Αυστηρή εποπτεία τής υλοποίησης του κρατικού προϋπολογισμού, της πορείας εφαρμογής των μέτρων, του ειδικού λογαριασμού για την αποπληρωμή του χρέους και των αποκρατικοποιήσεων από μηχανισμούς της Τρόικα, σε αντιδιαστολή με την αβεβαιότητα της αποτελεσματικότητας του μείγματος των μέτρων για τη μείωση του χρέους, που περιλαμβάνει η απόφαση του Eurogroup, αναμένεται από τους δανειστές μας.
Κεντρικός στόχος των μέτρων που αποφασίστηκαν από το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης είναι η μείωση του ελληνικού χρέος κατά 40 δισ. ευρώ, μέχρι το 2020 ή στο 124% του ΑΕΠ, αλλά με ασαφή μέτρα και χωρίς συγκεκριμένες παρεμβάσεις.
Η πρώτη ασάφεια που θα απειλήσει το στόχο για τη μείωση του χρέους είναι το νέο PSI, δηλαδή η επαναγορά των ομολόγων που ήδη «κουρεύτηκαν» με το PSI του Μαρτίου, διαδικασία από την οποία σχεδιάζεται η μείωση του χρέους κατά 11 με 12 δισ. ευρώ.
Από το PSI του Μαρτίου προέκυψαν νέα ομόλογα, ονομαστικής αξίας 62 δισ. ευρώ, που λήγουν από το 2023 έως το 2042.
Το Υπουργείο Οικονομικών θα απευθύνει άμεσα δημόσια πρόταση στους κατόχους των συγκεκριμένων ομολόγων να επαναγοράσει τους συγκεκριμένους τίτλους, στην τιμή που «κλείδωσε» στη δευτερογενή αγορά, την περασμένη Παρασκευή. Στόχος του είναι η ανταπόκριση ομολογιούχων, που κατέχουν τίτλους ύψους τουλάχιστον 30 δισ. ευρώ, δηλαδή το 50% των συγκεκριμένων ομολόγων που κυκλοφορούν.
Το ΥΠΟΙΚ, με ένα ποσό της τάξης των 10 δισ. ευρώ, θα αποκτήσει τίτλους άνω των 30 δισ. ευρώ και θα «σβήσει» έτσι χρέος ύψους τουλάχιστον 20 δισ. ευρώ.
Όμως ακόμη δεν έχει αποσαφηνιστεί από πού θα βρεθούν τα κεφάλαια για την επαναγορά, αφού του Eurogroup δεν ανέφερε κάτι. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών αποκάλυψε χθες πως τα κεφάλαια θα βρεθούν από το μηχανισμό (νέο δάνειο από τον EFSF) και από έκδοση εντόκων γραμματίων από την Ελλάδα. Δηλαδή η Ελλάδα θα αντλήσει κεφάλαια από τις ελληνικές τράπεζες που κατά αποκλειστικότητα συμμετέχουν στις εκδόσεις εντόκων γραμματίων, για να τα χρησιμοποιήσει το Δημόσιο για την προαγορά τίτλων που κατέχουν οι ίδιες στα χαρτοφυλάκιά τους.
Το πρόβλημα είναι πως οι προθεσμίες τρέχουν, καθώς η συγκεκριμένη διαδικασία πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου, ώστε να αποφασίσει κατόπιν το ΔΝΤ να αποδεσμεύσει τη δόση, η οποία θα καταβληθεί στις 13 Δεκεμβρίου, όπως ανακοινώθηκε. Οι προθεσμίες ασφαλώς πιέζουν ασφυκτικά και μάλιστα όταν δεν είναι ξεκάθαρο πόσοι ιδιώτες θα ανταποκριθούν στην πρόσκληση του ΥΠΟΙΚ.
Από το σύνολο των ομολόγων που προέκυψαν μετά το PSI, ονομαστικής αξίας 62 δισ. ευρώ οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν περίπου 13-14 δισ. ευρώ, τα ασφαλιστικά ταμεία κατέχουν 10,7 δισ. ευρώ, οι ασφαλιστικές εταιρείες 1,4 δισ. ευρώ και κάτω από 1 δισ. ευρώ, είναι η ονομαστική αξία των ομολόγων που κατέχουν οι ιδιώτες φυσικά πρόσωπα. Δηλαδή σε «ελληνικά χέρια» βρίσκεται ποσό ύψους 27 δισ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο ποσό των 35 δισ. ευρώ βρίσκεται σε χέρια ξένων τραπεζών και άλλων θεσμικών επενδυτών (ταμείων ασφαλιστικών και βέβαια hedge funds).
