Δραματικές εξελίξεις αναμένοται σχετικά με τις αλλαγές που προωθεί το ΥΠΟΙΚ στην φορολογία εισοδήματος, με στόχο την εξοικονόμηση κεφαλαίων ικανών να εξισορροπήσουν τα ελλείμματα, ώστε να διευκολυνθεί η εκταμίευση της πολυπόθητης επόμενης δόσης των 31,5 δισ. ευρώ και -ενδεχομένως- και η επιμήκυνση του χρόνου εφαρμογής του δημοσιονομικού προγράμματος.
Το νέο φορο – πακέτο υπολογίζεται ότι θα αποφέρει στα δημόσια ταμεία τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ, ενώ είναι δεδομένο ότι οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί θα μειωθούν ακόμη περισσότερο όχι μόνο από τις επικείμενες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, αλλά και από τις αλλαγές που σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο στη φορολογική κλίμακα, στον τρόπο υπολογισμού των αποδείξεων, καθώς και από την κατάργηση των φοροαπαλλαγών και τη χορήγηση ορισμένων από αυτές με εισοδηματικά κριτήρια.
Μεγάλοι «χαμένοι», πάντως, των αλλαγών που έρχονται άμεσα είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι ατομικές επιχειρήσεις που «θυσιάζονται» στο «βωμό» της τρόικας, καθώς με το νέο καθεστώς φορολόγησής τους που σχεδιάζεται θα κληθούν να πληρώσουν από το επόμενο έτος επιπλέον στην Εφορία 1,5 – 2 δισ. ευρώ σε σχέση με φέτος.
Ο κορμός των μέτρων
Ειδικότερα, τα βασικά μέτρα στα οποία προσανατολίζεται η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών και θα αποτελούν τον κορμό των φορο-ανατροπών είναι τα εξής:
– Καταργείται το αφορολόγητο όριο για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τα φορολογητέα καθαρά εισοδήματα των φυσικών προσώπων που ασκούν ατομικά εμπορικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ή ελευθέρια επαγγέλματα δεν θα φορολογούνται με βάση την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, συναθροιζόμενα με τυχόν λοιπά εισοδήματά τους από άλλες πηγές (ακίνητα, μισθωτές υπηρεσίες κ.λπ.), αλλά θα υπόκεινται σε αυτοτελή φορολόγηση, με συντελεστή φόρου 35%.
Υπό προϋποθέσεις, πάντως, μελετάται όπως εξαιρεθούν από το ανωτέρω μέτρο εργαζόμενοι που απασχολούνται σήμερα στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα ως μισθωτοί, με καθεστώς εξαρτημένης εργασίας, αλλά αμείβονται με «μπλοκάκι», εφόσον όμως το εισόδημά τους δεν υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ.
Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι ο ανωτέρω συντελεστής δεν αποκλείεται να μειωθεί στο 30%, όπως ήταν το αρχικό σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, εάν τελικά δοθεί στη χώρα η πολυπόθητη επιμήκυνση, οπότε θα υπάρχει περισσότερος χρόνος για τη δημοσιονομική προσαρμογή.
– Η παρακράτηση φόρου στα εισοδήματα από εμπορικές επιχειρήσεις και ελευθέρια επαγγέλματα μελετάται να αυξηθεί από το 20% στο 25%, γεγονός που θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο όσους αμείβονται με «μπλοκάκια».
– Καταργείται το αφορολόγητο όριο για τα παιδιά, που σήμερα είναι 2.000 ευρώ για κάθε παιδί μέχρι τα δύο και 3.000 ευρώ για κάθε παιδί από τρία και πάνω.
– Από το 2013 εξετάζεται η σταδιακή αύξηση του αφορολογήτου ορίου κατά 1.000 ευρώ κάθε χρόνο για μισθωτούς και συνταξιούχους, ώστε ανάλογα με την εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών να φθάσει στις 8.000 ευρώ.
