Βαδίζει αναπότρεπτα προς νέα, μεγαλύτερη συρρίκνωση κατά το 2011 ο ελληνικός βιομηχανικός τομέας; ‘Η μήπως, η επιβράδυνση κατά το 2010 της πτωτικής του πορείας σηματοδοτεί την αρχή μιας σταθεροποίησης, έστω, αν όχι δειλής ανάκαμψης του τομέα;
Οικονομικοί αναλυτές και παράγοντες της βιομηχανίας δεν έχουν την παραμικρή αμφιβολία ότι έρχονται κι άλλες “δύσκολες μέρες” για την ελληνική μεταποίηση, αλλά θέλουν να πιστεύουν ότι το 2011 μπορεί να αποδειχθεί λιγότερο ζοφερό απ’ ό, τι έδειξαν ορισμένα στοιχεία ερευνών τον τελευταίο μήνα του 2010.
Γεγονός είναι ότι ο δείκτης των επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία, που συντάσσει το ΙΟΒΕ με βάση τις προοπτικές για την παραγωγή, τις εκτιμήσεις για το ύψος των αποθεμάτων και τις εκτιμήσεις για τη συνολική ζήτηση, κατρακύλησε τον περασμένο Δεκέμβριο στα χαμηλότερα επίπεδα του έτους, υποχωρώντας στις 71,3 μονάδες, ενώ δύο μήνες νωρίτερα, τον Οκτώβριο, είχε ανέλθει στις 78,5 μονάδες. Επίσης, εξασθένησαν οι προβλέψεις για την πορεία των εξαγωγών και ο βαθμός χρησιμοποίησης του εργοστασιακού δυναμικού έπεσε στο 69%, που σήμαινε ότι το 31% του παραγωγικού δυναμικού ήταν, ουσιαστικά, εκτός λειτουργίας. Δυσοίωνες ήταν, ακόμη, οι προβλέψεις για την απασχόληση, με το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις -20 μονάδες.
“Καταιγίδα” προμήνυε, εξάλλου, η απογοητευτική ανακοίνωση του επικαιροποιημένου Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) της Markit για τον μήνα Δεκέμβριο, κάνοντας λόγο για “σημαντική επιδείνωση της υγείας του ελληνικού μεταποιητικού τομέα”. Οι εισερχόμενες νέες εργασίες του τομέα μειώθηκαν τον τελευταίο μήνα του 2010 με τον ταχύτερο ρυθμό που έχει καταγραφεί από τον Μάρτιο του 2009. Κι όχι μόνο αυτές που αφορούν την εσωτερική αγορά, αλλά εξίσου κι αυτές που έρχονται από το εξωτερικό και έδωσαν πολύτιμες “ανάσες” το 2010 σε πολλές επιχειρήσεις. Ο σχετικός δείκτης υποχώρησε στις 43,1 μονάδες, παραπέμποντας σε εντονότερη πτώση του βιομηχανικού ΑΕΠ.
Αυτή ωστόσο είναι η μία όψη του νομίσματος. “Η πτώση της μεταποιητικής παραγωγής στη χώρα μας το 2010 ήταν ηπιότερη, χαμηλότερη από την αντίστοιχη του 2009, ενώ ορισμένοι κλάδοι παρουσίασαν άνοδο της παραγωγής τους. Δεν θα εκπλαγούμε αν ο τομέας εμφανίσει σταθεροποίηση το 2011. Είναι πιθανόν να αυξηθούν οι κλάδοι που θα επιτύχουν παραγωγική άνοδο. Θα λέγαμε ότι, σε σύγκριση τουλάχιστον με το λιανικό εμπόριο και τις κατασκευές, η βιομηχανία ανθίσταται, αυξάνοντας το μερίδιο της παραγωγής της που κατευθύνεται στις αγορές του εξωτερικού”, αντιλέγει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ερευνητής/αναλυτής του ΙΟΒΕ Αγγελος Τσακανίκας, επισημαίνοντας ότι οι διάφορες σχετικές έρευνες εμπεριέχουν και θετικά ευρήματα.
“Κι όμως, η βιομηχανία είναι λιγότερο απαισιόδοξη απ’ ό,τι κάποιους μήνες πριν”, επιμένει, θεωρώντας πιθανότερη εξέλιξη μια “σταθεροποίηση του τομέα, σε χαμηλά επίπεδα φυσικά”, αλλά πάντως όχι νέα δραματική συρρίκνωση.
Πράγματι, παρά την πτώση που κατέγραψε τον Δεκέμβριο, ο δείκτης των επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία το 2010 διαμορφώθηκε στις 75,8 μονάδες, παρουσιάζοντας άνοδο της τάξης του 5% σε σχέση με τον αντίστοιχο του 2009. Ο όγκος της μεταποιητικής παραγωγής τον χρόνο που πέρασε, σύμφωνα με τα στοιχεία που αφορούν την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου μειώθηκε μεν κατά 4,9%, ωστόσο η πτώση του επιβραδύνθηκε σημαντικά, αφού το 2009 είχε εμφανίσει μείωση κατά 11,2%. Δεν είναι “όλα μαύρα” λοιπόν, αλλά ουδείς αρνείται ότι η αισιοδοξία απουσιάζει.
