Πρόσθετες επιβαρύνσεις σε όλους ανεξαιρέτως τους φορολογούμενους υπολογίζεται ότι θα αποφέρουν στα δημόσια ταμεία τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ, ενώ είναι δεδομένο ότι οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί θα μειωθούν ακόμη περισσότερο, όχι μόνο από τις επικείμενες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, αλλά και από τις αλλαγές που σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο.
Ορισμένα μάλιστα από τα φορολογικά μέτρα εξετάζεται να έρθουν και νωρίτερα, δηλαδή να μην ισχύσουν από το 2013, αλλά να τεθούν σε εφαρμογή αναδρομικά από τα εισοδήματα του 2012, όπως η κατάργηση των φοροαπαλλαγών.
Η νέα φοροκαταιγίδα, πάντως, περιλαμβάνει 17 μέτρα – φωτιά:
1. Καταργούνται τα πρόσθετα αφορολόγητα λόγω τέκνων, που είναι σήμερα 2.000 ευρώ για 1 παιδί, 4.000 ευρώ για 2 παιδιά, 7.000 ευρώ για 3 παιδιά και 10.000 ευρώ για τέσσερα παιδιά.
Η κατάργηση των πρόσθετων αφορολόγητων ποσών για τα παιδιά θα αντικατασταθεί με τα νέα οικογενειακά επιδόματα.
Σύμφωνα με το σχέδιο τα νέα επιδόματα θα ανέρχονται σε 40 ευρώ το μήνα για το πρώτο παιδί, 40 ευρώ για το δεύτερο παιδί, 50 ευρώ για το τρίτο παιδί, 50 ευρώ για το τέταρτο παιδί και 60 ευρώ για κάθε παιδί από το πέμπτο και τα επόμενα.
Τα ποσά αυτά θα δίδονται στο σύνολό τους σε οικογένειες με ετήσια εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ, μειωμένα στα 2/3 σε οικογένειες με εισοδήματα από 10.000 έως 20.000 ευρώ και μειωμένα στο 1/3 σε οικογένειες με εισοδήματα από 20.000 έως 30.000 ευρώ.
2. Καταργούνται οι φοροαπαλλαγές για όλα τα φυσικά πρόσωπα, όπως δαπάνες για τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας, ενοίκια, δίδακτρα φροντιστηρίων, δωρεές, χορηγίες, ιατρικά έξοδα, ασφάλιστρα ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διατροφή λόγω διαζυγίου, και ασφάλιστρα. Μέχρι και φέτος εξέπιπταν κατά 10% από το φόρο. Ορισμένες από τις φοροαπαλλαγές θα καταργηθούν αναδρομικά για τα εισοδήματα του 2012, επιβαρύνοντας κατά 500 εκατομ. ευρώ τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Διατηρούνται μόνο οι εκπτώσεις για ιατρικές επισκέψεις, νοσήλια και ασφάλιστρα ζωής.
3.Καταργείται το αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ για όλους τους επιτηδευματίες και τους αγρότες. Τα καθαρά τους κέρδη θα φορολογούνται από το πρώτο ευρώ [EUR=X] Σχετικά άρθρα κλιμακωτά, με συντελεστές 26% και 33%, ενώ για τα αγροτικά εισοδήματα η φορολογία θα αρχίζει από 6%.
Με την κλίμακα των μισθωτών θα φορολογούνται όσοι:
– Έχουν υποβάλει δήλωση έναρξης εργασιών μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2011 και έχουν ως έδρα την κατοικία τους και έχουν μέχρι τρεις εργοδότες.
– Υποβάλλουν δήλωση έναρξης εργασιών για πρώτη φορά για το έτος της έναρξης και για τα δύο επόμενα έτη και αποκτούν εισοδήματα από ατομική εμπορική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα.
Στην περίπτωση που κάποιος φορολογούμενους έχει εισοδήματα από μισθωτή εργασία ή ακίνητα και ασκεί ελευθέριο επάγγελμα θα φορολογηθεί με την κλίμακα των μισθωτών και των συνταξιούχων για τα εισοδήματα που προκύπτουν από τη μισθωτή εργασία και με την κλίμακα των ελεύθερων επαγγελματιών για τα εισοδήματα που προκύπτουν από το ελευθέριο επάγγελμα.
4. Αυξάνεται η φορολογία στις αμοιβές των αξιωματικών του εμπορικού ναυτικού από 6% σε 15% και στις αμοιβές των μελών των κατώτερων πληρωμάτων των εμπορικών πλοίων από 3% σε 10%.