– Από το 2013 θα ισχύει νέα φορολογική κλίμακα για τα εισοδήματα μισθωτών και συνταξιούχων με πέντε κλιμάκια και με συντελεστές από 0% για εισοδήματα μέχρι 5.000 ευρώ, 10% για εισοδήματα από 5.000 – 12.000 ευρώ, 18% από 12.000 – 16.000 ευρώ, 25% από 16.000 έως 26.000 ευρώ και 35% για εισοδήματα άνω των 26.000 ευρώ.
– Από το 2013 καταργούνται πλήρως, τουλάχιστον με βάση το τελευταίο σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, όλες οι φοροαπαλλαγές εκτός ελαχίστων που θα διατηρηθούν με βάση εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια.
– Θεσπίζεται συντελεστής 45% για τη φορολόγηση των αδήλωτων καταθέσεων που «φυγαδεύτηκαν» στο εξωτερικό ή υπάρχουν στις εγχώριες Τράπεζες και διαπιστωθεί ύστερα από διασταυρώσεις και ελέγχους αναντιστοιχία με τα εισοδήματα που έχουν δηλώσει οι υπόχρεοι.
– Μειώνεται στο 35% το ποσοστό φορολόγησης των μεγάλων επιχειρήσεων, από περίπου 43% που είναι σήμερα, καθώς το σχέδιο του οικονομικού επιτελείου είναι να ισχύσει ενιαίος συντελεστής φορολόγησης για όλες τις ανεξαιρέτως τις επιχειρήσεις.
– Το καθαρό ποσό των τόκων θα μειωθεί εξαιτίας της σχεδιαζόμενης αύξησης του συντελεστή στο 15% από 10% που είναι σήμερα.
Το πόρισμα των στελεχών
Εκτός όμως από το νέο φόρο στα ακίνητα, το πόρισμα των στελεχών του υπουργείου που αναμένει το «πράσινο φως» του οικονομικού επιτελείου προβλέπει ακόμη τα εξής:
– Κατάργηση της μείωσης του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά το 10% της δαπάνης για τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας.
– Μείωση των αφορολόγητων ορίων για την απόκτηση πρώτης κατοικίας ακόμη και κατά 50%. Υπενθυμίζεται ότι τα συγκεκριμένα όρια σήμερα είναι 200.000 για τον άγαμο, 250.000 ευρώ για τον έγγαμο και αυξάνονται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δυο πρώτα παιδιά και 30.000 ευρώ για καθένα από τα επόμενα.
– Μείωση, κατά 33%, του αφορολογήτου ορίου για γονικές παροχές και κληρονομιές με αλλαγές στους συντελεστές και τα κλιμάκια. Σήμερα το αφορολόγητο όριο στις γονικές παροχές και τις κληρονομιές (σύζυγοι, τέκνα, εγγονοί) ανέρχεται στις 150.000 ευρώ. Το τμήμα της ακίνητης περιουσίας πάνω από το αφορολόγητο όριο των 150.000 ευρώ και μέχρι τις 300.000 ευρώ φορολογείται με συντελεστή 1%, από 300.000 μέχρι 600.000 ευρώ με 5% και πάνω από τις 600.000 ευρώ φορολογείται με 10%.
– Αυτοτελή φορολόγηση όλων των εισοδημάτων από ακίνητα, με συντελεστή 20%. Με το νέο καθεστώς που μελετάται ουσιαστικά θα δοθεί ένα νέο κίνητρο στους ιδιοκτήτες που νοικιάζουν τα ακίνητά τους για να τα δηλώσουν, υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι έχουν κι άλλα εισοδήματα, αφού ο φόρος που θα πληρώνουν για τα ενοίκια που εισπράττουν θα είναι 20%.
Θα είναι δηλαδή χαμηλότερος από αυτόν που πληρώνουν σήμερα, αφού με το σύστημα που ισχύει τα ενοίκια προστίθενται στα υπόλοιπα εισοδήματα με αποτέλεσμα να υπόκεινται συνολικά σε υψηλότερη φορολόγηση.
