Η συγκράτηση των δαπανών Γενικής Διακυβέρνησης βελτιώνει φαινομενικά την εικόνα υλοποίησης του Προϋπολογισμού στο πρώτο τετράμηνο του 2012, καθώς υπερκαλύπτονται οι αυξημένες υστερήσεις στον τομέα των εσόδων, ωστόσο αυτή ακριβώς η εξοικονόμηση πόρων έχει φέρει το κράτος στα όρια της… στάσης πληρωμών!
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Yπουργείου Οικονομικών, το έλλειμμα του προϋπολογισμού στο πρώτο τετράμηνο του έτους ανήλθε 9.098 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα την ίδια περίοδο ύψους 11.009 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, το έλλειμμα είναι υψηλότερο κατά 23,4% ή κατά 1,7 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το αντίστοιχο τετράμηνο του 2011.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα του προϋπολογισμού στο πρώτο τετράμηνο (δαπάνες μείον τόκους) ήταν ελλειμματικό κατά 1.679 εκατ. ευρώ, χαμηλότερο από το στόχο για πρωτογενές έλλειμμα της τάξης των 3.262 εκατ. ευρώ, όπως επίσης είναι χαμηλότερο από το πρωτογενές έλλειμμα του πρώτου τετραμήνου του 2011.
Το μειωμένο έλλειμμα έναντι των στόχων οφείλεται στη συγκράτηση των πληρωμών του Δημοσίου, γεγονός το οποίο έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην καταβολή ακόμα και επιδομάτων πρόνοιας, που καθυστερεί η καταβολή τους από τον περασμένο Φεβρουάριο, στοιχείο ενδεικτικό για την κατάσταση που επικρατεί στην καταβολή άλλων σχετικά ελαστικών δαπανών.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για το πρώτο τετράμηνο του 2012 ανήλθαν στα 25.291 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 2.359 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ, η εξέλιξη αυτή οφείλεται στο σημαντικό περιορισμό των δαπανών τακτικού προϋπολογισμού κατά 1.429 εκατ. ευρώ σε σχέση με το στόχο λόγω του αυστηρού ελέγχου.
Εξάλλου οι πρωτογενείς δαπάνες ανήλθαν σε 16.319 εκατ. ευρώ, ποσό χαμηλότερο του στόχου κατά 924 εκατ. ευρώ, λόγω των εκταμιεύσεων με το «σταγονόμετρο» που καθιέρωσε η εφαρμογή του «μητρώου δεσμεύσεων».
Ακόμη οι πρωτογενείς δαπάνες εμφανίζουν συρρίκνωση λόγω της μείωσης των μισθών στο δημόσιο τομέα λόγω του μισθολογίου, αλλά και της συγκράτησης των αποδιδόμενων πόρων σε τρίτους.
Οι δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα περιορίστηκαν σε 53 εκατ. ευρώ, χαμηλότερη κατά 127 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου, ενώ οι πληρωμές τόκων ήταν μικρότερη κατά 328 εκατ. ευρώ από το στόχο και διαμορφώθηκαν τελικά σε 7.419 εκατ. ευρώ.
Πάντως, οι δαπάνες του τετραμήνου παρουσίασαν αύξηση της τάξης των 2.814 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους και οφείλεται στην αύξηση των πληρωμών για τόκους κατά 3.600 εκατ. ευρώ λόγω του PSI και της πληρωμής των δεδουλευμένων τόκων για τα ομόλογα που εντάχθηκαν στην ανταλλαγή.
Στο ποσό των 448 εκατ. ευρώ έφτασε στο τετράμηνο η υστέρηση των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού, το ύψος των οποίων ανήλθε σε 16.193 εκατ. ευρώ, ενώ το ΥΠΟΙΚ υπολόγιζε να εισπράξει 16.641 εκατ. ευρώ.
Από τα αναλυτικά στοιχεία του ΥΠΟΙΚ προκύπτει ότι το ύψος των καθαρών εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 14.654 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας υστέρηση κατά 335 εκατ. έναντι του στόχου (14.989 εκατ. ευρώ), εξέλιξη η οποία οφείλεται στην απόκλιση των εισπράξεων ΦΠΑ κατά 435 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου λόγω του περιορισμού της εγχώριας ζήτησης και αφετέρου στην υστέρηση ορισμένων μη φορολογικών εσόδων ειδικού χαρακτήρα.
Αντίθετα, ενισχύθηκαν τα δημόσια έσοδα από την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών, αλλά και στις εισπράξεις από το έκτακτο τέλος στα ακίνητα μέσω της ΔΕΗ.
Σε ταμιακή βάση
Μείωση παρουσίασε το ταμιακό έλλειμμα της κεντρικής διοίκησης στο τετράμηνο Ιανουάριος – Απρίλιος, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Ειδικότερα, το ταμιακό έλλειμμα της κεντρικής διοίκησης μειώθηκε σε 3,1 δισ. ευρώ έναντι ελλείμματος 6,8 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011.
Τα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού σε ταμιακή βάση παρέμειναν ουσιαστικά αμετάβλητα και διαμορφώθηκαν στα 14,720 δισ. ευρώ από 14,717 δισ. ευρώ πέρυσι.
