευρώ. Corallia (Microelectronics Clusters), προϋπολογισμού 37.700.000 ευρώ.
Στον τομέα της επιχειρηματικότητας για μικρομεσαίες επιχειρήσεις περιλαμβάνονται 3 έργα συνολικού προϋπολογισμού 924.313.675 ευρώ. Ενδεικτικά αναφέρεται το έργο: Εξωστρέφεια – ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, προϋπολογισμού 30 εκατ. ευρώ.
Στον τομέα της χρήσης νέων τεχνολογιών για την υποστήριξη της Διοικητικής μεταρρύθμισης και βελτίωση της παραγωγικότητας, περιλαμβάνονται 11 έργα συνολικού προϋπολογισμού 648.345.314 ευρώ. Ενδεικτικά αναφέρονται τα έργα: Ψηφιακό σχολείο, προϋπολογισμού 152.630.000 ευρώ. RURAL broadband, προϋπολογισμού 140.000.000 ευρώ.
Στον τομέα των μεταφορών χρηματοδοτείται η κατασκευή:5 αυτοκινητόδρομων με συμβάσεις παραχώρησης συνολικού προϋπολογισμού 1.597.210.942 ευρώ. Ενδεικτικά αναφέρεται η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα και Λεύκτρο – Σπάρτη (Moreas), προϋπολογισμού 296.657.714 ευρώ. 39 οδικών έργων, συνολικού προϋπολογισμού 1.400.202.831 ευρώ. Ενδεικτικά αναφέρονται τα έργα: Βελτίωση της Εθνική Οδού Πάτρας – Πύργου στο τμήμα της Κυλλήνης, προϋπολογισμού 7.936.720 ευρώ. Κατασκευή της οδού Ηγουμενίτσας – Πρέβεζας. Αναβάθμιση του τμήματος Καρτέρι – Γερακάρι – Πάργα προϋπολογισμού 45.000.000 ευρώ. Κατασκευή της οδού σύνδεσης του Ακτίου με την Ιόνια Οδό, προϋπολογισμού 212.832.896 ευρώ. 6 έργων καθαρών αστικών μεταφορών, συνολικού προϋπολογισμού 1.008.096.590 ευρώ. Ενδεικτικά αναφέρονται τα έργα: Επέκταση της γραμμής 3 του μετρό Αθηνών, τμήμα Χαϊδάρι – Πειραιάς, προϋπολογισμού 314.217.350 ευρώ και Μετρό Θεσσαλονίκης, προϋπολογισμού 323.000.000 ευρώ. 11 έργων επεκτάσεων και εκσυγχρονισμού λιμένων, συνολικού προϋπολογισμού 230.198.155 ευρώ. Ενδεικτικά αναφέρονται τα έργα: Εκσυγχρονισμός λιμένα Κύμης, προϋπολογισμού 8.979.000 ευρώ. Κατασκευή προβλήτα στο λιμάνι της Σύμης, προϋπολογισμού 5.500.000 ευρώ. Ενός έργου αεροδρομίου που αφορά την ολοκλήρωση του αεροδρομίου Μακεδονία προϋπολογισμού 72.421.368 ευρώ. 10 σιδηροδρομικών έργων, συνολικού προϋπολογισμού 1.484.404.131 ευρώ.
Ακόμα υπάρχουν έργα για τις χωματερές: για τη συντήρηση των μουσείων και των μνημείων της Ακρόπολης για την παιδεία και τα νοσοκομεία.