Τα χιλιάδες λουκέτα που έφερε η οικονομική ύφεση στην ελληνική Αγορά, αλλά και η… άτακτη υποχώρηση του τζίρου όσων θαρραλέων ακόμη επιμένουν να μάχονται κόντρα στην ανυπραξία πελατών, αντικατοπτρίζεται στην θλιβερή εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η άλλοτε κραταιά και πανάκριβη στα ενοικιοστάσιά της οδός Ερμού, που κάποτε συγκαταλεγόταν στους 10 πιο ακριβούς εμπορικούς δρόμους παγκοσμίως και σήμερα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις.
Η τελευταία έρευνα της εταιρείας συμβούλων ακινήτων καταγράφει τις 50 ακριβότερες εμπορικές οδούς του κόσμου και η οδός Ερμού βρίσκεται πλέον στην… 49η θέση, ξεπερνώντας μόνο την οδό Lijnbaan στο Ρότερνταμ. Σύμφωνα με την έρευνα, για το 2012, όποιος θέλει να μισθώσει κατάστημα στην Ερμού θα πληρώσει κατά μέσο όρο ένα ενοίκιο της τάξης των 2.230 δολ./ τ.μ. κατ’ έτος.
Κάθε χρόνο η Ερμού χάνει τη λάμψη της, ειδικά τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης. Για το 2011 η ίδια έρευνα έδινε στη «βιτρίνα» του κέντρου την 38η θέση μεταξύ των πρώτων 50 παγκοσμίως με ετήσιο ενοίκιο 2.830,2 δολάρια ανά τ.μ. «Χάθηκαν» δηλαδή μέσα σε έναν χρόνο 11 θέσεις εξαιτίας της μείωσης του ενοικίου κατά 600 δολ./τ.μ.
Ποσοστιαία η πτώση φτάνει το 21% σε σύγκριση με το 2011. Ακόμη πιο… δραματικά είναι τα στοιχεία, συγκρινόμενα με προηγούμενες χρονιές. Το 2010 η Colliers ανέφερε ότι η μίσθωση καταστήματος στην Ερμού κόστιζε 3.014,2 δολ./τ.μ. τον χρόνο. Ουσιαστικά, μέσα σε δύο χρόνια τα καταστήματα ενοικιάζονται ετησίως κατά 780 δολ./τ.μ. φθηνότερα.
Βασική αιτία, φυσικά, το γεγονός ότι το ενδιαφέρον είναι ελάχιστο από τους επιχειρηματίες να ανοίξουν καταστήματα στην οδό Ερμού. Πολλά ακίνητα στον «χρυσό» δρόμο είναι ξενοίκιαστα και οι ιδιοκτήτες τους ρίχνουν συνεχώς τις απαιτήσεις τους προκειμένου να βρουν μισθωτές.
Σύμφωνα με τους γνώστες της αγοράς, πρόκειται για το πιο βίαιο σπάσιμο της φούσκας στα ακίνητα, αφού πλέον τα εμπορικά ακίνητα έχουν περάσει στην απαξίωση. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της ΕΣΕΕ, το εμπορικό κέντρο «ερημώνει», αφού π.χ. στην οδό Σταδίου τα άδεια καταστήματα αγγίζουν το 42% του συνόλου, ενώ και στο Κολωνάκι 1 στα 3 μαγαζιά είναι άδειο.
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι τη «χρυσή» περίοδο της οδού Ερμού, δηλαδή από το 2002 μέχρι το 2007, επιχειρηματίες έφτασαν να δίνουν 300 ευρώ/τ.μ. τον μήνα. Φέτος, το ενοίκιο είναι 154 ευρώ/τ.μ. τον μήνα. Δηλαδή, τα καταστήματα στην Ερμού ενοικιάζονται σχεδόν στη μισή τιμή.
Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός της πλήρους εξαφάνισης του «αέρα» ή άυλης εμπορικής μίσθωσης. Μεγάλες αλυσίδες έδιναν μέχρι και 10.000 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο ως «καπάρο» για ένα κατάστημα στην Ερμού. Επρόκειτο για «μαύρο» χρήμα που ποτέ φυσικά δεν φορολογήθηκε.
Οι παραδοσιακες εμπορικές «πιάτσες» έχουν να ανταγωνιστούν τα εμπορικά κέντρα, τα οποία δείχνουν να αντέχουν στην κρίση, σημειώνοντας κατά κύριο λόγο μονοψήφια ποσοστά μείωσης του τζίρου. Το άνοιγμα καταστημάτων σε εμπορικά κέντρα κρίνεται πιο συμφέρουσα επολογή για τους εμπόρους, γι’ αυτό και στα περισσότερα ελληνικά malls οι κενοί χώροι είναι ελάχιστοι. Το ανώτατο ενοίκιο σε εμπορικό κέντρο στην Αθήνα φτάνει τα 45 ευρώ/τ.μ. το μήνα, χωρίς μεταβολή το προηγούμενο εξάμηνο. Πρόκειται ουσιαστικά για το 1/3 του ενοικίου που δίνεται στην οδό Ερμού, αλλά θα πρέπει να υπολογιστεί και ποσοστό επί του τζίρου των καταστημάτων.
Ωστόσο, η στροφή των καταναλωτών σε οργανωμένες αγορές όπως τα malls οδηγεί τους εμπόρους στο να ανοίγουν εκεί τα καταστήματά τους. Οπως προβλέπουν οι ειδικοί, μετά τις εκπτώσεις θα έρθει νέο κύμα λουκέτων σε όλη την Αθήνα, αλλά και στο κέντρο της πόλης που κάποτε ήταν το ισχυρότερο εμπορικό σημείο. Η ελπίδα των επιχειρηματιών να «ρεφάρουν» μέρος από τη χασούρα διαψεύδεται, καθώς η κίνηση στα καταστήματα των παραδοσιακών εμπορικών δρόμων είναι υποτονική.
Σύμφωνα με έρευνα της ΕΣΕΕ, οι εμπορικές επιχειρήσεις θα χάσουν περισσότερο από τον μισό τζίρο τους το 2012. Συγκεκριμένα, η υποχώρηση τζίρου και κερδών για φέτος θα φτάσει το 55% σε σύγκριση με το 2011. Στο χονδρικό εμπόριο, δε, η μείωση του τζίρου την περίοδο 2009-2012 ανέρχεται σε 75%! Με αυτή την κατάσταση είναι αναμενόμενη και η κατάρρευση του λεγόμενου εμπορικού real estate, δηλαδή της μίσθωσης ή της πώλησης καταστημάτων.