Από την άλλη πλευρά βέβαια είναι αυτονόητο ότι όσοι έχουν εισοδήματα μόνο από ενοίκια θα επιβαρυνθούν υπέρμετρα, διότι δεν θα έχουν το αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ.
– Κατάργηση φοροαπαλλαγής για τις αγροτικές γαίες που κατέχουν φυσικά πρόσωπα.
– Ενοποίηση φορολογικών συντελεστών ακίνητης περιουσίας για τις επιχειρήσεις μεταξύ 0,6%-1% ανάλογα με τα επιδιωκόμενα έσοδα.
Μεταβιβάσεις
Θεσπίζεται φορολογική κλίμακα για τον υπολογισμό του φόρου στις μεταβιβάσεις ακινήτων. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι με το ισχύον καθεστώς ο φόρος μεταβίβασης υπολογίζεται με συντελεστή 8% – 10%, καθώς μέχρι τα πρώτα 20.000 ευρώ της αξίας του ακινήτου επιβάλλεται φορολογικός συντελεστής 8% και για την υπερβάλλουσα αξία συντελεστής 10%.
Είναι αξιοσημείωτο ότι οι συντελεστές του φόρου μεταβίβασης στη χώρα μας είναι 8% και 10%, όταν στην Αυστρία ο φόρος μεταβίβασης είναι 3,5%, στην Πορτογαλία 1% – 6%, στην Ιρλανδία 1% – 2% και στη Νορβηγία και στη Βουλγαρία 2,5%.
Σαρωτικές αλλαγές στη φορολογία κεφαλαίου
Επιβολή φόρου για την κατοχή ακινήτων, νέα κλίμακα για μεταβιβάσεις ακινήτων, κατάργηση της έκπτωσης από το φόρο εισοδήματος των τόκων στεγαστικών δανείων, μείωση των αφορολογήτων για την απόκτηση πρώτης κατοικίας, αλλά και μείωση του αφορολογήτου για γονικές παροχές και κληρονομιές, μελετά το οικονομικό επιτελείο εν όψει των αλλαγών που σχεδιάζονται στη φορολογία κεφαλαίου.
Οι ανατροπές στη φορολόγηση των ακινήτων θα είναι, όπως άλλωστε και στη φορολογία εισοδήματος, σημαντικές, ενώ θα περιληφθούν στο δεύτερο φορολογικό νομοσχέδιο, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή αμέσως μετά το σχέδιο νόμου που θα αφορά στην κατάργηση του ΚΒΣ και στο νέο ποινολόγιο που θα πρέπει να έχουν κατατεθεί έως τα μέσα Οκτωβρίου.
Θα πρέπει, πάντως, να αναφερθεί ότι η σημαντικότερη αλλαγή που θα περιληφθεί στο εν λόγω νομοσχέδιο θα είναι η κατάργηση του Ειδικού Τέλους επί των Ακινήτων που επιβάλλεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ.
Ο νέος φόρος, ο οποίος θα αντικαταστήσει και το ΦΑΠ και θα είναι ισοδυνάμου δημοσιονομικού αποτελέσματος, θα επιβάλλεται σύμφωνα με την τελική εισήγηση που θα γίνει προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών στην κατοχή ακινήτων, χωρίς μάλιστα να εξετάζεται εάν αποφέρουν εισόδημα ή ιδιοχρησιμοποιούνται.
Ο φόρος εξετάζεται να επεκταθεί και στις εκτός σχεδίου και οικισμού εκτάσεις, δηλαδή στα αγροτεμάχια τα οποία θα επιβαρύνονται με φόρο ακινήτων εφόσον δεν ανήκουν σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Ο φόρος θα έχει ένα χαμηλό αφορολόγητο όριο, εξετάζεται το όριο των 100.000 ευρώ αντικειμενική αξία, ενώ θα κλιμακώνεται ανάλογα με το συνολικό ύψος της περιουσίας. Σε κάθε περίπτωση βέβαια η κλιμάκωση και οι συντελεστές θα είναι τέτοιοι που τα έσοδα από το χαράτσι και το σημερινό Φόρο Ακίνητης Περιουσίας θα υπερκαλυφθούν.
