Ένας στους πέντε υπόχρεους δεν υποβάλλει δηλώσεις ΦΠΑ, έλεγχοι γίνονται, αλλά οι φόροι δεν εισπράττονται, ενώ τα ληξιπρόθεσμα χρέη εξακολουθούν την ανοδική τους πορεία, καθώς έχουν εκτιναχθεί στα 56,6 δισ. ευρώ.
Αυτή είναι η εικόνα της φορολογικής διοίκησης κατά τη διάρκεια του 2012, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ), τα οποία πιστοποιούν ότι το πρόβλημα των ληξιπροθέσμων χρεών οξύνεται. Αναλυτικότερα, από τα στοιχεία της ΓΓΠΣ προκύπτουν τα εξής:
Το 2012 δημιουργήθηκαν νέα ληξιπρόθεσμα χρέη ύψους 13,178 δισ. ευρώ, εκ των οποίων εισπράχθηκαν περίπου 1,4 δισ. ευρώ και διαγράφηκαν 195 εκατ. ευρώ. Επισημαίνεται ότι το παλαιό ληξιπρόθεσμο κεφάλαιο είχε φτάσει στις 31 Δεκεμβρίου στα 43,421 δισ. ευρώ, από το οποίο εισπράχθηκε 1,099 δισ. ευρώ και διαγράφηκαν 371 εκατ. ευρώ.
Οι τακτικοί έλεγχοι Μεγάλων Επιχειρήσεων που βρίσκονταν σε εξέλιξη τον προηγούμενο μήνα ήταν 247, ενώ κατά τη διάρκεια του 2012 ολοκληρώθηκαν 444, οι οποίοι απέδωσαν στο Δημόσιο 72,9 εκατ. ευρώ από το σύνολο των 111,3 εκατ. ευρώ που βεβαιώθηκαν (ποσοστό 65,5%).
Οι έλεγχοι αυτοαπασχολούμενων και ατόμων μεγάλου πλούτου, που βρίσκονταν σε εξέλιξη το Δεκέμβριο του 2012, ήταν 1.002, ενώ συνολικά πέρυσι ολοκληρώθηκαν 495, οι οποίοι απέδωσαν στο Δημόσιο 17,4 εκατ. ευρώ από το σύνολο των 22,2 εκατ. ευρώ που βεβαιώθηκαν (ποσοστό 78,4%).
Τη δυσκολία ή την απροθυμία των υπόχρεων να υποβάλουν και να πληρώσουν το ΦΠΑ αναδεικνύουν τα στοιχεία της ΓΓΠΣ. Ειδικότερα, ενώ έπρεπε να υποβληθούν 5.319.711 δηλώσεις ΦΠΑ, τελικά υποβλήθηκαν 4.140.911.
Από τους 21.057 ελέγχους που έγιναν για την απόδοση του ΦΠΑ βεβαιώθηκαν 434 εκατ. ευρώ, από τα οποία εισπράχθηκαν 93,5 εκατ. ευρώ (ποσοστό 21%).
Νέο νομοσχέδιο
Εν τω μεταξύ, η αντίστροφη μέτρηση για την τελική μάχη κατά της φοροδιαφυγής άρχισε, καθώς το οικονομικό επιτελείο προωθεί άμεσα τις διαδικασίες για τη σύνταξη του νέου φορολογικού νομοσχεδίου και τη θέσπιση ενός νέου πλέγματος αυστηρών μέτρων που θα λειτουργούν αποτρεπτικά για παραβατικές συμπεριφορές.
Στο πλαίσιο αυτό, συγκροτήθηκε η ειδική επιτροπή του υπουργείου Οικονομικών, η οποία, θα διαβουλευθεί με θεσμικούς και παραγωγικούς φορείς, με στόχο τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, ώστε να επιτευχθεί η απλοποίηση, ο εκσυγχρονισμός και η αποτελεσματικότητά του προς όφελος των φορολογουμένων, ενώ σημαντική προς την κατεύθυνση αυτή αναμένεται να είναι και η συμβολή των εμπειρογνωμόνων από την ΕΕ, που θα συνεισφέρουν τεχνική βοήθεια στα στελέχη του υπουργείου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εν λόγω επιτροπή, της οποίας θα προΐσταται ο αρμόδιος επί των εσόδων υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Μαυραγάνης, θα επικεντρώσει το έργο της στα εξής:
– Θέσπιση πρόσθετων μέτρων κατά της φοροδιαφυγής
– Απλοποίηση του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος
– Σύνταξη Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών
Επισημαίνεται ότι η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών επιδιώκει τη θωράκιση των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού με ένα ισχυρό πλέγμα μέτρων, που θα περιγράφεται αναλυτικά στο νέο μεγάλο φορολογικό νομοσχέδιο και θα περιλαμβάνει αυστηρά μέτρα και κυρώσεις κατά των φοροφυγάδων.
Αμεση δήμευση περιουσιών και τραπεζικών καταθέσεων όλων όσοι εντοπίζονται από τον ελεγκτικό μηχανισμό να φοροδιαφεύγουν και διαπιστώνεται ότι έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν, θέσπιση ηλεκτρονικού περιουσιολογίου, επέκταση ηλεκτρονικών συναλλαγών με κάρτες πληρωμών, αλλά και ένα νέο μοντέλο ελέγχου των εισοδημάτων κυρίως των κοινωνικών στρωμάτων που βρίσκονται στη «κόκκινη ζώνη» της φοροδιαφυγής, μεταξύ των οποίων είναι οι πάσης φύσεως ελεύθεροι επαγγελματίες, θα περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων το νέο «οπλοστάσιο» του Υπουργείου Οικονομικών.
