Σκληρά τα συμπεράσματα της χθεσινής εκδήλωσης Megaron Plus
Το ασφαλιστικό σύστημα θα παραμείνει μεσοπρόθεσμα βιώσιμο μόνο εάν περικοπούν δραστικά οι συντάξεις και υπάρξουν προσαρμογές στη δομή του ώστε να αποκτήσει μεγαλύτερο ρόλο ο ιδιωτικός πυλώνας. Αυτό ήταν το σκληρό συμπέρασμα της εναρκτήριας εκδήλωσης του φετινού Megaron Plus που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη στο Μέγαρο Μουσικής, με θέμα «Για ένα οικονομικά βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο ασφαλιστικό σύστημα».
Στην εκδήλωση που προλόγισε ο πρόεδρος του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, κ. Γιάννης Μάνος, και συντόνισε ο Κωνσταντίνος Καστρινάκης, αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Kantor, μίλησαν ο διοικητής του ΙΚΑ, Ροβέρτος Σπυρόπουλος, ο τέως πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΤΕ, Παναγής Βουρλούμης, ο Πλάτων Τήνιος, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, και ο Μιλτιάδης Νεκτάριος, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και τέως διοικητής του ΙΚΑ.
Ο κ. Σπυρόπουλος στην τοποθέτησή του τόνισε ότι με τους πρόσφατους ασφαλιστικούς νόμους Λοβέρδου και Κουτρουμάνη η κοινωνική ασφάλιση στην Ελλάδα προσάρμοσε τις δομές της σε δομές που έχουν εγκαθιδρυθεί στην Ευρώπη τα τελευταία 30 χρόνια.
Όπως επεσήμανε, σύμφωνα με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας, το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα μετά τις αλλαγές του Μνημονίου κρίνεται ως βιώσιμο μέχρι το 2060 κυρίως διότι από το 2015 θα ισχύσει ένα σύστημα πολλών επιπέδων που διαχωρίζει τις ανταποδοτικές από τις μη ανταποδοτικές παροχές, με την καταβολή από το 2015 βασικής σύνταξης 360 ευρώ τον μήνα (σε τιμές 2010) που θα καταβάλλεται 12 φορές ανά έτος. Τα 360 ευρώ ανά συνταξιούχο είναι το ποσό της σύνταξης που θα εγγυάται εφεξής το Δημόσιο.
Ο ίδιος παραδέχθηκε ότι ακόμη πρέπει να γίνουν πολλά καθώς η κλαδική συγκρότηση των ασφαλιστικών ταμείων «εμπόδιζε και εμποδίζει ακόμη και σήμερα» ευρύτερα τις μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα (π.χ. αποκρατικοποιήσεις, συγχωνεύσεις οργανισμών).
Ο κ. Σπυρόπουλος τόνισε ότι πρέπει να ανανεωθεί το νομοθετικό πλαίσιο για τα επαγγελματικά ταμεία και την ιδιωτική ασφάλιση ώστε να αναλάβουν αυξημένο ρόλο στο σύστημα και πρότεινε τον μετασχηματισμό του ΙΚΑ σε Εθνικό Ταμείο Συντάξεων. Στο πλαίσιο αυτό ο Διοικητής του ΙΚΑ ξεκαθάρισε ότι το Ταμείο θα συνεχίσει – παρά τα όσα λέγονται και γράφονται – να καταβάλει τις συντάξεις κάθε 21 του μηνός.
Την άποψη ότι το ασφαλιστικό σύστημα έχει «ξοφλήσει» και ότι απαιτείται ένα νέο σύστημα που θα το σηκώνει η οικονομία της χώρας εξέφρασε ο Παναγής Βουρλούμης. «Κλέβουμε τις επόμενες γενεές. Τις έχουμε ήδη κλέψει», τόνισε χαρακτηριστικά αναφερόμενος στην λειτουργία του σημερινού συστήματος, ξεκαθαρίζοντας ότι το κράτος έχει βρεθεί να καταβάλλει για συντάξεις το 1/3 του συνόλου των φορολογικών εσόδων ή το 9,4% του ΑΕΠ.
