«Βουτιά» 72,9% σε σχέση με το προηγούμενο έτος κατέγραψε το 2012 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και διαμορφώθηκε στα 5,6 δισ. ευρώ ή 2,9% του ΑΕΠ, έναντι 9,9% του ΑΕΠ το 2011.
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, το Δεκέμβριο του 2012 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα σε 534 εκατ. ευρώ, δηλαδή κατά 1,6 δισ. ευρώ μικρότερο από το αντίστοιχο έλλειμμα του Δεκεμβρίου του 2011.
Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου περιορίστηκε κατά 984 εκατ. ευρώ λόγω της μείωσης του ελλείμματος του ισοζυγίου των αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 627 εκατ. ευρώ, των καθαρών πληρωμών για αγορές καυσίμων κατά 214 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 143 εκατ. ευρώ. Το εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων και πλοίων περιορίστηκε λόγω της μείωσης της δαπάνης για εισαγωγές κατά 418 εκατ. ευρώ ή 18,9% και της αύξησης των εισπράξεων από εξαγωγές κατά 209 εκατ. ευρώ ή 19,3%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 163 εκατ. ευρώ λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων κυρίως από υπηρεσίες μεταφορών και της εμφάνισης ελλείμματος στο ισοζύγιο λοιπών υπηρεσιών, το οποίο είχε σημειώσει μικρό πλεόνασμα το Δεκέμβριο του 2011.
Αντίθετα, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο παρουσίασε έλλειμμα μικρότερο από εκείνο του Δεκεμβρίου του 2011. Ειδικότερα, σε σύγκριση με το Δεκέμβριο του 2011, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 5% και οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 10,1%, με αποτέλεσμα οι καθαρές πληρωμές για ταξιδιωτικές υπηρεσίες να διαμορφωθούν στα 25 εκατ. ευρώ, έναντι 36 εκατ. ευρώ το Δεκέμβριο του 2011.
Τον ίδιο μήνα οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών μειώθηκαν κατά 4,2% σύμφωνα με την έρευνα συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν κατά 16,3% και οι αντίστοιχες πληρωμές μειώθηκαν κατά 10,7%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις να μειωθούν κατά 137 εκατ. ευρώ.
Το ισοζύγιο εισοδημάτων παρουσίασε έλλειμμα 33 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 1.017 εκατ. ευρώ το Δεκέμβριο του 2011, δεδομένου ότι το Δεκέμβριο του 2012 μειώθηκαν οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη κατά 968 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το Δεκέμβριο του 2011.
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στη μείωση των καθαρών πληρωμών για τόκους επί των τίτλων του Δημοσίου που διακρατούν κάτοικοι του εξωτερικού κατά 466 εκατ. ευρώ, μετά τη συμμετοχή των ιδιωτών στην περικοπή του δημόσιου χρέους (PSI), και στη μείωση των καθαρών πληρωμών για τόκους καταθέσεων και δανείων κατά 486 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, καταγράφηκαν καθαρές εισπράξεις από μερίσματα και κέρδη ύψους 2 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με καθαρές πληρωμές ύψους 15 εκατ. ευρώ το Δεκέμβριο του 2011.
Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 28 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 223 εκατ. ευρώ το Δεκέμβριο του 2011, λόγω της μείωσης των καθαρών μεταβιβαστικών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) και των λοιπών τομέων (που κυρίως αφορούν μεταναστευτικά εμβάσματα), κατά 187 και 8,5 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, σε σύγκριση με το Δεκέμβριο του 2011. (Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό).
Το 2012 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίστηκε κατά 15,05 δισ. ευρώ ή 72,9% σε σύγκριση με το 2011 και διαμορφώθηκε σε 5,6 δισεκ. ευρώ ή 2,9% του ΑΕΠ (έναντι 9,9% του ΑΕΠ το 2011).
Η εξέλιξη αυτή αντανακλά πρωτίστως τη σημαντική μείωση τόσο του εμπορικού ελλείμματος κατά 7,6 δισ. ευρώ, όσο και του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων κατά 6,4 δισ. ευρώ, και δευτερευόντως την αύξηση των πλεονασμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων (κατά 884 εκατ. ευρώ) και του ισοζυγίου υπηρεσιών (κατά 90 εκατ. ευρώ).