Ιδιαίτερη έμφαση, φυσικά, θα δοθεί στις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις και στις έμμεσες τεχνικές υπολογισμού της φοροδοτικής ικανότητας των φορολογουμένων, με σύγκριση οικονομικών στοιχείων που αφορούν κλαδικά έσοδα και περιθώριο κέρδους, καθώς και ύψος λειτουργικών και άλλων δαπανών της επιχείρησης ή του επαγγελματικού γραφείου.
Σημαντικό ρόλο στη «μάχη» θα διαδραματίσει για μια ακόμη φορά και η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, η οποία έχει αρχίσει ήδη να συγκεντρώνει αναλυτικά στοιχεία για το περιουσιακό και καταναλωτικό προφίλ των φορολογουμένων, που αφορούν σε τραπεζικούς λογαριασμούς, πιστωτικές κάρτες, καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια, ασφαλιστήρια ζωής, ακόμα και στους λογαριασμούς τηλεφώνου, αλλά και στην κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος και νερού.
Η «ξένη» βοήθεια
Σημαντική βοήθεια, πάντως, στον πόλεμο κατά της φοροδιαφυγής, σε τεχνικό επίπεδο, αναμένει το οικονομικό επιτελείο και από τους Ευρωπαίους εμπειρογνώμονες, οι οποίοι αναμένεται να καταφθάσουν στην Αθήνα το προσεχές διάστημα, προκειμένου να συνδράμουν στον εντοπισμό κρυφών εισοδημάτων και του «μαύρου» χρήματος.
Ολλανδοί, Γάλλοι, Σουηδοί, Ισπανοί, Βέλγοι, Αυστριακοί και, φυσικά, Γερμανοί, βρίσκονται ήδη καθ’ οδόν προς τη χώρα μας, έτοιμοι να επικεντρώσουν την τεχνική τους βοήθεια προς τις ελληνικές διωκτικές Αρχές σε στοχευμένες δράσεις που αφορούν την είσπραξη οφειλών, τον έλεγχο των εύπορων ιδιωτών και των μεγάλων φορολογουμένων – εταιρειών.
Καθένας μάλιστα είναι ειδικός στον τομέα του και έτσι οι αρμοδιότητες έχουν ήδη χωριστεί, αφού Βέλγοι και Ολλανδοί θα «κυνηγήσουν» τους οφειλέτες του Δημοσίου, οι Γάλλοι τους εύπορους, οι Σουηδοί τους επώνυμους, ενώ οι Ισπανοί θα δώσουν έμφαση στο νέο καθεστώς φορολόγησης των ακινήτων.
Τα νέα «όπλα» που σχεδιάζονται
Το σχέδιο κατά της φοροδιαφυγής που εκπονείται από τα στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών θα προβλέπει -μεταξύ άλλων- τα εξής:
1) Όλες οι συναλλαγές θα γίνονται με τραπεζικές επιταγές, πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες, ή μέσω τραπεζικών λογαριασμών. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών μελετούν την επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών όχι μόνο με κάρτες πληρωμών, αλλά και με άλλους ηλεκτρονικούς τρόπους πληρωμής για μια ευρύτατη γκάμα συναλλαγών, ακόμη και για ποσά πολύ μικρότερα από αυτά που προβλέπονται από την υφιστάμενη νομοθεσία.
Με τον τρόπο αυτόν, επιδιώκεται να περιοριστούν οι συναλλαγές με μετρητά και την ευνοούμενη από αυτές φοροδιαφυγή. Υπενθυμίζεται ότι, σήμερα, το όριο των συναλλαγών πάνω από το οποίο απαιτείται χρεωστική ή πιστωτική κάρτα ή πληρωμή μέσω τραπεζών, ανέρχεται στα 1.500 ευρώ, ενώ ο σχέδιο για τις ηλεκτρονικές πληρωμές που επεξεργάζεται το υπουργείο Οικονομικών προβλέπει το όριο να μειωθεί στα 500 ευρώ. Ειδικότερα, φορολογικά στοιχεία αξίας άνω των 500 ευρώ, που εκδίδονται από επιτηδευματίες για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες, θα εξοφλούνται αποκλειστικά:
– Μέσω τραπέζης, με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες του αγοραστή των αγαθών/ λήπτη των υπηρεσιών ή
– Μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή
– Με επιταγές.
Για να γίνει μάλιστα δελεαστικότερο το μέτρο, το Υπουργείο Οικονομικών αναζητά και ουσιαστικά κίνητρα για τους φορολογουμένους, εξετάζοντας ακόμη και παλαιότερες προτάσεις, όπως π.χ. για φορο-μπόνους στη χρήση πιστωτικών και χρεωστικών καρτών, ώστε η αποτύπωση της συναλλαγής μέσω τραπεζών να εξασφαλίζει την άμεση είσπραξη του ΦΠΑ.
2) Στην εφαρμογή του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου, το οποίο, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν τα στελέχη του υπουργείου, αποτελεί τον «ακρογωνιαίο λίθο του νέου φορολογικού συστήματος». Το περιουσιολόγιο θα περιέχει αναλυτικά στοιχεία για την κινητή και ακίνητη περιουσία των Ελλήνων, καθώς όλοι οι φορολογούμενοι θα κληθούν να δηλώσουν καταθέσεις στις τράπεζες, τοποθετήσεις σε μετοχές, ομόλογα και αμοιβαία κεφάλαια, κατοικίες, αγροτεμάχια, κινητά περιουσιακά στοιχεία (ΙΧ αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής κ.λπ.).
