Xρονιά-σταθμός το 2011. Xωρίς τα 22,4 δισ. των εξαγωγών, η ύφεση θα ήταν βαρύτερη
Η πολιτική αβεβαιότητα φρέναρε τις ελληνικές εξαγωγές αλλά όσοι δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας χωρίς να κρύβουν την αγωνία τους εκτιμούν ότι μπορεί να κερδηθεί το χαμένο έδαφος με μια σταθερή κυβέρνηση, που θα επαναφέρει το κλίμα εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας της χώρας.
Με τα τελευταία διαθέσιμα επίσημα στοιχεία, αλλά και με τις εκτιμήσεις των ανθρώπων της αγοράς το εξωτερικό εμπόριο της χώρας δέχεται πιέσεις με τους ρυθμούς αύξησης των εξαγωγών να διαμορφώνονται σχεδόν στο ήμισυ των ρυθμών του 2011, εξέλιξη η οποία αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην πολιτική ρευστότητα στην Ελλάδα. Οι εξαγωγές τον Απρίλιο ήταν τυπικά σταθεροποιημένες. Σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ, οι εξαγωγές τον Απρίλιο του 2012 αυξήθηκαν, χωρίς τα πετρελαιοειδή, μόλις κατά 0,3% σε σχέση με τον Απρίλιο του 2011, ενώ ειδικά προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρατηρείται μείωση κατά 3,4%.
Σημειώνεται ότι χωρίς τα πετρελαιοειδή οι ελληνικές εξαγωγές προς την EE αποτελούν το 62% του συνόλου.
Τα τελευταία στοιχεία, πάντως, φαίνεται να επιβεβαιώνουν -τουλάχιστον μέχρι στιγμής- τις προβλέψεις του ΠΣΕ περί τελικής ετήσιας αύξησης των εξαγωγών -εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών- κατά 4%-6%.
Το 2011 ήταν αναμφισβήτητα μια χρονιά σταθμός για τις ελληνικές εξαγωγές, αφού περισσότερες εταιρίες επιχείρησαν με επιτυχία πέρυσι να εξάγουν, προϊόντα ελληνικά, προϊόντα ποιότητας, με τεχνογνωσία και προστιθέμενη αξία, που πρωταγωνίστησαν στις διεθνείς αγορές, εν μέσω ιδιαίτερα αντίξοων συνθηκών αβεβαιότητας για την ελληνική οικονομία. Όπως επισημαίνεται από όλες τις πλευρές χωρίς τα 22,4 δισ. ευρώ των εξαγωγών, η ύφεση θα ήταν βαθύτερη κατά μία μονάδα το 2011.
Το μεγάλο στοίχημα για τον ελληνικό εξαγωγικό κλάδο είναι η συνέχιση της ανοδικής πορείας των εξαγωγών που «σκοντάφτει» πέρα από τις εσωτερικές παθογένειες στην ευρωπαϊκή οικονομική κρίση αλλά η ενίσχυση και τόνωσή τους αποτελεί μονόδρομο για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Ήδη, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, ο εμπορικός τζίρος σε πανευρωπαϊκό επίπεδο έπεσε κατά περίπου 0,2%, γεγονός το οποίο ερμηνεύεται ως προπομπός του τι πρόκειται να επακολουθήσει, αν σύντομα οι Βρυξέλλες δεν πάρουν μέτρα στήριξης της οικονομίας στην Ευρωζώνη.
Aνακατατάξεις
Το 2011 έφερε σημαντικές ανακατάξεις για τις ελληνικές εξαγωγές, ειδικά σε ό,τι αφορά τα 100 πιο εξαγώγιμα ελληνικά προϊόντα και τις 100 κυριότερες αγορές.
Η Ιταλία αναδείχθηκε ο κυριότερος πελάτης των ελληνικών προϊόντων, ξεπερνώντας για δεύτερη φορά μεταπολεμικά τη Γερμανία (η πρώτη φορά ήταν το 2008). Στην τρίτη θέση στη σειρά κατάταξης ανέρχεται η Τουρκία από την 6η το 2010, υποσκελίζοντας την Κύπρο που ακολουθεί στην 4η θέση (από 3η το 2010) και τη Βουλγαρία που βρίσκεται πλέον στην 6η θέση (από 4η το 2010).
Στην 5η θέση ανέρχονται οι Εφοδιασμοί Πλοίων με Τρίτες Χώρες, σημειώνοντας σημαντικό άλμα στη σειρά κατάταξης από τη 13η θέση το 2010. Οι ΗΠΑ παρέμειναν στην 7η θέση, ενώ στην 8η υποχώρησε το Ηνωμένο Βασίλειο (από την 5η το 2010).
Την 9η θέση κατέλαβε η Γαλλία (8η το 2010) και την πρώτη δεκάδα συμπληρώνει η Ρουμανία η οποία υποχώρησε από την 9η θέση το 2010. Συνολικά, προκύπτουν εμπορικές συναλλαγές (εισαγωγές και εξαγωγές) της Ελλάδας με 217 χώρες του κόσμου.
