Η ευνοϊκή αντιμετώπιση της Ισπανίας δημιουργεί άριστες προϋποθέσεις για την Ελλάδα να επαναδιαπραγματευτεί τους δυσμενείς όρους του Μνημονίου
Μέτρα για ανάπτυξη, ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση, οδικό χάρτη για οικονομική ενοποίηση και μελλοντική έκδοση ευρωομολόγων είναι θέματα που θα βρεθούν στο τραπέζι των Ευρωπαίων ηγετών στις 28 – 29 Ιουνίου, όπου για πρώτη φορά τα τελευταία δύο χρόνια, υπό την πίεση των αγορών και των εταίρων, η καγκελάριος Μέρκελ ετοιμάζεται να συναινέσει στη λήψη σημαντικών αποφάσεων για το μέλλον της Ευρωζώνης. Την ίδια στιγμή, η ευνοϊκή μεταχείριση της Ισπανίας από τους εταίρους δημιουργεί βάσιμες προοπτικές για βελτιώσεις στις δανειακές συμβάσεις των μνημονιακών χωρών.
Οι παραπάνω ραγδαίες εξελίξεις βρίσκουν την Ελλάδα ενώπιον των κρισιμότερων εκλογών της Νεώτερης Ιστορίας της. Η χώρα μας μπορεί να επωφεληθεί τόσο από τα προωθούμενα μέτρα σε επίπεδο Ευρωζώνης όσο και από την τάση που υπάρχει για στήριξη των προσπαθειών των μνημονιακών χωρών από τους υπόλοιπους εταίρους. Φυσικά, για να πετύχει ευνοϊκές αποφάσεις, χρειάζεται να σχηματιστεί μια ισχυρή κυβέρνηση μετά τις εκλογές που θα έρθει χωρίς ακραίες θέσεις να διαπραγματευθεί με τους εταίρους.
Είναι προφανές ότι η Ευρωζώνη βρίσκεται στην κρισιμότερη καμπή της 10χρονης ιστορίας της. Το δίλημμα που τίθεται είναι σαφές: Ή αλλάζει τακτική ή συνεχίζει να είναι έρμαιο των αγορών, με αποτέλεσμα τη σταδιακή αποσύνθεσή της.
Η εκλογή του Φρανσουά Ολάντ έχει αλλάξει τις πολιτικές ισορροπίες. Ο Γάλλος πρόεδρος έχει σχηματίσει ένα ισχυρότατο μέτωπο χωρών υπέρ της λήψης σημαντικών αποφάσεων που θα εξισορροπήσουν την αποτυχημένη γερμανική συνταγή της δημοσιονομικής λιτότητας χωρίς ανάπτυξη, η οποία έχει οδηγήσει τις μισές χώρες της Ευρωζώνης σε ύφεση, ανεργία και κοινωνικές εντάσεις.
Είναι ίσως η πρώτη φορά στην κοινοτική ιστορία που το Βερολίνο απειλείται με πρωτοφανή απομόνωση, εντός της Ευρωζώνης, εντός της ΕΕ, αλλά και διεθνώς, αφού δέχεται εντονότατες πιέσεις και από την Ουάσιγκτον για αλλαγή πορείας.
Όλα τα παραπάνω οδηγούν στην αισιόδοξη πρόβλεψη ότι η προσεχής Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ θα έχει αποφάσεις, ενώ θα προετοιμάσει το δρόμο για τη μελλοντική πολιτική και οικονομική ενοποίηση της Ευρωζώνης.
Ο Φρανσουά Ολάντ έστειλε στον πρόεδρο της ΕΕ, Χέρμαν Βαν Ρομπάι ένα έγγραφο με τις γαλλικές θέσεις, που φέρει τον τίτλο «Σύμφωνο για την Ανάπτυξη στην Ευρώπη», το οποίο θέτει τρεις προτεραιότητες: 1) μέτρα για την ανάπτυξη, 2) μεγαλύτερη εποπτεία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, 3) ένα χάρτη πορείας με τελικό στόχο την έκδοση ευρωομολόγων κοινής διαχείρισης μέρους του χρέους. Για να κάμψει τις αντιδράσεις της κ. Μέρκελ, το Παρίσι αποδέχεται πλήρως τη δημοσιονομική συνθήκη, καθώς επίσης και τη μεγαλύτερη οικονομική και πολιτική ενοποίηση.