5. Στο 33% διαμορφώνεται ο συντελεστής φορολόγησης του συνόλου των κερδών των Α.Ε., των ΕΠΕ, Ο.Ε. και Ε.Ε., ενώ καταργείται η φορολόγηση των μερισμάτων αφού η υποχρέωση των εταίρων θα εξαντλείται στη φορολόγηση του συνόλου των κερδών.
6. Κατάργηση εκπτώσεων χωρίς δικαιολογητικά από τα ακαθάριστα έσοδα εμπορικών, βιομηχανικών, βιοτεχνικών και εξαγωγικών επιχειρήσεων.
7. Μειώνεται από 11% σε 6% το ποσοστό επιστροφής ΦΠΑ στους αγρότες, από 1-1-2013.
8. Μειώνονται οι επιστροφές φόρου κατανάλωσης αγροτικού πετρελαίου, από 0,391 σε 0,264 ευρώ το λίτρο.
9. Αυξάνεται η φορολογία στα φθηνά τσιγάρα και μειώνεται στα ακριβά.
10. Αυξάνεται από 10% σε 15% ο φόρος στους τόκους των τραπεζικών καταθέσεων, ομολόγων και εντόκων γραμματίων.
11. Αυξάνονται τα τέλη για αγωγές και ποινικές δίκες.
12. Επιβάλλεται επιπλέον χρέωση στον ετήσιο κύκλο εργασιών των παιχνιδιών VLTs του ΟΠΑΠ.
13. Μειώνεται ο ΦΠΑ στην εστίαση από 23% σε 13%, αλλά επιβάλλεται ειδικό τέλος στα καταστήματα που έχουν χώρους καπνιζόντων.
14. Επιβάλλεται φόρος στους εφοπλιστές.
15. Καταργούνται 150 ΔΟΥ μέχρι το Μάρτιο του 2013, ώστε να μείνουν μόνο 120.
16. Έως τον Ιούνιο του 2013 δίδεται προθεσμία για την αντικατάσταση του ΚΒΣ από τον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών.
17. Προωθούνται αλλαγές για την ενίσχυση του ελεγκτικού μηχανισμού του υπουργείου Οικονομικών, ενώ διορίζεται και μόνιμος γενικός γραμματέας φορολογικών και τελωνειακών θεμάτων.
Κλειδώνουν σήμερα οι αλλαγές στα ακίνητα, καθώς η διακομματική επιτροπή αναμένεται να λάβει και τις τελικές αποφάσεις όσον αφορά την επιβολή του νέου ενιαίου φόρου στα ακίνητα ο οποίος θα αντικαταστήσει το ΦΑΠ και το ειδικό τέλος που επιβάλλεται μέσω της ΔΕΗ.
Νέος ενιαίος φόρος
Κλειδώνουν σήμερα οι αλλαγές στα ακίνητα, καθώς η διακομματική επιτροπή αναμένεται να λάβει και τις τελικές αποφάσεις όσον αφορά την επιβολή του νέου ενιαίου φόρου στα ακίνητα ο οποίος θα αντικαταστήσει το ΦΑΠ και το ειδικό τέλος που επιβάλλεται μέσω της ΔΕΗ.
Σήμερα στο τραπέζι της διακομματικής επιτροπής, που θα συνεδριάσει υπό τον αρμόδιο υφυπουργό Οικονομικών, Γ. Μαυραγάνη, θα αποφασιστεί εάν ο νέος ενιαίος φόρος επί των ακινήτων θα εφαρμόζεται από το πρώτο ευρώ αντικειμενικής αξίας, δηλαδή χωρίς αφορολόγητο όριο, ή εάν θα υιοθετηθεί μείωση του αφορολογήτου ορίου στις 100.000 ευρώ από 200.000 που είναι σήμερα για τη πρώτη κατοικία, αφού ζητούμενο για την ηγεσία του υπουργείου είναι όπως ο νέος φόρος φέρει στα ταμεία 3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.
Σε κάθε περίπτωση η μεγάλη «παγίδα» με το νέο «χαράτσι» στα ακίνητα, που θα αντικαταστήσει το ΦΑΠ και το ειδικό τέλος που καταβάλλεται μέσω της ΔΕΗ, είναι ότι θα επιβαρύνει σε ετήσια βάση τους ιδιοκτήτες, την ώρα που ακόμη δεν έχουν πληρώσει το ΦΑΠ του 2010 και του 2011, αφού τα σχετικά εκκαθαριστικά θα αρχίσουν να ταχυδρομούνται από το Νοέμβριο.