Οι μειώσεις των επιτοκίων των δανείων των χωρών της Ευρωζώνης της πρώτης φάσης και του EFSF (νέα δανειακή σύμβαση) συνολικά και σωρευτικά θα μειώσουν το χρέος κατά 15 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ (περίπου 30 δισ. ευρώ, αλλά σωρευτικά) μέχρι το 2020, σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς του ΥΠΟΙΚ. Το επιτόκιο θα μειωθεί σε euribor συν 0,5%, από περιθώριο συν 1,5% που είναι σήμερα. Επίσης, αν η Ελλάδα επιτύχει υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα από τα προβλεπόμενα, θα υπάρξει μεγαλύτερη μείωση των επιτοκίων.
Από την επιστροφή των κερδών της ΕΚΤ και των εθνικών κεντρικών τραπεζών, το ΥΠΟΙΚ αναμένει μείωση του χρέους κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ (περίπου κατά 10 δισ. ευρώ).
Με τα υπόλοιπα μέτρα όπως η μείωση ή κατάργηση των προμηθειών του EFSF, η επιμήκυνση των δανείων, το ΥΠΟΙΚ θεωρεί πως θα υπάρξει εξοικονόμηση πόρων και θα επιδράσεων μειωτικά ως προς το χρέος ύψους 4 δισ. ευρώ την περίοδο 2012-14 και κατά 3 δισ. ευρώ στην περίοδο 2015-16.
Πρώτα εφαρμογή και μετά αποφάσεις για χρέος και δόσεις
Οι δανειστές θα επιτηρούν τη δημοσιονομική πολιτική της χώρας τουλάχιστον μέχρι το 2016, αρχής γενομένης από τον προϋπολογισμό του 2013, που θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά το σύστημα των αυτόματων περικοπών δαπανών, αν υπάρχουν αποκλίσεις.
«Οι πρωτοβουλίες μείωσης του χρέους θα γίνουν σταδιακά και θα εξαρτώνται από την ισχυρή εφαρμογή από τη χώρα των συμφωνηθέντων μεταρρυθμίσεων κατά την περίοδο του προγράμματος, καθώς και κατά τη μετά του προγράμματος (μετά το 2016 δηλαδή) περίοδο παρακολούθησης», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην απόφαση του Eurogroup.
Η αυστηρή παρακολούθηση είχε συμφωνηθεί διάρκεια των μαραθώνιων διαπραγματεύσεων με την τρόικα και στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Οικονομικών θα νομοθετήσει εντός του Δεκεμβρίου το μηχανισμό αυτόματων διορθώσεων όταν αποκλίνουν οι στόχοι του προϋπολογισμού.
Θα υπάρχουν όμως και νέοι μηχανισμοί, αφού το Eurogroup κάνει λόγο για νέα μέσα για τη βελτίωση της εφαρμογής του προγράμματος και «κυρίως μέσω των μηχανισμών διόρθωσης για τη διασφάλιση της επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων».
Δηλαδή όταν υστερούν τα φορολογικά έσοδα, αυτομάτως θα περικόπτονται δαπάνες λειτουργικές κ.λπ. πλην μισθολογικών συνταξιοδοτικών και εκείνων που προορίζονται για επιδόματα ανεργίας.
Εκτός του προϋπολογισμού θα παρακολουθούνται και οι αποκρατικοποιήσεις και αν δεν επιτυγχάνονται οι στόχοι, τότε αυτομάτως θα περικόπτονται δαπάνες!
Σημειώνεται ότι για το 2013 οι στόχοι του ΤΑΙΠΕΔ για τις αποκρατικοποιήσεις είναι η είσπραξη 2,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων στον προϋπολογισμό έχει εγγραφεί η είσπραξη 2,5 δισ. ευρώ. για το 2014 ο πήχης διαμορφώνεται σε 2,3 δισ. ευρώ, για το 2015 σε 1,2 δισ. ευρώ, και για το 2016 σε 3,4 δισ. ευρώ.
Οποιαδήποτε απόκλιση από τους συγκεκριμένους στόχους θα καλύπτεται από μειώσεις δαπανών, γεγονός που θα ασκεί πίεση στο ΥΠΟΙΚ να επιταχύνει τις σχετικές διαδικασίες.
Τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων θα μεταφέρονται αυτομάτως στον ειδικό λογαριασμό για την εξυπηρέτηση του χρέους, που έχει συσταθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος, ο οποίος θα επιτηρείται ασφυκτικά, σύμφωνα με το Eurogroup, παρότι στελέχη του ΥΠΟΙΚ υποστηρίζουν πως δεν θα αλλάξει τίποτα.
Η απόφαση προβλέπει πως όχι μόνο θα επιτηρείται στενά ο λογαριασμός, αλλά η Ελλάδα θα μεταφέρει σε αυτόν όλα τα έσοδα ιδιωτικοποιήσεων, καθώς και επίσης «το 30% κάθε υπέρβασης του πρωτογενούς πλεονάσματος». Ταυτόχρονα θα παρέχει στον EFSF πληροφορίες για την κίνηση του λογαριασμού πριν και μετά από κάθε πράξη.