Ειδικότερα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου περιορίστηκε λόγω της μείωσης του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 4,4 δισ. ευρώ (ή 34,6%), των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 2,3 δισεκ. ευρώ (ή 69,1%) και των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 907 εκατ. ευρώ (ή 8,2%).
Οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων αυξήθηκαν κατά 3,8%, ενώ οι πληρωμές για αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν με πολύ ταχύτερο ρυθμό (15,0%).
Η μικρή αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται κυρίως στην άνοδο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και δευτερευόντως στη μείωση των καθαρών πληρωμών για “λοιπές” υπηρεσίες, ενώ οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες παρουσίασαν οριακή μείωση. Ειδικότερα, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 4,6% σε σύγκριση με το 2011, ενώ οι αφίξεις μη κατοίκων μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 5,5% (σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδος).
Ταυτόχρονα περιορίστηκαν κατά 18,4% και οι ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος, με αποτέλεσμα τη μείωση των καθαρών εισπράξεων κατά 63 εκατ. ευρώ ή 0,8%. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν κατά 5,7%, αλλά οι αντίστοιχες πληρωμές μειώθηκαν περισσότερο (κατά 12,6%), με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις να αυξηθούν κατά 102 εκατ. ευρώ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων μειώθηκε κατά 6,4 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το 2011, κυρίως λόγω της δραστικής μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους επί των τίτλων του Δημοσίου που διακρατούν κάτοικοι του εξωτερικού.
Η μείωση αυτή οφείλεται στην εφαρμογή του PSI, καθώς και στη χρονική μετατόπιση της καταβολής των τόκων που αφορούν δάνεια του μηχανισμού στήριξης μέσω της ΕΚΤ, λόγω αναπροσαρμογής του επιτοκίου, όπως έχει αναφερθεί στο δελτίο τύπου για τα στοιχεία του μηνός Ιουνίου 2012.
Τέλος, το ισοζύγιο των τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 1,4 δισ. ευρώ, μεγαλύτερο κατά 884 εκατ. ευρώ από ό,τι το 2011. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση των καθαρών μεταβιβαστικών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) κατά 643 εκατ. ευρώ και στο γεγονός ότι το ισοζύγιο των λοιπών τομέων (που αφορά κυρίως μεταναστευτικά εμβάσματα) παρουσίασε καθαρές μεταβιβαστικές εισπράξεις ύψους 32 εκατ. ευρώ, έναντι καθαρών μεταβιβαστικών πληρωμών ύψους 209 εκατ. ευρώ το 2011.
Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το Δεκέμβριο του 2012 το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαιακών μεταβιβάσεων περιορίστηκε σε 498 εκατ. ευρώ, έναντι 795 εκατ. ευρώ το Δεκέμβριο του 2011, αντανακλώντας τη μείωση των καθαρών μεταβιβάσεων προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία — πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου — και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)
Το 2012 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 2,3 δισ. ευρώ, έναντι 2,7 δισ. ευρώ το 2011. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στη μείωση των καθαρών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης.
Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 3,8 δισ. ευρώ το 2012, κατά 539 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από ό,τι το 2011, γεγονός που οφείλεται στην προαναφερθείσα θετική εξέλιξη των τρεχουσών μεταβιβάσεων από την ΕΕ.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) εμφάνισε μικρό έλλειμμα το Δεκέμβριο του 2012, το οποίο διαμορφώθηκε σε 37 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 1,35 δισεκ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2011. Το 2012 το έλλειμμα του εν λόγω ισοζυγίου διαμορφώθηκε σε μόλις 3,26 δισεκ. ευρώ, έναντι 18 δισεκ. ευρώ το 2011, καταγράφοντας μείωση κατά 81,9%, δηλαδή με ρυθμό ταχύτερο από εκείνο της μείωσης του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Το Δεκέμβριο 2012 οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή (αύξηση) ύψους 633,4 εκατ. ευρώ. έναντι 1,8 δισεκ. ευρώ το Δεκέμβριο 2011. Οι σημαντικότερες συναλλαγές αφορούν εισροές:
(α) 286 εκατ. ευρώ λόγω συμμετοχής της Société Générale (Γαλλία) στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Γενικής Τράπεζας,
(β) 175 εκατ. ευρώ λόγω συμμετοχής της JC General Services CVBA (Βέλγιο) στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Johnson & Johnson Hellas SA,
(γ) 139 εκατ. ευρώ λόγω συμμετοχής της Banco Comercial Portuguès (Πορτογαλία) στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Millennium Bank,
(δ) την εισροή 105 εκατ. ευρώ λόγω συμμετοχής της Metlife Alico (ΗΠΑ) στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της American Life Insurance Co,
(ε) 70 εκατ. ευρώ λόγω συμμετοχής της Crédit Agricole (Γαλλία) στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Crédit Agricole Life,
(στ) 60 εκατ. ευρώ λόγω συμμετοχής της Crédit Agricole Leasing & Factoring (Γαλλία) στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Εμπορική Leasing ΑΕ και
(ζ) 41 εκατ. ευρώ λόγω συμμετοχής της JC General Services CVBA (Βέλγιο) στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Janssen-Cilag Pharmaceuticals.
Οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εκροή (αύξηση) 22 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 25,7 δισ. ευρώ έναντι 323 εκατ. ευρώ το Δεκέμβριο 2011. Η εκροή αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 19,0 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού και στη μείωση κατά 6,7 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ελληνικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια.
Όσον αφορά τις “λοιπές” επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 24,5 δισ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 701 εκατ. ευρώ το Δεκέμβριο 2011), η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση (εισροή) κατά 35,5 δισ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (εκ των οποίων τα 34,3 δισ. ευρώ αφορούν τον ακαθάριστο δανεισμό του δημοσίου τομέα βάσει του μηχανισμού στήριξης της Ελληνικής οικονομίας, που αντιστοιχεί σε καθαρό δανεισμό 34,0 δισ. ευρώ), καθώς και στη μείωση (εισροή) κατά 232 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού.
Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν κυρίως από τη μείωση (εκροή) κατά 11,2 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα.
Το 2012 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 2,3 δισ. ευρώ, έναντι καθαρής εκροής 453 εκατ. ευρώ το 2011. Ειδικότερα, οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή 2,3 δισεκ. ευρώ, η οποία κατά κύριο λόγο αφορούσε την αύξηση της συμμετοχής της Crédit Agricole στο μετοχικό κεφάλαιο της Εμπορικής Τράπεζας, ενώ οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εισροή 30,4 εκατ. ευρώ (αποεπένδυση).
Επίσης, το 2012 στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 100,5 δισ. ευρώ, έναντι καθαρής εκροής 19,8 δισ. ευρώ το 2011. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά την εκροή κεφαλαίων αφενός λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε οµόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης µη κατοίκων (περιλαμβανομένων οµολόγων του EFSF) κατά 57,7 δισ. ευρώ και αφετέρου λόγω της µείωσης των τοποθετήσεων µη κατοίκων σε οµόλογα και έντοκα γραμμάτια που έχουν εκδοθεί από κατοίκους Ελλάδος κατά 41,8 δισ. ευρώ.
Επιπλέον, εκροή κεφαλαίων καταγράφηκε και λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού κατά 831 εκατ. ευρώ και σε µετοχές εξωτερικού κατά 129 εκατ. ευρώ. Εκροή καταγράφηκε επίσης λόγω της µείωσης των τοποθετήσεων µη κατοίκων σε µετοχές εσωτερικού κατά 52 εκατ. ευρώ.
Τέλος, στην κατηγορία των “λοιπών” επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 101,7 δισ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 38,05 δισεκ. ευρώ το 2011) οφείλεται κυρίως στην αύξηση των καθαρών δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους κατά 111,2 δισ. ευρώ (εισροή) και στη μείωση κατά 15,3 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (εισροή).
Ειδικότερα, ο καθαρός δανεισμός του τομέα της γενικής κυβέρνησης ανήλθε σε 109,1 δισεκ. ευρώ και αντανακλά τον ακαθάριστο δανεισμό του δημόσιου τομέα από το EFSF και το ΔΝΤ συνολικού ύψους 109,9 δισ. ευρώ. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 23,4 δισ. ευρώ (εκροή).
Στο τέλος Δεκεμβρίου 2012 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 5,5 δισ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της ΕΚΤ, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη “συναλλαγματική θέση” στο ΔΝΤ, τα “ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα” και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