Ο ίδιος σημείωσε ότι το δημογραφικό πρόβλημα είναι παράγοντας επιβάρυνσης του συστήματος και ξεκαθάρισε ότι σύντομα η αδυναμία του Προϋπολογισμού να σηκώσει τα βάρη θα θέσει θέμα «εθνικών προτεραιοτήτων», δηλαδή επιλογής πληρωμής συντάξεων ή άλλων δαπανών όπως για Άμυνα ή Παιδεία.
Ο κ. Βουρλούμης υποστήριξε την πρόταση του Στέφανου Μάνου για το ασφαλιστικό που ομοιάζει με το σύστημα που ισχύει στην Αυστραλία και που προβλέπει κατάργηση όλων των ασφαλιστικών ταμείων, των κρατήσεων και των ενσήμων και αντικατάστασή τους με μια ενιαία για όλους σύνταξη 700 ευρώ τον μήνα στα 67 έτη. «Το σημερινό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης είναι πέραν επισκευής, beyond repair», τόνισε χαρακτηριστικά.
Ο Πλάτων Τήνιος επεσήμανε ότι μέσα σε 26 μήνες έχουν γίνει 11 περικοπές στις συντάξεις και οδεύουμε στην 12η, υπογραμμίζοντας ότι εάν το ασφαλιστικό σύστημα ήταν βιώσιμο, δεν θα χρειαζόμασταν να προχωρήσουμε στην περικοπή και της 12ης σύνταξης. Ο ίδιος υποστήριξε ότι η ανάκαμψη της οικονομίας πρέπει να μας βρει με νέο ασφαλιστικό σύστημα και ξεκαθάρισε πως το ζητούμενο είναι η ιδιωτικοποίηση του ρίσκου της κοινωνικής ασφάλισης το οποίο σήμερα το εγγυάται όλο το Δημόσιο.
«Το σύστημα βάζει τις βάσεις για τη μελλοντική φτώχεια των συνταξιούχων», είπε ο επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, καταλογίζοντας τα σημερινά προβλήματα στη χαμηλή ποιότητα των μεταρρυθμίσεων και στη διαχρονική «μη-συζήτηση» των κρίσιμων αυτό θεμάτων.
Ο κ. Τήνιος αναδεικνύοντας τις εκρηκτικές συνέπειες της ανεργίας των νέων στο ασφαλιστικό σύστημα τόνισε ότι «για να δίνουν χαρτζιλίκι οι γιαγιάδες από τις συντάξεις τους θα πρέπει να βρουν δουλεία στα εγγόνια» και ξεκαθάρισε πως το υφιστάμενο καθεστώς «ανακατανέμει την ανεργία προς τους νέους».
Το Σουηδικό μοντέλο ασφάλισης που υιοθετείται τα τελευταία χρόνια και από άλλα ευρωπαϊκά κράτη παρουσίασε ο Μιλτιάδης Νεκτάριος. Στο σύστημα αυτό οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται επί του φορολογητέου εισοδήματος και εισπράττονται από τη Εφορία, ενώ για όσο κάποιος είναι άνεργος ή στρατευμένος ή έχει άδεια μητρότητας ο Κρατικός Προϋπολογισμός του καταβάλλει τις εργοδοτικές εισφορές. Με το καθορισμένο αυτό σύστημα εισφορών για 40 έτη μειώνεται το μη εργατικό κόστος και δημιουργούνται άμεσα κεφαλαιακά αποθέματα.
Τέλος, ο τέως διοικητής του ΙΚΑ είπε ότι ο Έλληνας πληρώνει σήμερα τις υψηλότερες εισφορές στη Ευρώπη αλλά δεν απολαμβάνει τις αντίστοιχες παροχές, ενώ αναγνώρισε ως εξαιρετικά θετικό ότι με τις πρόσφατες αλλαγές όλα τα επικουρικά ταμεία συγχωνεύθηκαν σε ένα.
