Νέες επιβαρύνσεις έρχονται για χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, καθώς, στον «βωμό» του επώδυνου πακέτου μέτρων των 11,5 δισ. ευρώ σχεδιάζεται να θυσιαστεί το αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ, το οποίο μελετάται να αντικατασταθεί από έκπτωση αλλά και με νέα φορολογική κλίμακα που κρύβει παγίδες.
Το οικονομικό επιτελείο, στην αγωνιώδη προσπάθειά του να κλείσει την «τρύπα» του πακέτου, ώστε να γεφυρωθούν οι διαφορές με την Τρόικα και να ανάψει το «πράσινο φως» για μια θετική έκθεση που θα οδηγήσει στην εκταμίευση των 31,5 δισ. ευρώ, φέρεται ότι έριξε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων την πρόταση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου όσον αφορά το αφορολόγητο όριο και την κλίμακα, αφού υπολογίζεται ότι η εφαρμογή τους μπορεί να εξοικονομήσει περί τα 2,5 – 3 δισ. ευρώ.
Αποδείξεις πρωταθλητών στη φοροδιαφυγή
Από την άλλη πλευρά, για να διασκεδάσει και πάλι τις εντυπώσεις, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών προωθεί σχέδιο για έκπτωση κατά 100% από το εισόδημα των φορολογουμένων δαπανών με αποδείξεις από συγκεκριμένες κατηγορίες ελεύθερων επαγγελματιών και επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών, που, σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, κάνουν «πρωταθλητισμό» στη φοροδιαφυγή.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η φορολόγηση όλων των εισοδημάτων από το πρώτο ευρώ είχε βρεθεί και παλαιότερα στο επίκεντρο των συζητήσεων που γίνονταν στο πλαίσιο της φορολογικής μεταρρύθμισης επί υπουργίας του κ. Γιώργου Αλογοσκούφη, ο οποίος είχε προτείνει το μέτρο να ισχύσει όμως μόνο για ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες, καθώς πίστευε ότι θα ενισχύσει το «οπλοστάσιο» κατά της φοροδιαφυγής.
Την ίδια ώρα, σε περίπτωση υιοθέτησης εισήγησης για κατάργηση του αφορολόγητου ορίου 5.000 ευρώ μόνο για τους φορολογούμενους με εισοδήματα από ατομικές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες, τότε τα φορολογητέα καθαρά εισοδήματά τους δεν θα φορολογούνται με βάση την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, συναθροιζόμενα με τυχόν λοιπά εισοδήματά τους από άλλες πηγές (ακίνητα, μισθωτές υπηρεσίες κ.λπ.), αλλά θα υπόκεινται σε αυτοτελή φορολόγηση με συντελεστή φόρου 20%, τον ίδιο με αυτόν που θα ισχύει για τα νομικά πρόσωπα.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, εάν το οικονομικό επιτελείο προχωρήσει στην υιοθέτηση της εν λόγω πρότασης για κατάργηση του αφορολόγητου ορίου, τότε ανεξαιρέτως όλοι οι μισθωτοί και συνταξιούχοι θα δουν για μια ακόμη φορά τα εισοδήματά τους να μειώνονται σημαντικά, αφού θα αυξηθεί η μηνιαία παρακράτηση φόρου και επομένως θα είναι μεγαλύτερος ο φόρος που θα καταβάλλουν για τα εισοδήματά τους.
Και αυτό φυσικά θα συμβεί είτε υιοθετηθεί η κλίμακα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που προβλέπει συντελεστές 18% για εισόδημα έως 22.000 ευρώ, 35% για εισοδήματα από 22.001 έως 45.000 ευρώ, 40% από 45.001 έως 100.000 ευρώ και 45% για εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ, είτε παραμείνει σε ισχύ η εφαρμοζόμενη ήδη κλίμακα φορολόγησης με πρώτο συντελεστή 10%.
Οι επιβαρύνσεις φυσικά θα είναι δυσβάσταχτες για όλα τα κλιμάκια εισοδήματος, ακόμη κι αν για να «χρυσώσει το χάπι» η κυβέρνηση προχωρήσει, πάλι με βάση την πρόταση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σε έκπτωση από το εισόδημα ορισμένου ύψους αποδείξεων αλλά θεσπίζοντας συγκεκριμένο πλαφόν στα 2.160 ευρώ.
Αμερικανικό μοντέλο για τα εισοδήματα
Ειδικότερα, όσον αφορά τις αποδείξεις, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», η σπουδαιότερη αλλαγή αφορά -εφόσον υιοθετηθεί το αμερικανικό μοντέλο προσδιορισμού των εισοδημάτων- την αφαίρεση όλων ανεξαιρέτως των δαπανών, ακόμη και αυτών που αφορούν την πληρωμή λογαριασμών της ΔΕΗ, ύδρευσης κ.λπ., από το εισόδημα, εκτός φυσικά από τις δαπάνες που αφορούν την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων.
Έτσι, η εφορία θα αναγνωρίζει και θα αφαιρεί κατά 100% από το φορολογητέο εισόδημα των φορολογουμένων όλες ανεξαιρέτως τις αποδείξεις, είτε αφορούν αμοιβές σε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και ελεύθερους επαγγελματίες, είτε αγορά αγαθών ή αποδείξεις σε μπαρ, εστιατόρια κ.λπ.
