Η Ευρώπη θα μπορούσε να ενισχύσει τη νομισματική ένωσή της δίνοντας στους Ευρωπαίους πολιτικούς την εξουσία να κηρύσσουν σε χρεοκοπία ένα κράτος και να αναλαμβάνουν τη δημοσιονομική πολιτική του. Αυτό προτείνει ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Ζαν Κλοντ Τρισέ, ως σχέδιο που θα μπορούσε να θωρακίσει το ευρώ από τους κλυδωνισμούς που υφίσταται, διαφυλάσσοντας έτσι το σύνολο της ευρωζώνης.
Το σχέδιο του Τρισέ, ο οποίος αποχώρησε τον περασμένο Νοέμβριο από τη θέση του προέδρου της ΕΚΤ, αντιμετωπίζει μια θεμελιώδη αδυναμία του ενιαίου νομίσματος, την οποία υφίσταται εδώ και 13 χρόνια. Η νομισματική ένωση ανέκαθεν θεωρείτο ότι αψηφούσε οικονομικές αρχές, επειδή το ευρώ υιοθετήθηκε πριν από μια δημοσιονομική ή πολιτική ένωση της Ευρώπης. Το γεγονός αυτό δημιούργησε πιέσεις σε χώρες με μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα -κυρίως στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ισπανία και την Ιταλία- που οδήγησαν σε προβλήματα χρηματοδότησης και πιέσεις στο τραπεζικό σύστημα.
Παραδέχθηκε πάντως πως για την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, στο πλαίσιο των οποίων τα κράτη θα παραχωρούσαν ένα μεγάλο τμήμα δημοσιονομικής εξουσίας στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση, δεν είναι ευπρόσδεκτες πολιτικά.
Μια εναλλακτική επιλογή, όπως είπε, θα ήταν να ενεργοποιούνται οι ομοσπονδιακές εξουσίες της ΕΕ μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις, όταν οι δημοσιονομικές πολιτικές μιας χώρας απειλούν την ευρύτερη νομισματική ένωση.
«Η ομοσπονδία σε εξαιρετικές περιστάσεις μου φαίνεται όχι μόνον απαραίτητη για να εξασφαλιστεί ότι έχουμε μια σταθερή Οικονομική και Νομισματική Ένωση, αλλά μπορεί επίσης να ταιριάζει στην ίδια τη φύση της Ευρώπης μακροπρόθεσμα. Δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει ένας μεγάλος (κεντρικός) προϋπολογισμός της ΕΕ», επισήμανε, κατά την ομιλία του στο Ινστιτούτο Πίτερσον για τη Διεθνή Οικονομία στην Ουάσιγκτον.
«Είναι», πρόσθεσε, «ένα κβαντικό άλμα στη διακυβέρνηση, που πιστεύω ότι είναι απαραίτητο για το επόμενο βήμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης». Ο Τρισέ εκτίμησε πως υπάρχουν ήδη οι προϋποθέσεις για να προχωρήσει το δημοσιονομικό του σχέδιο.
Οι χώρες έχουν συμφωνήσει στην αμοιβαία παρακολούθηση των προϋπολογισμών τους και στην επιβολή προστίμων σε χώρες που έχουν υπερβολικά δημοσιονομικά ελλείμματα. Το επόμενο βήμα θα ήταν να τίθεται μια χώρα υπό διαχείριση όταν οι πολιτικοί ηγέτες ή το κοινοβούλιό της δεν μπορούν να εφαρμόσουν υγιείς δημοσιονομικές πολιτικές εγκεκριμένες από την ΕΕ. Όπως ανέφερε, η κίνηση αυτή θα έχει δημοκρατική νομιμότητα αν εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
