Στόχος ξανά η Eλλάδα από τους εταίρους μας
Το ρευστό πολιτικό σκηνικό που διαμορφώνεται στη χώρα μας ενόψει των εθνικών εκλογών έχουν αναζωπυρώσει τα σενάρια περί χρεοκοπίας. Διεθνείς αξιωματούχοι, αναλυτές οικονομολόγοι και διεθνής Τύπος υποστηρίζουν πως εάν δεν υπάρξει αυτοδύναμη κυβέρνηση, θα δημιουργηθεί προβληματισμός για την υλοποίηση του μνημονίου. Ακόμα κι ένας συνασπισμός των δύο μεγάλων κομμάτων δεν εγγυάται την απρόσκοπτη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, τονίζουν στην EE, επαναφέροντας τις ανησυχίες για τις προοπτικές της Ελλάδας.
Άλλωστε, δεν θα πρέπει να θεωρούνται καθόλου τυχαίες οι δηλώσεις της διευθύντριας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ. Η κ. Λαγκάρντ έστειλε σαφές μήνυμα προς τις ελληνικές πολιτικές δυνάμεις ότι η χώρα, παρά τη νέα δανειακή σύμβαση και την επιτυχή ολοκλήρωση του PSI, δεν έχει διαφύγει οριστικά τον κίνδυνο χρεοκοπίας. Αλλά και ο διευθυντής Εξωτερικών Σχέσεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Τζέρι Ράις, δήλωσε ότι οι διαβεβαιώσεις τις οποίες έχουν δώσει τα δύο μεγάλα ελληνικά πολιτικά κόμματα, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία, υπέρ της εφαρμογής της νέας δανειακής σύμβασης καθησυχάζουν το Ταμείο, προσθέτοντας ότι είναι φυσικό, όταν διεξάγονται εκλογές σε μια χώρα, «να υπάρχει κάποια αβεβαιότητα». Απέκλεισε τη χορήγηση επιπλέον οικονομικής στήριξης σε χώρες της Ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν δημοσιονομική κρίση ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Όμως και οι οίκοι αξιολόγησης «χτυπούν καμπανάκι», με τη Fitch να δηλώνει πως η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικό ρίσκο χρεοκοπίας, παρά την αναδιάρθρωση του χρέους της. Ο οίκος αποδίδει την εκτίμησή της αυτή στα υψηλά επίπεδα των υποχρεώσεων και στις μεγάλες οικονομικές προκλήσεις. Αλλά και η Bank of America Merrill Lynch έχει προειδοποιήσει πως χωρίς μια ισχυρή κυβέρνηση, η Ελλάδα κινδυνεύει να βρεθεί έξω από την Ευρωζώνη.
Οι περίεργες τακτικές
Ο ίδιος Γερμανός υπουργός Οικονομικών παραδέχτηκε πως η Γερμανία διαδραματίζει ρόλο – «κλειδί» στην κρίση χρέους. Φυσικά, αυτό το ξέραμε όλοι. Όταν όμως διατυπώνεται από επίσημα γερμανική χείλη, γίνεται κατανοητή πως το Βερολίνο θα είναι αυτό που θα αποφασίσει για την τύχη των απείθαρχών χωρών. Βασικός στόχος του είναι μέσω των δηλώσεών του για την Ελλάδα να περάσει το μήνυμα στις υπόλοιπες χώρες, πως από εδώ και στο εξής θα είναι αμείλικτη με όσους δε συμμορφώνονται με τους δημοσιονομικούς κανόνες. Έχοντας «σπάσει» το «ταμπού» μίας ελληνικής χρεοκοπίας, η Μέρκελ και οι συν αυτώ δείχνουν στα κράτη – μέλη πως ένας είναι ο δρόμος: Να ψηφιστεί το νέο δημοσιονομικό σύμφωνο.
Δεύτερον, η Γερμανία χρειάζεται την έγκριση μόνο των 17 χωρών της Eυρωζώνης και όχι και των 27 χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να προωθήσει με αξιοπιστία τα σχέδιά της. Βέβαια, το γεγονός ότι η Βρετανία έχει ήδη επιλέξει να μη συμμετέχει, δε «βολεύει» αυτούς που επιζητούν μια πανευρωπαϊκή διαδικασία, ωστόσο αυτό δεν εκτροχιάζει τη γερμανική προσπάθεια. Για να το επιτύχουν αυτό οι Γερμανοί είναι πρόθυμοι να ασκήσουν σημαντικές πιέσεις. Σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν ως μεγαλύτερο αποδέκτη των εξαγωγών τους τη Γερμανία και αυτές οι εξαγωγές είναι κρίσιμης σημασίας για την εγχώρια απασχόληση.