Μέσα σε μια διετία η ελληνική μεταποίηση απώλεσε περί το 16% της παραγωγής της, γεγονός που εξηγεί τη δραματική αύξηση των άνεργων βιομηχανικών εργατών και υπαλλήλων, αν και ηχηρά “λουκέτα” δεν υπήρξαν.
Η μεγαλύτερη ανησυχία φαίνεται να εδράζεται στο γεγονός ότι είναι αμφίβολο αν θα συνεχιστεί και κατά το 2011 η τάση ανόδου των εξαγωγών, που συγκράτησε σε υποφερτά επίπεδα, ανάλογα με την πτώση του ΑΕΠ της χώρας, την πτώση της παραγωγής το 2010. Μόνο το 1/5 των βιομηχανιών της χώρας, σύμφωνα με την έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ κατά τον μήνα Δεκέμβριο, προέβλεπαν αύξηση των εξαγωγών τους το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Το 55% έκριναν ότι οι παραγγελίες τους βρίσκονταν σε χαμηλά για την εποχή επίπεδα, με μόλις 5% να δηλώνουν το αντίθετο και 25% να θεωρούν ότι αδίκως έχουν γεμίσει τις αποθήκες τους με έτοιμα προϊόντα. Σα να μην έφταναν αυτά, στην πλειονότητά τους οι βιομηχανίες θεωρούσαν, παρ’ όλο που το κόστος εργασίας σταμάτησε να αυξάνεται, ότι τους τελευταίους μήνες η ανταγωνιστική θέση τους παρέμεινε αμετάβλητη στην ευρύτερη ευρωπαϊκή αγορά και επιδεινώθηκε στις αγορές στον υπόλοιπο κόσμο.
Ωστόσο “παρά το δυσμενέστερο κλίμα”, θυμίζει το ΙΟΒΕ, “οι μήνες εξασφαλισμένης παραγωγής διευρύνθηκαν εκ νέου στους 4,2 μήνες, από 3,9 μήνες πριν, δηλαδή πάνω από τον μέσο όρο των τελευταίων μηνών”. Επιπλέον, ακόμη μία νότα συγκρατημένης αισιοδοξίας προσφέρει το εύρημα ότι οι επιχειρήσεις διαπιστώνουν ότι η ανταγωνιστική θέση τους στην εγχώρια αγορά βελτιώθηκε. Είτε επειδή οι ομοειδείς επιχειρήσεις άλλων χωρών κρίνουν επικίνδυνη την ελληνική αγορά είτε για άλλους λόγους, οι ελληνικές βιομηχανίες δείχνουν να “πατάνε καλύτερα” πλέον επί ελληνικού εδάφους.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, Νίκος Πέντζος, πάντως, δείχνει να μην έχει αμφιβολίες, αν όχι αυταπάτες, για το τι επιφυλλάσσει το 2011 για την ελληνική βιομηχανία. “Γιατί να είναι καλύτερο το 2011; Δυστυχώς θα είναι χειρότερο, θα μειωθεί κι άλλο η παραγωγή και θα ενταθούν τα προβλήματα επιβίωσης πολλών επιχειρήσεων” είναι τα πρώτα του λόγια, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Αλλά προσθέτει αμέσως: “Θα μπορούσε να είναι καλύτερο, θα είναι πράγματι καλύτερο, αν υπάρξουν μέτρα για την πραγματική οικονομία”. Οπως και το ΙΟΒΕ, έτσι και οι παράγοντες της βιομηχανίας συναρτούν οποιαδήποτε σταθεροποίηση ή και βελτίωση των παραγωγικών επιδόσεων του τομέα με τη λήψη σειράς μέτρων τόνωσης της εγχώριας προσφοράς και ζήτησης.
“Ασφαλώς, καλώς γίνεται η δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά καθυστερούν πάρα πολύ τα αναγκαία μέτρα ανάπτυξης, χρειάζονται άμεσα μέτρα στήριξης της πραγματικής οικονομίας”, επιμένει ο πρόεδρος του ΣΒΒΕ, αρνούμενος να σχολιάσει τις φήμες που θέλουν όχι λίγες βιομηχανίες της Βορείου Ελλάδος ένα βήμα πριν από την υποβολή αίτησης για την υπαγωγή τους σε διατάξεις προστασίας από πιστωτές τους ώστε να αποφύγουν την κατάρρευση. Ζητάει “ενέσεις στην οικονομία”: μέτρα όπως η επιστροφή του ΦΠΑ στις εξαγωγικές βιομηχανίες και ο συμψηφισμός των οφειλών, η υιοθέτηση κλαδικών πολιτικών στήριξης και ανόρθωσης επί μέρους κλάδων, η υλοποίηση εκτεταμένου σχεδίου μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών, αλλά -όπως τονίζει- και “η προστασία των χαμηλών εισοδημάτων”, είναι δυνατόν υπό τις παρούσες συνθήκες να τονώσουν αποφασιστικά τις συνθήκες λειτουργίας του κρίσιμου, πλην όμως παρείσακτου για πολλούς, ελληνικού μεταποιητικού τομέα, που απασχολεί άμεσα περί τους 500.000 εργαζομένους και εμμέσως εξασφαλίζει απασχόληση σε αρκετές δεκάδες χιλιάδες άλλους εργαζομένους στον πρωτογενή και τον τριτογενή τομέα της οικονομίας.
Διαβάστε επίσης: Υποχώρησε ο Δείκτης PMI το Δεκέμβριο