Γεγονός που σημαίνει ότι κανείς ιδιοκτήτης δεν μπορεί να ελπίζει ότι θα πληρώσει σε βάθος χρόνου το νέο φόρο, ο οποίος μάλιστα θα επιβάλλεται στην κατοχή ακινήτων, χωρίς να εξετάζεται εάν αποφέρουν εισόδημα ή ιδιοχρησιμοποιούνται, ενώ θα επεκταθεί και στις εκτός σχεδίου και οικισμού εκτάσεις, δηλαδή στα αγροτεμάχια εφόσον δεν ανήκουν σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Για να αποφευχθούν, πάντως, αντιδράσεις που θα προκληθούν είτε με τη μείωση του αφορολογήτου, είτε με την κατάργησή του, παράγοντες του υπουργείου που μετέχουν στις συσκέψεις προτείνουν ως εναλλακτική λύση το αφορολόγητο να προσδιορίζεται από συνδυασμό κριτηρίων, μεταξύ των οποίων θα είναι τα τ.μ. του ακινήτου, αλλά και η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, πάντως, εξετάζει όλους τους εναλλακτικούς τρόπους διεύρυνσης της φορολογικής βάσης των ακινήτων με ό,τι αυτό φυσικά συνεπάγεται για τους ιδιοκτήτες, λόγος για τον οποίο δεν έχει αποκλειστεί -προς το παρόν τουλάχιστον- να επιβληθεί ακόμη και στην κατοχή ακινήτων, χωρίς μάλιστα να εξετάζεται εάν αποφέρουν εισόδημα ή ιδιοχρησιμοποιούνται.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια πρέπει να θεωρείται δεδομένη η επιβολή του νέου φόρου και στις εκτός σχεδίου και οικισμού εκτάσεις, δηλαδή στα αγροτεμάχια τα οποία θα επιβαρύνονται εφόσον δεν ανήκουν σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Υπάρχει ωστόσο σκέψη να μην εξαιρεθούν ούτε οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, όμως να ισχύσουν συγκεκριμένα αντικειμενικά κριτήρια όσον αφορά τον τρόπο φορολόγησής τους, όπως να εφαρμοστεί σχετική κλίμακα ανάλογα με τον αριθμό των στρεμμάτων που καλλιεργούν.
Στόχος της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Οικονομικών είναι να εξαιρεθούν οι αγρότες οι οποίοι καλλιεργούν μικρές εκτάσεις.
Εκτός όμως από το νέο φόρο επί των ακινήτων, που θα αντικαταστήσει το ΦΑΠ και το «χαράτσι» μέσω της ΔΕΗ, το οικονομικό επιτελείο εν όψει των γενικότερων αλλαγών που σχεδιάζονται στη φορολογία κεφαλαίου μελετά νέα κλίμακα για μεταβιβάσεις ακινήτων, κατάργηση της έκπτωσης από το φόρο εισοδήματος των τόκων στεγαστικών δανείων, μείωση των αφορολογήτων για την απόκτηση πρώτης κατοικίας, αλλά και μείωση του αφορολογήτου για γονικές παροχές και κληρονομιές.
Οι μεγάλες ανατροπές στα ακίνητα
Οι ανατροπές στη φορολόγηση των ακινήτων θα είναι, όπως άλλωστε και στη φορολογία εισοδήματος, σημαντικές καθώς το πόρισμα των στελεχών του υπουργείου που αναμένει το “πράσινο φως” του οικονομικού επιτελείου προβλέπει ακόμη τα εξής:
– Κατάργηση της μείωσης του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά το 10% της δαπάνης για τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας.
– Μείωση των αφορολόγητων ορίων για την απόκτηση πρώτης κατοικίας ακόμη και κατά 50%. Υπενθυμίζεται ότι τα συγκεκριμένα όρια σήμερα είναι 200.000 για τον άγαμο, 250.000 ευρώ για τον έγγαμο και αυξάνονται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δυο πρώτα παιδιά και 30.000 ευρώ για καθένα από τα επόμενα.
– Μείωση, κατά 33%, του αφορολογήτου ορίου για γονικές παροχές και κληρονομιές με αλλαγές στους συντελεστές και τα κλιμάκια. Σήμερα το αφορολόγητο όριο στις γονικές παροχές και τις κληρονομιές (σύζυγοι, τέκνα, εγγονοί) ανέρχεται στις 150.000 ευρώ. Το τμήμα της ακίνητης περιουσίας πάνω από το αφορολόγητο όριο των 150.000 ευρώ και μέχρι τις 300.000 ευρώ φορολογείται με συντελεστή 1%, από 300.000 μέχρι 600.000 ευρώ με 5% και πάνω από τις 600.000 ευρώ φορολογείται με 10%.
