Σε απόγνωση τράπεζες και δανειολήπτες, καθώς οι «κόκκινες» οφειλές νοικοκυριών και επιχειρήσεων προς τις τράπεζες έφτασαν τα 50 δισ. ευρώ, τινάζοντας στον «αέρα» τόσο τη διαγνωστική μελέτη της BlackRock όσο και τα σχέδια για οργανική κερδοφορία των τραπεζών.
Η αύξηση των καθυστερούμενων δανείων τους τελευταίους μήνες πραγματοποιείται με «εκρηκτικούς» ρυθμούς. Υπολογίζεται ότι αυξάνονται με ρυθμό 1% τον μήνα, όταν πέρυσι ο ρυθμός αυτός ήταν 1,5% στο τρίμηνο.
Και δεν είναι καθόλου τυχαίο το σχόλιο υψηλόβαθμου τραπεζικού στελέχους, ότι «φουσκώνουν όπως το κέικ στον φούρνο», σημειώνοντας μάλιστα πως θα πρέπει να βρεθεί λύση -σε πολιτικό επίπεδο- ώστε οι δανειολήπτες να μπορέσουν και πάλι να εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους.
Τον Μάιο του 2012 τα συνολικά υπόλοιπα των δανείων επιχειρήσεων και νοικοκυριών στις τράπεζες ανέρχονταν στα 242 δισ. ευρώ. Με τα 50 δισ. ευρώ να είναι σε καθυστέρηση 90 ημερών και πάνω.
Μάλιστα, εκτιμάται ότι το διάστημα Μαρτίου – Ιουνίου 2012 οι καθυστερούμενες οφειλές αυξάνονταν κατά 2 δισ. ευρώ τον μήνα. Μάλιστα το διάστημα ανάμεσα στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις της 6ης Μαΐου και 17ης Ιουνίου οι πληρωμές των δανείων ήταν σχεδόν «παγωμένες».
Τα τραπεζικά στελέχη παραδέχονται ότι οι περικοπές στους μισθούς και στις συντάξεις, αλλά και η εκτίναξη των ποσοστών ανεργίας έχουν άμεσο αντίκτυπο στην κατακόρυφη άνοδο των «κόκκινων» δανείων και ανησυχούν ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί περαιτέρω από τον Σεπτέμβριο, όταν τα νοικοκυριά θα κληθούν να καταβάλουν τις δόσεις για τον φόρο εισοδήματος, την εισφορά αλληλεγγύης και το ΕΤΑΚ.
Ειδικότερα:
Η κατηγορία της καταναλωτικής πίστης, δηλαδή τα κάθε είδους καταναλωτικά δάνεια (ανοικτά, προσωπικά, αυτοκινήτου κ.λπ.) και οι πιστωτικές κάρτες έχει τιναχθεί κυριολεκτικά στον αέρα με τα «κόκκινα» να βρίσκονται στο 40%. Δηλαδή, τα 4 στα 10 δάνεια δεν εξυπηρετούνται. Οι συνολικές οφειλές της κατηγορίας τον Μάιο ήταν 32 δισ. ευρώ και οι «κόκκινες» οφειλές στα 12,8 δισ. ευρώ.
Ανοδικά κινούνται και οι καθυστερήσεις στις πληρωμές των στεγαστικών δανείων. Μέχρι πριν από δύο χρόνια τα ποσοστά καθυστέρησης της κατηγορίας ήταν στο 4% και σήμερα βρίσκονται στο 18% με αυξητική τάση.
Το συνολικό χρέος των νοικοκυριών για στεγαστικά δάνεια διαμορφώνεται στα 77 δισ. ευρώ και τα «κόκκινα» στεγαστικά έχουν ήδη φτάσει τα 13,9 δισ. ευρώ.
Επίσης στο 20% και πάνω βρίσκονται και οι «κόκκινες» οφειλές στα επιχειρηματικά δάνεια. Τα συνολικά υπόλοιπα της κατηγορίας τον Μάιο ήταν στα 116,2 δισ. ευρώ και τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια έχουν ξεπεράσει τα 23,2 δισ. ευρώ.
Η κατακόρυφη άνοδος των καθυστερήσεων έχει οδηγήσει τις τράπεζες σε μαζικές ρυθμίσεις δανείων νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Υπολογίζεται ότι 800.000 δάνεια έχουν ρυθμιστεί την τελευταία διετία (επιμήκυνση διάρκειας, συγκέντρωση πολλών σε ένα δάνειο κ.λπ.), στη συντριπτική πλειονότητά τους καταναλωτικά και στεγαστικά, προκειμένου να μειωθούν οι δόσεις και οι δανειολήπτες να είναι σε θέση να τις εξοφλούν κανονικά.
Μαζικές προσφυγές για ρύθμιση
Στόχος των τραπεζών είναι να μην κατακρημνιστούν οι τιμές των ακινήτων, κάτι που μπορεί να συμβεί στην περίπτωση μαζικών κατασχέσεων και πλειστηριασμών. Αυτό το ενδεχόμενο θα ήταν καταστροφικό για τις τράπεζες, καθώς στο χαρτοφυλάκιό τους έχουν εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα, ονομαστικής αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ. Ενώ μια ανεξέλεγκτη πτώση στην κτηματαγορά θα οδηγούσε ακόμη και τους καλοπληρωτές δανειολήπτες να αθετήσουν τις πληρωμές τους, αφού το ύψος του δανείου θα ήταν σαφώς υψηλότερο από την τρέχουσα αξία του σπιτιού και, συνεπώς, η αποπληρωμή του ασύμφορη.
Στο μεταξύ, μαζικές είναι και οι προσφυγές δανειοληπτών στα δικαστήρια για ρύθμιση των οφειλών τους, σύμφωνα με τον Νόμο Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.
Στο τέλος του 2011 είχαν κατατεθεί περισσότερες από 7.550 αιτήσεις για δικαστική ρύθμιση χρεών, σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή και των τραπεζών και είχαν εκδικαστεί περί τις 400.
Από την αρχή του έτους υπολογίζονται στις 8.000 οι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί στα δικαστήρια όλης της χώρας για ρύθμιση οφειλών. Μάλιστα, όπως αναφέρουν νομικοί κύκλοι, είναι τόσες πολλές οι αιτήσεις, που ορίζεται δικάσιμος μέχρι και 4 χρόνια μετά την υποβολή αίτησης. Και αυτό γιατί το Ειρηνοδικείο Αθηνών, για παράδειγμα, που είναι και το μεγαλύτερο, συνεδριάζει για αυτές τις υποθέσεις 2 φορές την εβδομάδα. Καθημερινά υπολογίζεται ότι περνούν από την έδρα 16-17 υποθέσεις.