Σε ό,τι αφορά τα 100 πιο εξαγώγιμα ελληνικά προϊόντα, με βάση την πενταψήφια ανάλυση, προκύπτει «ανανέωση» της σχετικής κατάταξης, με την είσοδο 15 νέων προϊόντων, κυρίως από τους κλάδους των δομικών υλικών, των μηχανημάτων-συσκευών, λιπασμάτων, αλλά και των τροφίμων-ποτών (φράουλες, καπνιστά ψάρια, νερά).
Είναι ενδεικτικό ότι ο κλάδος των τροφίμων και ποτών, με εξαγωγές συνολικής 2.587 εκατ. ευρώ, εκπροσωπεί το 11,52% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών.
Η επίδοση αυτή επιτυγχάνεται με τη συμμετοχή 23 προϊόντων, εκ των οποίων τα καπνιστά ψάρια, οι φράουλες και τα εμφιαλωμένα νερά, δεν εμφανίζονταν στην αντίστοιχη λίστα του 2010.
Σε ό,τι αφορά τα διάφορα βιομηχανικά προϊόντα, αξιοσημείωτη είναι η αύξηση των εξαγωγών παιχνιδιών, αξίας 71 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα να κατατάσσονται πλέον στην 49η θέση. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα 100 πρώτα εξαγώγιμα προϊόντα αντιστοιχούν πλέον στο 76% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, από το 57% το 2010.
Eπανεξετάζουν τη στρατηγική τους
Την αισιοδοξία τους εκφράζουν οι ελληνικοί εξαγωγικοί όμιλοι σχετικά με τις εξωτερικές επιδόσεις τους. Οι μεγάλες εταιρίες δεν περιμένουν αμέτοχες την εξέλιξη των πραγμάτων, αλλά κάνουν ουσιαστικές κινήσεις για την ενίσχυση θυγατρικών του εξωτερικού, για αναβάθμιση των δικτύων προώθησης και των logistics στο εξωτερικό, για άνοιγμα νέων αγορών, για στροφή της παραγωγής προς προϊόντα που μπορούν να απορροφηθούν περισσότερο στο εξωτερικό.
Μεγάλοι εξαγωγικοί όμιλοι όπως οι S&B Βιομηχανικά Ορυκτά, Πλαστικά Κρήτης, Πλαστικά Θράκης, Αφοί Καράτζη, Ικτίνος, Flexopack, Folli Follie Group, Καρέλιας, Ελληνικά Καλώδια, Μέτκα, Σωληνουργεία Κορίνθου αναδιατάσουν τη στρατηγική τους, ευελπιστώντας ότι το τελικό αποτέλεσμα για το 2012 θα κυμανθεί σε περίπου ίδιο αποτελέσματα με το 2011.
Ωστόσο, επισημαίνουν ότι αν δεν βελτιωθούν παράγοντες όπως η δυσμενής χρηματοδότηση, το υψηλό χρηματοδοτικό και ενεργειακό κόστος, ώστε να ομαλοποιηθούν οι αγορές. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ένα κομβικό σημείο για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι το ενεργειακό κόστος, για το οποίο ευελπιστούν ότι πρέπει να βελτιωθεί, ώστε να ομαλοποιηθούν οι αγορές.
Επίσης οι σημαντικές μεταβολές στην τιμή του πετρελαίου μπορεί να επηρεάσουν αναπόφευκτα το κόστος των πρώτων υλών.
Σ’ αυτά έχουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
Είκοσι είναι προϊόντα στα οποία, βάσει έρευνας, η Ελλάδα έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για εξαγωγές σε σχέση με τις χώρες – μέλη του ΟΟΣΑ, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδας.Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της έρευνας, το ελληνικό προϊόν με το μεγαλύτερο συγκριτικό πλεονέκτημα στις εξαγωγές είναι η γούνα και ακολουθούν τα παρασκευάσματα λαχανικών & φρούτων, το βαμβάκι, τα καπνά & υποκατάστατα καπνού, το αλάτι/θείο/γύψος, τα πλεκτά ενδύματα, τα λίπη & έλαια, οι νωποί καρποί και φρούτα, τα ψάρια/ιχθυηρά και το αργίλιο.20 ελληνικά εξαγώγιμα προϊόντα με το μεγαλύτερο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα είναι τα εξής:
1. Γουνοδέρματα
2. Παρασκευάσματα λαχανικών
3. Βαμβάκι
4. Καπνά/Yπ. καπνού
5. Αλάτι/Θείο/Γύψος κ.λπ.
6. Ενδύματα/Πλεκτά
7. Λίπη και έλαια
8. Καρποί και φρούτα νωπά
9. Ψάρια και Μαλάκια
10. Αργίλιο κ.λπ.
11. Υφάσματα πλεκτά
12. Τεχν. από πέτρες, γύψο κ.λπ.
13. Χαλκός
14. Βάτες κ.λπ.
15. Γαλακτοκομικά
16. Μεταχειρισμένα Ενδύματα
17. Παρασκευάσματα από δημητριακά
18. Λαχανικά
19. Ζάχαρα/Ζαχαρώδη
20. Σαπούνια/Κεριά