– Θέσπιση φορολογικής κλίμακας για τον υπολογισμό του φόρου στις μεταβιβάσεις ακινήτων, η υιοθέτηση ενός χαμηλού συντελεστή 4%. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι με το ισχύον καθεστώς ο φόρος μεταβίβασης υπολογίζεται με συντελεστή 8% – 10%, καθώς μέχρι τις πρώτες 20.000 ευρώ της αξίας του ακινήτου επιβάλλεται φορολογικός συντελεστής 8% και για την υπερβάλλουσα αξία συντελεστής 10%. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι συντελεστές του φόρου μεταβίβασης στη χώρα μας είναι 8% και 10%, όταν στην Αυστρία ο φόρος μεταβίβασης είναι 3,5%, στην Πορτογαλία 1% – 6%, στην Ιρλανδία 1% – 2% και στη Νορβηγία και στη Βουλγαρία 2,5%.
– Αυτοτελή φορολόγηση όλων των εισοδημάτων από ακίνητα, με συντελεστή 20%. Με το νέο καθεστώς που μελετάται ουσιαστικά θα δοθεί ένα νέο κίνητρο στους ιδιοκτήτες που νοικιάζουν τα ακίνητά τους για να τα δηλώσουν, υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι έχουν κι άλλα εισοδήματα, αφού ο φόρος που θα πληρώνουν για τα ενοίκια που εισπράττουν θα είναι 20%.
Θα είναι δηλαδή χαμηλότερος από αυτόν που πληρώνουν σήμερα, αφού με το σύστημα που ισχύει τα ενοίκια προστίθενται στα υπόλοιπα εισοδήματα με αποτέλεσμα να υπόκεινται συνολικά σε υψηλότερη φορολόγηση.
Από την άλλη πλευρά βέβαια είναι αυτονόητο ότι όσοι έχουν εισοδήματα μόνο από ενοίκια θα επιβαρυνθούν υπέρμετρα, διότι δεν θα έχουν το αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ.
– Κατάργηση φοροαπαλλαγής για τις αγροτικές γαίες που κατέχουν φυσικά πρόσωπα.
– Ενοποίηση φορολογικών συντελεστών ακίνητης περιουσίας για τις επιχειρήσεις μεταξύ 0,6%-1% ανάλογα με τα επιδιωκόμενα έσοδα.
Καταργούνται απαλλαγές και «προνόμια»
Το φορολογικό πακέτο του υπουργείου Οικονομικών περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, κατάργηση των φοροαπαλλαγών για τα κοινωνικά επιδόματα, όπως τα πολυτεκνικά, το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ), το επίδομα ανεργίας και το φοιτητικό επίδομα, τα οποία πλέον θα φορολογούνται κανονικά.
Θα καταργηθούν οι σχετικές διατάξεις που προβλέπουν ότι απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος:
– Τα οικογενειακά επιδόματα που καταβάλλονται στις τρίτεκνες και πολύτεκνες μητέρες.
– Η ισόβια σύνταξη που καταβάλλεται σε κάθε πολύτεκνη μητέρα.
– Το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) που καταβάλλεται σε χαμηλοσυνταξιούχους με βάση εισοδηματικά κριτήρια.
– Το επίδομα ανεργίας που καταβάλλει ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού ΟΑΕΔ , εφόσον το άθροισμα των εισοδημάτων του δικαιούχου του επιδόματος δεν υπερβαίνει τα 30.000 ευρώ ετησίως.
– Το φοιτητικό επίδομα των 1.000 ευρώ, που λαμβάνουν οι οικογένειες που έχουν παιδιά που σπουδάζουν μακριά από τον τόπο μόνιμης διαμονής.
Καταργούνται τα «φορολογικά προνόμια» όσων κατοικούν σε νησιά με πληθυσμό έως 3.100 κατοίκους. Ειδικότερα θα καταργηθεί:
– Η εφαρμογή βασικού αφορολογήτου ορίου εισοδήματος αυξημένου κατά 50%, δηλαδή 7.500 ευρώ αντί 5.000 ευρώ, για τα φυσικά πρόσωπα που κατοικούν μόνιμα στα συγκεκριμένα νησιά.
– Η εφαρμογή συντελεστών φορολόγησης μειωμένων κατά 40% για τα κέρδη που προκύπτουν από δραστηριότητες ασκούμενες στα νησιά αυτά από νομικά πρόσωπα.
Θα καταργηθούν οι πρόσθετες μειώσεις φόρου εισοδήματος για τους μισθωτούς που εργάζονται σε παραμεθόριες περιοχές. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, θα καταργηθεί η πρόσθετη μείωση φόρου των 60 ευρώ για κάθε τέκνο, η οποία προβλέπεται για κάθε μισθωτό φορολογούμενο που αποκτά εισόδημα και προσφέρει υπηρεσίες ή κατοικεί για τουλάχιστον 9 μήνες το χρόνο σε παραμεθόριες περιοχές.