Οκτώ κινήσεις για την πάταξη της φοροδιαφυγής
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης έχει ήδη βάλει «στο φουλ» τις μηχανές για τον περαιτέρω περιορισμό της φοροδιαφυγής, η οποία εξακολουθεί να ανθεί, καθώς η αναδιοργάνωση του ελεγκτικού μηχανισμού επί ένα και πλέον έτος παραμένει στα χαρτιά.
Για το λόγο αυτόν άλλωστε σχεδιάζεται να ολοκληρωθεί, έως το τέλος του τρέχοντος έτους, η ανασυγκρότηση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και να ληφθούν τα κατωτέρω πρόσθετα μέτρα, για να υπάρξουν άμεσα αποτελέσματα από το συγκεκριμένο μέτωπο:
– Σε περιπτώσεις εκ προθέσεως φοροδιαφυγής για ποσά πάνω από ένα όριο ανά έτος, ο φορολογικός συμβιβασμός και η πληρωμή των φόρων δεν θα καταργούν τον αξιόποινο χαρακτήρα της φοροδιαφυγής.
– Εφαρμογή του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου το 2013 για κινητή και ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Για όποιον δεν συμμορφωθεί και δεν δηλώσει την περιουσία του, εκτός από τις χρηματικές ποινές, θα προβλεφθεί και αυστηρή ποινή μέσω θέσπισης ποινικού αδικήματος.
– Θέσπιση ειδικής νομοθεσίας για τις εξωχώριες εταιρείες (Controlled Foreign Corporation Legislation -CFC), που θα περιέχει τεκμήρια για την ανίχνευση ελεγχόμενων εταιρειών που έχουν συσταθεί μόνο για φορολογικούς σκοπούς, όπως αυτό της πραγματικής διοίκησης της επιχείρησης, για να αποκαλυφθούν και να φορολογηθούν στην Ελλάδα οι εξωχώριες εταιρείες.
– Θέσπιση γενικής αλλά πλήρους διάταξης για την φοροαποφυγή, όπως διαθέτουν οι προηγμένες φορολογικά χώρες, ώστε να μπορούν να ακυρωθούν φορολογικά συναλλαγές οι οποίες γίνονται με αποκλειστικό σκοπό την αποφυγή φόρου χωρίς πραγματικό οικονομικό αντικείμενο.
– Ενοποίηση του μηχανισμού φορολογικών ελέγχων και αναδιάρθρωσή του, με σκοπό τη διενέργεια γρήγορων και ειδικών ελέγχων με βάση επιλογή από την επεξεργασία στοιχείων του προφίλ του φορολογούμενου.
– Ενίσχυση με ανθρώπινο δυναμικό και σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και κεντρικός συντονισμός του ελεγκτικού έργου για να ελεγχθούν οι ανέλεγκτες υποθέσεις.
– Εξοπλισμός των τελωνείων -συνοριακών και εισαγωγής- με τα απαραίτητα τεχνικά μέσα για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου.
– Ενοποίηση της νομοθεσίας περί ενδοομιλικών συναλλαγών (transfer pricing) σε ένα νομοθέτημα με πρόβλεψη για αποκλειστική αρμοδιότητα ελέγχου από το υπουργείο Οικονομικών και με ειδική εκπαίδευση στελεχών του ή με αξιοποίηση στελεχών άλλων υπουργείων, που ήδη έχουν εκπαιδευτεί.
Διίστανται οι απόψεις των στελεχών
Οι γνώμες μεταξύ των κορυφαίων στελεχών του υπουργείου Οικονομικών διίστανται όσον αφορά την κατάργηση του αφορολόγητου ορίου, καθώς θα φέρει πολλές αναταράξεις στην κοινωνία και σίγουρα και στο εσωτερικό των κομμάτων της συγκυβέρνησης.
Για το λόγο αυτό προτείνουν η εφαρμογή του, που έχει στόχο να περιοριστεί η φοροδιαφυγή από συγκεκριμένες κατηγορίες επιτηδευματιών, να εφαρμοστεί μόνο για ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες και να ενταχθεί στο «πακέτο» μέτρων που θα αφορούν την αναζήτηση των πραγματικών εισοδημάτων.
Άλλωστε, στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του ισχύοντος φορολογικού συστήματος, υπάρχει ήδη εισήγηση για την κατάργηση του ορίου των 300 ευρώ και πάνω από το οποίο διενεργείται σήμερα παρακράτηση φόρου εισοδήματος, με στόχο η φορολόγηση να ξεκινά από το πρώτο ευρώ της αμοιβής, ενώ έχει αποκλειστεί σχέδιο για αύξηση του συντελεστή παρακράτησης από το 20% στο 25%, καθώς οι επιβαρύνσεις θα ήταν υπέρμετρες.
Βεβαίως, στην περίπτωση που υιοθετηθεί η εν λόγω πρόταση, το αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ για τους φορολογούμενους με εισοδήματα από ατομικές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες θα καταργηθεί και θα ισχύσει η αυτοτελής φορολόγηση των καθαρών εισοδημάτων τους με συντελεστή 20% -όμοιο δηλαδή με αυτό που θα εφαρμόζεται για τις εταιρείες.