Οι δαπάνες υποχώρησαν σε 18,5 δισ. ευρώ από 20,6 δισ. ευρώ στο πρώτο τετράμηνο του 2011. Οι τόκοι (χωρίς το PSI) ανήλθαν σε 2.670 εκατ. ευρώ από 3.816 εκατ. ευρώ πέρυσι.
Το πρωτογενές έλλειμμα του προϋπολογισμού διαμορφώθηκε σε 466 εκατ. ευρώ, μειωμένο αισθητά σε σύγκριση με το ποσό των 2,1 δισ. ευρώ, στο πρώτο τετράμηνο του 2011.
Δημοπρασία εντόκων γραμματίων τρίμηνης διάρκειας
Σε περιβάλλον έντονης αβεβαιότητας θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 15 Μαΐου η δημοπρασία των εντόκων γραμματίων τρίμηνης διάρκειας, καθώς φθίνουν οι προσδοκίες για τη συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας.
Το ύψος της δημοπρασίας ορίστηκε σε 1 δισ. ευρώ και το μέγιστο ποσό που μπορεί να αντλήσει ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, με την αποδοχή και των μη ανταγωνιστικών προσφορών φτάνει σε 1,6 δισ. ευρώ.
Η άντληση του συγκεκριμένου ποσού είναι άκρως απαραίτητη, προκειμένου να αποπληρωθούν τα τρίμηνα έντοκα γραμμάτια, ύψους 1,6 δισ. ευρώ, που λήγουν την επόμενη εβδομάδα. Ηδη καλύφθηκαν οι λήξεις των εξάμηνων εντόκων του Μαΐου, καθώς το υπουργείο Οικονομικών άντλησε συνολικά 1,6 δισ. ευρώ με την έκδοση των εξάμηνων εντόκων.
Η αβεβαιότητα της αγοράς αποτυπώθηκε στην προηγούμενη δημοπρασία των εξάμηνων εντόκων γραμματίων την περασμένη Τρίτη, στην οποία το επιτόκιο αυξήθηκε από 4,55% σε 4,69% και αντίστοιχες εκτιμάται ότι θα είναι οι τάσεις για την επικείμενη δημοπρασία της προσεχούς, εφόσον μέχρι τότε δεν έχει σχηματιστεί κυβέρνηση.
Το υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με την πρακτική που ακολουθείται, παρέχει τη δυνατότητα σε φυσικά πρόσωπα (ιδιώτες αποταμιευτές) να προμηθευτούν τα τρίμηνα έντοκα με αφορολόγητη απόδοση, υπό την προϋπόθεση ότι θα διακρατηθούν μέχρι τη λήξη τους και θα αποκτηθούν:
1. Μέσω δημόσιας εγγραφής από τη Δευτέρα 14 Μαΐου 2012 έως και την Τετάρτη 16 Μαΐου 2012 σε οποιαδήποτε τράπεζα ή χρηματιστηριακή εταιρεία με ανώτατο ποσό ονομαστικής αξίας για κάθε φυσικό πρόσωπο τα 15.000 ευρώ στην τιμή της τελευταίας προσφοράς που γίνεται δεκτή στη δημοπρασία (cut-off price). Το συνολικό ποσό των τίτλων που θα διατεθούν μέσω αυτής της διαδικασίας θα ανακοινωθεί μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας εγγραφής.
2. Εντός πέντε εργάσιμων ημερών μετά την ημερομηνία διακανονισμού, δηλαδή μέχρι και την Παρασκευή 25 Μαΐου 2012, για απεριόριστα ποσά, αλλά στην τιμή που καθορίζουν οι τράπεζες και οι χρηματιστηριακές εταιρείες.
Λήγουν τίτλοι 3,4 δισ. τον Ιούνιο
Η προοπτική επαναληπτικών εκλογών τον Ιούνιο θα ασκήσει επίσης ισχυρές πιέσεις στα κρατικά ταμεία, δεδομένου ότι τον επόμενο μήνα λήγουν έντοκα γραμμάτια ποσού ύψους 3,4 δισ. ευρώ και οι οποίες θα αναχρηματοδοτηθούν μέσω νέων εκδόσεων.
Συγκεκριμένα λήγουν εξάμηνα έντοκα γραμμάτια αξίας 2 δισ. ευρώ (έκδοσης Δεκεμβρίου 2011) και τρίμηνα έντοκα (έκδοση Μαρτίου 2012) ύψους 1,4 δισ. ευρώ. Εφόσον το πολιτικό σκηνικό παραμείνει ρευστό, οι συνθήκες διεξαγωγής των δημοπρασιών θα είναι ιδιαίτερα δύσκολες και θα αποτυπωθούν στα επιτόκια.
Ηδη ο προϋπολογισμός επιβαρύνεται με αυξημένους τόκους φέτος από τις εκδόσεις των εντόκων γραμματίων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι πληρωμές τόκων για τις εκδόσεις εντόκων φέτος ανήλθαν σε 302 εκατ. ευρώ στο πρώτο τετράμηνο από 183 εκατ. ευρώ πέρυσι στην ίδια περίοδο, σημειώνοντας αύξηση κατά 119 εκατ. ευρώ ή κατά 65%.
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στο μεγάλο όγκο των εκδόσεων των εντόκων γραμματίων φέτος σε σύγκριση με τις αρχές του 2011 και όχι τόσο στα επιτόκια τα οποία παραμένουν περίπου στα ίδια επίπεδα.
