Αντιμέτωπος με νέο κύμα πιέσεων της Τρόικα βρέθηκε, το βράδυ της Πέμπτης, ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Πάνος Τσακλόγλου ο οποίος συμμετείχε στη συνεδρίαση του Euro Working Group (Eurogroup σε επίπεδο συνεργατών υπουργών Οικονομικών) στις Βρυξέλλες.
Ο κ. Τσακλόγλου ενημέρωσε αμέσως για τις αντιρρήσεις της Τρόικα τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα ο οποίος χτύπησε με τη σειρά του καμπανάκι ανησυχίας στο Μέγαρο Μαξίμου, στη συνάντηση διάρκειας άνω των δύο ωρών που είχε με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά το ίδιο βράδυ.
Η ανησυχία της Κυβέρνησης εστιάζει στην τοποθέτηση της Τρόικα για την απόδοση των μέτρων εξοικονόμησης δαπανών από «διαρθρωτικές παρεμβάσεις», καθώς και στην απόδοση των φορολογικών μέτρων. Αναλυτικότερα, το ΥΠΟΙΚ θεωρεί πως η Τρόικα θα αποδεχτεί τις παρεμβάσεις ύψους 7,6 δισ. ευρώ, που γίνονται στις συντάξεις, μισθούς, επιδόματα και αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67 έτη.
Αισιοδοξεί το Υπουργείο Οικονομικών πως θα περάσει τις εξετάσεις το φορολογικό πακέτο ύψους 3 δισ. ευρώ, καθώς άλλωστε τα μέτρα που σχεδιάζονται είναι ιδιαίτερα επώδυνα.
Αμφιβολίες αναμένει το ΥΠΟΙΚ για το κονδύλι των «διαρθρωτικών παρεμβάσεων», ύψους 2,9 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνει μειώσεις δαπανών, σε υγεία, παιδεία, άμυνα, διοικητική μεταρρύθμιση κ.λπ. Το συγκεκριμένο κονδύλι αρχικά έφτανε στο ποσό των 4,9 δισ. ευρώ, αλλά οι ξένοι ελεγκτές αποσαφήνισαν ότι δεν το θεωρούν εφικτό, καθώς η πρόταση δεν συνοδεύονταν από αξιόπιστα μέτρα και υποχρέωσαν την Κυβέρνηση να το «κουρέψει» στα επίπεδα των 2,9 δισ. ευρώ.
Φοβούνται, όμως, μήπως η Τρόικα, την επόμενη εβδομάδα, αμφισβητήσει ακόμα και τη δυνατότητα μείωσης των δαπανών κατά 2,9 δισ. ευρώ και υποχρεώσει την Κυβέρνηση να εντάξει στο πακέτο και μέτρα, όπως είναι π.χ. η εξαίρεση των αγροτικών συντάξεων από την κατάργηση των επιδομάτων εορτών και αδείας. Ακόμη, η Κυβέρνηση ανησυχεί για την τελική πρόταση της Τρόικα για την εφεδρεία, καθώς το πακέτο των μέτρων προβλέπει την έξοδο σε διαθεσιμότητα 15.000 υπαλλήλων το 2013 (αντί του 2012 που προβλέπει η συμφωνία του Φεβρουαρίου), χωρίς να διευκρινίζεται το καθεστώς των αμοιβών και, επίσης, πως οι αποχωρήσεις από το Δημόσιο θα αυξηθούν, λόγω της αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
Ευθεία αμφισβήτηση δέχθηκαν και χθες στο EuroWorking Group, στις Βρυξέλλες, μέτρα ύψους περίπου 3 δισ., που περιέχονται στο πακέτο των 13,5 δισ. και προκύπτουν από την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, τις οποίες παρουσίασε στους Ευρωπαίους συναδέλφους του ο πρόεδρος του ΣΟΕ, Πάνος Τσακλόγλου. Η αμφισβήτηση αυτή εκφράστηκε πρώτη φορά στην Αθήνα, κατά τη διάρκεια των επαφών είχε ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, με τα στελέχη της Τρόικα και, ειδικότερα, από τον εκπρόσωπο του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν.
Το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε και χθες, κατά τη δεύτερη μέρα της παρουσίασης των μέτρων του προγράμματος από τον πρόεδρο του ΣΟΕ στις Βρυξέλλες. Από τα μέλη της τρόικας, ο κ. Τόμσεν διαφώνησε άλλη μια φορά έντονα με τον εκπρόσωπο της Ελλάδας. Με τον κ. Τόμσεν ταυτίστηκε και ένα μέρος του συμβουλίου των εμπειρογνωμόνων – τεχνοκρατών των 16 μελών της ευρωομάδας με κάποιες διαφοροποιήσεις μεταξύ τους. Υπήρξε, για παράδειγμα, απαίτηση του Ολλανδού εκπροσώπου για την αλλαγή του συνόλου των αλλαγών που αφορούν τη διοικητική μεταρρύθμιση.