Στην έδρα της Κομισιόν στις Βρυξέλλες, αναμένουν αποφάσεις στις 28 και 29 Ιουνίου για την ανάπτυξη και την εκτόνωση της αναταραχής στις αγορές.
Κατ’ αρχήν, θεωρείται βέβαιο ότι θα αποφασιστεί η αύξηση του κεφαλαίου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) κατά τουλάχιστον 10 δισ. ευρώ. Η ΕΤΕπ θα καταστεί επενδυτικό εργαλείο, που θα αναλάβει να προσελκύσει ιδιώτες επενδυτές, μέσω μόχλευσης, ώστε να χρηματοδοτηθούν επενδύσεις με προστιθέμενη αξία και κυρίως να ενισχυθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ).
Η δεύτερη απόφαση θα αφορά την κατ΄αρχήν έγκριση της έκδοσης των λεγόμενων ομόλογων έργων με εγγύηση τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Τα ποσά που μπορούν να συγκεντρωθούν μπορεί να είναι 15πλάσια εκείνων που θα δεσμεύσει η Ε.Ε. από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Στόχος να δοθούν ως εγγύηση για την έκδοση ευρωομολόγων 60-70 δισ. ευρώ από το αποθεματικό του προϋπολογισμού της επταετίας 2014 – 2020.
Ήδη ένα πιλοτικό ομόλογο έργων θα τεθεί άμεσα σε ισχύ με τη δέσμευση 250 εκατ. ευρώ τα οποία μέσω μόχλευσης εκτιμάται ότι θα προσελκύσουν ιδιωτικά κεφάλαια της τάξης των 4 δισ. ευρώ. Τα ομόλογα έργων θα χρηματοδοτήσουν έργα με προστιθέμενη αξία στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και των δικτύων.
Στη Σύνοδο Κορυφής αναμένεται να γίνει ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης με βάση πρόταση που υπέβαλε στις 5 Ιουνίου η Κομισιόν. Η πρόταση για τραπεζική ένωση αποσκοπεί στην πρόληψη, αλλά και αντιμετώπιση μελλοντικών χρηματοπιστωτικών κρίσεων χωρίς επιβάρυνση των Ευρωπαίων φορολογουμένων, καθώς επίσης και της εγγύησης των καταθέσεων των πολιτών, αρχικά σε εθνικό και στη συνέχεια σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αναλάβει την πλήρη εποπτεία του εγχειρήματος και ταυτόχρονα θα προετοιμάσει και τον πανευρωπαϊκό μηχανισμό για την εγγύηση των καταθέσεων.
Θα ξεκινήσει επίσης συζήτηση και για τα ευρωομόλογα κοινής διαχείρισης μέρους του χρέους με βάση κοινή έκθεση που θα υποβάλουν οι Πρόεδροι της ΕΕ, της Κομισιόν, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Eurogroup. Το πιθανότερο είναι ότι θα συμφωνηθεί ένας οδικός χάρτης που θα καθορίζει τι θα πρέπει να προηγηθεί στο πλαίσιο της οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης πριν προχωρήσει η έκδοση των ευρωομολόγων. Ο δρόμος θα είναι μακρύς, αλλά το γεγονός ότι ξεκινά μια συζήτηση χωρίς ταμπού είναι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί στην Ε.Ε. όταν αρχίζει να συζητείται κάτι, κάποια στιγμή θα φτάσει σε αποφάσεις. Μέχρι τώρα το Βερολίνο δεν ήθελε ούτε να ακούσει για ευρωομόλογα, τώρα συζητάει, αν και παραμένει ακόμη αρνητικό.
Στη Σύνοδο θα αποφασιστεί ακόμη η καλύτερη αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων θα επικεντρώνεται στο εξής στη χρηματοδότηση προγραμμάτων υπέρ της απασχόλησης, κυρίως στους νέους.