Το 2011, η Γερμανία χρησιμοποίησε την ανώτερη οικονομική της θέση ως «μοχλό» για να «βοηθήσει» στην απομάκρυνση των εκλεγμένων ηγετών της Ελλάδας και της Ιταλίας και στην αντικατάστασή τους από μη εκλεγμένα πρώην στελέχη της ΕΕ, που σήμερα εργάζονται για να εφαρμόσουν τις πτυχές του γερμανικού προγράμματος. Παρόμοιες πιέσεις θα μπορούσαν να ασκηθούν και σε άλλες χώρες το 2012. Οι χώρες που είναι πιθανότερο να συγκρουστούν με τη Γερμανία είναι η Ιρλανδία, η Φινλανδία, η Ολλανδία και η Ισπανία. Η Ιρλανδία θέλει να χαλαρώσουν οι όροι του προγράμματος διάσωσής της και απειλεί με δημοψήφισμα που θα μπορούσε να εκτροχιάσει τη διαδικασία επικύρωσης. Η νομοθεσία της Φινλανδίας απαιτεί έγκριση από την πλειοψηφία των δυο τρίτων της Βουλής για ορισμένα σημεία της επικύρωσης. Η συνήθως φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση της Ολλανδίας είναι ένας αδύναμος συνασπισμός που μπορεί να κυβερνήσει μόνο με τη στήριξη άλλων κομμάτων, ένα εκ των οποίων είναι ευρωσκεπτικιστικό. Γνωρίζοντας τις αντιδράσεις που θα υπάρξουν, το Βερολίνο έχει αποφασίσει να δείξει το σκληρό του πρόσωπο στην Ελλάδα, καλλιεργώντας σενάρια χρεοκοπίας ή διπλού νομίσματος, ώστε να δείξει πως είναι αποφασισμένη για όλα.
Πάντως οι επικριτές της Άνγκελα Μέρκελ υποστηρίζουν πως η Γερμανία έπαιξε και έχασε. Στην προσπάθεια να τιμωρήσει την Ελλάδα κατέληξε με μια απίθανη επιλογή: να δημιουργήσει μια δημοσιονομική ένωση ή μια τεράστια νομισματική αναταραχή. Το Βερολίνο στόχευε την Ελλάδα, αλλά κατέληξε να «πυροβολεί το δικό του το πόδι». Σύμφωνα με τον επικεφαλής οικονομολόγο της HSBC, Stephen King, «η ιδέα ότι η Ελλάδα μπορεί να φύγει από το ευρώ και μετά η υπόλοιπη Eυρωζώνη να ζει “αυτή καλά κι εμείς καλύτερα” -άποψη που έχει αρχίσει γενικά να γίνεται αποδεκτή- είναι σίγουρα λάθος. Η αποχώρηση μπορεί στο τέλος να είναι μια απάντηση για τις δυσκολίες της Ελλάδας, όμως απλώς θα δημιουργήσει ερωτήματα για όλους τους υπόλοιπους».
Ποντάρουν στον εκφοβισμό;
Μετά από όλα αυτά εύλογα δημιουργείται το ερώτημα γιατί στο εξωτερικό εξακολουθούν να «παίζουν» με το ελληνικό πρόβλημα. Και μάλιστα σε μία περίοδο που η κρίση εντείνεται στην Ισπανία και την Πορτογαλία.
Μήπως Eυρωπαίοι και ΔΝΤ εξυπηρετούν κάποια συμφέροντα;
Μήπως η Γερμανία παίζει ένα παιχνίδι εκφοβισμού προς τις υπόλοιπες απείθαρχές χώρες, για να συνεχίσουν με αμείωτο ρυθμό τα προγράμματα αυστηρής λιτότητας; Και σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σκεφτούμε πως στην Ευρώπη ξεκινά ένας εκλογικός κύκλος. Στη Γαλλία από τις 22 Απριλίου ξεκινούν οι προεδρικές εκλογές και στην Ιρλανδία θα διεξαχθεί τον Μάιο το δημοψήφισμα για το σύμφωνο δημοσιονομικής συνεργασίας. Κάθε μια από τις εκλογικές αυτές αναμετρήσεις μπορεί να λειτουργήσει ως έναυσμα για νέα κρίση στην Eυρωζώνη. Παράλληλα, οι υποψήφιοι θα προσπαθήσουν να κερδίσουν πόντους στο εκλογικό σώμα, υποστηρίζοντας πως δεν θα υπάρξει νέα χρηματοδότηση της Ελλάδας και δεν θα επιβαρυνθούν περαιτέρω οι φορολογούμενοι.