Τα μέτρα αυτά αφορούν περικοπές στις δαπάνες Υγείας 1,5 δισ. ευρώ, της Άμυνας 510 εκατ. ευρώ, της Παιδείας 377 εκατ. ευρώ, αλλά και εξοικονομήσεων από τη διοικητική μεταρρύθμιση ύψους 1 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το περίπλοκο σχήμα της νέας εφεδρείας και της αξιολόγησης, η πλευρά του ΔΝΤ επισήμανε την απόλυτη αναποτελεσματικότητα που έχει επιδείξει η ελληνική πλευρά στην εφαρμογή ανάλογων εξαγγελιών στο παρελθόν και ζήτησε να γίνουν οι 15.000 απολύσεις που περιλαμβάνονται στο Mνημόνιο.
Πιο διαλλακτική στάση τήρησε ο εκπρόσωπος της Ε.Ε., Ματίας Μορς. Στον τομέα της Υγείας, η τρόικα πιέζει να προχωρήσει η συγχώνευση νοσοκομείων, αλλά δεν πείθεται από τη μέχρι τώρα εφαρμογή της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης με σκοπό τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης. Από την άλλη πλευρά, οι κ.κ. Τόμσεν και Μορς έτειναν ευήκοα ώτα στις εξαγγελίες της ελληνικής πλευράς για την εξοικονόμηση άνω των 350 εκατ. ευρώ στον τομέα της Παιδείας τη διετία 2013-2014 από τις συγχωνεύσεις πανεπιστημίων και την κατάργηση ΤΕΙ ορισμένα από τα οποία θα συγχωνευτούν με ΑΕΙ.
Είναι όμως πιο σκληροί στο τρόπο με τον οποίο θα γίνει η σμίκρυνση της ανώτατης παιδείας, ζητώντας λουκέτα και όχι συγχωνεύσεις για τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ.
Όλα αυτά, δύο ημέρες πριν από την επιστροφή της Τρόικα στην Ελλάδα, οπότε και αναμένεται να εξελιχθεί το τελευταίο μέρος των διαπραγματεύσεων για τη διετία 2013 -2014. Πονοκέφαλος για την Κυβέρνηση, από χθες, είναι το ενδεχόμενο, τη Δευτέρα που ξαναρχίζουν οι διαβουλεύσεις στην Αθήνα, η Τρόικα να απορρίψει ολόκληρες κατηγορίες διαρθρωτικών περικοπών.
«Ελληνική πρωτοβουλία το μαξιλάρι ασφαλείας»
Παράλληλα, στελέχη της Τρόικα αποκαλύπτουν πως το πακέτο διογκώθηκε στα 13,5 δισ. ευρώ, για να υπάρχει περιθώριο ασφαλείας, καθώς προεξοφλούν πως τα μέτρα θα έχουν αστοχίες.
Σύμφωνα με στέλεχος της Τρόικα, ο στόχος ήταν το ύψος των μέτρων να φτάσει στο ποσό των 11,5 δισ. ευρώ, όπως είχε συμφωνηθεί το Φεβρουάριο του 2011, και το ποσό να προέλθει από τις περικοπές δαπανών και όχι από αύξηση των εσόδων. Στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την ελληνική Κυβέρνηση, διαπιστώθηκε ότι τα μέτρα μείωσης των δαπανών, που προτάθηκαν, δεν ήταν αξιόπιστα ώστε να οδηγήσουν σε ασφαλή επιτυχία του δημοσιονομικού οφέλους των 11,5 δισ. ευρώ.
Εσχάτως, η ελληνική πλευρά πρότεινε η ίδια να αντικατασταθεί ένα μέρος από τις μειώσεις των δαπανών από αύξηση των φορολογικών εσόδων. Επαναλαμβάνοντας ότι πρόκειται για πρωτοβουλία της ελληνικής Κυβέρνησης, αναφέρει πως «το αποδεχτήκαμε», προκειμένου να μην οδηγηθούν σε αδιέξοδο οι διαπραγματεύσεις. Τονίζει επίσης -και έχει ιδιαίτερη σημασία- πως «εμείς θέλουμε να επιτευχθεί ο στόχος των 11,5 δισ. ευρώ (5,5% του ΑΕΠ)» και η αύξηση του συνόλου των παρεμβάσεων στα 13,5 δισ. ευρώ είναι απόφαση της ελληνικής Κυβέρνησης.
Αφήνει έτσι να εννοηθεί πως, αν στη διετία 2013-2014 εξοικονομηθεί ποσό ύψους 11,5 δισ. ευρώ, η Τρόικα θα είναι ικανοποιημένη και το υπόλοιπο ποσό των 2 δισ. ευρώ, αποτελεί «μαξιλάρι ασφαλείας», το οποίο αποτελεί πρωτοβουλία της ελληνικής πλευράς.
Την ίδια ώρα, αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης των μικρομεσαίων εισοδημάτων μισθωτών και συνταξιούχων, που αποτελούν και τη μεγαλύτερη μάζα των φορολογουμένων, σχεδιάζει να επιτύχει το Υπουργείο Οικονομικών, για να σιγουρέψει την απόδοση του φορολογικού πακέτου συνολικού ύψους 3 δισ. ευρώ.
